(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 18 Νοεμβρίου 2014 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-176)
Μπήκα στο Πανεπιστήμιο το φθινόπωρο του 1972. Εκείνη την εποχή, η χούντα επέτρεψε τις φοιτητικές συγκεντρώσεις και τους συλλόγους στα πανεπιστήμια ενόψει του ελεγχόμενου εκδημοκρατισμού που σχεδίαζε. Στις αρχές του 1973 έζησα και την πρώτη κατάληψη. Ένα πρωί, ενώ είχαμε μάθημα στο μεγάλο αμφιθέατρο, στην αίθουσα μπήκαν απροσκάλεστοι μερικές δεκάδες φοιτητές προηγούμενων ετών. Το μάθημα διακόπηκε και το ακροατήριο, κατά πλειοψηφία άπειροι πρωτοετείς φοιτητές, μετατράπηκε αυθαίρετα σε «γενική συνέλευση». Η οποία, μετά από πολλές ώρες χειραγωγούμενη συζήτηση αποφάσισε αποχή από τα μαθήματα.
Υποστήριζα τότε ότι ο καλύτερος τρόπος βελτίωσης της κατάστασης στη χώρα ήταν να γίνουμε όσο καλύτεροι επιστήμονες μπορούσαμε. Έτσι θα είχαμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε στον τόπο. Να εξαναγκάσουμε τους καθηγητές μας να γίνουν καλύτεροι. Να συμβάλλουμε με καινοτομίες και πρωτότυπες έρευνες στην άνοδο του επιπέδου και στην ανάπτυξη. «Μα εμείς θέλουμε να ρίξουμε την κυβέρνηση» μου εκμυστηρεύτηκε ένα ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος.
«Κάθε έθνος αποκτά την κυβέρνηση της οποίας είναι άξιο» αντέτεινα. Οι στρατοκράτες δεν θα ήταν δυνατόν να σταθούν σε έναν πνευματικά ανεπτυγμένο και ώριμο λαό. «Τι κρίμα που το φοιτητικό κίνημα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις διαλεκτικές σου ικανότητες!» ήταν η απάντηση που έλαβα. Κι εκεί τελείωσε η συζήτηση … Μετά ήλθαν οι εξεγέρσεις του φθινοπώρου του 1973 που κορυφώθηκαν με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Ακολούθησαν η χούντα του Ιωαννίδη, η τραγωδία της Κύπρου και τέλος η μεταπολίτευση.
Οι «δημοκράτες» αγωνιστές ηγέτες του φοιτητικού κινήματος φανέρωσαν τότε το πραγματικό τους πρόσωπο. Απείλησαν τους αυστηρούς και δύσκολους καθηγητές ότι αν δεν έβαζαν εύκολα θέματα στις εξετάσεις θα τους κατηγορούσαν ως «χουντικούς», χαρακτηρισμός που οδηγούσε σε απόλυση. Οι περισσότεροι ενέδωσαν, με αποτέλεσμα μια σαφή υποβάθμιση των σπουδών. Πήραν τότε πολλοί πτυχίο χωρίς να έχουν κατακτήσει πλήρως την επιστήμη τους. Οι περισσότεροι διορίστηκαν στο δημόσιο και οι πιο «δραστήριοι» ανέλαβαν ως ηγέτες και τις τύχες της πατρίδας. Είναι η περίφημη «γενιά του Πολυτεχνείου» … που εν πολλοίς μας οδήγησε με τις κοντόφθαλμες πολιτικές της στην χρεωκοπία και στη σημερινή κρίση.
Βλέπω δυστυχώς ότι η ίδια τακτική εφαρμόζεται και στις μέρες μας από τις νεώτερες γενιές. Οι καταλήψεις στα γυμνάσια και στα λύκεια, η αναστάτωση στα πανεπιστήμια, που μερικοί κοντόφθαλμα χειροκροτούν σήμερα, αποτελούν κατά τη γνώμη μου το σπόρο για τους αυριανούς αμόρφωτους, λαϊκίζοντες και δεισιδαίμονες έλληνες πολίτες. Οι οποίοι θα πεθαίνουν προσπαθώντας να ζεσταθούν με αυτοσχέδια μαγκάλια γιατί ποτέ δεν εμπέδωσαν στο μάθημα της χημείας ότι το μονοξείδιο του άνθρακα είναι θανατηφόρο. Οι οποίοι οδηγώντας θα σκοτώνονται ή θα μένουν ανάπηροι γιατί δεν κατάλαβαν στο μάθημα της φυσικής τους κινδύνους από την υπερβολική ταχύτητα. Ή επειδή δεν κατάλαβαν στο μάθημα της βιολογίας πως επηρεάζει τις ικανότητες αυτοσυγκέντρωσης η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών ή η χρήση κινητού κατά την οδήγηση.
