Περί τσιγάρων και εμβολίων

Ακριβότατα τσιγάρα και υποχρεωτικός εμβολιασμός - δύο χρήσιμα μέτρα της νέας γαλλικής κυβέρνησης
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 11 Ιουλίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-295)

Δύο ενδιαφέρουσες εξαγγελίες έκανε ο νέος Γάλλος πρωθυπουργός στο πλαίσιο των πρόσφατων προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησής του. Η πρώτη αφορούσε την αύξηση της τιμής του πακέτου των τσιγάρων μέσα στην επόμενη τριετία από τα 7 στα 10 ευρώ, δηλαδή αύξηση κατά 40%!

Όταν ισχύσει η νέα τιμή, η Γαλλία θα είναι η 5η ευρωπαϊκή χώρα με τα ακριβότερα τσιγάρα. Προηγούνται η Νορβηγία (~11€), η Ισλανδία (~11€), η Ιρλανδία (~11€) και η Βρετανία (~10€). Το παγκόσμιο ρεκόρ το κατέχει η Αυστραλία με 16,75 ευρώ το πακέτο, δεύτερη είναι η Νέα Ζηλανδία (~15€) και τρίτη η Νορβηγία. Στην Ελλάδα το ίδιο πακέτο πουλιέται 4 ευρώ, το 84% από τα οποία πηγαίνουν στο κράτος ως φόροι.

Το 2016, όπως προκύπτει από το σχετικό Απολογιστικό Δελτίο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα έσοδα από την φορολογία καπνικών προϊόντων στην Ελλάδα ανήλθαν σε 3,189 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε ΦΠΑ 0,69 δισ. ευρώ και ειδικό φόρο κατανάλωσης 2,49 δισ. ευρώ. Συγκριτικά, οι εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ για την ίδια περίοδο ανήλθαν συνολικά σε 3,36 δισ. ευρώ!

Οι παραπάνω αριθμοί ίσως να εξηγούν και την απροθυμία της κυβέρνησης να εφαρμόσει με αυστηρότητα το νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους. Πόσο όμως επιβαρύνει το κάπνισμα την ελληνική οικονομία; Σε μελέτη του 2011 το κόστος των επιπτώσεων στον προϋπολογισμό δημόσιας υγείας είχε υπολογιστεί ότι ήταν 3,4 δισ. ευρώ.

Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβανόταν δαπάνες λόγω μείωσης της παραγωγικότητας από απουσίες, το κόστος πυρκαγιών που ξεκινούν από τσιγάρα και οι δαπάνες για καθαρισμό π.χ. από τα αποτσίγαρα. Δεν περιλαμβανόταν ούτε η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την καλλιέργεια του καπνού. Με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», είναι σίγουρο ότι η αύξηση της τιμής των τσιγάρων αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους για να περιοριστεί το κάπνισμα και να καλυφθούν τα έξοδα από τη μεγαλύτερη παγκόσμια επιδημία όπως το έχει χαρακτηρίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Η δεύτερη εξαγγελία του Γάλλου πρωθυπουργού ήταν ότι από το 2018 θα καταστούν υποχρεωτικά 11 παιδικά εμβόλια, έναντι των τριών που είναι σήμερα. Έτσι, στα υποχρεωτικά εμβόλια για διφθερίτιδα, πολιομυελίτιδα και τέτανο θα προστεθούν εμβόλια για ιλαρά, ηπατίτιδα Β, γρίπη, κοκκύτη, παρωτίτιδα (μαγουλάδες), ερυθρά, πνευμονία και μηνιγγίτιδα Γ.

Στην Ιταλία, πριν από λίγο καιρό θεσπίστηκε επίσης νόμος για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των παιδιών με 12 εμβόλια και με υψηλά πρόστιμα (μέχρι 7.500 ευρώ και αφαίρεση της επιμέλειας) για όσους γονείς δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Τα μέτρα αυτά κατέστησαν αναγκαία λόγω της αύξησης κρουσμάτων ιλαράς στην Ιταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ρουμανία, Πολωνία, Ελβετία και Ουκρανία) τον προηγούμενο χειμώνα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στη Ρουμανία καταγράφηκαν και θάνατοι.

Σε μια έρευνα που έγινε το 2016 με τη συμμετοχή 65.819 ατόμων σε 67 χώρες διαπιστώθηκε ότι η Γαλλία ήταν πρώτη στις αμφιβολίες για την ασφάλεια των εμβολίων. Ποσοστό 41% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν τα εμπιστεύονται. Στην Ιταλία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 21,4% και στην Ελλάδα 25,4% - δηλαδή ένας στους τέσσερεις!

Να υπενθυμίσουμε ότι οι φόβοι για την ασφάλεια των εμβολίων ξεκίνησαν από μια έρευνα κάποιου βρετανού γιατρού ονόματι Άντριου Γουέκεφιλντ, η οποία δημοσιεύτηκε το 1998 σε αναγνωρισμένο επιστημονικό περιοδικό. Η έρευνα είχε στηριχτεί σε φαλκιδευμένα επιστημονικά στοιχεία και υποστήριζε, εσφαλμένα, ότι υπάρχει σχέση αυτισμού και εντερικής νόσου με το τριπλό εμβόλιο ιλαράς, ερυθράς και παρωτίτιδας. Η δημοσίευση αποσύρθηκε μερικώς το 2004 και πλήρως το 2010.

Από τον συντάκτη του άρθρου, αφαιρέθηκε η άδεια άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος λόγω σοβαρών επαγγελματικών παραβάσεων. Η απάτη αποκαλύφθηκε μετά από εκτεταμένες επιδημιολογικές μελέτες σε Βρετανία και ΗΠΑ αλλά και ενδελεχείς αποκαλυπτικές δημοσιογραφικές έρευνες.

Στη συνέχεια, κυκλοφόρησαν διάφορες ψευδείς ειδήσεις για τα εμβόλια, ότι περιέχουν τάχα επικίνδυνες καρκινογόνες ουσίες, ότι προκαλούν φοβερές παρενέργειες, ότι μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο. Βέβαια, με βάση την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για την ασφάλεια των προϊόντων θα πρέπει το ενδεχόμενο θύμα να αποδείξει τη σχέση μεταξύ αιτίου (εμβολίου) και αποτελέσματος (ασθένεια ή θάνατος) κάτι που μέχρι σήμερα έχει επιτευχθεί μόνο σε μία περίπτωση.

Θα πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι, όπως με όλα τα φάρμακα, έτσι και με τα εμβόλια υπάρχει πάντα μια πάρα πολύ μικρή πιθανότητα εμφάνισης σπάνιων παρενεργειών λόγω αλλεργιών, ευαισθησιών ή αυτοάνοσων παθολογιών του εμβολιαζόμενου. Αυτός είναι και ο λόγος που ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται πάντα από γιατρό, ο οποίος θα λάβει το οικογενειακό ιστορικό και θα εξετάσει την κατάσταση της υγείας του εμβολιαζόμενου. Είναι γνωστό π.χ. ότι δεν πρέπει να γίνονται εμβόλια σε άτομα που έχουν πυρετό ή σοβαρή λοίμωξη.

Ελπίζουμε ότι και στην Ελλάδα θα ληφθούν κάποτε παρόμοια μέτρα προάσπισης της δημόσιας υγείας με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων …