Το ανθρώπινο πρόσωπο των διασωστών

Η ψυχολογική υποστήριξη των διασωστών και τα ετήσια βραβεία για τις εξέχουσες διασώσεις
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 14 Μαΐου 2019 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-374)

Την περασμένη εβδομάδα αναφερθήκαμε στο ετήσιο συνέδριο της Ένωσης του Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης (EENA-European Emergency Number Association-112) στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας. Συνεχίζουμε σήμερα με μερικές ακόμη ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Οι φυσικές καταστροφές δεν είναι φυσικές! Η Ροχίνι Σουαμινάθαν από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ μίλησε για τη σημασία της πρόληψης στις φυσικές καταστροφές. Η σύγκριση των επιπτώσεων σεισμών σε Χιλή και Αϊτή ή πλημμυρών σε Ινδία και Μπαγκλαντές είναι ενδεικτική της σημασίας της πρόληψης και της εκπαίδευσης για τη μείωση των ανθρώπινων απωλειών σε μεγάλες καταστροφές.

Είναι η παλιά ιστορία της απειλής που μετατρέπεται σε καταστροφή μόνον όταν συνδυαστεί με αυξημένη τρωτότητα. Ο τόπος στον οποίο κτίζουμε τα σπίτια μας αλλά και ο τρόπος που το κάνουμε. Τα μέτρα που έχουμε πάρει πριν την καταστροφή αλλά και η συμπεριφορά μας εκείνες τις στιγμές κάνουν συχνά τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.

Προηγμένος γεωεντοπισμός. Σύμφωνα με την ΕΕΝΑ ο προηγμένος γεωεντοπισμός για έξυπνα κινητά Android και iPhone θα είναι σύντομα πλήρως διαθέσιμος στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Αυστρία είναι εν μέρει μόνο διαθέσιμος ενώ δεν προβλέπεται να είναι διαθέσιμος σε Πολωνία, Λετονία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, τουλάχιστον μέσα στον επόμενο χρόνο. Η Google ανακοίνωσε δύο βελτιώσεις για τα έξυπνα κινητά Android που καλούν το 112. Δυνατότητα γεωεντοπισμού κατά την αποστολή γραπτών μηνυμάτων. Και εντοπισμός του ύψους (με ακρίβεια 4,8 μέτρων σε 80% των περιπτώσεων).
Υποστήριξη τηλεφωνητών σε κέντρα 112. Ένα σημαντικό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι τηλεφωνητές και οι τηλεφωνήτριες στα κέντρα επειγόντων είναι το άγχος, όταν ακούνε όλη μέρα ανθρώπους που κινδυνεύουν ή που συμπεριφέρονται επιθετικά. Αρνητικά επιδρούν επίσης οι ελλείψεις προσωπικού, οι εξαντλητικές βάρδιες και οι υπερωρίες. Επιπλέον, η συνεχής καθιστική εργασία δημιουργεί και άλλα προβλήματα υγείας, ιδίως σε κάποια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Στο συνέδριο ακούστηκαν εμπειρίες από την Αυστραλία, την Αγγλία και την Αυστρία. Πώς οργανώνονται οι βάρδιες ώστε να εξασφαλίζεται η ευεξία των τηλεφωνητών. Πώς δημιουργείται ένα περιβάλλον ανοικτής επικοινωνίας, όπου όλοι και όλες νοιώθουν ότι αναγνωρίζεται η δουλειά τους και ότι συμμετέχουν όλοι και όλες στις αποφάσεις. Στόχος η ενίσχυση της ψυχολογικής και συναισθηματικής ανθεκτικότητας του προσωπικού, καθώς και η ανάπτυξη μέσω της εκπαίδευσης και του παραδείγματος της ηγεσίας μιας κουλτούρας που να στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, την καθοδήγηση, την υπευθυνότητα αλλά και την μηδενική ανοχή στις κακές συμπεριφορές.

Ετήσια βραβεία 112. Κάθε χρόνο η ΕΕΝΑ απονέμει μια σειρά από βραβεία σε άτομα και οργανώσεις. Σε σύγχρονους ήρωες, πολίτες ή διασώστες, που πέτυχαν απίστευτες διασώσεις. Χρησιμοποίησαν την τεχνολογία για καλό σκοπό. Ανέπτυξαν καινοτομίες στον τομέα της δημόσιας ασφάλειας. Πάντα ξεπερνώντας το ανθρωπίνως αναμενόμενο ώστε να βοηθήσουν συνανθρώπους σε κίνδυνο.

