Αχ Ευρώπη!

Εικόνες από την Ευρώπη με τα πολλά πρόσωπα …
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 22 Οκτωβρίου 2019 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-395)

Πρόσφατα επισκέφτηκα, αρχικά το Βέλγιο και μετά την Αγγλία για δουλειές. Παρατήρησα μερικά πράγματα τα οποία νομίζω ότι αξίζει να μοιραστώ μαζί σας.

Αναπηρίες στην εργασία. Στο Βέλγιο ο αριθμός των εργαζόμενων που βρίσκονται εκτός εργασίας για πάνω από έναν χρόνο κατατάσσονται ως ανάπηροι. Ο αριθμός τους μέσα στην τελευταία δεκαετία έχει σχεδόν διπλασιαστεί (από 242.084 το 2007 σε 404.657 το 2017 - στοιχεία για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες αλλά όχι για δημόσιους υπαλλήλους). Όσοι βρίσκονται εκτός εργασίας για λιγότερο από έναν χρόνο θεωρούνται απλώς ασθενείς, ανίκανοι προς εργασία.

Το ένα τρίτο της εν λόγω αύξησης οφείλεται στην αύξηση του πληθυσμού, ενώ τα υπόλοιπα δύο τρίτα σε πραγματική αύξηση των ανάπηρων ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού. Οι αιτίες είναι τριών ειδών: ψυχικές ασθένειες (π.χ. εξουθένωση, κατάθλιψη), μυοσκελετικές διαταραχές (π.χ. τραυματισμοί της μέσης) και σοβαρές ασθένειες (π.χ. καρκίνοι, καρδιαγγειακά, τραυματισμοί).

Σημειώνεται ότι η αναπηρία αφορά περισσότερο τις γυναίκες (10,1%) παρά τους άνδρες (7,0%) αφού στα επαγγέλματα όπου κυριαρχούν οι γυναίκες σημειώθηκε ταχύτερη υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας. Πλέον, ο κρατικός προϋπολογισμός στο Βέλγιο διαθέτει για την ανεργία λιγότερα κονδύλια από όσα διαθέτει για επιδόματα ασθενείας και αναπηρίας (5,925 δισ. € έναντι 7,6 δισ. € το 2017).

Κι αυτό γιατί παράλληλα με την αύξηση ορισμένων σοβαρών προβλημάτων υγείας (μυοσκελετικά, όγκοι, ψυχολογικά), υπάρχουν σήμερα θεραπείες για άλλες ασθένειες (π.χ. καρδιαγγειακά), οι οποίες ήταν θανατηφόρες στο παρελθόν. Αυτό σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση των όρων πρόωρης συνταξιοδότησης λόγω υγείας ή πρόσβασης στα επιδόματα ανεργίας εξαναγκάζουν πολλούς εργαζόμενους να υπάγονται στο καθεστώς ανικανότητας προς εργασία ή αναπηρίας.

Απαγόρευση καπνίσματος. «Ποιες υπηρεσίες ελέγχουν την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους;» ρώτησα έναν φίλο καθηγητή του πανεπιστημίου του Μπέρμιχαμ. «Μα δεν χρειάζεται ειδική υπηρεσία» μου απάντησε. Και συμπλήρωσε «αν κάποιος ανάψει τσιγάρο, όλοι οι παρευρισκόμενοι και οι υπεύθυνοι των χώρων του ζητούν αμέσως να το σβήσει ή να βγει έξω!».

Ο νόμος δεν χρειάζεται πολύπλοκους μηχανισμούς επιβολής αλλά συνειδητοποίηση των κινδύνων που συνεπάγεται για το κοινωνικό σύνολο η καταστρατήγησή του. Πόσες φορές έχουμε ακούσει για αντικοινωνικές συμπεριφορές συμπατριωτών μας στο εξωτερικό (μη σεβασμός των πεζών, ρύπανση, κάπνισμα) που αντιμετωπίστηκαν από την γενική κατακραυγή των παριστάμενων; Τελικά, η εφαρμογή των νόμων αποτελεί πρώτα από όλα θέμα κοινωνικής συνείδησης. Το «εμείς» πάνω από το «εγώ»!

