ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Κρίση και τσιγάρο
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Επιβαρύνουν την τσέπη τους σήμερα. Επιβαρύνουν την υγεία τους μακροπρόθεσμα. Και σε λίγο, εξαιτίας της κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων, είναι πολύ πιθανόν οι καπνιστές να μην καλύπτονται από ασφάλιση υγείας …
Τα οικονομικά προβλήματα που προκαλεί η κρίση βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Όμως, συχνά στις συζητήσεις με καπνιστές, ανακύπτει το ερώτημα: αφού αντιμετωπίζεις οικονομικά προβλήματα γιατί δεν κόβεις το κάπνισμα; Θα εξοικονομήσεις κάποια χρήματα σήμερα και το κυριότερο θα μειώσεις κατά πολύ τις πιθανότητες να προσβληθείς από τις τρεις σοβαρότερες ασθένειες που επιβαρύνουν την υγεία. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Τις νεοπλασίες, δηλαδή τους καρκίνους. Και τα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος.
Ένας καπνιστής που καταναλώνει δύο πακέτα τσιγάρα των 3,5 ευρώ την ημέρα θα μπορούσε, αν σταματούσε, να εξοικονομήσει γύρω στα 200 ευρώ το μήνα ή 2500 ευρώ το χρόνο. Θυμάμαι το θείο μου που απήγγειλε ένα ποιηματάκι το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση είχε αναρτήσει κάποιος έξω από την πόρτα του σπιτιού του:
Ο έτη τεσσαράκοντα μηδέποτε καπνίσας,
το δε μη δαπανώμενο κατ’ έτος εκτοκίσας,
τέτοια οικία αποκτά,
προσέτι δε και έτη
στον βίο του προσθέτει!
Πέρα όμως από το βραχυπρόθεσμο οικονομικό όφελος που όπως είπαμε είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε εποχές κρίσης, υπάρχει και το μακροπρόθεσμο όφελος. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το κάπνισμα προκαλεί περισσότερα προβλήματα υγείας από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την αρτηριακή πίεση, την παχυσαρκία και την χοληστερόλη. Κάθε χρόνο περίπου 650.000 άτομα πεθαίνουν πρόωρα στην ΕΕ από αιτίες που συνδέονται με το κάπνισμα – περισσότερα από τον πληθυσμό της Μάλτας ή του Λουξεμβούργου (στοιχεία της ΠΟΥ). Επίσης, εκτιμάται ότι το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την οικονομία, δεδομένου ότι οι δαπάνες τις οποίες συνεπάγεται στις χώρες της ΕΕ ανέρχονται σε τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ ετησίως.
Για το λόγο αυτό η Ένωση έχει θεσπίσει δεσμευτική νομοθεσία υπό την μορφή δύο οδηγιών. Η πρώτη αφορά την παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού (οδηγία 2001/37/ΕΚ). Η δεύτερη αφορά τη διαφήμιση και τη χορηγία υπέρ των προϊόντων καπνού (οδηγία 2003/33/ΕΚ). Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρεί σταδιακά στην κατάργηση των επιδοτήσεων της καλλιέργειας καπνού, στην επιβολή ειδικών φόρων κατανάλωσης στον καπνό αλλά και σε ενημερωτικές εκστρατείες για να ενθαρρύνει κυρίως τους νέους να κόψουν το κάπνισμα. Στο πλαίσιο της πιο πρόσφατης εκστρατείας κατά του καπνίσματος με τίτλο «Αν το σταματήσεις, δεν σε σταματάει τίποτα!» έχει δημιουργηθεί ένας ιστότοπος που παρέχει εξατομικευμένες συμβουλές και υποστήριξη σε όσους αποφασίσουν να ασχοληθούν σοβαρά με την θανατηφόρα αυτή εξάρτηση (περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση http://www.stopsmokingcoach.eu/home.ashx?lang=el).
