(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 7 Φεβρουαρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-276)
Το έχουμε επαναλάβει δεκάδες φορές από αυτή τη στήλη: το κάπνισμα είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία μας. Έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η μεγαλύτερη επιδημία όλων των εποχών. Σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και ευθύνεται για αρρώστιες όπως καρκίνοι (κυρίως του πνεύμονα), καρδιοπάθειες και πνευμονοπάθειες. Το κάπνισμα της μητέρας επηρεάζει το έμβρυο ενώ η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου (παθητικό κάπνισμα) προκαλεί αιφνίδιους παιδικούς θανάτους, άσθμα και άλλες ασθένειες των πνευμόνων ιδίως στα παιδιά, αλλεργίες, αναπτυξιακή καθυστέρηση, ωτίτιδες, μηνιγγίτιδες ...
Ήδη από το από το 1912 ο καρκίνος είχε συνδεθεί δυνητικά με το κάπνισμα και αυτό επαληθεύτηκε επιστημονικά στο τέλος της δεκαετίας του 1950. Δυστυχώς, η καπνοβιομηχανία άρχισε μιαν ύπουλη εκστρατεία αμφισβήτησης των ιατρικών ερευνών, οι οποίες αποδείκνυαν πέρα από κάθε αμφιβολία τη σχέση του καπνίσματος και του καπνού από τα τσιγάρα με πάμπολλα προβλήματα υγείας (βλ Χ.Ν. 25/10/2016).
Κατά τη δεκαετία του 1990 ξεκίνησαν στις ΗΠΑ οι μεγάλες δίκες κατά της καπνοβιομηχανίας για τα προβλήματα υγείας που προκαλεί το κάπνισμα. Οι οποίες και κατέληξαν σε θεαματικές καταδίκες, μεγάλες αποζημιώσεις και συμφωνίες για περιορισμό των διαφημίσεων των τσιγάρων. Παράλληλα, χάρις στην διεθνή κινητοποίηση υπογράφηκε το 2003 η Σύμβαση Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΣΠΕΚ του ΠΟΥ) που τέθηκε σε εφαρμογή τον Φεβρουάριο του 2005.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αναγνωρίσει το πρόβλημα ήδη από το 1989 όταν υιοθέτησε την πρώτη οδηγία για τα προειδοποιητικά μηνύματα που έπρεπε να υπάρχουν πάνω στα πακέτα των τσιγάρων σχετικά με τις βλάβες που οφείλονται στο κάπνισμα. Γιατί διαπιστώθηκε ότι το κόστος της ιατρικής περίθαλψης των ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα είναι πολλαπλάσιο από τα όποια φορολογικά έσοδα των καπνικών προϊόντων.
Η Ελλάδα εφάρμοσε αυτή την οδηγία από το 1993. Βέβαια, με την πάροδο του χρόνου, η σχετική ευρωενωσιακή νομοθεσία βελτιώθηκε, μέχρι που το 2014 θεσπίστηκε η τελευταία σχετική οδηγία, η οποία άρχισε να ισχύει στην Ελλάδα στο τέλος του 2016.
Όμως η ΣΠΕΚ δεν προβλέπει μόνο μέτρα για τα προϊόντα καπνού αλλά και μέτρα για τον περιορισμό του παθητικού καπνίσματος. Με βάση τη Συμφωνία-Πλαίσιο, τα κράτη που την έχουν υπογράψει υποχρεούνται να υιοθετήσουν αποτελεσματικά μέτρα για «την προστασία από την έκθεση σε καπνό σε εσωτερικούς χώρους εργασίας, στις δημόσιες μεταφορές, στους εσωτερικούς δημόσιους χώρους και, αν είναι απαραίτητο, σε άλλους δημόσιους χώρους».
Έτσι, το 2008 η Ελληνική Βουλή ψήφισε τον πρώτο νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους δηλ. σε χώρους εργασίας και ψυχαγωγίας, σε χώρους αναμονής και κυλικεία, σε όλα τα μέσα μεταφοράς και φυσικά στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια κλπ.). Ο εν λόγω νόμος συμπληρώθηκε το 2010 και ξανά το 2016.
