(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Μαΐου 2015 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-200)
Όταν στις 21 Ιανουαρίου 2011 δημοσιευόταν στα Χανιώτικα Νέα το πρώτο μου άρθρο στη στήλη «Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα», δεν φανταζόμουν, αγαπητοί αναγνώστες, ότι θα έφτανα σήμερα να δω δημοσιευμένο και το 200στό! Ας είναι καλά ο και μετέπειτα καλός φίλος Βαγγέλης Κακατσάκης που μου το πρότεινε. Και φυσικά ο εκδότης των ΧΝ Γιάννης Γαρεδάκης που αποδέχτηκε την πρόταση του Βαγγέλη και έκτοτε φιλοξενεί τα άρθρα μου στην καλύτερη ελληνική εφημερίδα. Ανά 15νθήμερο αρχικά, και σε εβδομαδιαία βάση στη συνέχεια, προσπαθώ από αυτήν εδώ τη στήλη να περάσω ορισμένα μηνύματα και ιδέες για να γίνει η ζωή μας καλύτερη και ασφαλέστερη.
Εκείνο το πρώτο άρθρο ήταν αφιερωμένο στο 112, τον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων. Λειτουργεί σε όλη την Ευρώπη από σταθερά και κινητά τηλέφωνα και μπορείτε να τον καλέσετε για βοήθεια όταν κινδυνεύει ζωή ή περιουσία - όχι όμως για πλάκα, ούτε για να δοκιμάσετε το κινητό σας … Σε λίγο, όταν θα ολοκληρωθεί το έργο εκσυγχρονισμού που συγχρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα λειτουργεί καλύτερα και στην Ελλάδα, αντικαθιστώντας τους επιμέρους αριθμούς επειγόντων, το 100 (Αστυνομία), το 166 (ΕΚΑΒ - ασθενοφόρα), το 199 (Πυροσβεστική) και το 108 (Λιμενικό).
Ακολούθησαν άρθρα για τις μικρές καταστροφές της καθημερινότητας όπως τα καρδιακά και τα εγκεφαλικά. Αλλά και για τις μεγάλες καταστροφές όπως οι σεισμοί και οι πλημμύρες. Όλα τα άρθρα επικεντρώθηκαν στην πρόληψη και στην ενημέρωση. Επιστρατεύτηκαν ακόμη και κρητικές μαντινάδες για να τονιστεί ότι «Απ’ τση πλημμύρες, τση φωθιές λίγοι πάνε χαράμι, οι πιο πολλοί απ’ την καρδιά πεθαίνουν μάνι-μάνι!». Πράγματι, οι στατιστικές το επιβεβαιώνουν χρόνος μπαίνει-χρόνος βγαίνει. Μας σκοτώνει το τσιγάρο, η διατροφή μας, η έλλειψη άσκησης, το άγχος. Και οι απροσεξίες μας στο τιμόνι, στα μαστορέματα, στο κολύμπι, στην ψυχαγωγία.
Σε όλα τα άρθρα υπήρχε ένας κοινός παρανομαστής - η πρόληψη. Το είπαμε με στίχους: «Ο έξυπνος δεν είναι αυτός που κάνει το γενναίο, αλλά εκείνος που θωρεί μην τύχει το μοιραίο». Το είπαμε και στο πλαίσιο της συστημικής ανάλυσης της διαδικασίας προστασίας των πολιτών από ατυχήματα και καταστροφές. Γιατί από την εμπειρία μου όταν υπηρετούσα στη Μονάδα Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου ασχολήθηκα εκτεταμένα με τις καταστροφές, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η πρόληψη είναι η κατ’ εξοχήν έκφραση του homo sapiens, του «λογικού», του «έμφρονος» ανθρώπου, όπως θέλουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας.
Υπήρχαν βέβαια και πρακτικές συμβουλές. Για την αντιμετώπιση των μικρών ατυχημάτων στις καλοκαιρινές διακοπές. Για την αξία της προσφοράς των εθελοντών. Για τους κινδύνους που καιροφυλακτούν στο διαδίκτυο. Για τον παγκόσμιο πόλεμο της ανθρωπότητας εναντίον των μικροβίων. Για την έγκαιρη διάγνωση του εγκεφαλικού επεισοδίου. Για τα τροχαία αλλά και για την προστασία κατά την ελαιοσυγκομιδή. Μα και για τους επικίνδυνους πολιτικούς … Διοικείν εστί προβλέπειν.
