Ο τοίχος

Ο τοίχος της άγνοιας, της αυθαιρεσίας και της καθημερινής παρανομίας θα πέσει με το καλό παράδειγμα, το πείσμα για γνώση και νομιμότητα και με πολύ υπομονή …
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα την 1η Νοεμβρίου 2016 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-266)

Μια νέα δημοσιογράφος μετατέθηκε στο γραφείο μιας μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας στην Ιερουσαλήμ και νοίκιασε ένα δωμάτιο με θέα στο Τείχος των Δακρύων. Πρόκειται για τον ιερότερο τόπο προσκυνήματος των Εβραίων, που πιστεύουν ότι αποτελεί τμήμα του ναού του Σολομώντα, και στο οποίο έρχονται να θρηνήσουν την απώλεια του αρχαίου αυτού ναού.

Η δημοσιογράφος παρατηρούσε από το παράθυρό της έναν γέροντα Εβραίο που αφιέρωνε πολλές ώρες καθημερινά προσευχόμενος θερμά μπροστά στο Τείχος. Της έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση που αποφάσισε να του πάρει συνέντευξη. Ένα απόγευμα λοιπόν κατέβηκε από το δωμάτιό της, πλησίασε τον γέροντα, του συστήθηκε και του έκανε την πρώτη ερώτηση. «Παρατηρώ ότι έρχεστε στο Τείχος καθημερινά και προσεύχεστε επί πολλές ώρες. Αλήθεια, πόσο καιρό το κάνετε αυτό και τι ζητάτε στις προσευχές σας;».

«Έρχομαι εδώ καθημερινά επί 25 συναπτά έτη», απάντησε ο γέροντας. «Το πρωί προσεύχομαι για την παγκόσμια ειρήνη και την αδελφοσύνη των ανθρώπων. Μετά γυρίζω σπίτι, πίνω ένα τσάι, επιστρέφω και προσεύχομαι για να εξαλειφθούν οι αρρώστιες και ο ανθρώπινος πόνος από τη γη». Η δημοσιογράφος τον κοίταξε με θαυμασμό. «Και πως νοιώθετε που προσεύχεστε για όλα αυτά επί 25 χρόνια;» ξαναρώτησε. «Πώς να νοιώθω παιδί μου», είπε ο γέροντας. «Σαν να μιλάω σε έναν τοίχο!»

Αυτό το παλιό ανέκδοτο έρχεται μερικές φορές στο νου μου όταν ξαναδιαβάζω τα άρθρα μου στα Χανιώτικα Νέα. Αντί να προσεύχομαι σαν τον γέροντα Εβραίο, εγώ προσπαθώ να ενημερώσω και να αφυπνίσω τους αναγνώστες. Να τους βοηθήσω να αλλάξουν μερικές συμπεριφορές που τους οδηγούν στο θάνατο ή σε μόνιμες αναπηρίες. Να τους κάνω να προβληματιστούν για το περιβάλλον, για την παιδεία, για την θέση τους στην κοινωνία.

Κι ενώ γράφω έχοντας υπόψη μου την πρόληψη και το μετριασμό των επιπτώσεων ατυχημάτων και καταστροφών, διαβάζω καθημερινά για δυστυχήματα στα Χανιά. Διασταυρώνομαι, όπως όλοι, με την καθημερινή αυθαιρεσία πολλών συμπολιτών στο δρόμο, στα μαγαζιά, στις υπηρεσίες. Με το άναρχο παρκάρισμα σε πεζοδρόμια. Με τα σκουπίδια σε δρόμους, πάρκα, παραλίες και κοινόχρηστους χώρους. Με τους καπνιστές στα καφενεία και τα εστιατόρια που δεν σέβονται το νόμο και δεν φοβούνται για τις συνέπειες που έχει το κάπνισμα στην υγεία τους.

Ακόμη χειρότερα, ακούω ότι πολλοί συμπολίτες αποφεύγουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους πιστεύοντας στις αντιεπιστημονικές διαδόσεις περί δήθεν προβλημάτων από τους εμβολιασμούς. Για να μη μιλήσω για τις συζητήσεις και τις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προωθούν θεωρίες συνωμοσίας κατά της Ελλάδας και των Ελλήνων. Αλλά και κηρύγματα μίσους κατά προσφύγων και μεταναστών, κατά άλλων ευρωπαϊκών λαών καθώς και κατά των οπαδών άλλων ιδεολογιών ή θρησκειών.

Καταγράφω επίσης την ευκολία με την οποία ο περισσότερος κόσμος πιστεύει διάφορους μύθους για το χρέος, την πορεία της χώρας, τους υπαίτιους της κρίσης. Απογοητεύομαι όταν οι περισσότεροι μιλούν με πεποίθηση για πράγματα τα οποία αγνοούν, τα οποία δεν έχουν διερευνήσει και για τα οποία είναι γνωστό ότι η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Και αυτή η απογοήτευση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν διαπιστώνω ότι ακόμη και νέοι επιστήμονες πιστεύουν σε μύθους, φήμες και διαδόσεις. Χωρίς να μπαίνουν στον κόπο να επαληθεύσουν αυτά που άκριτα υποστηρίζουν, χρησιμοποιώντας την επιστημονική μέθοδο και πραγματοποιώντας έρευνα στις πηγές, σε επιστημονικές ανακοινώσεις και στη διεθνή βιβλιογραφία.

Παράλληλα, απογοητεύομαι διπλά όταν διαπιστώνω ότι όσοι εξετάζουν σοβαρά τα πράγματα, χλευάζονται από την πλειοψηφία, απομονώνονται από τους πολλούς, θεωρούνται αιθεροβάμονες και αυτοκαταστροφικοί. Έτσι που τελικά εξαναγκάζονται να αποσυρθούν από τα κοινά ή να αναζητήσουν την τύχη τους εκτός Ελλάδος.

Τέλος, λυπάμαι ιδιαίτερα όταν βλέπω την βραδύτητα με την οποία υλοποιούνται ακόμη και στοιχειώδεις μεταρρυθμίσεις. Όταν βλέπω να κλείνουν επιχειρήσεις ενώ παράλληλα πολλοί επιχειρηματίες εξακολουθούν να φοροδιαφεύγουν προκαλώντας έναν ενισχυόμενο κύκλο οικονομικής ύφεσης, αποεπένδυσης και ανεργίας. Όταν οι νέοι άνθρωποι που θα έπρεπε να αποτελούν την πρωτοπορία της ανάπτυξης και της αναγέννησης της χώρας μαραζώνουν χωρίς ελπίδα ή παίρνουν των ομματιών τους και βοηθούν την ανάπτυξη σε άλλες χώρες, φιλικότερες προς τους επιστήμονες και επιχειρηματίες.

Δεν πιστεύω ότι τα όσα γράφω σε αυτήν εδώ τη στήλη πέφτουν σε κλειστά αυτιά και σε ακόμη πιο κλειστά μυαλά. Όμως νοιώθω όπως άλλοι σοφότεροι πριν από μένα που προσπάθησαν να αφυπνίσουν και να συναρπάσουν τους Έλληνες χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία μέχρι σήμερα. Ο Κώστας Καβαθάς με τους 4Τροχούς, την Πτήση και τα άλλα περιοδικά των Τεχνικών Εκδόσεων. Ο Νίκος Δήμου με τα βιβλία του, την αρθρογραφία του, τα ιστολόγια και τις εκπομπές του.

Ο Ιαβέρης και ο Γιάννης Λιονάκης και πολλοί άλλοι που αγωνίζονται κατά των τροχαίων. Αλλά και φιλόσοφοι όπως ο Καστοριάδης, πανεπιστημιακοί όπως η Αρβελέρ, ο Δημαράς και ο Κακριδής, ποιητές όπως ο Σεφέρης κι ο Ελύτης. Και τόσοι άλλοι …

Τους επισκιάζουν αμόρφωτοι δημαγωγοί, ημιμαθείς τηλεοπτικοί αστέρες και άβουλοι πολιτικοί. Που συμπαρασύρουν τον κόσμο να πιστεύει σε ανύπαρκτους σωτήρες, σε μύθους για αμύθητους θησαυρούς και στην ιδέα ότι οι πλούσιοι θα συναινέσουν στην κάλυψη των χρεών του δημοσίου. Ιδίως όταν τα χρέη έχουν δημιουργηθεί λόγω κακοδιοίκησης και σπατάλης για ψηφοθηρικούς και ιδιοτελείς σκοπούς.

«Η στερνή, η πιο ιερή μορφή θεωρίας είναι η πράξη» λέει ο Καζαντζάκης στην «Ασκητική». Αλλά για να φτιάξουν τα πράγματα δεν αρκεί να επικαλούμαστε κάποιον ουράνιο ή επίγειο σωτήρα. «Αν δε δει ο Θεός χέρι ανθρώπου, δε βάζει μήτε κι αυτός το δικό του» λέει ο ίδιος στον «Καπετάν Μιχάλη». Θέλει δουλειά πρώτα σε ατομικό επίπεδο. Χωρίς φωνές, διαδηλώσεις, πορείες. Θέλει παράδειγμα, πείσμα αλλά και υπομονή … Και κάποτε ο τοίχος θα υποχωρήσει!