Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 16 Νοεμβρίου 2011.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Ελαιοσυγκομιδή με ασφάλεια
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Κατά την ελαιοσυγκομιδή ο παραγωγός πρέπει να προσέχει ορισμένα σημεία για να μην αντιμετωπίσει ατύχημα στον εαυτό του και τους εργαζόμενους, που συχνά είναι συγγενείς και φίλοι
Καθώς μαζεύαμε τις ελιές τις προάλλες μελέτησα όλες τις πιθανές αιτίες ατυχήματος που μπορούν να μετατρέψουν μια ευχάριστη, και για πολλούς επικερδή, εργασία σε αιτία στεναχώριας αλλά ενδεχομένως και μόνιμης αναπηρίας. Στους περισσότερους ελαιώνες χρησιμοποιούνται ελαιοραβδιστικά και ελαιόδιχτα που εξασφαλίζουν ταχεία και σχετικά άνετη συγκομιδή. Όμως οι ελιές και τα φύλλα που υφίστανται το κτύπημα του ραβδιστικού εκτοξεύονται με μεγάλη ταχύτητα και καλόν είναι οι χειριστές αλλά και όσοι βρίσκονται πολύ κοντά τους να φορούν προστατευτικά γυαλιά για να αποφύγουν δυσάρεστα τραύματα στα μάτια.
 |
| Με ένα ζευγάρι φτηνά προστευτικά γυαλιά δεν κινδυνεύουμε από εκτοξευόμενες ελιές ή από πριονίδια |
 |
| Ο σωστός τρόπος για να ανασηκώνουμε βάρη χωρίς να επιβαρύνουμε τη μέση μας |
Οι μαζωχτές και οι μαζώχτρες θα σκύψουν για να συγκεντρώσουν τον καρπό και να τον καθαρίσουν ενδεχομένως από τα φύλλα και τα κλαδάκια που έχουν πέσει μαζί με τις ελιές. Το σκύψιμο και πολύ περισσότερο το σήκωμα των γεμάτων σάκων (και στη συνέχεια των δοχείων με το λάδι) πρέπει να γίνεται με προσοχή προκειμένου να μην δημιουργηθούν προβλήματα στη μέση. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρεί τα προβλήματα της μέσης ως σημαντικό πρόβλημα υγείας με σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Μάλιστα, σε πολλούς ασθενείς οι πόνοι της μέσης επανεμφανίζονται περιοδικά και σε πολλές περιπτώσεις δεν θεραπεύονται ποτέ. Ταλαιπωρούν τους άνδρες πιο πολύ από τις γυναίκες και τους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους πολύ περισσότερο από τους νέους. Έχει μάλιστα αποδειχτεί ότι η καλύτερη και φθηνότερη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η προληπτική εκπαίδευση στην ανύψωση βαρών.
 |
| Μην δοκιμάσετε να σηκώσετε τις ελιές σε αυτή τη στάση γιατί εκτός από τη μέση θα σας πονέσει και ο αυχένας σας |
 |
| Ο σωστός τρόπος για να ανασηκώνουμε βάρη χωρίς να επιβαρύνουμε τη μέση μας |
Παράλληλα με την ελαιοσυγκομιδή ή αμέσως μετά γίνεται και το κλάδεμα. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτή τη δραστηριότητα μπορούν επίσης να αποτραπούν. Αν χρειαστεί να ανεβούμε στην ελιά ας προσέξουμε να μην πέσουμε. Ας μην χρησιμοποιήσουμε αλυσοπρίονο αν δεν γνωρίζουμε τον χειρισμό του για να αποφύγουμε άσκοπους τραυματισμούς που μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαροί. Όταν δεν κόβουμε φροντίζουμε να ενεργοποιούμε το φρένο του αλυσοπρίονου. Προσέχουμε επίσης τους τραυματισμούς που μπορεί να προκληθούν από την πτώση μεγάλων κλαδιών. Τα προστατευτικά γυαλιά είναι και εδώ απαραίτητα για να αποφύγουμε τραυματισμούς των ματιών από πριονίδια. Αν χρησιμοποιούμε το αλυσοπρίονο για πολύ ώρα, ή αν χρησιμοποιούμε και άλλα εργαλεία που κάνουν πολύ θόρυβο καλόν θα είναι να φορέσουμε και ωτοασπίδες για την προστασία της ακοής. Τέλος, οι κραδασμοί από τα αλυσοπρίονα αλλά και από άλλα εργαλεία μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις αρθρώσεις αλλά και στη λειτουργία της καρδιάς. Όσοι πάσχουν από καρδιακές αρρυθμίες ή άλλα καρδιακά νοσήματα ας συμβουλευτούν τον καρδιολόγο τους πριν χρησιμοποιήσουν τέτοια εργαλεία. Κι αν μετά από την χρήση εργαλείων που δημιουργούν κραδασμούς νοιώσουμε λαχάνιασμα και ταχυκαρδία η επίσκεψη στον καρδιολόγο είναι επιβεβλημένη.
