(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 12 Απριλίου 2016 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-241)
Η γρίπη με χτύπησε δύο φορές φέτος! Παρόλο που είχα κάνει, όπως κάθε χρόνο, το εμβόλιο. Γιατί έχω ζάχαρο και είμαι στην ομάδα υψηλού κινδύνου για να αναπτύξω επιπλοκές. Όπως και όσοι πάσχουν από άσθμα, από νευρολογικές και χρόνιες πνευμονικές καταστάσεις, καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, αναιμίες, ασθένειες του ήπατος και οι παθολογικά παχύσαρκοι. Αλλά και οι άνω των 65 ετών, οι έγκυες γυναίκες, οι τρόφιμοι οίκων ευγηρίας και τέλος τα παιδιά κάτω των 5 ετών (ιδίως τα βρέφη κάτω των 2 ετών).
Όμως το φετινό εμβόλιο φαίνεται ότι δεν περιελάμβανε όλα τα στελέχη του ιού της γρίπης! Επιπλέον, φαίνεται πως ορισμένα στελέχη μεταλλάχτηκαν μετά την παραγωγή του εμβολίου. Παρόλα αυτά, ο εμβολιασμός βοηθά τον οργανισμό να αντισταθεί καλύτερα στην αρρώστια. Έτσι και στις δύο περιπτώσεις η γρίπη πέρασε ύστερα από 2-3 μέρες χωρίς να έχει καμία σοβαρή επίπτωση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης; Κατ' αρχάς υψηλός πυρετός - αν και μερικοί ασθενείς ίσως να μην έχουν καθόλου πυρετό. Βήχας, πονόλαιμος, καταρροή - πρόκειται για συμπτώματα που κάνουν τη γρίπη να μοιάζει με το κοινό κρυολόγημα. Μυϊκοί πόνοι και πόνοι σε όλο το σώμα. Πονοκέφαλοι και αίσθημα εξάντλησης. Τέλος, μερικοί ασθενείς ίσως έχουν εμετούς και διάρροια - συμπτώματα που είναι συχνότερα στα παιδιά.
Η κατάσταση απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση στα παιδιά όταν: α) υπάρχει δυσκολία στην αναπνοή ή ταχύπνοια, β) το παιδί έχει κυανό χρώμα, γ) δεν πίνει αρκετά υγρά, δ) δεν ξυπνά ή δεν αντιδρά σε ερεθίσματα, ε) είναι τόσο ευερέθιστο που δεν θέλει ούτε αγκαλιές, στ) υψηλός πυρετός με κοκκινίλες. Επιπλέον, απευθυνθείτε επειγόντως στον παιδίατρο ή στο νοσοκομείο όταν το βρέφος σας: α) δεν μπορεί να φάει, β) δυσκολεύεται να αναπνεύσει, γ) δεν έχει δάκρυα όταν κλαίει και δ) οι πάνες του είναι πολύ λιγότερο υγρές από ό,τι συνήθως.
Αντίστοιχα, για τους ενήλικες απαιτείται επείγουσα ιατρική βοήθεια όταν: α) αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αναπνοή, β) έχουν πόνο ή νοιώθουν πίεση στο στήθος ή στην κοιλιά, γ) έχουν ξαφνικές ζαλάδες, δ) έχουν σύγχυση, ε) και εμφανίζουν σοβαρό ή διαρκή εμετό.
Στους περισσότερους ασθενείς η γρίπη εμφανίζεται ήπια και δεν απαιτεί ιατρική περίθαλψη ούτε τη λήψη αντιικών φαρμάκων. Μείνετε λίγες μέρες στο σπίτι για ξεκούραση, αποφύγετε την επαφή με άλλους, πίνετε άφθονα υγρά και η ασθένεια θα περάσει γρήγορα. Όμως, αν ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου, ή τα συμπτώματα είναι πολύ σοβαρά, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Ίσως να χρειάζεστε φαρμακευτική αγωγή - που παρέχεται μόνο με ιατρική συνταγή. Προσοχή, η γρίπη δεν οφείλεται σε βακτηρίδια, γι' αυτό δεν απαιτεί αντιβίωση. Στις σοβαρές περιπτώσεις και μόνο σε αυτές χορηγούνται αντιικά που περιορίζουν τα συμπτώματα και επιταχύνουν την ανάρρωση. Και θα πρέπει να χορηγηθούν εγκαίρως - δύο μέρες μετά την εμφάνιση της αρρώστιας.
Οι άρρωστοι θα πρέπει να λαμβάνουν καθημερινές προφυλάξεις για να περιορίσουν τον κίνδυνο διάδοσης της αρρώστιας. Περιορίστε τις επαφές σας. Καλύπτετε μύτη και στόμα με ένα χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή φταρνίζεστε - πετάξτε το αμέσως μετά. Αν δεν το κάνετε, μπορείτε να επιμολύνετε άτομα μέχρι και σε απόσταση 2 μέτρων. Πλένετε συχνά τα χέρια σας με νερό και σαπούνι, ή χρησιμοποιείστε απολυμαντικό χεριών με βάση οινόπνευμα. Καθαρίστε και απολυμάνετε τις επιφάνειες και τα αντικείμενα που έχουν πιθανώς επιμολυνθεί με τον ιό της γρίπης. Μείνετε σπίτι μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα - τουλάχιστον 24 ώρες μετά που θα έχει υποχωρήσει ο πυρετός χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών.
Αποφύγετε μεγάλες συγκεντρώσεις - κινηματογράφους, θέατρα, αεροδρόμια, συναυλίες … Η δυνατότητα επιμόλυνσης αρχίζει μια-δυο μέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων και διαρκεί για πέντε ως επτά περίπου μέρες μετά - αλλά είναι πιο έντονη κατά τις τρεις με πέντε πρώτες μέρες.
Αν φροντίζετε κάποιον που έχει διαγνωστεί με γρίπη, θα πρέπει να λάβετε ορισμένες προφυλάξεις. Αποφύγετε την επαφή πρόσωπο με πρόσωπο - περιορίστε γενικά τις επαφές σας με τον ή την ασθενή. Όταν κρατάτε άρρωστα παιδιά βάλτε το πηγούνι τους στον ώμο σας για να μην βήξουν κατευθείαν στο πρόσωπό σας. Πλένετε (ή απολυμάνετε με οινόπνευμα) τα χέρια σας συχνά και σωστά - ιδίως όταν αγγίξετε τον ασθενή, τα χρησιμοποιημένα ρούχα ή τα χαρτομάντιλά του.
Γενικά, μην αγγίζετε μάτια, μύτη ή στόμα αν δεν έχετε πλύνει ή απολυμάνει τα χέρια σας. Ο ιός επηρεάζει αμέσως τις βλεννογόνους και επιτίθεται στον οργανισμό!
Ελπίζω τα παραπάνω να αποδειχτούν χρήσιμα - έστω και αν η περίοδος της εποχιακής γρίπης βρίσκεται σχεδόν στο τέλος της. Αποτελούν χρήσιμες συμβουλές πρόληψης, προφύλαξης και έγκαιρης αντιμετώπισης που μπορούν να σώσουν ζωές, ιδίως σε περιπτώσεις επιπλοκών - που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσουν μέχρι και το θάνατο.
Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), από τα μέσα Οκτωβρίου έως το τέλος Μαρτίου καταγράφηκαν στην Ελλάδα 429 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 402 νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν συνολικά 183 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη.
Το έχουμε πει και στο παρελθόν - η γνώση και η πρόληψη σώζουν!