(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 3 Ιουνίου 2015 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-202)
Έχουμε γράψει πολλά για την οργάνωση της προστασίας από ατυχήματα και καταστροφές με βάση τις απειλές αλλά και τις φάσεις αντιμετώπισης. Το κάπνισμα, η έλλειψη άσκησης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι απροσεξίες στο σπίτι και στο δρόμο είναι οι σημαντικότερες απειλές σε ατομικό επίπεδο. Οι σεισμοί, οι πλημμύρες, η κλιματική αλλαγή και τα έντονα καιρικά φαινόμενα που την συνοδεύουν απειλούν κυρίως τις περιουσίες και τις υποδομές. Τέλος, νοιώθουμε ότι απειλούμαστε από την εγκληματικότητα, την τρομοκρατία και την μετανάστευση χωρίς οι φόβοι αυτοί να επαληθεύονται από τις στατιστικές.
Ανέκαθεν θαύμαζα τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, τον μεγάλο Iταλό πολύ-επιστήμονα και κατ' εξοχήν Homo Universalis (συνολικό ή καθολικό άνθρωπο) της Αναγέννησης. Ο Ντα Βίντσι είχε αναλύσει ανάμεσα στ' άλλα και τις ιδανικές διαστάσεις του ανθρώπινου σώματος με βάση τις μελέτες ενός Ρωμαίου αρχιτέκτονα, του Βιτρούβιου. Το αποτέλεσμα αυτής της ανάλυσης είναι το περίφημο σχεδιάγραμμα «Ο άνθρωπος του Βιτρούβιου».
Σκέφτηκα λοιπόν, πάνω σε αυτό το σχέδιο, που αποτελεί υπόδειγμα της συμμετρίας του ανθρώπινου σώματος και κατ' επέκταση του σύμπαντος, να απεικονίσω τις διάφορες απειλές από τις οποίες κινδυνεύει σε ατομική βάση ο κάθε άνθρωπος. Μάλιστα σκέφτηκα να κατατάξω τις απειλές αυτές με βάση την προέλευσή τους.
Δυνάμεις και τραυματισμοί. Οι συγκρούσεις στο πλαίσιο τροχαίων ατυχημάτων, και πτώσεων προκαλούν, συχνά θανατηφόρα, τραύματα. Οι τραυματισμοί από πυροβόλα όπλα, μαχαίρια ή και διαπροσωπική βία οφείλονται επίσης στις δυνάμεις που εξασκούνται στο ανθρώπινο σώμα. Τραύματα τέλος, προκαλούν τα αντικείμενα που πέφτουν ή τα σπίτια που καταρρέουν σε περίπτωση σεισμού. Όταν λοιπόν πατάμε γκάζι ή κυκλοφορούμε χωρίς κράνος, ας θυμηθούμε ότι η σύγκρουση του ανθρώπινου σώματος με άλλο στερεό σώμα προκαλεί πάντα σοβαρά τραύματα ιδίως όταν η σύγκρουση γίνει σε υψηλές ταχύτητες. Γι' αυτό, σκεφτείτε πως θα προλάβετε τις καταστάσεις που ενδέχεται να καταλήξουν σε συγκρούσεις του σώματός σας με αντικείμενα ή επιφάνειες σε υψηλές ταχύτητες.
Θερμότητα και εγκαύματα. Μια άλλη μορφή ενέργειας που μπορεί να βλάψει ιδιαίτερα το σώμα είναι η θερμότητα. Η φωτιά, το καυτό νερό ή το λάδι από την φριτέζα προκαλούν εγκαύματα, τα οποία όταν καλύπτουν μεγάλο μέρος του σώματος μπορεί να είναι και θανατηφόρα. Αλλά και η υπερβολική έκθεση στον δυνατό ήλιο του καλοκαιριού μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστα αποτελέσματα (π.χ. ηλίαση, αφυδάτωση). Προφυλαχθείτε αποφεύγοντας την βραχεία έκθεση σε πηγές έντονης θερμότητας όπως το βραστό νερό ή η ψησταριά. Και την μακρόχρονη έκθεση σε πηγές θερμότητας όπως ο ήλιος.
Το νερό. Ο πλανήτης μας καλύπτεται κατά 71% από νερό και το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 60-65% από νερό. Αν και απαραίτητο για την διατήρηση της ζωής, το νερό μπορεί να αποδειχτεί θανατηφόρο. Μια πλημμύρα μπορεί να αφανίσει ανθρώπους και περιουσίες. Η Ελλάδα είναι πρώτη στους θανάτους από πνιγμούς, κυρίως στη θάλασσα. Και φυσικά η έλλειψη νερού, λόγω π.χ. παρατεταμένης ξηρασίας μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές. Σκεφτείτε τι προληπτικά μέτρα θα πάρετε για να προφυλαχτείτε από ενδεχόμενη πλημμύρα. Και μην κολυμπάτε φαγωμένοι, σε άγνωστα νερά ή όταν δεν ξέρετε καλό κολύμπι.
