Κάπνισμα και καρδιοπάθειες

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην ανθρώπινη καρδιά είναι το θέμα της αυριανής εκδήλωσης-συζήτησης
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 26 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-303)

Την περασμένη Δευτέρα, τα Χανιώτικα Νέα αφιέρωσαν την πρώτη τους σελίδα στα συμπεράσματα της παγκόσμιας έρευνας για την επιβάρυνση της υγείας μας (Χ.Ν. 18/9/2017). Η έρευνα αυτή επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά όσα έχουμε λίγο-πολύ γράψει κατ' επανάληψη σε αυτήν εδώ τη στήλη. Ότι δηλαδή, οι κυριότερες αιτίες θανάτου είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ισχαιμική καρδιοπάθεια και εγκεφαλικά), ο καρκίνος των πνευμόνων, η νόσος Αλτσχάιμερ, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), τα τροχαία και διάφοροι άλλοι τύποι καρκίνου (παχέος εντέρου, μαστού, παγκρέατος).

Μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες προσβολής μας από αυτές τις ασθένειες; Σίγουρα! Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμη κι αν έχουμε κάποια γενετική προδιάθεση, μπορούμε με τις καθημερινές μας συνήθειες να καθυστερήσουμε το μοιραίο και να μην υποβαθμίσουμε την ποιότητα της ζωής μας. Και η σημαντικότερη συνήθεια που αποδεδειγμένα προκαλεί και επιβαρύνει τις περισσότερες από τις παραπάνω ασθένειες είναι το κάπνισμα.

Το κάπνισμα επηρεάζει τον οργανισμό και οδηγεί σε καρδιακές ανακοπές και εγκεφαλικά με ύπουλο τρόπο. Όταν καπνίζουμε, αλλά και όταν αναπνέουμε τον καπνό των καπνιστών (παθητικό κάπνισμα), στο αίμα μας εισάγεται μονοξείδιο του άνθρακα. Είναι το αέριο που εκλύεται από τα μαγκάλια και σε σχετικά μεγάλες δόσεις σκοτώνει ύπουλα γιατί είναι άοσμο. Έτσι στην καρδιά του κανονικού αλλά και του παθητικού καπνιστή φτάνει λιγότερο οξυγόνο.

Ταυτόχρονα το κάπνισμα επιταχύνει και τον καρδιακό ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο. Αλλά δεν το βρίσκει αφού με το κάπνισμα τροφοδοτείται με μονοξείδιο του άνθρακα!! Το αποτέλεσμα είναι η καρδιά να καταπονείται με την πάροδο του χρόνου! Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Έτσι όσοι πάσχουν από στεφανιαία νόσο, έχουν δηλαδή ήδη κάπως βουλωμένες αρτηρίες, και συνεχίζουν να καπνίζουν, αργά ή γρήγορα θα υποστούν μια καρδιακή προσβολή!

Η στεφανιαία νόσος αντιμετωπίζεται χειρουργικά για να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος με την τοποθέτηση ενδοπροθέσεων (στεντ) ή με αορτοστεφανιαία παράκαμψη (μπαϊπάς). Όμως, αν ο ασθενής ξαναρχίσει το κάπνισμα όλο το όφελος από αυτές τις επεμβάσεις εξανεμίζεται ή για να ακριβολογούμε, γίνεται καπνός!

Οι θρόμβοι δεν προκαλούν μόνο καρδιακές ανακοπές. Αν σχηματιστούν στον εγκέφαλο, προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια. Το αποτέλεσμα είναι θάνατος ή, ακόμη χειρότερα, ολική ή μερική παράλυση ή και απώλεια σημαντικών λειτουργιών του εγκεφάλου (π.χ. ομιλία, κατανόηση).

Κάπνισμα και καρδιά. Όλα τα παραπάνω θα αναλυθούν σε ενημερωτική εκδήλωση – συζήτηση που οργανώνει η Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία χωρίς Καπνό - Χανιά» αύριο Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου ώρα 18:30 στην αίθουσα Λεκτόριο (Μίνωος 31, Χανιά). Θα μιλήσουν ο πνευμονολόγος Στυλιανός Βιττωράκης, ο καρδιολόγος Γεώργιος Σολιδάκης και ο ψυχολόγος Ιωάννης Λύκος.

Στην εκδήλωση, στην οποία η είσοδος είναι ελεύθερη, αναμένεται να ακουστούν και μαρτυρίες από πρώην και νυν καπνιστές σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν για να απαλλαγούν από την θανατηφόρα εξάρτηση του καπνίσματος. Θα ακολουθήσει στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Η αρωγή της πολιτείας» όσον αφορά την διακοπή του καπνίσματος και τον περιορισμό της έκθεσης στον καπνό του τσιγάρου. Σε αυτό έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν εκπρόσωποι των αρμόδιων δημόσιων φορέων.

Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία Χωρίς Καπνό - Χανιά». Η εν λόγω πρωτοβουλία πολιτών δημιουργήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου του 2017. Στην ομάδα συμμετέχουν πάνω από 2.060 μέλη. Τον περασμένο Απρίλιο η ομάδα διοργάνωσε την εκδήλωση «Ας το πάρουμε απόφαση». Παράλληλα, έχει καταρτίσει χάρτη «άκαπνων» μαγαζιών στα Χανιά και έχει μοιράσει ενημερωτικά φυλλάδια και μαντινάδες στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου 2017). Έχει επίσης δημοσιεύσει και σχετικό πρωτόκολλο ενεργειών για όσους παθητικούς καπνιστές αντιμετωπίζουν προβλήματα.

Στόχος της ομάδας είναι η εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και χώρους εργασίας. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμπολιτών μας, καπνιστών και μη, σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος. Και η προστασία «ευάλωτων» ομάδων (παιδιά, αλλεργικοί, ασθματικοί, πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικά νοσήματα, ηλικιωμένοι) από την καθημερινή, συνεχή και ανεξέλεγκτη έκθεσή τους στον καπνό στο σπίτι, το αυτοκίνητο, τον χώρο εργασίας τους, αλλά και σε όσους δημόσιους χώρους δεν εφαρμόζουν τη σχετική νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος. Σε αυτούς περιλαμβάνονται νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και χώροι ψυχαγωγίας και διασκέδασης (παιδότοποι, εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, μουσικές σκηνές, μπαρ, καφετέριες κ.ο.κ.).

Το κάπνισμα δεν είναι για τα παλικάρια. Γράφει ο Καζαντζάκης στο βιβλίο του «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»: «Τον είχε, βλέπεις, κυριέψει το πάθος. Μα ξαφνικά, εκεί που ΄τρεχε – ο άνθρωπος σου λέω είναι μυστήριο – στάθηκε, ντράπηκε, έβγαλε την καπνοσακούλα, την έκανε με τα δόντια του χίλια κομμάτια και την τσαλαπάτησε λυσσασμένος.
– Άτιμη, άτιμη! μούγκριζε. Πουτάνα! Και από την ώρα εκείνη, σε όλη του τη ζωή, δεν έβαλε τσιγάρο στο στόμα του. 
Έτσι κάνουν τα παλικάρια αφεντικό. Καληνύχτα!».