Σημερινές αποφάσεις, μελλοντικές επιπτώσεις

Να μάθω ξένες γλώσσες και ποιες; Να αρχίσω το κάπνισμα; Τι να σπουδάσω για να έχω δουλειά όταν αποφοιτήσω; Και με τι κριτήρια να ψηφίσω για να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά μου στο μέλλον;
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 17 Ιουνίου 2014 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-156)

Παίξαμε ένα παιχνίδι με τα παιδιά που ήλθαν στην Πρώτη Γιορτή Υποδοχής του Καλοκαιριού που οργάνωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Λευκάδα ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Κέντρων Ξένων Γλωσσών Πρέβεζας-Λευκάδας. Το λέγανε «Γιατί πρέπει να μαθαίνουμε ξένες γλώσσες;». Κάθε παιδί έλεγε τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει και γιατί, κατά τη γνώμη του, θα έπρεπε να μάθει ξένες γλώσσες και ποιες.


Υπήρχαν όμως και παιδιά που είπαν ότι στο μελλοντικό τους επάγγελμα δεν χρειαζόταν να μιλούν ξένες γλώσσες. Τους εξήγησα πόσο λάθος έκαναν! Ο μέλλων παπάς, δεν είχε ακούσει την ανάγνωση του Ευαγγελίου σε όλες τις γλώσσες στη λειτουργία της Δεύτερης Ανάστασης. Και δεν γνώριζε το σημαντικό ιεραποστολικό έργο της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο. Ο μέλλων νεκροθάφτης δεν είχε ακούσει για τη μεταφορά νεκρών στο εξωτερικό και τις διατυπώσεις με τα τελωνεία και τις μεταφορικές εταιρείες. Ευτυχώς, στην αίθουσα υπήρχαν καθηγητές ξένων γλωσσών και γονείς και ελπίζω να ξαναπαίξουν το παιχνίδι με τα παιδιά τους έτσι ώστε να τα παρακινήσουν προς την εκμάθηση ξένων γλωσσών.

Πόσες από τις σημερινές μας αποφάσεις έχουν επιπτώσεις που θα φανούν σε μερικά χρόνια; Η εκμάθηση ή όχι μιας ξένης γλώσσας απαιτεί πολύχρονη προσπάθεια. Αν αποφασίσει κάποιος ότι η προσπάθεια αυτή δεν αξίζει τον κόπο, θα καταλάβει το λάθος του όταν θα είναι πια πολύ αργά για να το διορθώσει ή όταν θα χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να πετύχει τον ίδιο στόχο.

Πόσα παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο επειδή αποφασίζουν με βάση κάποια λανθασμένα κριτήρια; Όταν θα διαπιστώσουν το λάθος τους μερικά χρόνια αργότερα θα είναι πολύ δύσκολο να ξανακαθίσουν στα θρανία για να καλύψουν το χαμένο χρόνο. Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο βέβαια, αφού συχνά διαβάζουμε στις ειδήσεις για μεγάλους ανθρώπους που σπουδάζουν και παίρνουν με επιτυχία ακόμη και πανεπιστημιακά πτυχία.

Άλλες αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα θα έχουν κάποιες μελλοντικές επιπτώσεις στην υγεία μας. Όποιοι νέοι αρχίζουν σήμερα το κάπνισμα είναι στατιστικά σχεδόν σίγουρο (πιθανότητες γύρω στο 70%) ότι θα αντιμετωπίσουν σε λίγα χρόνια σοβαρές ασθένειες. Καρκίνους, πνευμονική ανεπάρκεια, καρδιαγγειακά νοσήματα. Σήμερα το κάπνισμα ίσως να τους προσφέρει κάποια πρόσκαιρη απόλαυση και ιδίως κάποια αποδοχή από την παρέα τους. Όμως το τίμημα μακροπρόθεσμα είναι σχεδόν πάντα πολύ βαρύ, όχι μόνο για τον σημερινό καπνιστή αλλά και για τα μέλη της οικογένειάς του που θα ζήσουν νοσοκομεία, οξυγόνα, φροντίδες στο σπίτι πριν να συμβεί πρόωρα το μοιραίο …

Για να μη μιλήσουμε για την απόφαση να δοκιμάσει κάποιος έστω και κάποια ήπια ναρκωτικά. Ακόμη και το χασισάκι, έχει πια αποδειχτεί ότι μακροπρόθεσμα δημιουργεί ψυχώσεις στους χρήστες. Επιθετικότητα, κατάθλιψη, παραισθήσεις, παράνοια, σχιζοφρένεια, αυτοκτονικές τάσεις, Ιδίως αν υπάρχει και κάποια κληρονομική προδιάθεση ή και οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες και απαιτητικές. Βέβαια, κι εδώ αν κάποιος αντιληφθεί έγκαιρα το πρόβλημα και ζητήσει ιατρική βοήθεια είναι δυνατόν να ξεφύγει. Αλλά η προσπάθεια θα είναι υπεράνθρωπη και πολύχρονη. Και θα απαιτήσει ισχυρή θέληση και επιμονή.

