Μερικές ακόμη επίκαιρες σκέψεις

Οι διδαχές της Ιστορίας, η ΔΕΥΑΧ και οι βόθροι, η καθημερινότητα εν μέσω κλιματικής κρίσης
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 3 Σεπτεμβρίου 2024 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-498)

Τί μας διδάσκει η Ιστορία. Τα μαθαίναμε στο σχολείο αλλά δεν ξέρω πόσοι και πόσες τα συγκράτησαν. Μετά την ήττα των Βυζαντινών στο Μαντζικέρτ (1071) άρχισε η παρακμή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι συνεχείς εμφύλιες διαμάχες οδήγησαν σε οικονομική και στρατιωτική κατάρρευση. Ταυτόχρονα, λόγω υποτίμησης του νομίσματος η βαριά φορολογία εξαθλίωσε τις λαϊκές τάξεις με αποτέλεσμα επαναστάσεις λαού και μεσαίας τάξης κατά των ευγενών.

Σταδιακά, οι αυτοκράτορες πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204), αλλά και μέχρι την ανακατάληψη της Πόλης (1261) και μετά, χρησιμοποιούσαν όλο και περισσότερο μισθοφόρους κατά των εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών τους. Πολλοί από αυτούς ήταν Τούρκοι (Σελτζούκοι, Οθωμανοί κ.ά.) αλλά και Λατίνοι (π.χ. Καταλανοί) και Σκανδιναβοί (Βαράγγοι). Έτσι ενισχύθηκαν οι Οθωμανοί, οι οποίοι αφού κατέλαβαν σιγά-σιγά τη Μικρά Ασία έβαλαν στόχο την κατάληψη της Πόλης (1453) και την εξάπλωση προς Δυσμάς.

Η μετατροπή της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη, η οποία επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της προς κάθε κατεύθυνση, εξοπλιζόμενη ταυτόχρονα με σύγχρονα οπλικά συστήματα, δεν προμηνύει τίποτα καλό. Ιδίως, όταν ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό του τουρκικού έθνους ήταν πάντα η κατάκτηση πλουσιότερων λαών και εδαφών.

Περί βόθρων. Ένα από τα έωλα επιχειρήματα της ΔΕΥΑΧ, προς υποστήριξη των έργων του αντλιοστασίου λυμάτων στην Παχιά Άμμο στο Σταυρό, είναι ότι τα έργα κατασκευής είναι απαραίτητα επειδή στην περιοχή υπάρχουν «χιλιάδες» βόθροι, των οποίων τα παράγωγα καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα, στα ρέματα και στη θάλασσα της περιοχής. Ουδέν ψευδέστερο! Πρώτον, επειδή στον Σταυρό ΔΕΝ υπάρχουν χιλιάδες σπίτια.

Δεύτερον, επειδή, η ακτή της Παχιάς Άμμου είναι ενταγμένη στο Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης με κωδικό ELBW139325169101 και οι αναλύσεις των δειγμάτων της περιοχής αποδεικνύουν διαχρονικά ότι τα ύδατα είναι εξαιρετικής ποιότητας. Και τρίτον, επειδή, η νομοθεσία προβλέπει ότι σε περίπτωση απουσίας δικτύου αποχέτευσης, οι μεμονωμένες κατοικίες πρέπει να έχουν στεγανό ή σηπτικό βόθρο.

Στεγανός βόθρος είναι μια κλειστή δεξαμενή, οποία αδειάζει περιοδικά με βυτίο εκκένωσης (βοθρατζίδικο). Σηπτικός βόθρος είναι μια κλειστή δεξαμενή στην οποία συγκεντρώνονται τα λύματα, όπου και υπόκεινται ζύμωση, ώστε να στερεά να μετατραπούν σε υγρά. Αυτή η μετατροπή γίνεται με ειδικούς μικροοργανισμούς που είτε αναπτύσσονται στα λύματα, είτε προστίθενται περιοδικά όταν καταστρέφονται από αντιβιοτικά, αντισηπτικά, καυστικά και απολυμαντικά προϊόντα καθαρισμού.