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το κάπνισμα προκαλεί πολυάριθμα προβλήματα υγείας. Στην πραγματικότητα επηρεάζει όλα σχεδόν τα όργανα του σώματος και προκαλεί σωρεία ασθενειών πολλές από τις οποίες είναι χρόνιες με πρώτες στον κατάλογο τον καρκίνο που πνεύμονα, την αποφρακτική πνευμονοπάθεια και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Από έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, στις οποίες οι επιστήμονες παρακολούθησαν καπνιστές και μη καπνιστές επί 50 συνεχή έτη, προκύπτει ότι οι μη καπνιστές ζουν δέκα χρόνια περισσότερο σε σχέση με τους καπνιστές. Επιπλέον, οι καπνιστές δεν επιβαρύνουν μόνο τη δική τους υγεία αλλά και αυτή των «πλησίον» τους στους οποίους ο καπνός προκαλεί τις ίδιες ασθένειες. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση 79.500 θάνατοι προέρχονται από το παθητικό λεγόμενο κάπνισμα. Να θυμίσουμε ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η μεγαλύτερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη αφού σε αυτά οφείλεται το 40% των θανάτων ανδρών και γυναικών. Το κάπνισμα συμβάλλει ιδιαίτερα στην θνησιμότητα λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων ιδίως σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες όπως η υψηλή χοληστερόλη και η υπέρταση.
Για όλους αυτούς του λόγους το κάπνισμα θεωρείται ως ο σημαντικότερος παράγοντας επιβάρυνσης της υγείας στην Ευρώπη. Οι δαπάνες λόγω του καπνίσματος που αφορούν την υγεία (άμεσες δαπάνες δηλ. νοσοκομειακή περίθαλψη, φάρμακα, περίθαλψη στο σπίτι αλλά και έμμεσες δαπάνες δηλ. απώλεια ανθρώπινου δυναμικού λόγω πρόωρων θανάτων, απώλειες παραγωγικότητας, επιβάρυνση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης λόγω διαφυγόντων εισφορών κλπ.) υπολογίζεται ότι ανέρχονται από 105,83 έως 130,31 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτό αντιστοιχεί σε 1% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρείται από πολλούς ως συντηρητική εκτίμηση αφού σε άλλες χώρες όπως η Αυστραλία επακριβέστερες μετρήσεις ανεβάζουν το ποσοστό αυτό από 2,1 έως 3,4 % του ΑΕΠ. Έτσι, όποιος κόψει το κάπνισμα δεν εξοικονομεί μόνο χρήματα για το πορτοφόλι του αλλά συμβάλλει γενικότερα και στην ενίσχυση των οικονομικών της πατρίδας παρόλο που φαινομενικά το κράτος θα χάσει κάποια χρήματα από την φορολογία των τσιγάρων.
Επιπλέον, είναι καιρός οι καπνιστές να αναλογιστούν το παράδειγμα των οδηγών που πιάνουν το τιμόνι μεθυσμένοι. Σε πολλές χώρες αν ένας μεθυσμένος οδηγός προκαλέσει ατύχημα η ασφαλιστική εταιρεία ζητά από τον ίδιο να καλύψει τα έξοδα του ατυχήματος, στην ουσία δηλαδή ακυρώνει την ασφαλιστική του κάλυψη. Η κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων, σε συνδυασμό με τις νέες προειδοποιήσεις που θα περιλαμβάνουν τα πακέτα των τσιγάρων από το 2014 σχετικά με την επιβάρυνση της υγείας από το κάπνισμα, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν σε αντίστοιχες αποφάσεις στο μέλλον. Θα είναι τραγικό, τη στιγμή που θα χρειαστεί κάποιος καπνιστής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το ταμείο του να τον ενημερώσει ότι δεν μπορεί να καλύψει τα έξοδα μιας ακριβής εγχείρισης ή μιας χημειοθεραπείας επειδή ο άρρωστος αγνόησε επί χρόνια τις προειδοποιήσεις στα πακέτα των τσιγάρων που κατανάλωνε.
Τα παραπάνω αποτελούν βέβαια απλές εικασίες αφού τίποτα δεν έχει προταθεί επίσημα. Αλλά οι αναγνώστες της στήλης ας μην ισχυριστούν ότι δεν προειδοποιήθηκαν …
* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου