Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 30 Νοεμβρίου 2011.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Οι πραγματικές απειλές της καθημερινότητας!
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) έχει καταγράψει τις πραγματικές απειλές της καθημερινότητας με βάση τα στατιστικά στοιχεία από την επιβάρυνση της υγείας εξ αιτίας των ασθενειών.
Το 2008 η ΠΟΥ δημοσίευσε για πρώτη φορά στατιστικά στοιχεία από όλο τον κόσμο σχετικά με την επιβάρυνση της υγείας λόγω των ασθενειών. Όπως έχουμε ξαναγράψει, από τα στοιχεία αυτά αλλά και από μεταγενέστερες έρευνες προκύπτει ότι, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, οι περισσότεροι θάνατοι οφείλονται στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ακολουθούν οι θάνατοι από νεοπλασίες (καρκίνοι), από ασθένειες του αναπνευστικού, ασθένειες του πεπτικού/ουρογεννητικού, από τραυματισμούς και τέλος οι θάνατοι από νευροψυχιατρικές παθήσεις. Η ΠΟΥ χρησιμοποιεί και μια άλλη παράμετρο για να μετρήσει την επίπτωση που έχουν οι αρρώστιες στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Πρόκειται για τα σταθμισμένα ως προς την αναπηρία χρόνια ζωής (DALYs), τα οποία «χάνονται» ετησίως λόγω των ασθενειών. Εδώ την πρώτη θέση κατέχουν οι νευροψυχιατρικές παθήσεις και ακολουθούν τα καρδιαγγειακά, οι νεοπλασίες, οι περιγεννητικές και άλλες συγγενείς ανωμαλίες καθώς και οι τραυματισμοί.
Στη συνέχεια, το 2009, η ΠΟΥ δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας ανάλυσης που συνδέει τις παραπάνω στατιστικές με τις πραγματικές απειλές για την υγεία. Στις 10 σημαντικότερες απειλές δεν συναντούμε τους σεισμούς, τα τσουνάμι, τα πυρηνικά ή τις επιδημίες … Οι δύο κυριότερες απειλές για την υγεία μας είναι το κάπνισμα και η υψηλή αρτηριακή πίεση! Ακολουθεί η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής άσκησης, το υψηλό ζάχαρο, η υψηλή χοληστερίνη, η μη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η ρύπανση του αέρα στις αστικές περιοχές, η κατανάλωση οινοπνευματωδών και ναρκωτικών και τέλος οι κίνδυνοι στους χώρους εργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΠΟΥ καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι 10 σημαντικότεροι κίνδυνοι μειώνουν το προσδόκιμο ζωής κατά περίπου 9 χρόνια. Με άλλα λόγια, όποιος κόψει το κάπνισμα και μειώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση, το ζάχαρο και τη χοληστερίνη. Όποιος αρχίσει να ασκείται μισή ώρα την ημέρα, αδυνατίσει λίγα κιλά και φροντίσει να καταναλώνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά και λιγότερα οινοπνευματώδη. Και όποιος φροντίσει να ζει σε πόλεις με λιγότερη ρύπανση φροντίζοντας ταυτόχρονα να προσέχει περισσότερο στο δρόμο και στο χώρο εργασίας του για να μην έχει ατύχημα. Αυτός θα ζήσει 9 περίπου χρόνια περισσότερο!
Πολλά μπορούμε να πούμε και να απαιτήσουμε για την βελτίωση του συστήματος υγείας, για καλύτερες και ταχύτερες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, για μέτρα πρόληψης από σεισμούς, πυρκαγιές και πλημμύρες, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική: «η σωτηρία είναι εντός ημών» όπως λένε και οι Γραφές, συμπληρώνοντας τον Ιπποκράτη που έλεγε ότι «το φάρμακό μας είναι η τροφή μας».