Τα παραγόμενα υγρά μεταφέρονται στη συνεχεία, με υπερχείλιση, σε έναν δεύτερο απλό απορροφητικό βόθρο, ο οποίος δεν παρουσιάζει κανέναν κίνδυνο για τον υδροφόρο ορίζοντα υπό ορισμένες προϋποθέσεις (ελάχιστη απόσταση 2m από τα θεμέλια, 15m από υδραγωγεία και 30m από φρέατα ή πηγές νερού ή τη θάλασσα). Όλα αυτά βέβαια εφόσον η οικοδομική άδεια τα προσδιορίζει σαφώς και υπάρχει κάποιος περιοδικός έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές (π.χ. πολεοδομία, ΔΕΥΑΧ).

Όμως, όταν σε κάποια περιοχή σχεδιάζονται μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη αποχετευτικού δικτύου και αντλιοστασίων προώθησης των λυμάτων στον υπερφορτωμένο βιολογικό καθαρισμό στο Κουμπελή. Για να εξυπηρετηθούν τα όποια επενδυτικά συμφέροντα …

Κλιματική κρίση και καθημερινότητα. Μήπως σας φαίνεται πιο ζεστή η θάλασσα τελευταία; Δεν έχετε παραισθήσεις. Πράγματι, σύμφωνα με τα δεδομένα από τον Κοπέρνικο, το Ευρωενωσιακό δορυφορικό σύστημα παρατήρησης της Γης, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας για τη Μεσόγειο στις 16 Αυγούστου 2024 κυμαινόταν κατά 2,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020 – έφθανε δηλαδή στους 28,5 βαθμούς.

Παράλληλα, σε πρόσφατο άρθρο ομάδας επιστημόνων αναλύθηκαν οι θετικές επιπτώσεις της σημαντικής συμβολής της πράσινης τεχνολογίας στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης σε παγκόσμιο επίπεδο. Με βάση τα σενάρια για την εξέλιξη του κλίματος, και παρά τις επιτευχθείσες προόδους, η ομάδα συμπέρανε η πιθανότητα να περιοριστεί η θέρμανση του πλανήτη κάτω του 1,6 βαθμού είναι μόλις 50%.

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν αναλύοντας δεκάδες δυνητικά σενάρια, συνεκτιμώντας τεχνολογικές προόδους αλλά και τη δυνατότητα εφαρμογής κλιματικών πολιτικών σε διάφορες περιοχές της γης. Δυστυχώς, πολλές κυβερνήσεις δεν είναι σε θέση να εφαρμόσουν πολιτικές που θα εξασφάλιζαν τον περιορισμό της υπέρβασης της μέσης θερμοκρασίας. Κι αυτό γιατί αντιμετωπίζουν εμπόδια όπως έλλειψη επαρκών υποδομών ή αναποτελεσματικές γραφειοκρατίες, κάτι που ισχύει ιδιαίτερα σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Η μελέτη αναφέρει ότι «ο κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί για την πιθανότητα να ξεπεραστεί το όριο του 1,5 βαθμού κατά τουλάχιστον ένα και πιθανότατα πολλά δέκατα του βαθμού, ακόμη και στο πλαίσιο των πιο φιλόδοξων στόχων». Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος που τέθηκε το 2015 με τη Συμφωνία του Παρισιού ήταν ο περιορισμός της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω του 1,5 βαθμού ή «πολύ κάτω των 2 βαθμών» σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι το τέλος του αιώνα.

Τι σημαίνουν αυτά για τους απλούς πολίτες; Σας αφήνω να φανταστείτε τη συνέχεια, ο καθένας στον τομέα του και με βάση τις μέχρι σήμερα εμπειρίες σας.