Ευρωπαϊκή Ένωση και κλιματική αλλαγή

Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019. 20^ο ένθετο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την καθημερινότητα των πολιτών στην εκπομπή «Και μία, και δύο» με δύο πρόσχαρες, ευγενικές, γλωσσομαθείς και επαγγελματίες δημοσιογράφους, τη Δομίνα Διαμαντοπούλου και τη Μυρσίνη Λιοναράκη. Η εκπομπή μεταδίδεται από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή από τις 1 μέχρι τις 2 (το μεσημέρι ...) στον Αθήνα984.

Ακούστε το απόσπασμα της εκπομπής στην οποία αναφερθήκαμε στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική αλλαγή.



Η πολιτική περιβάλλοντος της Ένωσης «συμβάλλει στην προώθηση, σε διεθνές επίπεδο, μέτρων για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, και ιδίως την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος».

• Οι στόχοι της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 (νομοθετήθηκαν το 2009) και έπρεπε να έχουν επιτευχθεί μέχρι το 2020. Επικαιροποιήθηκαν το 2014 και το 2018 και πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2030
• Μείωση κατά 20% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990) για το 2020 και 40% για το 2030.
• Παραγωγή του 20% της ενέργειας της ΕΕ από ανανεώσιμες το 2020 και 32% το 2030.
• Βελτίωση κατά 20% της ενεργειακής αποδοτικότητας το 2020 και κατά 32,5% το 2030.

Ωστόσο, με βάση τις στατιστικές για τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου η προσπάθειες πρέπει να ενταθούν.

• Πως θα επιτευχθούν οι στόχοι
• Δημιουργία του συστήματος εμπορίας εκπομπών που αφορά 11.000 ενεργοβόρες εγκαταστάσεις και αεροπορικές εταιρείες σε 31 χώρες και καλύπτει το 45% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ
• Για τους κλάδους που δεν καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών πρέπει να προβλεφθούν εθνικές πολιτικές και μέτρα για μείωση κατά 30% σε επίπεδο ΕΕ (16% στην Ελλάδα). Αφορά τις μεταφορές, τα κτήρια, την ενεργειακή απόδοση θέρμανσης και ψύξης, την γεωργία και τη μετατροπή κοπριάς σε βιοαέριο.
• Επίσης, κατάρτιση εθνικών σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα (το ελληνικό σχέδιο δημοσιεύτηκε μόλις τον Ιανουάριο) 
• Μείωση των αερίων που καταστρέφουν την στιβάδα του όζοντος (υδροχλωράνθρακες, μεθυλοβρωμίδιο, υδροχλωροφθοράνθρακες ή halons)
• Μείωση των αερίων τα οποία υποκαθιστούν τα αέρια που καταστρέφουν την στιβάδα του όζοντος (φθοριούχα αέρια) αλλά είναι αέρια θερμοκηπίου και παραμένουν στην ατμόσφαιρα από δεκάδες έως και χιλιάδες χρόνια. 
• Δημιουργία Ταμείου καινοτομίας για τεχνολογίες και διεργασίες: α) χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, β) δέσμευσης και αξιοποίησης διοξειδίου του άνθρακα γ) καινοτόμου παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και δ) αποθήκευσης ενέργειας
• Παράλληλα, προετοιμασία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων με θέσπιση στρατηγικής προσαρμογής της ΕΕ στην κλιματική αλλαγή Το Νοέμβριο του 2018 δημοσιεύτηκαν οι αξιολογήσεις των κρατών μελών όσον αφορά τις εθνικές στρατηγικές προσαρμογής. 
• Η έκθεση για την Ελλάδα επισημαίνει ότι τα σχέδια αντιμετώπισης καταστροφών, ο χωροταξικός σχεδιασμός και τα κίνητρα για επενδύσεις σε μέτρα πρόληψης ΔΕΝ λαμβάνουν υπόψη τους την κλιματική αλλαγή ενώ γενικά δεν εφαρμόζονται πολιτικές και μέτρα προσαρμογής, δεν υπάρχουν μηχανισμοί συνεργασίας, διαδικασίες, οδηγίες, συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων, παρακολούθηση της υλοποίησης (σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης) ούτε ενσωμάτωση στις πολιτικές επιμέρους κλάδων.