Στην είσοδο του πανεπιστημίου, πριν μου δώσουν το καρτελάκι του επισκέπτη, με έβαλαν να υπογράψω ένα κείμενο με τους κανόνες ασφαλείας. Ανάμεσά τους και αυτός: «Το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλα τα κτήρια του Πανεπιστημίου καθώς και 5 μέτρα από όλες τις εισόδους και τους στεγασμένους χώρους. Ο οικοδεσπότης σας ή το προσωπικό επί της υποδοχής θα σας ενημερώσουν για τους χώρους όπου επιτρέπεται το κάπνισμα».

Αποτσίγαρα. Στις Βρυξέλλες, αλλά και αλλού, έχει ξεκινήσει από εθελοντές μια προσπάθεια συλλογής αποτσίγαρων από τους δρόμους, τα πάρκα, τις πλατείες. Προσωπικά ενημερώθηκα από κάποιες πρόχειρες αφισούλες κοντά στο σταθμό του Μετρό που χρησιμοποιούσα καθημερινά. Η δράση δεν κρατά πολλή ώρα αλλά τα αποτελέσματα είναι θεαματικά! 240 εθελοντές μάζεψαν 270.000 γόπες μέσα σε 3 ώρες στις Βρυξέλλες. 45 εθελοντές μάζεψαν 50.000 αποτσίγαρα μέσα σε 2 ώρες στο Άμστερνταμ.

Αναλογιστείτε ότι κάθε δευτερόλεπτο στη Γη πετάγονται 137.000 αποτσίγαρα. Που περιέχουν μη βιοαποδομήσιμο πλαστικό και χιλιάδες χημικές ενώσεις βλαβερές για ανθρώπους και ζώα. Ένα μόνο αποτσίγαρο μπορεί να ρυπάνει μέχρι και 500 λίτρα νερό!

Διανομή προϊόντων. Πως μειώνουν το κόστος διανομής αλλά και τη ρύπανση του περιβάλλοντος οι εταιρείες που πουλάνε τα προϊόντα τους μέσω διαδικτύου; Έξω από ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο στο Λονδίνο η Amazon έχει εγκαταστήσει ένα σύστημα με θυρίδες. Όταν παραγγέλνεις διαδικτυακά δηλώνεις ότι θα παραλάβεις τα προϊόντα από το συγκεκριμένο σημείο.

Η εταιρεία σου στέλνει έναν κωδικό, τον οποίο χρησιμοποιείς για να αποκτήσεις πρόσβαση στη θυρίδα στην οποία έχει τοποθετηθεί η παραγγελία σου. Έτσι, μαζί με τα ψώνια σου παίρνεις και τα προϊόντα που παρήγγειλες. Κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους εργάζονται και δεν μπορούν να είναι στο σπίτι την ώρα της παράδοσης …

Ανεμογεννήτριες. Πολύς λόγος γίνεται για τις ενδεχόμενες οχλήσεις από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα ελληνικά βουνά. Στο Λονδίνο, στο προάστιο του Ήστχαμ, κοντά σε κατοικίες και εμπορικά καταστήματα έπεσα πάνω σε μια θεαματική ανεμογεννήτρια! Ήταν εγκατεστημένη σε κέντρο επεξεργασίας λυμάτων δίπλα σε πάρκα και έναν τουλάχιστον προστατευόμενο φυσικό βιότοπο. Ανήκει στην εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης Thames Water και καλύπτει, μαζί με μια εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, σημαντικό ποσοστό των ενεργειακών αναγκών του κέντρου.

Γύρισα από την Αγγλία κατευθείαν στα Χανιά. Και την επομένη, προσγειώθηκα στην πραγματικότητα παρακολουθώντας στην τηλεόραση την άκαρπη συζήτηση στο Βρετανικό Κοινοβούλιο για το Brexit … Με έναν πρωθυπουργό και έναν αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατώτερους των περιστάσεων.