Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 4 Μαΐου 2011.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Τι κάνει η Ευρώπη για την Προστασία του Πολίτη
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει πολυάριθμα νομοθετικά μέτρα στον τομέα της πρόληψης και έχει δημιουργήσει μηχανισμούς για την ενίσχυση των κρατών μελών στους τομείς της επέμβασης και της αποκατάστασης.
Κάθε χρόνο, στις 9 Μαΐου γιορτάζουμε την Ημέρα της Ευρώπης, επέτειο της δήλωσης του Ρομπέρ Σουμάν, που το 1950 έθεσε σε κίνηση την δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης. «Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας … (αλλά) μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη …» δήλωσε τότε ο Σουμάν που ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας. Σήμερα, η αλληλεγγύη αυτή έχει ενσωματωθεί στις Συνθήκες για τη δημιουργία και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπουν ρητά τη βοήθεια σε κράτος μέλος που θα δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή θα πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή. Πρωταρχικός βέβαια στόχος της Ένωσης είναι να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο των λαών με την ολοκλήρωσης της εσωτερική αγορά αλλά λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, την ενίσχυση συνοχής, την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Όσον αφορά τα ατυχήματα και τις καταστροφές, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει σειρά νομοθετικών μέτρων, κυρίως με τη μορφή οδηγιών. Οι οδηγίες είναι νομοθετικές πράξεις που δεσμεύουν τα κράτη μέλη όσον αφορά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αλλά αφήνουν την επιλογή του τύπου και των μέσων στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Στον τομέα της πρόληψης των ατυχημάτων στους χώρους εργασίας η Ένωση έχει θεσπίσει σειρά γενικών οδηγιών π.χ. για τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας, για τον εξοπλισμό προστασίας των εργαζόμενων, για τη σήμανση ασφαλείας στους χώρους εργασίας καθώς και για τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας του εξοπλισμού που χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι. Έχει επίσης θεσπίσει σειρά ειδικών οδηγιών π.χ. για εργασία σε εκρηκτικές ατμόσφαιρες, σε κινητά εργοτάξια, σε λατομεία και ορυχεία αλλά και οδηγίες για την μετακίνηση βαρέων φορτίων, για τις οθόνες, το θόρυβο, τους κραδασμούς, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τις καρκινογόνους ουσίες, τους χημικούς και βιολογικούς παράγοντες και τον αμίαντο. Τέλος, επιμέρους οδηγίες καλύπτουν τις συνθήκες εργασίας εγκύων και την προστασία των νέων. Η νομοθεσία για την ασφάλεια στους χώρους εργασίας αφορά εκατομμύρια εργαζόμενους αλλά και όλους τους πολίτες αφού ο χώρος εργασίας ορισμένων είναι ο χώρος όπου άλλοι ψυχαγωγούνται, ψωνίζουν, τρώνε ή απλώς επισκέπτονται.
Σημαντική είναι και η δράση της Ένωσης για την ασφάλεια στον τομέα των μεταφορών. Οι οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων ρυθμίζονται με οδηγίες που προβλέπουν τις προδιαγραφές οχημάτων και δοχείων καθώς και επιθεωρήσεις για τη συμμόρφωση. Ειδική οδηγία ρυθμίζει την ασφάλεια σε οδικές σήραγγες, ενώ όλοι γνωρίζουμε (και υφιστάμεθα) τα μέτρα ασφαλείας των αεροπορικών μεταφορών. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει προγράμματα δράσης για την οδική ασφάλεια για την οποία φέρει από κοινού την ευθύνη με τα κράτη μέλη.