Οι περισσότεροι από τους σημερινούς καταληψίες δεν θα μάθουν ποτέ τους κινδύνους για την υγεία από πολλές καθημερινές συνήθειες. Θα θεωρούν ότι η αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου οφείλεται σε μυστικά πειράματα των μεγάλων δυνάμεων και όχι στο υπερβολικό κάπνισμα ή στην αλόγιστη χρήση εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων. Και, αγνοώντας τους βασικούς νόμους της φυσικής, θα ερμηνεύουν τα συμπυκνώματα υδρατμών από τις εξατμίσεις των αεροπλάνων ως αποδείξεις παράλογων θεωριών περί αεροψεκασμών.
Για να μη μιλήσουμε για την άγνοια όσον αφορά τις λειτουργίες σημαντικών θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις τελευταίες εβδομάδες, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας που έληξε τον Ιούνιο, έλληνες υπάλληλοι από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισκέφτηκαν δεκάδες σχολεία σε όλη την Ελλάδα στο πλαίσιο της δράσης «Επιστροφή στα θρανία». Για να εξηγήσουν τι είναι και πως λειτουργεί η Ένωση. Για να απαντήσουν στις ερωτήσεις των μαθητών αλλά και των καθηγητών. Για να διαλύσουν πολλούς μύθους.
Όμως οι μαθητές που είχαν κατάληψη δεν επωφελήθηκαν από τέτοιες επισκέψεις. Και θα χειραγωγούνται ανακυκλώνοντας μύθους περί ανάλγητων τοκογλύφων, περί εκμετάλλευσης της Ελλάδας και περί μη δημοκρατικών ευρωπαϊκών θεσμών. Δεν ενημερώθηκαν για τις σαφείς αρμοδιότητες της Ένωσης σε θέματα καθημερινότητας από τα τρόφιμα μέχρι τα ρούχα και τις τηλεπικοινωνίες. Ή την περιφερειακή πολιτική, χάρις στην οποία η Ελλάδα έχει λάβει δισεκατομμύρια για να κατασκευάσει και να εκσυγχρονίσει τις υποδομές της. Δεν έμαθαν για τις εξουσίες της Ένωσης σε θέματα ανταγωνισμού, εξουσίες τις οποίες κανένα κράτος από μόνο του δεν θα μπορούσε να εξασκήσει έναντι των σύγχρονων πολυεθνικών κολοσσών.
Υπάρχουν προβλήματα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα; Σίγουρα υπάρχουν. Όμως διαπιστώνω πως έχουν αλλάξει και πολλά. Υπάρχουν χαμηλόμισθοι καθηγητές που αγωνίζονται, συχνά σαν νέοι Δον Κιχώτες, να βοηθήσουν τα παιδιά να ξεφύγουν από την παπαγαλία και να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Να μάθουν γλώσσες. Να αναπτύξουν επιχειρηματικές δεξιότητες και δεξιότητες πληροφορικής. Κάτι που αποτελεί στόχο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Αυτοί οι καθηγητές οι οποίοι εμπνέουν τους μαθητές τους θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν. Να αναδειχτούν με μια σωστή αξιολόγηση. Να αμειφτούν σωστά. Να βρουν άξιους μιμητές και να συμπαρασύρουν όλο το εκπαιδευτικό σύστημα προς μια ποιοτική αναβάθμιση. Δεν είναι πάντα εύκολο. Οι περισσότεροι μαθητές ζητούν την ευκολία τους – να μην διαβάζουν, να μην προσπαθούν, να κατακτούν εύκολα ένα πτυχίο και να διορίζονται - κατά προτίμηση στο δημόσιο - με τη βοήθεια κάποιου πολιτικού. Όμως οι καιροί έχουν αλλάξει. Η πατρίδα μας χρειάζεται άξιους επιστήμονες, μηχανικούς κι επιχειρηματίες που να παράγουν αποτελέσματα με την δουλειά τους.
«Πώς θα αλλάξουν κύριε τα πράγματα» με ρώτησε μια μαθήτρια στο Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο όπου μίλησα την περασμένη εβδομάδα. «Με δουλειά!» απάντησα. Κάνοντας με τον καλύτερο τρόπο αυτό που έχουμε μπροστά μας κάθε μέρα. Κατακτώντας τη γνώση. Αποκτώντας δεξιότητες ακόμη και με εθελοντική εργασία. Εμπλουτίζοντας τις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις. Γεμίζοντας τον ελεύθερο χρόνο μας με χρήσιμες δραστηριότητες και αποφεύγοντας το ανούσιο χάσιμο χρόνου.
Η άνοδος του πνευματικού μας επιπέδου είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε καλύτερη αυτή την πατρίδα. Τη δική μας πατρίδα!
