(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 16 Αυγούστου 2016 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-256)
Γράφαμε την περασμένη εβδομάδα για μερικές απλές προφυλάξεις που μπορούμε να πάρουμε όλοι και όλες όταν πιάνουμε τιμόνι ή όταν καβαλάμε μοτοσικλέτα. Μείωση της ταχύτητας στα επικίνδυνα σημεία του δρόμου (στροφές, στενέματα, έργα). Ποτέ προσπέραση όταν δεν έχουμε ορατότητα. Βάζουμε πάντοτε ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο και κράνος στη μοτοσικλέτα. Δεν παραβιάζουμε κόκκινο και σεβόμαστε πάντα την προτεραιότητα και το STOP. Πριν από το γλέντι, ορίζουμε έναν «Νηφάλιο Οδηγό» για να μην οδηγήσουμε μεθυσμένοι. Και τέλος δεν μιλάμε στο κινητό ενώ οδηγούμε – γιατί αυτό ισοδυναμεί με βαριά μέθη …
Όμως υπάρχουν και άλλες προφυλάξεις που θα πρέπει να πάρουμε αν θέλουμε να αποφύγουμε τα τροχαία. Όταν αναφερόμαστε στη ζώνη ασφαλείας για παράδειγμα, θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά. Για τα βρέφη και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας πρέπει οπωσδήποτε να χρησιμοποιούμε τα ειδικά παιδικά καθίσματα. Τα οποία θα πρέπει να έχουν στερεωθεί καλά στο πίσω κάθισμα. Αν το παιδί δεν έχει δεθεί σωστά, κινδυνεύει σε ένα απότομο φρενάρισμα να εκτοξευθεί σαν βολίδα πάνω στο παρμπρίζ …
Ο έλεγχος της κατάστασης του οχήματος, ιδίως πριν από κάποια μεγάλη διαδρομή είναι απαραίτητος. Τα λάστιχα, τα λάδια, το υγρό για τους καθαριστήρες, το καύσιμο, τα φρένα και τα φώτα θα πρέπει να λειτουργούν σωστά για να αποφύγουμε εκπλήξεις και δυσάρεστες καταστάσεις. Θα πρέπει επίσης ο οδηγός να γνωρίζει την συμπεριφορά του οχήματός του στις στροφές, σε ολισθηρό οδόστρωμα, σε απότομο φρενάρισμα κλπ. Κι αν χρειαστεί να σταματήσουμε λόγω βλάβης, θα πρέπει όλοι οι επιβάτες, αφού φορέσουν γιλέκα ασφαλείας να μετακινηθούν σε ασφαλές μέρος – κατά προτίμηση πίσω από τις μπάρες στην άκρη του δρόμου και αφού έχει τοποθετηθεί σε αρκετή απόσταση το προειδοποιητικό τρίγωνο για τα αυτοκίνητα που έρχονται από πίσω.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο που θα σώσει ζωές είναι ο τρόπος με τον οποίο οδηγούμε. Ο έξυπνος, ο καλός και προνοητικός οδηγός είναι πάντα σε επιφυλακή. Ο σωστός οδηγός οδηγεί αμυντικά. Και σαν τον καλό σκακιστή προβλέπει τις κινήσεις των άλλων πολύ πριν εκδηλωθούν. Γιατί ξέρει πως στη ζούγκλα της ασφάλτου κυκλοφορούν διάφορα «άγρια» είδη. Ο νέος και άπειρος οδηγός που θέλει να αποδείξει ότι μπορεί να κάνει κόλπα. Ο μεθυσμένος οδηγός κι αυτός που μιλά συνεχώς στο κινητό. Ή ο τουρίστας με το νοικιασμένο αυτοκίνητο που ίσως να μην έχει ακόμη συνηθίσει την οδήγηση στο δεξί μέρος του δρόμου …
Η κυρία που με το ένα χέρι καπνίζει, με το άλλο πίνει καφέ ή βάφεται ενώ ταυτόχρονα μιλά στο κινητό ή προσπαθεί να ηρεμήσει το μωρό που κλαψουρίζει στο πίσω κάθισμα. Ο παππούς που οδηγεί χωρίς δίπλωμα γιατί έχει περάσει το όριο ηλικίας και δεν έχει τολμήσει να εμφανιστεί στους γιατρούς για τις προβλεπόμενες ιατρικές εξετάσεις επειδή γνωρίζει ότι θα απορριφθεί – επειδή δεν βλέπει, δεν ακούει και έχει μειωμένα έως ανύπαρκτα ανακλαστικά.
Επιμένω στους ηλικιωμένους οδηγούς. Θυμάμαι, τον μακαρίτη το Λυκούργο, έναν παλιό επαγγελματία οδηγό που είχε γυρίσει με τα τουριστικά του λεωφορεία όλη την Ευρώπη και την Τουρκία. Επαγγελματίας ήδη πριν τον πόλεμο όταν οδηγούσε μια από τις λίγες λιμουζίνες της εποχής για λογαριασμό κάποιου πλούσιου επιχειρηματία – και έπινε καφέ εκεί που εργαζόταν νέος σερβιτόρος ο πατέρας μου.