Άλλοι σημαντικοί τομείς δράσης της Ένωσης είναι η δημόσια υγεία και η προστασία των καταναλωτών. Μετά από σειρά κρίσεων στον τομέα των τροφίμων, η Ένωση θέσπισε ιδιαίτερη νομοθεσία για την ασφάλεια και την ιχνηλασιμότητα των τροφίμων. Παράλληλα, ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο έγκαιρης προειδοποίησης καλύπτει τα επικίνδυνα προϊόντα έτσι ώστε αν σε κάποια χώρα εντοπιστεί π.χ. ένα επικίνδυνο σίδερο ή ένα μολυσμένο τρόφιμο να ενημερώνονται αμέσως όλα τα κράτη μέλη. Παρόμοιο δίκτυο έχει δημιουργηθεί και για την παρακολούθηση των μεταδοτικών νόσων π.χ. για τις επιδημίες γρίπης. Η Ένωση έχει επίσης θεσπίσει οδηγίες για την διακίνηση αίματος, ιστών και κυττάρων καθώς και για τον περιορισμό της διαφήμισης των τσιγάρων.
Στο πλαίσιο της πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος η Ένωση έχει θεσπίσει οδηγίες για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αυτοκίνητα και από μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης (βιομηχανίες και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής) καθώς και για την προστασία από πλημμύρες, από δασικές πυρκαγιές και από μεγάλα ατυχήματα σε χημικά εργοστάσια που παράγουν επικίνδυνες ουσίες. Ιδιαίτερες οδηγίες αφορούν τους κινδύνους από ακτινοβολίες και την έγκαιρη ενημέρωση του πληθυσμού μετά από πυρηνικά ατυχήματα.
Η δράση της Ένωσης στον τομέα της προστασίας του πολίτη από ατυχήματα και καταστροφές είναι πολυσχιδής και πολυδιάστατη. Παρόλο που απομένουν πολλά να γίνουν, τα μέχρι σήμερα επιτεύγματα είναι σημαντικά και αξίζει κανείς να τα αναφέρει ιδίως σε μιαν επέτειο όπως η 9η Μαΐου. Όμως θα συνεχίσουμε και την επόμενη εβδομάδα με τα μέτρα που έχει λάβει η Ένωση στους τομείς της επέμβασης σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών καθώς και της αποκατάστασης των συνεπειών από αυτές.
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Τι κάνει η Ευρώπη για την Προστασία του Πολίτη
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει πολυάριθμα νομοθετικά μέτρα στον τομέα της πρόληψης και έχει δημιουργήσει μηχανισμούς για την ενίσχυση των κρατών μελών στους τομείς της επέμβασης και της αποκατάστασης.
Κάθε χρόνο, στις 9 Μαΐου γιορτάζουμε την Ημέρα της Ευρώπης, επέτειο της δήλωσης του Ρομπέρ Σουμάν, που το 1950 έθεσε σε κίνηση την δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης. «Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας … (αλλά) μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη …» δήλωσε τότε ο Σουμάν που ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας. Σήμερα, η αλληλεγγύη αυτή έχει ενσωματωθεί στις Συνθήκες για τη δημιουργία και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπουν ρητά τη βοήθεια σε κράτος μέλος που θα δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή θα πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή. Πρωταρχικός βέβαια στόχος της Ένωσης είναι να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο των λαών με την ολοκλήρωσης της εσωτερική αγορά αλλά λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, την ενίσχυση συνοχής, την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Όσον αφορά τα ατυχήματα και τις καταστροφές, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει σειρά νομοθετικών μέτρων, κυρίως με τη μορφή οδηγιών. Οι οδηγίες είναι νομοθετικές πράξεις που δεσμεύουν τα κράτη μέλη όσον αφορά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αλλά αφήνουν την επιλογή του τύπου και των μέσων στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Στον τομέα της πρόληψης των ατυχημάτων στους χώρους εργασίας η Ένωση έχει θεσπίσει σειρά γενικών οδηγιών π.χ. για τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας, για τον εξοπλισμό προστασίας των εργαζόμενων, για τη σήμανση ασφαλείας στους χώρους εργασίας καθώς και για τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας του εξοπλισμού που χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι. Έχει επίσης θεσπίσει σειρά ειδικών οδηγιών π.χ. για εργασία σε εκρηκτικές ατμόσφαιρες, σε κινητά εργοτάξια, σε λατομεία και ορυχεία αλλά και οδηγίες για την μετακίνηση βαρέων φορτίων, για τις οθόνες, το θόρυβο, τους κραδασμούς, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τις καρκινογόνους ουσίες, τους χημικούς και βιολογικούς παράγοντες και τον αμίαντο. Τέλος, επιμέρους οδηγίες καλύπτουν τις συνθήκες εργασίας εγκύων και την προστασία των νέων. Η νομοθεσία για την ασφάλεια στους χώρους εργασίας αφορά εκατομμύρια εργαζόμενους αλλά και όλους τους πολίτες αφού ο χώρος εργασίας ορισμένων είναι ο χώρος όπου άλλοι ψυχαγωγούνται, ψωνίζουν, τρώνε ή απλώς επισκέπτονται.