Στα τριάμισι αυτά χρόνια της στήλης, ένοιωσα χαρές αλλά και μεγάλες λύπες. Χαρές όταν διαβάζω για πρωτοβουλίες πολιτών και φορέων για την ενίσχυση της πρόληψης. Για την εκπαίδευση μαθητών και εθελοντών στην προστασία από τις απειλές της καθημερινότητας. Και λύπες όταν διαβάζω για νέους ανθρώπους που σκοτώνονται ή μένουν σακάτηδες επειδή δεν φορούσαν κράνος ή επειδή έπιασαν το τιμόνι μεθυσμένοι.
Βέβαια, μια στιγμή με συγκλόνισε συθέμελα. Εκείνο το πρωινό του Δεκέμβρη του 2012 όταν ένας φίλος μου τηλεφώνησε στις Βρυξέλλες για να μου αναγγείλει το τραγικό δυστύχημα που κόστισε τη ζωή στον καλό φίλο Δημήτρη Βουρβαχάκη. Στο Δημήτρη και στην καταπληκτική δουλειά που είχε κάνει στο ΕΚΑΒ Κρήτης είχα αφιερώσει κάποια άρθρα. Και είχαμε οργανώσει μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης τον πρώτο εορτασμό της ημέρας του 112 στις 11 Φεβρουαρίου του 2012 στο Ηράκλειο. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει Δημήτρη! Η παρακαταθήκη που άφησες στη Κρήτη θα μας οδηγεί πάντα στον αγώνα μας για λιγότερους νεκρούς, λιγότερους τραυματίες, λιγότερο πόνο …
Θα κατορθώσουμε άραγε να εκμηδενίσουμε τα καθημερινά ατυχήματα στο νησί μας; Θα πετύχουμε να υλοποιήσουμε το όνειρο για μια «Ασφαλή Κρήτη» όπως το είχαμε προτείνει ο Δημήτρης και μερικοί άλλοι παθιασμένοι με την προστασία και την πρόληψη στον πρώτο εκλεγμένο περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη;
Η εκστρατεία ανακοινώθηκε το Φεβρουάριο του 2012 με πρώτο στόχο τα τροχαία. Προβλέπονταν όμως και άλλα βήματα. Κατ' αρχάς η κινητοποίηση της τουριστικής βιομηχανίας του νησιού για την ενημέρωση των ξένων επισκεπτών σχετικά με τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αν δεν λάβουν ορισμένες προφυλάξεις. Προφυλάξεις στην οδήγηση. Αποφυγή της κολύμβησης με γεμάτο στομάχι σε άγνωστα νερά. Προσοχή στις εκδρομές στις κρητικές μαδάρες χωρίς να έχουν ληφθεί οι απαραίτητες προφυλάξεις. Δυστυχώς, η κρίση άλλαξε τις προτεραιότητες και αυτή η φάση δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Όπως και οι επόμενες … Όμως, η ειδησεογραφία με τους τουρίστες που πνίγονται ή χάνονται στα κρητικά βουνά μας θυμίζει δυστυχώς ότι ήταν και παραμένει αναγκαία!
Θα συνεχίσουμε και στο μέλλον αγαπητοί αναγνώστες να επαναλαμβάνουμε τα αυτονόητα, Μέχρι που οι σημερινοί μαθητές να ενηλικιωθούν και να εφαρμόσουν στην πράξη τις συμβουλές για πρόληψη και προστασία. Μέχρι που οι οδηγοί να συνετιστούν και να οδηγούν προσεκτικά στον ΒΟΑΚ που όπως φαίνεται δεν θα αναβαθμιστεί ριζικά στο άμεσο μέλλον. Μέχρι που όλη η Κρήτη να ακολουθήσει το παράδειγμα του χωριού Σκοτεινό στο Ηράκλειο όπου κανένας κάτοικος δεν καπνίζει! Μέχρι που όλοι οι μοτοσυκλετιστές να φορούν σωστά το κράνος τους. Μέχρι, μέχρι …
Μέχρι που όλοι μας να καταλάβουμε ότι «Οι κουζουλάδες μας μαθές και οι απροσεξίες, μισερεμούς μας φέρνουνε, θανάτους, τραγωδίες!»