Το βραβείο για πράξη ανδρείας απονεμήθηκε στον Μαμαντού Γκασαμά, έναν πρόσφυγα από το Μαλί, ο οποίος έσωσε ένα μωρό που κρεμόταν από ένα μπαλκόνι στο Παρίσι σκαρφαλώνοντας τέσσερεις ορόφους. Το βραβείο διεθνούς συνεργασίας πήγε στον Ιβάν Κάρατζικ από τη Δανία ως εκπρόσωπο της διεθνούς ομάδας σπηλαιοδυτών που συμμετείχαν στη διάσωση των παιδιών, τα οποία είχαν παγιδευτεί στην σπηλιά στην Ταϋλάνδη. Για την ίδια διάσωση οι βατραχάνθρωποι του ΠΝ της Ταϋλάνδης πήραν το βραβείο συντονισμού διάσωσης και η ομάδα των παιδιών που σώθηκαν έλαβαν το βραβείο ομαδικής γενναιότητας.

Ο Αιγύπτιος ψαράς Μαχμούντ Μουσσά που έσωσε 73 ανθρώπους κατά τη φωτιά στο Μάτι έλαβε το βραβείο του πολίτη της χρονιάς. Μια εντεκάχρονη γερμανίδα, η Λότα Ίνγλις έλαβε το βραβείο νέας ηρωίδας γιατί έσωσε ένα μωρό που είχε πέσει σε μια πισίνα, ενεργώντας αυθόρμητα.

Το κέντρο της περιοχής Βέστ στη Νορβηγία έλαβε το βραβείο τηλεφωνικού κέντρου για τη διάσωση ενός τουρίστα που είχε παγιδευτεί σε έναν παγετώνα. Η τηλεφωνήτρια Λίντα Μάρι Χάμερσλαντ από το ίδιο κέντρο πήρε ιδιαίτερο βραβείο εξαιρετικής τηλεφωνήτριας για τον τρόπο που συμπαραστάθηκε στον παγιδευμένο τουρίστα μέχρι να φτάσει η βοήθεια. Το βραβείο το απένειμε ο ίδιος ο διασωθείς μέσα σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης!

Το Εθνικό ίδρυμα ιατρικής άμεσης βοήθειας της Πορτογαλίας πήρε το βραβείο μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία χρησιμοποίησε για την ευαισθητοποίηση του κοινού στις ψευδείς κλήσεις στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Το βραβείο αξιοσημείωτης διάσωσης δόθηκε στο κέντρο επειγόντων της περιφέρειας της Κάτω Αυστρίας για την διάσωση ενός αλεξιπτωτιστή πλαγιάς με αξιοποίηση του προηγμένου γεωεντοπισμού. «Τον εντοπίσαμε ταχύτατα λίγο πριν το σούρουπο, ενώ αλλιώς θα χρειαζόμαστε μερικές μέρες», δήλωσε ο επικεφαλής του κέντρου.

Η υπηρεσία ασθενοφόρων της αγγλικής περιφέρειας Ήστ Μίντλαντς έλαβε το βραβείο χρήσης της τεχνολογίας για καλό σκοπό επειδή χρησιμοποίησε ένα εφαρμογίδιο (app) για να κινητοποιήσει παρακείμενους διασώστες ώστε να επέμβουν σε κρίσιμες περιπτώσεις (π.χ. καρδιακές προσβολές) μέχρι να φθάσει το ασθενοφόρο. Τέλος, το βραβείο πολιτικού επιτεύγματος απονεμήθηκε στην ευρωβουλευτή Ντίτα Σαράνζοβα από την Τσεχία για την συμβολή της στην ένταξη των απαιτήσεων των πολιτών στην οδηγία με την οποία θεσπίστηκε ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών.

Η ΕΕΝΑ έχει επίσης δημιουργήσει μια ιδιαίτερη σελίδα με τις προσωπικές ιστορίες ανθρώπων του 112 από όλη την Ευρώπη (#Humansof112). Ας ελπίσουμε ότι σε κάποια μελλοντική τελετή απονομής των βραβείων του 112 θα τιμηθούν και κάποιες ελληνικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, τα μέλη των οποίων αγωνίζονται καθημερινά μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες να βοηθήσουν τους συμπολίτες μας που κινδυνεύουν.