07 Δεκεμβρίου 2011

Φόβοι της καθημερινότητας

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 7 Δεκεμβρίου 2011.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Φόβοι της καθημερινότητας
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*

Αντί να φοβόμαστε τις πραγματικές απειλές της καθημερινότητας, τρέμουμε για πράγματα που είναι μάλλον απίθανο να μας συμβούν κάτω από πραγματικές συνθήκες.

Γράφαμε την περασμένη εβδομάδα για τις πραγματικές απειλές για την ζωή και την υγεία μας με βάση τις στατιστικές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Απειλές που έχουν να κάνουν με καθημερινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η έλλειψη άσκησης και ο απρόσεκτος τρόπος με τον οποίο χειριζόμαστε φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα. Όμως στην πραγματικότητα πολλοί λίγοι φοβούνται αυτά από τα οποία είναι πολύ πιθανόν να υποφέρουν στο κοντινό ή το μακρινό μέλλον. Αντίθετα, φοβόμαστε άλλα πράγματα, μερικά δικαιολογημένα, αλλά και πολλά μάλλον αδικαιολόγητα.

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα μεγάλης πανευρωπαϊκής έρευνας σχετικά με τις σημαντικότερες απειλές όσον αφορά την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Με βάση την έρευνα, οι πολίτες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρούν ότι οι πέντε σημαντικότερες απειλές για την ασφάλειά τους είναι η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, η τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, η φτώχεια και η λαθρομετανάστευση. Οι Έλληνες θεωρούν ότι οι πέντε σημαντικότερες απειλές της ευρωπαϊκής ασφάλειας είναι κατά σειρά προτεραιότητας η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, η φτώχεια, η διαφθορά, η λαθρομετανάστευση και η έλλειψη ασφάλειας στα σύνορα. Μάλιστα, στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό των ερωτηθέντων στην Ευρώπη που θεωρεί τις δύο πρώτες απειλές ως πολύ σημαντικές. Παράλληλα, σε εθνικό επίπεδο οι Έλληνες θεωρούν ότι οι πέντε σημαντικότερες απειλές περιλαμβάνουν τα ίδια μόνο που η έλλειψη ασφάλειας στα σύνορα έχει περάσει στην έβδομη θέση και την θέση της έχει πάρει η εγκληματικότητα μικρής κλίμακας.

Οι σημαντικότερες απειλές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο όπως τις αντιλαμβάνονται οι πολίτες στη Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση - πηγή Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 371, Νοέμβριος 2011
Άλλες απειλές για την εθνική ασφάλεια που οι Έλληνες θεωρούν σημαντικές – αλλά σε πολύ λιγότερο ποσοστό σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους – είναι το οργανωμένο έγκλημα, η ρύπανση του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, η τρομοκρατία και οι φυσικές μαζί με τις ανθρωπογενείς καταστροφές. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται ο πόλεμος (εξωτερικός η εμφύλιος), το ηλεκτρονικό έγκλημα (ή κυβερνοέγκλημα) και ο θρησκευτικός φανατισμός. Αντίθετα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ιδιαίτερα σημαντικές θεωρούνται άλλες απειλές όπως η μικροεγκληματικότητα (Λουξεμβούργο, Γαλλία και Ολλανδία) και το ηλεκτρονικό έγκλημα.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι συνταξιούχοι και τα άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών φοβούνται λιγότερο την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση σε σχέση με τους νέους. Επίσης ο φόβος της κρίσης είναι μεγαλύτερος όσα περισσότερα άτομα περιλαμβάνει το νοικοκυριό. Τα στελέχη επιχειρήσεων φοβούνται περισσότερο την τρομοκρατία ενώ οι νοικοκυρές και οι άνεργοι τρέμουν περισσότερο την φτώχεια. Οι κάτοικοι αγροτικών περιοχών και οι άνεργοι φοβούνται λιγότερο το οργανωμένο έγκλημα. Τέλος, τα τρίτα τέταρτα των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η εσωτερική ασφάλεια της Ευρώπης συνδέεται με εξωτερικούς παράγοντες και εξελίξεις. Ακόμη, σε γενικές γραμμές οι Έλληνες, όπως και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι, απαντούν ότι για την αντιμετώπιση των σημαντικών απειλών για την ασφάλεια, τα μέτρα που λαμβάνονται τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ανεπαρκή.

