Παραδείγματα γιατρών προς μίμηση

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 15 Φεβρουαρίου 2012.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Παραδείγματα γιατρών προς μίμηση
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*

Γυρίζοντας από την πολύ πετυχημένη εκδήλωση για την Ημέρα του 112 στο Ηράκλειο διάβασα την ιστορία ενός παλιού γνωστού που οργάνωσε την επείγουσα ιατρική στη Ρουμανία

Ο 47χρονος Δρ Ράεντ Αραφάτ γεννήθηκε στη Δαμασκό και μεγάλωσε στην Ναμπλούς στη Δυτική Όχθη. Από μικρός αγάπησε την επείγουσα ιατρική μέχρις σημείου να μάθει απ’ έξω όλες τις τεχνικές που περιείχε ένα εγχειρίδιο πρώτων βοηθειών με τίτλο «Πρώτες βοήθειες χωρίς πανικό». Σε ηλικία 14 χρονών δίδασκε στους πυροσβέστες τις τεχνικές που είχε μάθει διαβάζοντας … Στα 15 του άρχισε να δουλεύει εθελοντικά στο νοσοκομείο της Ναμπλούς όπου περνούσε τις διακοπές του κάνοντας ενέσεις και βοηθώντας στα χειρουργεία.

Για τις πανεπιστημιακές του σπουδές έκανε αίτηση σε αμερικανικό πανεπιστήμιο αλλά οι γονείς του έκρυψαν το γράμμα αποδοχής γιατί θεώρησαν ότι η Αμερική θα τον «κατάπινε» και δεν θα τον ξανάβλεπαν. Έτσι το 1981 σε ηλικία 17 ετών έφυγε για σπουδές στη Ρουμανία σκοπεύοντας να γυρίσει αφού έβρισκε ότι το τότε κομουνιστικό καθεστώς τον απωθούσε. Όμως το καθεστώς Τσαουσέσκου κατέρρευσε το 1989 και ο Δρ Αραφάτ που είχε ειδικευτεί στην αναισθησιολογία και στην εντατικολογία αποφάσισε να μείνει στη νέα του χώρα. Μάλιστα το 1990 πήγε στη Γερμανία και αγόρασε με τη βοήθεια φίλων από τον γερμανικό Ερυθρό Σταυρό ένα μεταχειρισμένο ασθενοφόρο με απινιδωτή και εξοπλισμό αναζωογόνησης. Το οδήγησε μόνος του πίσω στη Ρουμανία όπου και άρχισε να παρέχει εθελοντικά υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής.

Το 1991 η πυροσβεστική υπηρεσία της πόλης Τάργκου Μούρες ενσωμάτωσε τη μικρή ομάδα των εθελοντών και των φοιτητών της ιατρικής στο σύστημα της παροχής βοήθειας από τις αρχές. Σήμερα, χάρις στις προσπάθειες του Δρ Αραφάτ, το ρουμανικό ΕΚΑΒ που είναι γνωστό ως SMURD απαρτίζεται από 170 ομάδες διασωστών, 12 εκπαιδευτικά κέντρα και τέσσερα ελικόπτερα επείγουσα βοήθειας. Αλλά ο Δρ Αραφάτ (καμία σχέση με τον πρώην ηγέτη των Παλαιστινίων, το μακαρίτη Γιασέρ Αραφάτ) δεν αρκέστηκε στην οργάνωση των κινητών μονάδων επείγουσας ιατρικής βοήθειας. Συνέβαλε στην οργάνωση των τμημάτων επείγουσας ιατρικής στα νοσοκομεία της Ρουμανίας με βοήθεια από την Βρετανία, την Γαλλία και τη Γερμανία. Στόχος του ήταν πάντα η δημιουργία του καλύτερου συστήματος επείγουσας ιατρικής στον κόσμο. «Δεν αρκεί να είμαστε τόσο καλοί όσο οι Γερμανοί ή οι Γάλλοι. Ας γίνουμε καλύτεροι κι από αυτούς …» λέει στους συνεργάτες του. Κι οι προσπάθειες του εντάθηκαν όταν πριν από πέντε χρόνια η ρουμανική κυβέρνηση τον διόρισε υφυπουργό υγείας με αρμοδιότητα την επείγουσα ιατρική βοήθεια.

Η όμορφη αυτή ιστορία κινδύνεψε πρόσφατα να τελειώσει άδοξα. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια για την ιδιωτικοποίηση του συστήματος επείγουσας ιατρικής φροντίδας. Όταν ο Δρ Αραφάτ εμφανίστηκε σε μια συζήτηση στην τηλεόραση για να εξηγήσει πως το σύστημα που έφτιαξε θα καταστρεφόταν, ο ίδιος ο πρόεδρος Μπαμπέσκου τηλεφώνησε στην εκπομπή και τον κατηγόρησε ότι λέει ψέματα. Ο Δρ Αραφάτ παραιτήθηκε. Και ο κόσμος, που είχε διαπιστώσει ότι το σύστημα επείγουσας ιατρικής λειτουργούσε υποδειγματικά μέσα στο γενικό ξεχαρβάλωμα της χώρας, ξεχύθηκε στους δρόμους, συγκρούστηκε με την αστυνομία και απαίτησε την επιστροφή του Αραφάτ στη θέση του στο Υπουργείο Υγείας! Και πριν μερικές μέρες αφού συζήτησε με τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό της χώρας, ο Δρ Αραφάτ δέχτηκε να αναλάβει ξανά τα καθήκοντά του στο Υπουργείο Υγείας.

Αυτά διάβαζα το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου στην International Herald Tribune που αφιέρωσε σχεδόν μια ολόκληρη σελίδα στον γιατρό, στον άνθρωπο, στον εθελοντή Δρ. Αραφάτ. Επέστρεφα από το Ηράκλειο όπου η Περιφέρεια Κρήτης, το ΕΚΑΒ, η υπηρεσία Europe Direct, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, το Ίδρυμα για το 112 και τα γραφεία σχολικών δραστηριοτήτων της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οργάνωσαν μια ημερίδα στην οποία 300 πολίτες ενημερώθηκαν για το 112 και εκπαιδεύτηκαν στην βασική καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) και στις βασικές πρώτες βοήθειες. Επέστρεφα έχοντας συναντήσει δεκάδες εθελοντές φτιαγμένους από το ίδιο υλικό με τον Αραφάτ. Γιατρούς, διασώστες, μέλη εθελοντικών ομάδων από όλη την Κρήτη αλλά και απλούς πολίτες που θέλησαν να μάθουν πώς να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής, απώλειας αισθήσεων, απόφραξης της αναπνοής λόγω ξένου σώματος. Με επικεφαλής τον διευθυντή του ΕΚΑΒ Κρήτης, τον Ρεθυμνιώτη Δημήτρη Βουρβαχάκη που αγωνίζεται να εκπαιδεύσει όσο το δυνατό περισσότερους Κρητικούς στις πρώτες βοήθειες αλλά και ενδιαφερόμενους γιατρούς στην αντιμετώπιση του τραύματος.

Και τα διάβαζα έχοντας ακούσει και τον Περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη να χαιρετίζει την εκδήλωση, την οποία όχι μόνο ενίσχυσε ως συνδιοργανωτής αλλά και παρακολούθησε μέχρι τέλους, αναγγέλλοντας νέες πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση των μαθητών στην οδική ασφάλεια και για την μετατροπή της Κρήτης έναν ασφαλή τόπο για τους κατοίκους της και τους επισκέπτες που την κατακλύζουν κάθε χρόνο για να την απολαύσουν. Κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συνεργασία όλων των φορέων αλλά και των κατοίκων που ενδιαφέρονται για το καλό του τόπου …

Αλλά για τις προσπάθειες που γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση θα επανέλθουμε εν καιρώ.

* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com

Τις πταίει;

Ποίημα του Βίκτορα Ουγκώ που γράφτηκε μετά την πυρπόληση της βιβλιοθήκης του Κεραμικού κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της Κομούνας του Παρισιού, το 1871. 

Τίτλος πρωτοτύπου «A qui la faute ?».

Έκαψες μόλις τη βιβλιοθήκη;
– Ναι. Της έβαλα μπουρλότο.
– Μα είναι έγκλημα πρωτοφανές!
Έγκλημα κατά του ίδιου σου του εαυτού άθλιε!
Σκότωσες την ηλιαχτίδα της ψυχής σου!
Έσβησες τον πυρσό που σου έδειχνε το δρόμο!
Αυτό που σαν τρελός και λυσσασμένος τόλμησες να κάψεις,
Είναι περιουσία, θησαυρός, προίκα, κληρονομιά σου
Τα βιβλία, εχθροί του άρχοντα, είναι το πλεονέκτημά σου
Τα βιβλία που πάντα πήραν το μέρος σου και σε υπεράσπισαν.
Η βιβλιοθήκη είναι μια εκδήλωση πίστης
Των γενεών που μέσα από το σκοτάδι
Μαρτυρούν πως το ξημέρωμα δεν θ’ αργήσει.
Αν είναι δυνατόν! Μέσα στης αλήθειας το αξιοσέβαστο απόθεμα,
Στ’ αριστουργήματα που βρίθουν από κεραυνούς και καθαρότητα,
Σ’ αυτό το αιώνιο αρχείο που διαφυλάττει το χρόνο,
Στις περασμένες εποχές, στους αρχαίους, στην ιστορία
Στο παρελθόν που συλλαβίζει το μέλλον,
Σ’ αυτό που άρχισε κάποτε για να μην τελειώσει ποτέ,
Μέσα στους ποιητές! Αν είναι δυνατόν, μέσα σ’ αυτή την άβυσσο των γραφών
Σ’ αυτή τη θεία συλλογή από φοβερά έργα του Αισχύλου,
του Ομήρου, του Ιώβ που όρθιοι ατενίζουν τον ορίζοντα,
Στα έργα του Μολιέρου, του Βολταίρου και του Καντ, μέσα στη λογική,
Πετάς άθλιε έναν αναμμένο δαυλό!
Όλο το ανθρώπινο πνεύμα το κάνεις καπνό!
Λησμόνησες λοιπόν τον ελευθερωτή σου,
Το βιβλίο; Που στέκεται πάνω στο βάθρο,
Που λάμπει, που φεγγοβολά και φωτίζει
Για να καταστρέψει το ικρίωμα, τον πόλεμο, την πείνα,
Φωνάζει, ποτέ πια σκλάβοι, ποτέ πια δουλοπάροικοι.
Άνοιξε ένα βιβλίο. Τον Πλάτωνα, τον Μίλτωνα, τον Μπεκαριά*.
Διάβασε τους προφήτες, τον Δάντη, τον Σαίξπηρ, τον Κορνέιγ
Για να νοιώσεις μέσα σου να ξυπνά η δυνατή τους ψυχή,
Να θαμπωθείς και να νοιώσεις όμοιος μ’ όλους αυτούς,
Να γίνεις διαβάζοντας σοβαρός, σκεπτικός και πράος,
Να νοιώσεις στο πνεύμα σου τους μεγάλους αυτούς ανθρώπους να μεγαλώνουν,
Να σε διδάξουν όπως η αυγή φωτίζει το μοναστήρι
Και καθώς η καρδιά σου θα βυθίζεται όλο και πιο μπροστά
Η ζεστή τους ακτίνα θα σε ηρεμεί και θα σου δίνει ζωή,
Η ψυχή σου θα είναι έτοιμη να τους απαντήσει
Θα καταλάβεις την αγαθότητα, την καλοσύνη, θα νοιώσεις να λιώνουν
Σαν το χιόνι στην φωτιά, ο εγωισμός, η οργή,
Το κακό, οι προκαταλήψεις, οι βασιλιάδες, οι αυτοκράτορες!
Γιατί πρώτα αποκτά ο άνθρωπος σοφία.
Και μετά ελευθερία. Κι όλο αυτό το φως,
Είναι δικό σου, γι’ αυτό κατάλαβε πως από μόνος σου το σβήνεις!
Αυτά που ονειρεύεσαι θα τα βρεις στα βιβλία.
Τα βιβλία που μπαίνοντας στη σκέψη σου λύνουν
Τα δεσμά που κρατούν το λάθος με την αλήθεια ανακατωμένα,
Γιατί κάθε συνείδηση είναι κι ένας γόρδιος δεσμός.
Είναι ο φύλακας, ο οδηγός, ο φύλακάς σου.
Θεραπεύει το μίσος σου, αφαιρεί την τρέλα σου.
Να τι χάνεις, δυστυχώς με το λάθος σου!
Το βιβλίο είναι ο δικός σου πλούτος! Είναι η γνώση,
Το δίκιο, η αλήθεια, η αρετή, το καθήκον,
Η πρόοδος, η λογική που διαλύει τα παραμιλητά.
Κι εσύ όλα αυτά τα καταστρέφεις!

– Δεν ξέρω να διαβάζω.

* Μπεκαριά (Cesare Beccaria): Ιταλός νομικός, φιλόσοφος και πολιτικός από τους πρώτους που καταδίκασαν τα βασανιστήρια και την ποινή του θανάτου, θεμελιωτής του κλάδου της εγκληματολογίας.