Οι στατιστικές της ΠΟΥ μας διδάσκουν και κάτι ακόμη που το έχουμε ήδη γράψει στην στήλη αυτή. Κατά μέσον όρο κατά την διάρκεια της ζωής μας θα παραστούμε μάρτυρες έξη τουλάχιστον οξέων καρδιακών επεισοδίων που στο 80% των περιπτώσεων θα αφορούν συγγενείς ή συναδέλφους στο χώρο εργασίας. Όσο κι αν αυτό φαίνεται μοιραίο, το γεγονός ότι το γνωρίζουμε εκ των προτέρων μας δίνει τη δυνατότητα να προφυλαχτούμε και να προετοιμαστούμε. Να προφυλαχτούμε περιορίζοντας τους παράγοντες κινδύνου που αναφέραμε παραπάνω (κάπνισμα, υψηλή πίεση, ζάχαρο, χοληστερίνη, έλλειψη καθημερινής άσκησης, παχυσαρκία κλπ.). Να προφυλαχτούμε επισκεπτόμενοι περιοδικά τον καρδιολόγο που θα μας υποβάλλει στις κατάλληλες εξετάσεις και θα μας δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές. Αλλά και να προετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής μαθαίνοντας τις βασικές κινήσεις της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) παρακολουθώντας σχετικά μαθήματα π.χ. στον Ερυθρό Σταυρό.
Οι στατιστικές μας υποδεικνύουν επίσης τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε για να περιορίσουμε τους παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την δεύτερη σημαντικότερη αιτία επιβάρυνσης της υγείας, τις νεοπλασίες (καρκίνους). Οι παράγοντες κινδύνου στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι το κάπνισμα, η έκθεση στον ήλιο, σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες και σε ορισμένες χημικές ουσίες και ιούς, η κατανάλωση οινοπνευματωδών, το οικογενειακό ιστορικό, καθώς και η κακή διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης. Κι εδώ είναι προφανές ότι οι καθημερινές συνήθειες παίζουν σοβαρό και καθοριστικό ρόλο. Δεν θα επαναλάβω τα περί καπνίσματος κλπ. Απλώς θα προσθέσω την προσοχή με την οποία πρέπει να χειριζόμαστε τις χημικές ουσίες που μας περιβάλλουν. Τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα αλλά και όλα τα χημικά που χρησιμοποιούμε στην κουζίνα, στο μπάνιο, στον κήπο, στην καθαριότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προβλέψει να αναγράφονται υποχρεωτικά σε όλες τις συσκευασίες προϊόντων με χημικές ουσίες, όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις ενδεχόμενες προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται κατά τη χρήση. Ας τις διαβάσουμε πριν ανοίξουμε το κουτί ή το μπουκάλι. Για ορισμένα φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα απαιτείται η χρήση ειδικής προστατευτικής στολής. Αν στη συνέχεια την στολή αυτή την βάλουμε στο πλυντήριο με όλα τα υπόλοιπα ρούχα της οικογένειας (ιδίως των παιδιών) οι επικίνδυνες χημικές ουσίες που έχουν καθίσει πάνω στα προστατευτικά ρούχα θα μεταφερθούν στα καθημερινά μας ρούχα και θα τις αναπνέουμε για μέρες …
Η αλλαγή των καθημερινών μας συνηθειών είναι το πιο δύσκολο έργο. Απαιτεί «μετάνοια», αλλαγή του τρόπου σκέπτεσθαι, αλλαγή προτεραιοτήτων. Απαιτεί επιστροφή στη σωστή κρητική διατροφή των παππούδων και περισσότερο περπάτημα στις κρητικές μαδάρες. Αλλά ας βάλουμε σε μια ζυγαριά από τη μια μεριά ένα πακέτο τσιγάρα κι από την άλλη εννέα χρόνια παραπάνω καλύτερη ζωή. Εσείς τι θα διαλέγατε;
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Οι πραγματικές απειλές της καθημερινότητας!
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) έχει καταγράψει τις πραγματικές απειλές της καθημερινότητας με βάση τα στατιστικά στοιχεία από την επιβάρυνση της υγείας εξ αιτίας των ασθενειών.