Πως αντιμετωπίζει κανείς όλες αυτές τις απειλές όταν είναι μάλιστα πεπεισμένος ότι είναι σχεδόν ανεξέλεγκτες σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Πολύ θα ήθελα μέσα σε λίγες γραμμές να δώσω μια μαγική λύση. Δυστυχώς, όπως και για τις πραγματικές απειλές της υγείας που αναφέραμε την περασμένη εβδομάδα, η προστασία από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση και από την φτώχεια απαιτούν κατ’ αρχήν αλλαγές συνηθειών και τρόπου ζωής σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα με τις απαιτούμενες ενέργειες στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό) η κοινωνική αλληλεγγύη και η εθελοντική προσφορά σε ατομικό επίπεδο αλλά και μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων μπορούν να παίξουν σημαντικότατο ρόλο.

Για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας μικρής κλίμακας, πέρα από την ενίσχυση της αστυνόμευσης για την οποία ευθύνονται οι αρμόδιες αρχές, απαιτείται αυξημένη προσοχή από τον καθένα μας, στο σπίτι, στο δρόμο, στην αγορά, στη δουλειά. Το καλύτερο μέσο προστασίας είναι τα μάτια μας και το μυαλό μας. Μην εμπιστεύεστε αγνώστους που σας προσεγγίζουν με πολύ πειστικές προσφορές ή προβλήματα. Μην αποδέχεστε τηλεφωνικές προσφορές ή ακόμη και πληροφορίες που μοιάζουν αληθινές. Επαληθεύστε πάντα με κάποιον έμπιστο συγγενή ή γνωστό πριν ενεργήσετε. Ελέγξτε ποιος κτυπά την πόρτα πριν ανοίξετε (για τα συστήματα συναγερμού διαβάσατε πριν λίγες μέρες στα Χ.Ν. και δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω). Η συνεργασία με τους γείτονες είναι πρωταρχικής σημασίας για την προστασία σε περιπτώσεις που κάτι ξεφεύγει από το συνηθισμένο. Στο δρόμο και στην αγορά, ακόμη και στην εκκλησία, προσέχετε το πορτοφόλι σας και την τσάντα σας. Μην σταματάτε το αυτοκίνητο στην ερημιά για να βοηθήσετε κάποιον που σας κάνει νόημα απεγνωσμένα εκτός κι αν τον ξέρετε. Τηλεφωνείστε στην αστυνομία, στην οδική βοήθεια ή στο ΕΚΑΒ για να αναφέρετε το σημείο στο οποίο υπάρχει ανάγκη βοηθείας – θα έχετε κάνει το καθήκον σας χωρίς να εκτεθείτε αδικαιολόγητα σε κίνδυνο.


Η πιθανότητα βέβαια να σας τύχει κάποιο δυσάρεστο συμβάν από τα παραπάνω είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με την πιθανότητα να ταλαιπωρηθείτε από σοβαρά προβλήματα υγείας επειδή δεν κόψατε εγκαίρως το κάπνισμα ή επειδή δεν προσέξατε την αρτηριακή σας πίεση, το ζάχαρο και την χοληστερίνη σας, ή τέλος επειδή τραυματιστήκατε σε κάποιο τροχαίο ατύχημα ή κάνοντας μαστορέματα στο σπίτι. Αλλά είπαμε, φοβόμαστε περισσότερο τα πράγματα που δεν ελέγχουμε ενώ αγνοούμε τους πραγματικούς, συχνά θανάσιμους, κινδύνους στους οποίους εκθέτουμε τους εαυτούς μας εμείς οι ίδιοι …

* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com



Γνωμικά - Παροιμίες