Δυστυχώς, ο συγκεκριμένος νόμος έχει στην πράξη καταστεί ανενεργός στη χώρα μας, ιδίως στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Ο κύριος λόγος είναι ότι οι αρχές που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή του, είτε δεν πραγματοποιούν τους ενδεδειγμένους ελέγχους, είτε σε περίπτωση καταγγελίας, τους πραγματοποιούν με καθυστέρηση, όταν τα «πειστήρια» έχουν εξαφανιστεί …
Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι πολίτες; Ιδίως αυτοί που θέλουν να απολαμβάνουν τον καφέ, το γλυκό ή το φαγητό τους χωρίς να κινδυνεύει η υγεία τους από τους καρκινογόνους καπνούς των τσιγάρων των συμπολιτών τους; Πρώτα-πρώτα να οργανωθούν. Δεύτερον, να απαιτήσουν με όμορφο πολιτισμένο τρόπο την εφαρμογή του νόμου από τους καταστηματάρχες και τις αρμόδιες αρχές. Και τρίτον να εξαντλήσουν όλα τα νόμιμα μέσα για να φέρουν απτά αποτελέσματα.
Σε ατομικό επίπεδο, αν κάποιος έχει χρόνο και διάθεση μπορεί να κάνει καταγγελία στον ειδικό αριθμό 1142 (που συχνά δεν λειτουργεί). Να καλέσει την αστυνομία (ή το λιμενικού στο λιμάνι) για βεβαίωση της παράβασης. Να υποβάλλει «Φύλλο Διαμαρτυρίας» ως καταγγελία στην Υγειονομική Υπηρεσία της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων (λαμβάνοντας και αριθμό πρωτοκόλλου). Να βαθμολογήσει αρνητικά το κατάστημα (ένα αστέρι) στο Facebook και στο TripAdvisor (επίσης και στα αγγλικά).
Σε συλλογικό επίπεδο υπάρχει εδώ και καιρό στο Facebook μια ομάδα για την «Ψυχαγωγία χωρίς καπνό» με πάνω από 10.600 μέλη. Από τις 29 Ιανουαρίου έχει δημιουργηθεί και η ομάδα «Ψυχαγωγία χωρίς καπνό - Χανιά», η οποία συναντιέται κάθε Κυριακή απόγευμα και έχει ήδη πάνω από 700 μέλη. Ένας από τους πρώτους στόχους της ομάδας είναι να πείσει τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σε συγκεκριμένες περιοχές να εφαρμόσουν το νόμο. Πρώτη τέτοια περιοχή η Πλατεία Δικαστηρίων …
Παράλληλα, η ομάδα θα οργανώσει εκδήλωση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για να διαπιστωθεί τι μπορεί να γίνει άμεσα ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται ο νόμος. Βασική αρχή της ομάδας είναι ότι οι καπνιστές θα πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα των μη καπνιστών και να καπνίζουν έξω από τα καταστήματα ή σε χώρους όπου δεν θα ενοχλούν τους άλλους με το καπνό τους. Και οι καταστηματάρχες θα πρέπει απλά να εφαρμόζουν το νόμο!
Η ομάδα έχει ήδη αρχίσει να καταγράφει και να προβάλλει τα μαγαζιά που εφαρμόζουν το νόμο, τοποθετώντας σχετικό αυτοκόλλητο. Στα Χανιά έχουν ήδη καταγραφεί 3 ζαχαροπλαστεία, 5 καφενεία, 9 εστιατόρια-ταβέρνες, ένα μπαρ και μια βινερία. Επίσης 5 καταστήματα εκτός Χανίων. Η δουλειά μόλις τώρα άρχισε και τα μέλη της ομάδας σκοπεύουν να επεκτείνουν τη δράση τους και στις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και στους χώρους εργασίας όπου μερικοί «θεριακλήδες» καταπατούν ασύστολα το δικαίωμα των μη καπνιστών σε μια καθαρή και υγιεινή ατμόσφαιρα.
Τη σωστή πολιτεία την φτιάχνουν οι ενεργοί και συνειδητοποιημένοι πολίτες. Που απαιτούν ήρεμα, ευγενικά και με νόμιμους τρόπους την εφαρμογή του νόμου. Δεν είναι πάντα εύκολο αλλά αξίζει να προσπαθήσει κανείς …
Ενάντια στους επικίνδυνους μύθους του διαδικτύου-7
Πολλές ειδήσεις που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ως αποκλειστικό στόχο να συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον του κοινού ώστε να αυξήσουν τα έσοδα από διαφημίσεις. Το φαινόμενο ονομάζεται "clickbait" δηλαδή «δόλωμα για να κάνετε κλικ» και γι' αυτό χρησιμοποιούνται εντυπωσιακές αλλά ψευδείς ειδήσεις όπως προειδοποιήσεις για επικείμενη επαλήθευση προφητειών, αναφορές σε όργια ιερέων, κείμενα για τις κακές επιπτώσεις των εμβολίων κλπ. κλπ.
Περισσότερες πληροφορίες http://ellinikahoaxes.gr/?s=clickbait
Με στοιχεία από το http://ellinikahoaxes.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου