Περί προστασίας επιστολή προς δασκάλους

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 5 Ιουνίου 2013.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Περί προστασίας επιστολή προς δασκάλους
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*

Σε ποια θέματα που αφορούν την προστασία και την ασφάλεια πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να δίνουν προτεραιότητα οι δάσκαλοι στο πλαίσιο του προαιρετικού μαθήματος της Αγωγής Υγείας

Αγαπητέ δάσκαλε, Αγαπητή δασκάλα,

μιας και αποφάσισες, ως εθελοντής, να ασχοληθείς με την προστασία και την ασφάλεια στο πλαίσιο των μαθημάτων για την Αγωγή Υγείας, σου γράφω για να σε βοηθήσω, με την μικρή μου εμπειρία, να αποφασίσεις για τις προτεραιότητες που θα σου πρότεινα να υιοθετήσεις.

Η βάση για τις προτάσεις μου είναι οι στατιστικές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) για την ετήσια επιβάρυνση του πληθυσμού λόγω ασθενειών και οι στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους τραυματισμούς. Σχετικά στοιχεία ανά περιοχή της Ελλάδας έχει δημοσιεύσει και το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Με βάση τις εν λόγω στατιστικές πεθαίνουμε από καρδιαγγειακά νοσήματα, νεοπλασίες (καρκίνους), ασθένειες του αναπνευστικού και του πεπτικού/ουρογεννητικού, τραυματισμούς και νευροψυχιατρικές παθήσεις.

Οι κύριες αιτίες που προκαλούν τις περισσότερες από τις παραπάνω ασθένειες είναι σύμφωνα με την ΠΟΥ το κάπνισμα, η υπέρταση, η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής άσκησης, το υψηλό ζάχαρο, η υψηλή χοληστερίνη, η ατμοσφαιρική ρύπανση στις αστικές περιοχές, η μη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η κατανάλωση οινοπνεύματος. Αν πάρετε σοβαρά υπόψη σας τα παραπάνω το πρώτο μέλημά σας ως δάσκαλοι θα πρέπει να είναι η ενίσχυση του χαρακτήρα των παιδιών, ιδίως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε να μπορέσουν να αντισταθούν στις επιθυμίες να αρχίσουν το κάπνισμα. Το χτίσιμο δυνατών χαρακτήρων που να μπορούν να αντισταθούν στις πιέσεις των φίλων και του περίγυρου για το πρώτο τσιγάρο θα πρέπει να αποτελεί μια από τις πρώτες προτεραιότητες στο σχολείο. Και φυσικά ο δυνατός χαρακτήρας θα αντισταθεί καλύτερα και στην πρόκληση των ναρκωτικών αλλά και στις αντιξοότητες της ζωής που συχνά οδηγούν σε καταθλίψεις ακόμη και σε αυτοκτονίες.

Καταλαβαίνω ότι συχνά οι προσπάθειές σας στο σχολείο έρχονται σε αντίθεση με τα παραδείγματα που τα παιδιά βλέπουν στο σπίτι ή με τις συνήθειες της τοπικής κοινωνίας που και αυτές αποτελούν αντιπαραδείγματα για τα παιδιά. Μην απογοητεύεστε όμως. Σε άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα η πρόληψη των τροχαίων τα παιδιά συχνά δασκαλεύουν τους γονείς να φορέσουν ζώνη, να μην τρέχουν ή να μην μιλούν στο κινητό όταν οδηγούν.

Η φυσική άσκηση και η σωστή διατροφή θα πρέπει να αποτελέσουν τις επόμενες προτεραιότητες. Μπορεί μερικά αθλήματα να απαιτούν ακριβό εξοπλισμό αλλά το περπάτημα, το τρέξιμο, το ποδήλατο και το ποδόσφαιρο παρέχουν τη δυνατότητα απλής και φτηνής φυσικής άσκησης και μπορούν να γίνουν καλές συνήθειες για ολόκληρη τη ζωή. Αντί για τις καφετέριες ή παράλληλα με αυτές είναι προτιμότερο οι νέοι μας να ασχολούνται με κάποιο άθλημα που να τους εξασφαλίζει ευεξία και καλή φυσική κατάσταση. Όσο για τη σωστή διατροφή, η τηλεόραση, τα ραδιόφωνα και ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος έχουν αναφερθεί κατ’ επανάληψη και με λεπτομέρειες στο θέμα αυτό έτσι που θα ήταν περιττό να αναφερθούμε και εδώ. Αυτό που μπορεί να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά με τον καλύτερο τρόπο είναι η δημιουργία ενός σχολικού λαχανόκηπου, μια καλή πρακτική η οποία έχει ήδη αναπτυχθεί σε ορισμένα σχολεία και στην Κρήτη.

