ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Κίνδυνοι από πλημμύρες και την κλιματική αλλαγή
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Πόσο κινδυνεύουμε από τις πλημμύρες και τα έντονα καιρικά φαινόμενα και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας …
Μπορεί η πιθανότητα να πνιγούμε από πλημμύρα να είναι μηδαμινή, όμως την περασμένη εβδομάδα μια δυναμική γυναίκα 27 ετών, με καλές σπουδές, γεμάτη φιλοδοξίες για το μέλλον πνίγηκε όταν το αυτοκίνητό της λόγω της μεγάλης νεροποντής ακινητοποιήθηκε στην Αμαρουσίου - Χαλανδρίου στην Αθήνα. Η καταρρακτώδης βροχή που παρόμοια είχε να γνωρίσει η Αττική από το 1977 προκάλεσε ζημιές σε αυτοκίνητα, σε σπίτια και κατέστρεψε ολοκληρωτικά την οδό Σπάτων-Πικερμίου. Κι όμως. Αρκούν μερικά απλά μέτρα για να προφυλαχτούμε από τους κινδύνους που συνδέονται με τις πλημμύρες και να ελαχιστοποιήσουμε τις ενδεχόμενες επιπτώσεις. Σχετική ανακοίνωση με οδηγίες είχε εκδώσει τον περασμένο Οκτώβριο το Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας και Πυροσβεστικού Σταθμού του Δήμου Χανίων (www.chania.gr).
Πριν από την πλημμύρα. Ο κίνδυνος πλημμύρας είναι βέβαια μεγαλύτερος σε περιοχές που έχουν πλημμυρίσει στο παρελθόν αλλά ακόμη και σε περιοχές που δεν έχουν πληγεί στο παρελθόν από πλημμύρα ο κίνδυνος δεν είναι μηδενικός. Μια νεροποντή πιο ισχυρή από εκείνες του παρελθόντος, κάποια φρεάτια που δεν καθαρίστηκαν, κάποιες αλλαγές της τοπογραφίας λόγω νέων έργων ή κατασκευών, κάποιοι δρόμοι που ασφαλτοστρώθηκαν ή κάποια ρέματα που μπαζώθηκαν αυξάνουν τον κίνδυνο ακόμη και σε περιοχές χωρίς ιστορικό πλημμυρών. Ένα καλό προληπτικό μέτρο είναι να έχετε ασφαλίσει το σπίτι σας κατά της πλημμύρας (μαζί με την ασφάλεια κατά της πυρκαγιάς). Βεβαιωθείτε επίσης ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα και ότι οι υδρορροές λειτουργούν κανονικά. Αν ζείτε σε πλημμυροπαθή περιοχή φροντίστε ο ηλεκτρικός πίνακας και ο καυστήρας θέρμανσης να είναι υπερυψωμένοι για να μην πληγούν από το νερό. Φροντίσετε να εγκαταστήσετε βαλβίδες αντεπιστροφής στις αποχετεύσεις ώστε τα νερά να μην γυρίζουν πίσω.
Κατά τη διάρκεια της πλημμύρας. Σε κάθε περίπτωση παρακολουθείτε τα δελτία καιρού σε ραδιόφωνο και τηλεόραση για να είστε προετοιμασμένοι … Εγκαταλείψτε τα υπόγεια και μετακινηθείτε σε ασφαλές υψηλό σημείο. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις μετακινήσεις και περιορίστε τις στο ελάχιστο. Αν υποχρεωθείτε να μετακινηθείτε, μη διασχίζετε χείμαρρους πεζός ούτε και με αυτοκίνητο. Αν ακινητοποιηθεί το αυτοκίνητό σας εγκαταλείψτε το και ανεβείτε σε υψηλότερο σημείο. Σημειώστε ότι νερό ύψους 15 πόντων ακουμπά στο κάτω μέρος των περισσότερων αυτοκινήτων με αποτέλεσμα να κινδυνεύετε να χάσετε τον έλεγχο ή να σας σβήσει η μηχανή. Αποφύγετε να περπατάτε σε κινούμενο νερό ύψους 15 πόντων γιατί κινδυνεύετε να παρασυρθείτε. Περπατείστε σε νερό που δεν κινείται και χρησιμοποιείστε ένα ραβδί για να ελέγξετε το βάθος του νερού μπροστά σας. Όταν το νερό φτάσει στους 30 πόντους τα περισσότερα αυτοκίνητα αρχίζουν να επιπλέουν. Μισό μέτρο νερό παρασέρνει τα περισσότερα αυτοκίνητα και μικρά φορτηγά. Γι' αυτό μην επιχειρήσετε να διασχίσετε πλημμυρισμένους δρόμους, πολύ περισσότερο που το οδόστρωμα μπορεί να έχει υποχωρήσει. Αποφύγετε επίσης τις «κονταρίδες» και μην επιχειρήσετε να οδηγήσετε τη νύχτα αφού πολλά χαρακτηριστικά, ακόμη και γνώριμων περιοχών, ενδέχεται να έχουν μεταβληθεί.
Γενικά, δεν πλησιάζουμε ηλεκτροφόρα καλώδια και αποφεύγουμε περιοχές όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις. Τα νερά της πλημμύρας ενδέχεται επίσης να έχουν μολυνθεί από σκουπίδια, νεκρά ζώα ή και διάφορα αντικείμενα. Και φυσικά διευκολύνουμε με κάθε τρόπο το έργο των υπηρεσιών διάσωσης και ακολουθούμε τις οδηγίες των εντεταλμένων οργάνων διατήρησης της τάξης. Σε περίπτωση που πρέπει να εκκενώσουμε την περιοχή φροντίζουμε να ασφαλίσουμε το σπίτι μας, να κλείσουμε τους διακόπτες ρεύματος και νερού
Μετά την πλημμύρα. Αν η περιοχή έχει εκκενωθεί, επιστρέφουμε στο σπίτι μόνο μετά από ειδοποίηση των αρχών, αποφεύγοντας τις περιοχές με ρέοντα ή και λιμνάζοντα νερά. Ελέγχουμε τοίχους, πόρτες, σκάλες και παράθυρα αλλά και τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αποχέτευσης και τις ηλεκτρικές συσκευές. Τα νερά μπορεί να κρύβουν κοφτερά αντικείμενα ή ανωμαλίες του εδάφους γι' αυτό χρησιμοποιούμε γαλότσες και προχωρούμε προσεκτικά. Επισκευάζουμε κατά προτεραιότητα βόθρους και συστήματα αποχέτευσης που αποτελούν σημαντικές απειλές για την υγεία. Οι αρχές θα μας ενημερώσουν από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση αν το δίκτυο ύδρευσης έχει μολυνθεί. Πλύνετε και απολυμάνετε κάθε τι που έχει βραχεί από την πλημμύρα - τα νερά της πλημμύρας μπορεί να είναι μολυσμένα από αποχετεύσεις ή χημικά. Φροντίσετε για την ασφάλεια σας και κάνετε πρόγραμμα των εργασιών προβλέποντας τακτική ανάπαυση έτσι ώστε να αποφύγετε την υπερκόπωση. Ζητείστε και ψυχολογική βοήθεια - το σύνδρομο μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής παραμονεύει.
Και η κλιματική αλλαγή; Η Διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή αναφέρει στις τελευταίες της προβλέψεις ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης θα έχει ως αποτέλεσμα εντονότερες βροχοπτώσεις που θα ακολουθούνται από μεγαλύτερες περιόδους ξηρασίας. Κι αυτό επειδή κάθε αύξηση της θερμοκρασίας έχει ως αποτέλεσμα να εξατμίζεται στην ατμόσφαιρα περισσότερο νερό το οποίο επιστρέφει στη Γη ως βροχή, χιόνι ή χαλάζι. Παράλληλα θα αυξηθεί η συχνότητα αλλά και η βιαιότητα των έντονων καιρικών φαινομένων δηλαδή των καταιγίδων και των τυφώνων. Ένας λόγος λοιπόν παραπάνω να προετοιμαστούμε σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πολιτείας για την επιτυχή αντιμετώπιση των επερχόμενων καταστροφών …
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
