(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 2 Ιουλίου 2014 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-158)
Κανείς δεν γνωρίζει τι του επιφυλάσσει το αύριο. Όμως σε πολλά θέματα μπορούμε να κάνουμε αρκετά ασφαλείς προβλέψεις. Ο αδιάβαστος μαθητής είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αποτύχει στις εξετάσεις. Ο απρόσεκτος οδηγός κάποια στιγμή θα εμπλακεί σε ατύχημα. Η φλύαρη φιλενάδα δεν θα κρατήσει το μυστικό που της εμπιστευθήκατε. Ο ατζαμής μάστορας θα παραδώσει το έργο με κακοτεχνίες.
Θυμάμαι τη συμβουλή που μας έδιναν όταν στα νιάτα μου μάθαινα ιστιοπλοΐα με τους ναυτοπροσκόπους. Όταν φυσάει και δεν υπάρχει άλλο πανί στο πέλαγος μην αποφασίσετε να βγείτε εσείς πρώτοι. Όταν υπάρχει ένα μόνο πανί στον ορίζοντα είναι πιθανόν να είναι κάποιος τρελός. Όταν υπάρχουν δύο πανιά στον ορίζοντα, ζυγιάστε καλά τις συνθήκες πριν αποφασίσετε να είστε ο τρίτος.
Υπερβολικές προφυλάξεις θα πουν κάποιοι. Έλλειψη πνεύματος ριψοκινδύνευσης θα πουν άλλοι. Η τύχη βοηθά τους τολμηρούς λένε πολλοί που ρίχνονται ασυλλόγιστα στον κίνδυνο. Όμως οι τολμηροί είναι και έξυπνοι! Έχουν κάποια αξιόλογη εμπειρία, έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα, έχουν ειδική εκπαίδευση, γνωρίζουν το αντικείμενο. Κι αν πάρουν κάποιο ρίσκο, έχουν τις πιθανότητες με το μέρος τους.
Τι πιθανότητες έχει με το μέρος του ο μεθυσμένος οδηγός; Ο αγρότης που καίει ξερόχορτα μέσα στον καύσωνα όταν έχει σηκωθεί αέρας; Η κοπέλα με την ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα που δεν βάζει αντηλιακό το μεσημέρι στην παραλία; Ο ιδιοκτήτης που κτίζει μέσα στο ρέμα; Ο εργολάβος που αλλάζει τα σχέδια του μηχανικού χωρίς να τον ρωτήσει; Ο υπουργός που εγκρίνει κάποιο έργο χωρίς τις απαραίτητες περιβαλλοντικές μελέτες και στρατηγικές μελέτες επιπτώσεων;
Οι στατιστικές δείχνουν ότι ο μεθυσμένος οδηγός με οινόπνευμα στο αίμα τρεις φορές πάνω από το μέγιστο νόμιμο όριο έχει 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνει ατύχημα. Για τον οδηγό με πέντε φορές παραπάνω οινόπνευμα στο αίμα οι πιθανότητες ατυχήματος είναι 100 φορές μεγαλύτερες! Και ποιος είναι αυτός ο οδηγός; Απλά εκείνος που έχει πιεί μέσα στο δίωρο δέκα αντί για δύο ποτηράκια! Ρίσκο με πιθανότητες 100 φορές εναντίον σου; Μα δεν πρόκειται για ριψοκινδύνευση αλλά για καθαρή αυτοκτονία …
Αμ ο αγρότης που αποφασίζει να κάψει τα ξερόχορτα μέσα στο καλοκαίρι κι ενώ έχει σηκωθεί το μελτέμι! Είναι σίγουρο ότι θα ξεκινήσει μεγάλη πυρκαγιά, ιδίως αν βρίσκεται κοντά σε δασική έκταση. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από τους εμπρηστές φαίνεται ότι μένουν ατιμώρητοι. Ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, απόστρατος αντιστράτηγος του Πυροσβεστικού Σώματος και νομικός έχει αναλύσει διεξοδικά την εγκληματικότητα των εμπρησμών και το προφίλ των εμπρηστών σε αστικές, αγροτικές και δασικές περιοχές για την περίοδο από το 2000 έως το 2010. Από τις μελέτες του προκύπτει ότι στις 100 πυρκαγιές εξιχνιάζονται οι 60 αλλά παραπέμπονται στο δικαστήριο οι υπαίτιοι μόνο των 30, από τους οποίους καταδικάζεται – κρατηθείτε – μόνον ο ένας! Συνεπώς, εδώ ίσως ο αγρότης αφού γνωρίζει ότι έχει μόνο μία πιθανότητα στις 100 να καταδικαστεί, ναι, έχει τις πιθανότητες με το μέρος του …