Αφού συνταξιοδοτήθηκε, σε ηλικία 70 ετών, πήγε στο υπουργείο και παρέδωσε το δίπλωμά του. Ήταν ακόμη ικανότατος και μπορούσε να το κρατήσει και να οδηγεί το ιδιωτικό του αυτοκίνητο. «Εγώ ξέρω τι σημαίνει να είσαι στο τιμόνι» μας είπε. «Στην ηλικία μου, ξέρω ότι δεν είμαι πια εικοσάχρονος για να μπορώ να αντιληφθώ τα λάθη των άλλων οδηγών ώστε να προφυλαχτώ κατάλληλα. Θα πάω με την συγκοινωνία, θα πάρω ταξί ή θα παρακαλέσω τα παιδιά μου ή έναν φίλο να με εξυπηρετήσει. Ξέρω πως αν πιάσω τιμόνι θα είναι δημόσιος κίνδυνος …».
Πόσοι τέτοιοι «δημόσιοι κίνδυνοι», ηλικιωμένοι ή ακόμη και νέοι, κυκλοφορούν στους δρόμους της Κρήτης; Πέρσι το Σεπτέμβριο (βλ. Χ.Ν. 1/9/2015), ο φίλος Γιάννης Λιονάκης, πρώην διευθυντής ΕΛΠΑ και πρόεδρος του συλλόγου πρόληψης τροχαίων, του Ε.ΣΥ.ΠΡΟ.Τ.Α. μας έλεγε ότι «στις επαρχίες η παραβατική συμπεριφορά αποτελεί τον κανόνα. Να φανταστείς ότι υπάρχουν γονείς που επιβραβεύουν παιδιά 11 και 12 χρονών αγοράζοντάς τους μοτοσυκλέτες!». Παράλληλα, πολλοί ηλικιωμένοι οδηγούν χωρίς να έχουν ανανεώσει την άδεια οδήγησης, γιατί αρνούνται να υποβληθούν στις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και κυκλοφορούν με ανασφάλιστα οχήματα ακόμη και χωρίς πινακίδες … «Πράγματι, είχαμε πρόσφατα 6 θανατηφόρα τροχαία με ηλικιωμένους αυτής της κατηγορίας», επεσήμαινε πριν ένα χρόνο ο κ. Λιονάκης.
Αν κινείσαι σε δρόμο προτεραιότητας, κόψε ταχύτητα στις διασταυρώσεις. Υπάρχουν τρελοί που αγνοούν τα σήματα STOP και μπορεί να σου πεταχτούν απροειδοποίητα. Μόλις σου άναψε το πράσινο φανάρι, μην πατήσεις φουριόζος γκάζι. Ο αφηρημένος παππούς ίσως να μην είδε το κόκκινο ή ο νεαρός με την δυνατή μοτοσικλέτα ίσως να αποφάσισε να πατήσει γκάζι και να περάσει με κόκκινο.
Πριν από λίγα χρόνια, ξεκίνησα μόλις άναψε το πράσινο σε διασταύρωση της Λεωφόρου Βουλιαγμένης στην Αθήνα, χωρίς να ελέγξω τον δρόμο από δεξιά. Ο ηλικιωμένος κύριος που δεν είχε δει το κόκκινο έπεσε πάνω μου με τόση δύναμη που το αυτοκίνητό μου ανατράπηκε! Σύρθηκε μάλιστα μέχρι τα πρώτα τραπεζάκι ενός καφενείου.
Ευτυχώς, δεν έτρεχα και το αυτοκίνητο ήταν στερεό και φορτωμένο με το λάδι της χρονιάς που έπρεπε να πάει στο Βέλγιο. Αλλιώς, είτε θα με είχε συνθλίψει, είτε θα είχε τραυματίσει και μερικούς ανυποψίαστους θαμώνες που έπιναν αμέριμνοι το καφεδάκι τους εκείνο το κυριακάτικο πρωινό … Επειδή φορούσα ζώνη και το αυτοκίνητο είχε αερόσακους, οι πυροσβέστες που έφτασαν σχεδόν αμέσως με ανέσυραν σώο και αβλαβή – για καλή μου τύχη ο σταθμός της Πυροσβεστικής της Δάφνης ήταν λίγα μόνο μέτρα παραπέρα.
Προφυλάξεις πριν πιάσουμε το τιμόνι. Εγρήγορση και προβλεπτικότητα κατά την οδήγηση. Για να επιζήσουμε εμείς και οι αγαπημένοι μας σε αυτή την άναρχη άσφαλτο στον οποία δυστυχώς κυκλοφορούν πολλοί «απρόβλεπτοι» οδηγοί …
Θα συνεχίσουμε όμως και την επόμενη εβδομάδα με μερικές ακόμη συμβουλές …