Οι έφηβοι για την κλιματική αλλαγή

Εμπνευσμένοι από μια 16χρονη σουηδέζα, μαθητές σε όλη την Ευρώπη ζητούν να πάρουμε στα σοβαρά την κλιματική αλλαγή
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 26 Φεβρουαρίου 2019 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-365)

Αντιγράφω από πρόσφατη ανάρτηση της φίλης Μελίττας Γκουρτσογιάννη που είναι αρχιτέκτων και μέλος του Δικτύου Ατομικών Υποστηρικτών του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος: «Επιτέλους την υπόθεση “κλιματική αλλαγή”, το μεγαλύτερο πρόβλημα του καιρού μας, το παίρνουν στα χέρια τους οι κυρίως ενδιαφερόμενοι: οι έφηβοι που όταν φτάσουν σε ώριμη ηλικία – ή και πολύ νωρίτερα – υπάρχουν βάσιμοι φόβοι ότι η ζωή σε αυτόν τον πλανήτη θα έχει χειροτερέψει δραματικά. Σε μεγάλες πόλεις της Γερμανίας, Ολλανδίας, Ελβετίας, Αυστραλίας, Καναδά, Βρετανίας, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι γίνονται διαδηλώσεις κάθε βδομάδα σε συνδυασμό με αποχή από τα μαθήματα, Σε αυτές τις κινητοποιήσεις τα κορίτσια έχουν την πλειοψηφία».

Όλα ξεκίνησαν από μια 16χρονη σουηδέζα μαθήτρια και ακτιβίστρια, την Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η Γκρέτα έπεισε τους γονείς της να γίνουν χορτοφάγοι και να σταματήσουν τα αεροπορικά ταξίδια για να μειώσουν το οικογενειακό αποτύπωμα άνθρακα. Από το περασμένο φθινόπωρο, μετά από διαδοχικά κύματα καύσωνα και δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία, ξεκίνησε καθιστικές διαμαρτυρίες έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο. Μετά τις σουηδικές εκλογές απέχει κάθε Παρασκευή από τα μαθήματα (με άδεια των γονέων της) για να ευαισθητοποιήσει τους νέους στην κλιματική αλλαγή. Φαίνεται πως το έχει ήδη πετύχει …

Η Γκρέτα μίλησε τον Δεκέμβριο στην διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στην Πολωνία (COP24). Τον Γενάρη απευθυνόμενη σε συμμετέχοντες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός είπε: «Μερικοί άνθρωποι, ορισμένες εταιρείες και κάποια στελέχη που λαμβάνουν αποφάσεις γνωρίζουν επακριβώς ποιες ανεκτίμητες αξίες έχουν θυσιάσει για να συνεχίσουν να κερδίζουν απίστευτα χρηματικά ποσά. Πιστεύω ότι πολλοί από εσάς σήμερα εδώ ανήκετε σε αυτή την ομάδα ανθρώπων».

Και αργότερα σε άλλη ομιλία της στο Νταβός πρόσθεσε: «Το σπίτι μας καίγεται … Θέλω να πανικοβληθείτε. Θέλω να νοιώσετε τον φόβο που νοιώθω καθημερινά. Οφείλουμε να δώσουμε ελπίδα στους νέους». Την περασμένη εβδομάδα, στις Βρυξέλλες, μίλησε στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ και ζήτησε να τηρηθούν οι στόχοι της ΕΕ όσον αφορά τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 80% μέχρι το 2030.

Η Γκρέτα, που μετακινείται με ποδήλατο και ταξιδεύει με τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή με ηλεκτρικό αυτοκίνητο, έχει εμπνεύσει μαθητές σε πολλές πόλεις να βγουν στους δρόμους υπέρ της κλιματικής αλλαγής. Τέλος Γενάρη διαδήλωσαν στις Βρυξέλλες 35.000 μαθητές και άλλοι ακτιβιστές. Την περασμένη εβδομάδα με επικεφαλής την Γκρέτα ήταν γύρω στις 7.500.

«Όλοι μου λένε ότι είναι πολύ αισιόδοξοι γιατί οι νέοι θα σώσουν τον κόσμο» δήλωσε η Γκρέτα στις Βρυξέλλες. «Αλλά δεν είναι έτσι. Απλώς δεν έχουμε αρκετό χρόνο να περιμένουμε να μεγαλώσουμε και να αναλάβουμε τα ηνία. Επειδή μέχρι το 2020 πρέπει να έχουμε αρχίσει να μειώνουμε δραστικά τις εκπομπές (αερίων θερμοκηπίου). Μιλάμε για μόλις την επόμενη χρονιά.