Για να δούμε την κοπέλα με την ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα που κάνει ηλιοθεραπεία με τις ώρες χωρίς να βάζει και αντηλιακό υψηλής προστασίας. Αν έχει και πολλές φακίδες στην πλάτη, μερικές από τις οποίες κάπως μεγάλες, κι αν έχει κατ’ επανάληψη καεί από τον ήλιο στο παρελθόν, έχει 5 στις χίλιες πιθανότητες να προσβληθεί από μελάνωμα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Ως γυναίκα, οι πιθανότητες επιβίωσής της από την συχνά επιθετική αυτή μορφή του καρκίνου του δέρματος είναι μεγαλύτερες από εκείνες των ανδρών. Επίσης, οι πιθανότητες επιβίωσης ή και θεραπείας αυξάνουν ιδιαίτερα όσο πιο νωρίς διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί το μελάνωμα. Υπό την προϋπόθεση βέβαια να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση για τα επόμενα 10 χρόνια αλλά και μετά. Συμπέρασμα: βάζετε το αντηλιακό σας για να αποφύγετε όλες αυτές τις ταλαιπωρίες …
Ας δούμε τώρα πόσο κινδυνεύει ο ιδιοκτήτης που κτίζει σε περιοχή η οποία απειλείται από πλημμύρες. Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, εφαρμόζοντας τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ύδατα και τις πλημμύρες, έχει εκδώσει χάρτες προκαταρκτικής αξιολόγησης των κινδύνων πλημμύρας για τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας. Οι χάρτες αυτοί περιλαμβάνουν τις ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου πλημμύρας καθώς και τις ιστορικές πλημμύρες στις διάφορες περιοχές. Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων έχει επίσης δημιουργήσει και μια βάση δεδομένων στην οποία καταγράφονται οι σημαντικές και οι λιγότερο σημαντικές ιστορικές πλημμύρες. Συνεπώς, τα δεδομένα υπάρχουν και όποιος θέλει να ριψοκινδυνέψει να κατασκευάσει ένα σπίτι εκεί όπου σε λίγα χρόνια θα σημειωθεί πλημμύρα, να μην έχει μετά απαίτηση να τον αποζημιώσει το κράτος για τις ζημιές που θα υποστεί. Εδώ βέβαια υπάρχει ευθύνη και των αρμόδιων υπηρεσιών πολεοδομίας αλλά και των υπεύθυνων για τα χωροταξικά σχέδια, αλλά αυτή η συζήτηση ανήκει σε άλλη σφαίρα και δεν είναι σκόπιμο να την ανοίξουμε εδώ.
Για τις επιπτώσεις που έχουν στην αντισεισμική συμπεριφορά των κτηρίων ακόμη και οι παραμικρές επεμβάσεις στα σχέδια του μηχανικού, έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη από αυτήν εδώ τη στήλη. Οι επιταχύνσεις που προκαλεί ακόμη και ένας μέτριος σεισμός μπορούν να αποδειχτούν καταστροφικές για μια κατασκευή στην οποία δεν έχουν τηρηθεί επακριβώς τα σχέδια. Εκτός από την πιθανότητα τραυματισμού ή και θανάτου των κατοίκων, οι υλικές ζημιές που θα προκληθούν θέτουν σε κίνδυνο την σημαντική επένδυση του ιδιοκτήτη. Ο οποίος, αν αποδειχτεί ότι δεν τήρησε τα σχέδια ίσως να μην αποζημιωθεί κιόλας για τις ζημιές που θα έχει υποστεί.
Τέλος, ο υπουργός που εγκρίνει κάποιο έργο χωρίς τις απαραίτητες περιβαλλοντικές και στρατηγικές μελέτες επιπτώσεων, κινδυνεύει να προκαλέσει την καταδίκη της χώρας για μη τήρηση των προβλεπόμενων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αποτέλεσμα πρόστιμα και καθυστερήσεις που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους.
Ποιος είπε ότι το μέλλον είναι αόρατο; Σε πολλές περιπτώσεις μόνον οι τυφλοί δεν μπορούν να το προβλέψουν …