Το 2008 η ΠΟΥ δημοσίευσε για πρώτη φορά στατιστικά στοιχεία από όλο τον κόσμο σχετικά με την επιβάρυνση της υγείας λόγω των ασθενειών. Όπως έχουμε ξαναγράψει, από τα στοιχεία αυτά αλλά και από μεταγενέστερες έρευνες προκύπτει ότι, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, οι περισσότεροι θάνατοι οφείλονται στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ακολουθούν οι θάνατοι από νεοπλασίες (καρκίνοι), από ασθένειες του αναπνευστικού, ασθένειες του πεπτικού/ουρογεννητικού, από τραυματισμούς και τέλος οι θάνατοι από νευροψυχιατρικές παθήσεις. Η ΠΟΥ χρησιμοποιεί και μια άλλη παράμετρο για να μετρήσει την επίπτωση που έχουν οι αρρώστιες στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Πρόκειται για τα σταθμισμένα ως προς την αναπηρία χρόνια ζωής (DALYs), τα οποία «χάνονται» ετησίως λόγω των ασθενειών. Εδώ την πρώτη θέση κατέχουν οι νευροψυχιατρικές παθήσεις και ακολουθούν τα καρδιαγγειακά, οι νεοπλασίες, οι περιγεννητικές και άλλες συγγενείς ανωμαλίες καθώς και οι τραυματισμοί.
 |
| Με την πάροδο του χρόνου οι παραδοσιακές απειλές για την υγεία αντικαθίστανται από τις σοβαρότερες απειλές του σύγχρονου τόπου ζωής - πηγή ΠΟΥ |
 |
| Οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα λόγω τσιγάρου είναι δεκάδες φορές περισσότεροι από εκείνους που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση ... - Πηγή ΠΟΥ |
 |
| Η κρητική (ή μεσογειακή διατροφή) - ένα από τα μυστικά της μακροζωίας! |
Οι στατιστικές της ΠΟΥ μας διδάσκουν και κάτι ακόμη που το έχουμε ήδη γράψει στην στήλη αυτή. Κατά μέσον όρο κατά την διάρκεια της ζωής μας θα παραστούμε μάρτυρες έξη τουλάχιστον οξέων καρδιακών επεισοδίων που στο 80% των περιπτώσεων θα αφορούν συγγενείς ή συναδέλφους στο χώρο εργασίας. Όσο κι αν αυτό φαίνεται μοιραίο, το γεγονός ότι το γνωρίζουμε εκ των προτέρων μας δίνει τη δυνατότητα να προφυλαχτούμε και να προετοιμαστούμε. Να προφυλαχτούμε περιορίζοντας τους παράγοντες κινδύνου που αναφέραμε παραπάνω (κάπνισμα, υψηλή πίεση, ζάχαρο, χοληστερίνη, έλλειψη καθημερινής άσκησης, παχυσαρκία κλπ.). Να προφυλαχτούμε επισκεπτόμενοι περιοδικά τον καρδιολόγο που θα μας υποβάλλει στις κατάλληλες εξετάσεις και θα μας δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές. Αλλά και να προετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής μαθαίνοντας τις βασικές κινήσεις της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) παρακολουθώντας σχετικά μαθήματα π.χ. στον Ερυθρό Σταυρό.
 |
| Το κάπνισμα σε συνδυασμό με παχυσαρκία και υψηλή πίεση μειώνει δραματικά το προσδόκιμο της ζωής |
Η αλλαγή των καθημερινών μας συνηθειών είναι το πιο δύσκολο έργο. Απαιτεί «μετάνοια», αλλαγή του τρόπου σκέπτεσθαι, αλλαγή προτεραιοτήτων. Απαιτεί επιστροφή στη σωστή κρητική διατροφή των παππούδων και περισσότερο περπάτημα στις κρητικές μαδάρες. Αλλά ας βάλουμε σε μια ζυγαριά από τη μια μεριά ένα πακέτο τσιγάρα κι από την άλλη εννέα χρόνια παραπάνω καλύτερη ζωή. Εσείς τι θα διαλέγατε;
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