Σημαντική είναι και η δράση της Ένωσης για την ασφάλεια στον τομέα των μεταφορών. Οι οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων ρυθμίζονται με οδηγίες που προβλέπουν τις προδιαγραφές οχημάτων και δοχείων καθώς και επιθεωρήσεις για τη συμμόρφωση. Ειδική οδηγία ρυθμίζει την ασφάλεια σε οδικές σήραγγες, ενώ όλοι γνωρίζουμε (και υφιστάμεθα) τα μέτρα ασφαλείας των αεροπορικών μεταφορών. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει προγράμματα δράσης για την οδική ασφάλεια για την οποία φέρει από κοινού την ευθύνη με τα κράτη μέλη.
Άλλοι σημαντικοί τομείς δράσης της Ένωσης είναι η δημόσια υγεία και η προστασία των καταναλωτών. Μετά από σειρά κρίσεων στον τομέα των τροφίμων, η Ένωση θέσπισε ιδιαίτερη νομοθεσία για την ασφάλεια και την ιχνηλασιμότητα των τροφίμων. Παράλληλα, ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο έγκαιρης προειδοποίησης καλύπτει τα επικίνδυνα προϊόντα έτσι ώστε αν σε κάποια χώρα εντοπιστεί π.χ. ένα επικίνδυνο σίδερο ή ένα μολυσμένο τρόφιμο να ενημερώνονται αμέσως όλα τα κράτη μέλη. Παρόμοιο δίκτυο έχει δημιουργηθεί και για την παρακολούθηση των μεταδοτικών νόσων π.χ. για τις επιδημίες γρίπης. Η Ένωση έχει επίσης θεσπίσει οδηγίες για την διακίνηση αίματος, ιστών και κυττάρων καθώς και για τον περιορισμό της διαφήμισης των τσιγάρων.
Στο πλαίσιο της πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος η Ένωση έχει θεσπίσει οδηγίες για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αυτοκίνητα και από μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης (βιομηχανίες και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής) καθώς και για την προστασία από πλημμύρες, από δασικές πυρκαγιές και από μεγάλα ατυχήματα σε χημικά εργοστάσια που παράγουν επικίνδυνες ουσίες. Ιδιαίτερες οδηγίες αφορούν τους κινδύνους από ακτινοβολίες και την έγκαιρη ενημέρωση του πληθυσμού μετά από πυρηνικά ατυχήματα.
Η δράση της Ένωσης στον τομέα της προστασίας του πολίτη από ατυχήματα και καταστροφές είναι πολυσχιδής και πολυδιάστατη. Παρόλο που απομένουν πολλά να γίνουν, τα μέχρι σήμερα επιτεύγματα είναι σημαντικά και αξίζει κανείς να τα αναφέρει ιδίως σε μιαν επέτειο όπως η 9η Μαΐου. Όμως θα συνεχίσουμε και την επόμενη εβδομάδα με τα μέτρα που έχει λάβει η Ένωση στους τομείς της επέμβασης σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών καθώς και της αποκατάστασης των συνεπειών από αυτές.
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
