Πώς να επηρεάσετε τις αποφάσεις που παίρνει η Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ακούει τους πολίτες της, ιδίως όσους έχουν επιχειρήματα και στοιχεία και υποβάλλουν τις προτάσεις τους μέσω οργανωμένων ομάδων …
(Δημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο του FortuneGreece.com στις 2 Ιουνίου 2015 - Ευρωπαϊκή Ένωση και Καθημερινότητα-12)

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίζει με βάση τις επιταγές των πολυεθνικών και των οργανωμένων συμφερόντων. Πως οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αλλά και οι απλοί πολίτες είναι ανίσχυροι και δεν έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τις αποφάσεις. Ότι οι απόψεις τους δεν μπορούν καν να ακουστούν. Κι όμως, οι πολίτες μπορούν να εισακουστούν από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και να επηρεάσουν τις αποφάσεις, είτε μεμονωμένα είτε πολύ περισσότερο ως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ως τοπική ή περιφερειακή αυτοδιοίκηση, ως συνδικαλιστικές ενώσεις.

Οι διαβουλεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει, καθημερινά σχεδόν, διάφορα θέματα σε δημόσια διαβούλευση. Στις αρχές Ιουνίου, υπάρχουν ανοικτές 20 διαβουλεύσεις στην σχετική σελίδα που διατηρεί Επιτροπή με όλες τις διαβουλεύσεις (ec.europa.eu/yourvoice/consultations). Για κάθε διαβούλευση δημοσιεύεται ένα ενημερωτικό σημείωμα και οι πολίτες καλούνται να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.

Τρεις από τις ανοικτές διαβουλεύσεις αφορούν το περιβάλλον. Η μια επικεντρώνεται στην Κυκλική Οικονομία δηλαδή στην οικονομία που αξιοποιεί έξυπνα τους πόρους ευνοώντας την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών. Μια δεύτερη διαπραγματεύεται την καταλληλότητα της ενωσιακής νομοθεσίας για την προστασία της φύσης. Αφορά τις οδηγίες για την προστασία των οικότοπων και των πουλιών και την ανάγκη εκσυγχρονισμού τους προκειμένου να καταστούν αποτελεσματικότερες. Η τρίτη διαβούλευση αφορά την αναθεώρηση του κανονισμού για τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά.

Να αναφέρουμε εδώ ότι όλες σχεδόν οι νομοθετικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αντίθεση με την εθνική νομοθεσία, περιλαμβάνουν ρήτρες για την υποβολή περιοδικών εκθέσεων εφαρμογής (συνήθως ανά διετία) αλλά και ρήτρες επανεξέτασης και αναθεώρησης (συνήθως ανά πενταετία). Με τον τρόπο αυτό υπάρχει η δυνατότητα να εντοπίζονται έγκαιρα οι αδυναμίες υλοποίησης και να εκδίδονται τροποποιητικές νομοθετικές πράξεις για την διόρθωση των προβλημάτων.

Δύο από τις ανοικτές διαβουλεύσεις αφορούν την κλιματική αλλαγή και συγκεκριμένα τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν με ορίζοντα το 2030 για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως από την γεωργία, τις αλλαγές χρήσης γης και την δασοπονία. Είναι προφανές ότι αφορούν μεγάλες επαγγελματικές ομάδες που θα επηρεαστούν από τις ενδεχόμενες αποφάσεις και που έχουν τώρα την ευκαιρία να διατυπώσουν τις απόψεις τους.

Το ίδιο σημαντικές για συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους είναι και τρεις διαβουλεύσεις στον τομέα της αλιείας. Η μια αφορά την αλιεία στη Βόρεια Αδριατική, η δεύτερη την βενθοπελαγική αλιεία στα δυτικά ύδατα της ΕΕ και η τρίτη το οικολογικό σήμα για τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.

Άλλες διαβουλεύσεις αφορούν τον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών, την ιχνηλασιμότητα και την ασφάλεια των προϊόντων καπνού, την διασυνοριακή ταχυδρομική αποστολή δεμάτων, τις δημόσιες συμβάσεις, την νέα ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας, τους ελέγχους για μετρητά που εισέρχονται ή εξέρχονται της Ένωσης, την μπλε κάρτα και τις εργατικές πολιτικές για τους μετανάστες και την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην ΕΕ.

Οι διαβουλεύσεις στην πράξη
Παρόλο που τα βασικά έγγραφα των διαβουλεύσεων δημοσιεύονται στα αγγλικά για λόγους ταχείας διεξαγωγής της διαβούλευσης, οι απαντήσεις μπορούν να υποβληθούν σε οποιαδήποτε από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ένωσης, δηλαδή και στα ελληνικά. Στην τελευταία περίπτωση οι προτάσεις θα μεταφραστούν για να εξεταστούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Όλες οι απαντήσεις δημοσιεύονται στις ιστοσελίδες των αρμόδιων γενικών διευθύνσεων της Επιτροπής οι οποίες, αφού τις μελετήσουν διεξοδικά, θα συντάξουν μια συνολική έκθεση με τις προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από τους περισσότερους αποκριθέντες και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη διαβούλευση. Όμως στην έκθεση αναφέρονται και οι μειοψηφικές απόψεις, ιδίως όταν συνοδεύονται από ισχυρά επιχειρήματα με βάση στατιστικές αναλύσεις, επιστημονικές δημοσιεύσεις ή άλλα αντικειμενικά στοιχεία.

Η έκθεση, λαμβάνεται υπόψη κατά την εκπόνηση της σχετικής νομοθεσίας, μαζί με άλλα στοιχεία όπως μελέτες, δημοσκοπήσεις, ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής και Κοινωνικής Επιτροπής, της Επιτροπής των Περιφερειών, καθώς και εκτιμήσεις των επιπτώσεων των εναλλακτικών επιλογών πολιτικής και τα συμπεράσματα συνεδρίων και συζητήσεων σε ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων και εκπροσώπων από τα κράτη μέλη.

Άλλες δυνατότητες παρέμβασης
Υποβάλλατε τις απόψεις σας στη διαβούλευση αλλά, παρόλα τα τεκμηριωμένα επιχειρήματά σας, δεν νομίζετε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκινήθηκε και στην τελική έκθεση η άποψή σας αποτελεί απλή υποσημείωση; Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύει να επικοινωνήσετε με τον ευρωβουλευτή σας και με τους εκπροσώπους της χώρας σας στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών.

Οι σαφώς διατυπωμένες προτάσεις που συνοδεύονται από αντικειμενικά επιχειρήματα με βάση επιστημονικές αναλύσεις και στοιχεία πολύ συχνά εισακούονται και αποτελούν μεταγενέστερα αντικείμενο τροπολογιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όταν η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής υποβληθεί προς έγκριση στους συν-νομοθέτες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο). Ιδιαίτερα σημαντική είναι συχνά και η ευαισθητοποίηση του κοινού για το συγκεκριμένο θέμα μέσω δημοσιεύσεων και προβολής στα μέσα ενημέρωσης. Βέβαια, οι προτάσεις που ικανοποιούν συντεχνιακά ή ιδιωτικά συμφέροντα γρήγορα μπαίνουν στο περιθώριο αφού όλες οι προτάσεις αποτελούν αντικείμενο εξαντλητικής εξέτασης από επιτροπές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από ομάδες εργασίας στο Συμβούλιο και από επιτροπές εθνικών εμπειρογνωμόνων που συγκαλεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αλλά, από την πολύχρονη εμπειρία μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα μπορώ να πω: οι σωστές, τεκμηριωμένες και πειστικές προτάσεις που αντανακλούν το κοινό συμφέρον των πολιτών επηρεάζουν πάντα τις τελικές αποφάσεις …