Απέχουμε από τα μαθήματα γιατί έχουμε μελετήσει τα μαθήματά μας … Ξέρουμε ότι οι πολιτικοί δεν θέλουν να μας μιλήσουν. Καλώς. Ούτε κι εμείς θέλουμε να τους μιλήσουμε. Εμείς θέλουμε αντί για μας, να μιλήσουν με τους επιστήμονες. Γιατί επαναλαμβάνουμε αυτά που λένε αυτοί και που τα επαναλαμβάνουν επί δεκαετίες. Αυτό που ζητούν οι μαθητές είναι να εφαρμοστούν οι συστάσεις των εκθέσεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος και της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.

Πρέπει να προστατεύσουμε την βιόσφαιρα, τον αέρα, το έδαφος, τα δάση. Ίσως αυτό να ακούγεται απλοϊκό αλλά αν έχετε μελετήσει τα μαθήματά σας, ξέρετε ότι δεν έχετε άλλη επιλογή. Πρέπει να εστιάσουμε κάθε εκατοστό του είναι μας στην κλιματική αλλαγή. Γιατί αν δεν το κάνουμε, όλα μας τα επιτεύγματα και η πρόοδος θα είναι μάταια. Η κληρονομιά των πολιτικών μας ηγετών θα είναι η μεγαλύτερη αποτυχία στην ανθρώπινη ιστορία.

Τα απαιτούμενα μέτρα (για την μείωση των εκπομπών) ξεπερνούν τα μανιφέστα και τις κομματικές πολιτικές. Κρύβουν το χάος κάτω από το χαλί για να το ξεκαθαρίσει η δική μας γενιά. Κι αν νομίζετε ότι πρέπει να βρισκόμαστε στο σχολείο κι όχι εδώ, σας προτείνουμε να πάρετε τη θέση μας στους δρόμους».

Τελειώνω αυτό το άρθρο, Δευτέρα ξημερώματα στα πλημμυρισμένα Χανιά. Υπό το φως μιας λαμπίτσας πετρελαίου,, αφού είμαστε χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα από το απόγευμα της Κυριακής. Στον φορητό υπολογιστή, ο οποίος ευτυχώς ήταν φορτισμένος. Για να το στείλω μέσω του κινητού, το οποίο ευτυχώς φορτίστηκε εκ των ενόντων από μια μπαταρία. Κι αναρωτιέμαι. Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να αντιληφθούμε ότι η κλιματική αλλαγή βρίσκεται σε ραγδαία εξέλιξη μπροστά στα μάτια μας;

Τι άλλο πρέπει να υποστούμε για να αλλάξουμε συνήθειες. Να περιορίσουμε ό,τι ρυπαίνει την ατμόσφαιρα και γενικότερα τον πλανήτη. Να ανακυκλώνουμε περισσότερο. Να μην χρησιμοποιούμε ρυπογόνα προϊόντα, ιδίως μιας χρήσης. Να μειώσουμε τις άσκοπες μετακινήσεις μας με ρυπογόνα μεταφορικά μέσα. Μήπως μάλιστα δεν πρέπει να χαιρόμαστε με τα νέα αεροδρόμια που εξαγγέλλονται, με τις μελλοντικές νέες εξορύξεις υδρογονανθράκων, με τα νέα ρυπογόνα μέσα μεταφοράς που κατασκευάζονται;

Μήπως χρειαζόμαστε μια νέα, ουσιαστική, εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική για την κλιματική αλλαγή;

Μερικά από τα συνθήματα στις διαδηλώσεις των μαθητών

Δεν υπάρχει πλανήτης Β

Σταματήστε να κλέβετε το μέλλον μας. 

Υποστηρίζουμε αυτό πάνω στο οποίο στηριζόμαστε 

Δικαίωμα στην ύπαρξη αλλιώς αντίσταση. 

Το κλίμα στο επίκεντρο

Ανεβαίνουμε όπως η στάθμη της θάλασσας 

Γ@μ#θ$τε μεταξύ σας, αφήστε ήσυχο τον πλανήτη 

Γιατί να σπουδάσουμε αν δεν υπάρχει μέλλον; 

Ο πλανήτης πάνω από το κέρδος 

Κουλάρετε, σταματήστε την υπερθέρμανση της γης 

Η αποχή από τη συμφωνία για το κλίμα, χειρότερη από την αποχή από τα μαθήματα.