Ουραγός η Ελλάδα στο 112

Άγνωστο στους περισσότερους Έλληνες, απροσπέλαστο στα άτομα με αναπηρία, χωρίς ακριβή γεωεντοπισμό και θύμα της γραφειοκρατίας, το 112 μπορεί ωστόσο να σώσει ζωές
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 13 Φεβρουαρίου 2018 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-319)

Κάθε χρόνο γύρω στις 11 Φεβρουαρίου, την ευρωπαϊκή ημέρα του 112, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοινώνει τα ευρήματα της έρευνας που διεξάγει σχετικά με την εφαρμογή του 112 στα κράτη μέλη. Η έρευνα στηρίζεται στις απαντήσεις που δίνουν οι αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών μελών σε σχετικό ερωτηματολόγιο και δεν επαληθεύεται από ανεξάρτητη έρευνα με τη συμμετοχή του κοινού. Έτσι δεν καταγράφονται οι πραγματικές επιδόσεις της σχετικής υπηρεσίας όσον αφορά την εξυπηρέτηση των πολιτών.

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση των απαντήσεων των ελληνικών αρχών στην τελευταία έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 9 Φεβρουαρίου, να πούμε ότι το 112 στην Ελλάδα λειτουργεί με ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, η οποία διαθέτει σχετικό τηλεφωνικό κέντρο με ξενόγλωσσους χειριστές (αγγλικά, γαλλικά). Οι κλήσεις στο 112 διαβιβάζονται στις κατά τόπους υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και ο χειριστής παραμένει στην γραμμή για να εξυπηρετήσει όσους από τους καλούντες δεν μιλούν ελληνικά.

Βασικοί δείκτες επιδόσεων. Ο συνολικός αριθμός των κλήσεων στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης το 2017 (7,73 εκατ.) φαίνεται μειωμένος σε σχέση με το 2016 (8,33 εκατ.). Το ίδιο συμβαίνει και με τις κλήσεις στο 112 (2017-2,02 εκατ. 2016-2,25) από τις οποίες όμως το 95,5% είναι λανθασμένες ή απατηλές (96,9% το 2016).

Στην Ελλάδα, οι αρμόδιες αρχές εξακολουθούν να δηλώνουν ότι δεν είναι δυνατή η κλήση του 112 από χρήστες με αναπηρία. Ο μέσος χρόνος απάντησης της κλήσης είναι 9 δευτερόλεπτα (ο μέγιστος χρόνος που έχει καθορίσει η Επιτροπή είναι 10 δευτερόλεπτα). Επίσης αναφέρεται ότι ποσοστό λιγότερο από 2% των κλήσεων προς το 112 είναι ανεπιτυχείς, δηλαδή δεν μπορούν να διαβιβαστούν στις κατά τόπους υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.

Γεωεντοπισμός του καλούντος. Η σημαντική αυτή λειτουργία του 112, χρειάστηκε να εφαρμοστεί μόνο σε 0,35% των κλήσεων, ενώ ο μέσος χρόνος που απαιτείται προκειμένου να ληφθούν οι σχετικές πληροφορίες από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης είναι 23 λεπτά και 47 δευτερόλεπτα, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο εντοπισμός της θέσης του καλούντος δεν είναι αυτόματος όπως ρητά προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ αλλά ενεργοποιείται μετά από αίτημα των αρμόδιων αρχών - το οποίο διαβιβάζεται συνήθως με τηλεομοιοτυπία. Είναι επίσης δυνατός ο γεωεντοπισμός των χρηστών σε περιαγωγή.

Η Ελλάδα δεν έχει σχέδια εφαρμογής της νέας δυνατότητας που προσφέρουν τα κινητά Android και iPhone (από το Μάρτιο) για προηγμένο γεωεντοπισμό κινητών τηλεφώνων (Advanced Mobile Location ή AML). Όπως γράψαμε και παλιότερα (Χ.Ν. 24/10/2017) η μέθοδος αυτή που εφαρμόζεται ή δοκιμάζεται ήδη σε 11 χώρες της ΕΕ επιτρέπει τον γεωεντοπισμό σε ακτίνα λίγων μέτρων αντί για χιλιόμετρα με τα υπάρχοντα συστήματα γεωεντοπισμού μέσω τριγωνισμού.

Ενημέρωση του κοινού. Με βάση την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία τα κράτη μέλη οφείλουν να ενημερώνουν τους πολίτες σχετικά με την ύπαρξη και τη λειτουργία του 112. Η Επιτροπή διενεργεί ανάλυση της γνώσης του 112 από τους ευρωπαίους πολίτες μέσω ερωτήσεων στο ειδικό ευρωβαρόμετρο για τις Ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά.

Με βάση την τελευταία τέτοια έρευνα, το 112 εξακολουθεί να είναι σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα! Έτσι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στην Ελλάδα μόνο το 6% θα χρησιμοποιούσε το 112. Αντίστοιχα, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στο εξωτερικό μόνο 14% των Ελλήνων γνωρίζει ότι πρέπει να καλέσει το 112. Αυτό είναι μάλλον αναμενόμενο με βάση τις εξαιρετικά περιορισμένες προσπάθειες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για την γνωστοποίηση του 112 στο ελληνικό κοινό.

Εκσυγχρονισμός του 112. Πρόκειται για μια πονεμένη ιστορία που δοξάζει την ελληνική γραφειοκρατία θέτοντας ταυτόχρονα σε κίνδυνο τις ζωές τόσο των Ελλήνων πολιτών όσο και των ξένων επισκεπτών της χώρας μας. Η ιστορία ξεκινά τον Απρίλιο του 2011 με δημόσια διαβούλευση που κατέληξε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους σε σχετική προκήρυξη ανοικτού διεθνή διαγωνισμού για το έργο «Εκσυγχρονισμός και Αναβάθμιση των Υπηρεσιών που αφορούν στον Ευρωπαϊκό Αριθμό Κλήσης Εκτάκτων Αναγκών «112» με χρήση ΤΠΕ για την βέλτιστη διαχείριση περιστατικών έκτακτης ανάγκης – κρίσεων και την έγκαιρη ενημέρωση των Πολιτών».

Η χρηματοδότηση είχε εξασφαλιστεί στο πλαίσιο του προγράμματος Ψηφιακή Σύγκλιση του ΕΣΠΑ 2007 – 2013. Στόχος ήταν το κέντρο να λειτουργήσει το πρώτο εξάμηνο του 2014. Για την υλοποίηση του έργου υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2014 σχετικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος, του Πυροσβεστικού Σώματος, του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Ταυτόχρονα σχεδόν με το Νόμο 4249/24-3-2014 αναδιοργανώθηκε η Γενική Γραμματεία πολιτικής Προστασίας και δημιουργήθηκε ειδική Μονάδα Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης «112» που θα παρελάμβανε το νέο σύστημα. Τον Ιούνιο του 2014 υπογράφηκε η σχετική σύμβαση με τον ΟΤΕ, μετά από καθυστέρηση δύο ετών λόγω προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οι εργασίες έπρεπε (σύμφωνα με την προκήρυξη) να έχουν ολοκληρωθεί 19 μήνες μετά την ημερομηνία υπογραφής, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2016.

Όμως, στο τέλος του 2016 το έργο είχε καθυστερήσει σημαντικά λόγω των αλλαγών της πολιτικής ηγεσίας και τα χρήματα από το ΕΣΠΑ κινδύνευαν να χαθούν. Αποφασίστηκε λοιπόν να μεταφερθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2014-2020. Τελικά, η νέα απόφαση για το έργο υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2017 και προβλέπει την ολοκλήρωσή του τον Δεκέμβριο του 2018, τέσσερα χρόνια μετά την αρχική προκήρυξη ...

Ωστόσο, το νέο σύστημα θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί πριν τον Απρίλιο του 2018 όταν καθίσταται υποχρεωτική η εγκατάσταση σε όλα τα καινούργια αυτοκίνητα του συστήματος e-Call. Πρόκειται για το σύστημα το οποίο θα καλεί αυτόματα το 112 σε περίπτωση ατυχήματος. Ένας αναγκαίος εκσυγχρονισμός που έχει καθυστερήσει τραγικά λόγω της γραφειοκρατίας, καθυστέρηση η οποία δυστυχώς στοιχίζει ανθρώπινες ζωές ...