Πολύ σημαντικό είναι επίσης να κατανοήσουν τα παιδιά τη σημασία της τακτικής ιατρικής παρακολούθησης. Η αρτηριακή πίεση, το βάρος, το ζάχαρο ακόμη και η χοληστερίνη στο αίμα μπορούν να μετρηθούν με απλά και φτηνά φορητά όργανα σε συνεργασία με κάποια ομάδα εθελοντών. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί και με κάποιες ομιλίες ή παρουσιάσεις ενδεχομένως από γιατρούς στις οποίες θα μπορούσαν να παρευρεθούν και οι γονείς.

Ας έλθουμε τώρα και στους τραυματισμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τραυματισμούς η Ελλάδα κατέχει δυο αρνητικές και μια θετική πρωτιά. Έχουμε το υψηλότερο ποσοστό θανάτων στην ΕΕ λόγω τραυματισμών από τροχαία και πνιγμούς και το μικρότερο ποσοστό θανάτων από τραυματισμούς στους ηλικιωμένους. Άλλες αιτίες θανατηφόρων τραυματισμών στις μικρές ηλικίες είναι οι πυρκαγιές και οι αυτοκτονίες αλλά και τα ατυχήματα που συμβαίνουν στο σπίτι, στο σχολείο και κατά τη διάρκεια της ψυχαγωγίας.

Για να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο από πνιγμό θα πρέπει να φροντίσουμε, σε συνεργασία με τους γονείς, να μάθουν όλα τα παιδιά κολύμπι όσο το δυνατόν νωρίτερα. Στα κολυμβητήρια οργανώνονται μαθήματα κολύμβησης σχεδόν όλο το χρόνο. Στις οργανωμένες κατασκηνώσεις γίνονται συνήθως και μαθήματα κολύμβησης. Τα σχολεία σε ορεινές περιοχές μπορούν να οργανώσουν τις ετήσιες τουριστικές εκδρομές συνδυάζοντας τες με μαθήματα κολύμβησης σε κολυμβητήριο ή και στη θάλασσα.

Η πρόληψη των τροχαίων μπορεί να επιτευχθεί με αξιοποίηση των υφιστάμενων πάρκων κυκλοφοριακής αγωγής. Όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Παραφράζοντας τον Εκκλησιαστή μπορούμε να πούμε ότι «Αρχή σοφίας φόβος τροχαίου». Με την τακτική και επαναλαμβανόμενη προβολή σχετικών τηλεοπτικών ενημερωτικών σποτ ακόμη και με την επίσκεψη στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ενός νοσοκομείου τα παιδιά θα μπορέσουν να αντιληφτούν τις επιπτώσεις στα ίδια αλλά και στις οικογένειές τους από ένα σοβαρό τροχαίο. Το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς διαθέτει πλούσιο υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί στις τάξεις. Σημαντικό ρόλο παίζει και εδώ η οικογένεια. Όμως ο ευαισθητοποιημένος μαθητής μπορεί να επηρεάσει και τους μεγαλύτερους επιμένοντας πως πρέπει να φορούμε ζώνη στο αυτοκίνητο και κράνος στην μοτοσικλέτα. Πως δεν οδηγούμε όταν έχουμε πιεί. Πως δεν μιλούμε στο κινητό όταν οδηγούμε. Πως προσαρμόζουμε την ταχύτητά μας στις συνθήκες του δρόμου χωρίς να ξεπερνούμε τα όρια.

Αγαπητοί δάσκαλοι,

στις τάξεις σας έχετε τους αυριανούς Έλληνες πολίτες. Στο χέρι σας είναι να τους μάθετε πώς να προφυλάσσονται από τις κυριότερες απειλές της ζωής και της υγείας τους. Για να μειώσουμε τους άδικους θανάτους χιλιάδων νέων ανθρώπων από άγνοια και απροσεξία. Στο επόμενο όμως θα επανέλθουμε σχετικά με την προστασία από μεγάλες καταστροφές …

* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com