 |
| Όταν κλαδεύουμε προσέχουμε να μην τραυματιστούμε εμείς από πτώση αλλά και οι παρευρισκόμενοι από τα κομμένα κλαδιά |
Κατά τη μεταφορά του καρπού στο ελαιουργείο και του λαδιού στο χώρο αποθήκευσης θα πρέπει να προσέξουμε να στοιβάξουμε σωστά το φορτίο έτσι ώστε να μην έχουμε μετακινήσεις και ατυχήματα. Δεν πίνουμε οινοπνευματώδη πριν οδηγήσουμε και όταν οδηγούμε τηρούμε τα όρια ταχύτητας και τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Τέλος, ας θυμηθούμε ότι το όχημά μας συμπεριφέρεται διαφορετικά όταν είναι φορτωμένο γι’ αυτό ας φροντίσουμε να οδηγούμε με μεγαλύτερη προσοχή σε σχέση με τις άλλες ημέρες.
 |
| Όταν καίγεται λάδι (π.χ. σε μια φριτέζα) μην δοκιμάσετε να το σβύσετε με νερό - η φλόγα θα εκτοξευθεί και θα σας κάψει |
Και φτάνουμε στην αποθήκευση του λαδιού. Δεν είμαι ειδικός για να αναφέρω τις ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης για την προστασία της ποιότητας του λαδιού. Απλώς θα υπενθυμίσω ότι το λάδι είναι υλικό που καίγεται. Το σημείο ανάφλεξής του, δηλαδή η θερμοκρασία στην οποία το ελαιόλαδο αρπάζει φωτιά, είναι 225 βαθμοί Κελσίου. Και όταν το ελαιόλαδο αρχίσει να καίγεται, η κατάσβεσή του είναι κάπως περίπλοκη αφού η χρήση νερού προκαλεί μεγαλύτερη φλόγα και επιδεινώνει την κατάσταση. Συνεπώς, καλόν είναι το ελαιόλαδο να μην αποθηκεύεται μαζί με άλλα εύφλεκτα υλικά όπως τσικουδιές, καυσόξυλα κλπ.
Η φετινή ελαιοσυγκομιδή τελείωσε. Το πρώτο στάδιο για την προετοιμασία της επόμενης εκτός από το κλάδεμα είναι η λίπανση του ελαιώνα. Ας θυμηθούμε ότι τα λιπάσματα πρέπει να τοποθετηθούν με όλες τις προφυλάξεις που προβλέπονται από τον κατασκευαστή αλλά και στις δοσολογίες που συστήνονται από τον γεωπόνο για να αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία αλλά και στο περιβάλλον – ιδίως η ρύπανση του πόσιμου νερού και ο ευτροφισμός των επιφανειακών υδάτων λόγω της υπερβολικής χρήσης τους. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην αποθήκευσή τους γιατί τα λιπάσματα υπό ορισμένες συνθήκες μπορούν να εκραγούν με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.
Άντε και του χρόνου με το καλό και με βεντέμα!
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