Μια άλλη απόφαση που σίγουρα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι η επιλογή του μελλοντικού επαγγέλματος. Σε ένα περιβάλλον με μεγάλη ανεργία, ιδίως μεταξύ των πτυχιούχων ανωτάτων σχολών, η επιλογή του μελλοντικού επαγγέλματος αποτελεί πραγματική σπαζοκεφαλιά. Και η απόφαση μπορεί να οδηγήσει σε μια ευτυχισμένη ζωή ή σε δυστυχία, προβλήματα και κατάθλιψη λόγω χρόνιας ανεργίας.

Το μεγάλο ερώτημα που σίγουρα βασανίζει πολλούς νέους και νέες είναι πράγματι «τι να σπουδάσω για να έχω δουλειά όταν αποφοιτήσω;». Η απάντηση δεν είναι πάντα εύκολη. Χρειάζεται προσεκτική μελέτη και εκτίμηση όλων των παραγόντων. Κατ’ αρχάς χρειάζεται κάποια αυτοεξέταση. Θέλεις να γίνεις γιατρός αλλά λιποθυμάς μόλις αντικρίσεις αίματα; Ξανασκέψου το! Αεροπόρος αλλά έχεις μυωπία και φοβάσαι τα ύψη; Μην το αποτολμήσεις. Έμπορος αλλά δεν μπορείς να πείσεις τους φίλους σου ούτε μια φορά να σε ακολουθήσουν σε ένα πάρτι; Μάλλον δεν κάνεις …

Αλλά ακόμη κι αν κάνεις για δικηγόρος, για μηχανικός ή για γιατρός, θα πρέπει να σκεφτείς σοβαρά τι ακριβώς θα κάνεις σε αυτούς τους επαγγελματικούς χώρους με δεδομένο τον κορεσμό που υπάρχει στα αντίστοιχα επαγγέλματα. Τα οποία, απαιτούν και πολύχρονες σπουδές, μια επένδυση για την οποία θα πρέπει να έχεις κάνει καλούς υπολογισμούς πριν την ξεκινήσεις. Θα πρέπει επίσης να έχεις ευελιξία ώστε να μπορείς να αλλάξεις τους στόχους σου καθοδόν αν διαπιστώσεις ότι οι αρχικές σου παραδοχές έχουν πια αλλάξει. Ιδιαίτερα χρήσιμη μπορεί να αποδειχτεί η προσφυγή στις υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού του ΕΟΠΠΕΠ.

Ας κλείσουμε αυτό το σημείωμα και με κάποιες γενικότερες σκέψεις. Πόσοι από εμάς σκέπτονται τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ψήφου μας στις εκλογές; Σήμερα η χώρα μας αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες και πρέπει να καταβάλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να αποκαταστήσει το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών της. Όμως, η σημερινή κατάσταση οφείλεται στις αποφάσεις του παρελθόντος, αποφάσεις που έλαβαν κυβερνήσεις που είχαν ψηφιστεί με μεγάλες μάλιστα πλειοψηφίες από εμάς τους ίδιους. Ψηφίσαμε πιστεύοντας σε υποσχέσεις που ενδόμυχα γνωρίζαμε ότι ήταν αδύνατον να υλοποιηθούν ενώ μερικοί που χαρακτηρίστηκαν γρήγορα ως «γραφικοί» ή ως «Κασσάνδρες» μας προειδοποιούσαν για τις παγίδες που θα συναντούσαμε μπροστά μας.

Το σημερινό παιδί είναι ο πατέρας του αυριανού ενήλικα, είπε κάποιος σοφός. Οι σημερινές μας αποφάσεις σε ατομικό ή και συλλογικό επίπεδο θα καθορίσουν το μέλλον μας ως πολιτών και ως κοινωνίας. Από αυτές εξαρτάται αν θα αποφύγουμε κάποιες καταστροφές ή αν θα τις υποστούμε. Ας κοιτάξουμε λίγο πιο μακριά από τη μύτη μας ως άτομα και ως κοινωνία κι ας βοηθήσουμε τους νέους να πάρουν σωστές αποφάσεις για ένα λαμπρό μέλλον!