GR-Των φρονίμων τα παιδιά ...

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Φεβρουαρίου 2011.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ-3
Των φρονίμων τα παιδιά ...
Γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*

Πριν προλάβει να στεγνώσει το μελάνι του προηγούμενου άρθρου, στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τραύματος και Επείγουσας Χειρουργικής, επιβεβαιώθηκε δυστυχώς για άλλη μια φορά πως η πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1-44 ετών είναι οι τραυματισμοί. Αν αυτό συνδυαστεί με τα στοιχεία για τους θανάτους από καρδιακή ανακοπή, μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου στις μεγαλύτερες ηλικίες, γίνεται αμέσως κατανοητό τι σημαντικό που είναι να έχουμε μια αποτελεσματική υπηρεσία επειγόντων, προσβάσιμη μέσω του 112, του ευρωπαϊκού αριθμού επείγουσας ανάγκης.

Όμως, πριν χρειαστεί να καλέσουμε το 112 (ή το 166) καλόν θα ήταν να φροντίσουμε να προλάβουμε το κακό. Το πρώτο βήμα μιας πετυχημένης πολιτικής πρόληψης σε ατομικό επίπεδο είναι βέβαια η εκπαίδευση, ιδίως των παιδιών και των νέων, προκειμένου να αναπτύξουν μια φιλοσοφία πρόληψης και ετοιμότητας. Διαβάζω με ευχαρίστηση στα Χανιώτικα Νέα τις πρωτοβουλίες για ενημέρωση των μαθητών σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα καθώς και τις προσπάθειες των εθελοντικών οργανώσεων για δράσεις αντιμετώπισης καταστροφών. Όμως μια αποσπασματική παρουσίαση μια φορά το χρόνο για τα τροχαία ατυχήματα, ενδεχομένως και μια άσκηση εκκένωσης κτηρίου σε περίπτωση σεισμού δεν αρκούν για να ριζώσει μακροπρόθεσμα ένα «πνεύμα», μια «κουλτούρα» πρόληψης στους μαθητές.

Για να βοηθήσει τα παιδιά και τους νέους να αποκτήσουν ένα τέτοιο «πνεύμα» πρόληψης, η επαρχία του Ντόρσετ στην Αγγλία δημιούργησε πριν από λίγα χρόνια ένα πρότυπο κέντρο εκπαίδευσης στην αντιμετώπιση των κινδύνων της καθημερινότητας. Το κέντρο Streetwise, αποτελεί σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με τη συμμετοχή των τοπικών αρχών, των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και ασφαλιστικών εταιρειών. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα θεματικό πάρκο επικεντρωμένο στην ασφάλεια, με σκηνές από πραγματικούς κινδύνους της καθημερινότητας. Εγώ το ονομάζω «Ντίσνεϋλαντ της ασφάλειας».

Το Streetwise περιλαμβάνει ένα πλήρες διώροφο σπίτι (κίνδυνοι πυρκαγιάς, ηλεκτροπληξίας, δηλητηρίασης, κλήση του 112), έναν κεντρικό δρόμο (οδική ασφάλεια, εγκληματικότητα), ένα πάρκο (κίνδυνοι από πτώσεις, εγκληματικότητα), ένα αγρόκτημα κι ένα χωράφι (κίνδυνοι από γεωργικά μηχανήματα, δηλητηριάσεις, κίνδυνοι από σιδηροδρόμους), έναν υποσταθμό υψηλής τάσης (ηλεκτροπληξία), μια ακρογιαλιά (κίνδυνοι από πνιγμό, σπασμένα μπουκάλια) ακόμη και έναν αστυνομικό και έναν πυροσβεστικό σταθμό. Τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι επιλέγουν ένα σενάριο και ακολουθώντας την αντίστοιχη διαδρομή μαθαίνουν να αυτό-προστατεύονται συμμετέχοντας ενεργά σε έξυπνα σχεδιασμένα παιχνίδια. Παράλληλα, για τις εταιρείες, το κέντρο προσφέρει σεμινάρια πυρασφάλειας, πρώτων βοηθειών και προσωπικής προστασίας στο πλαίσιο των υποχρεώσεων έναντι των εργαζομένων για υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους εργασίας.

Σε μια ημερίδα που είχε συνδιοργανώσει το καλοκαίρι του 2008 η Νομαρχία Ηρακλείου με τον τότε ευρωβουλευτή και νυν περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, ο Λασιθιώτης πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Σχολικών Κτηρίων Μανώλης Μπαλτάς, είχε παρουσιάσει μια μελέτη για την δημιουργία ενός παρόμοιου κέντρου στην Κρήτη. Για την υλοποίηση ενός τέτοιου μακρόπνοου έργου πανελλαδικής εμβέλειας, το πρώτο βήμα είναι να ενδιαφερθεί ένας φορέας που θα αναλάβει την υλοποίηση και θα διαθέσει τον χώρο στο οποίο θα δημιουργηθεί το κέντρο. Επειδή υπάρχουν οι τεχνικές και οικονομοτεχνικές μελέτες (πρέπει απλώς να επικαιροποιηθούν) η εξεύρεση της χρηματοδότησης δεν θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη, ιδίως αν επιλεγεί η λύση της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ο αυριανός κόσμος θα είναι γεμάτος από προκλήσεις αλλά και από κινδύνους. Η εκπαίδευση των παιδιών μας για να αντιμετωπίσουν το μέλλον χωρίς φόβο αλλά με τη δέουσα προσοχή και γνώση είναι μια υπόθεση που αξίζει να αντιμετωπιστεί επιστημονικά και με περίσκεψη. Με βάση βέλτιστες πετυχημένες πρακτικές από άλλες χώρες, αλλά και τις συμβουλές της κρητικής παράδοσης. «Mε φρόνεψη πορεύγεται, με γνώσιν ορδινιάζει, πριχού έρθουσι τα πράματα, προβλέπει και λογιάζει», λέει ο Ποιητής ότι ήταν η διοικητική φιλοσοφία του Ρωτόκριτου. Γι' αυτό και «Όλοι τον αγαπήσασι, κ' εις τ' όνομά του εμνέγαν, κι από τους πρώτους Bασιλιούς πρώτον τον εδιαλέγαν».

* http://alevantis.blogspot.com