Ηλεκτρισμός. Μια άλλη πηγή ενέργειας που μπορεί να αποδειχτεί θανατηφόρα είναι και ο ηλεκτρισμός. Ο θάνατος από ηλεκτροπληξία οφείλεται στην διαταραχή των ηλεκτρικών ρευμάτων που εξασφαλίζουν τη λειτουργία της καρδιάς. Όταν το ρεύμα είναι υψηλής έντασης η καρδιά σταματά αμέσως, ενώ στα χαμηλά ρεύματα δημιουργείται μαρμαρυγή, δηλαδή καρδιακή αρρυθμία, η οποία αποβαίνει θανατηφόρα αν το θύμα δεν λάβει ιατρική βοήθεια (απιδίνωση). Δεν παίζουμε με πρίζες και γυμνά καλώδια και δεν πλησιάζουμε καλώδια από στύλους που βρίσκονται στο έδαφος. Σε περίπτωση καταιγίδας μόλις ακούσουμε βροντές καταφεύγουμε σε κλειστό χώρο (κτήριο, αυτοκίνητο) ποτέ σε ανοικτό χώρο, ποτέ κάτω από δέντρα ούτε στη θάλασσα.
Κάπνισμα, διατροφή και χημικές ουσίες. Πρόκειται για την μεγαλύτερη κατηγορία απειλών και αφορά τον αέρα που αναπνέουμε και κυρίως αυτά που τρώμε και πίνουμε. Ότι το κάπνισμα σκοτώνει το έχουν επιβεβαιώσει οι στατιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Το λένε οι πνευμονολόγοι, οι καρδιολόγοι και οι ογκολόγοι. Το λένε η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και παρόλα αυτά οι Έλληνες είμαστε πρωταθλητές στο κάπνισμα … Με τα ασφαλιστικά ταμεία σε κατάρρευση ας αναλογιστούμε πως θα πληρωθούν τα ιατρικά έξοδα όλων αυτών των καπνιστών όταν κάποτε αρρωστήσουν …
Η διατροφή αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα διατήρησης της υγείας. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η μείωση των οινοπνευματωδών, της καφεΐνης, των αναψυκτικών με πολύ ζάχαρη είναι πάγιες συμβουλές των γιατρών για καλύτερη υγεία.
Και φυσικά η σωστή χρήση ή ακόμη και η αποφυγή των διάφορων χημικών ουσιών που επιβαρύνουν την υγεία. Οι καρκινογενέσεις από την κακή χρήση των φυτοφαρμάκων και των εντομοκτόνων έχουν αποδειχτεί πέραν πάσης αμφιβολίας. Η αλόγιστη κατανάλωση τροφίμων με συντηρητικά (π.χ. κονσέρβες, αλλαντικά) είναι επίσης επιβλαβής για την υγεία. Όποιος ενημερώνεται σωστά διαβάζοντας τις συσκευασίες και ακολουθώντας τις οδηγίες σε καθημερινή βάση θα προστατεύσει καλύτερα τον ίδιο και την οικογένειά του.
Ψυχική καταπόνηση. Ζούμε στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της ηχορύπανσης. Ζούμε στην εποχή της ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης, της λεκτικής και ψυχολογικής βίας. Ζούμε στην εποχή της υπερκόπωσης και της επαγγελματικής εξουθένωσης. Ζούμε στην εποχή των πάσης φύσεως εξαρτήσεων (τυχερά παιχνίδια, ουσίες, δογματικές αντιλήψεις, διαδίκτυο).
Ζούμε όμως και στην εποχή που η ψυχολογία έχει προχωρήσει στη μελέτη όλων αυτών των φαινομένων, των επιδράσεων που έχουν στην ψυχική υγεία και των τρόπων αντιμετώπισής τους. Παράλληλα, αποδεικνύεται ότι το ανθρώπινο μυαλό έχει απεριόριστες δυνάμεις αντιμετώπισης όλων αυτών των καταστάσεων αρκεί να καταφέρει μόνο του ή με εξωτερική βοήθεια να βρει το κλειδί για να τις απελευθερώσει.
Ο ανθρώπινος νους είναι το ύψιστο εργαλείο που διαθέτουμε για να προφυλαχτούμε από δυσάρεστες καταστάσεις, από τα καθημερινά ατυχήματα, από τις μακροχρόνιες αρρώστιες από τις μεγάλες καταστροφές. Ας τον χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά για να προφυλαχτούμε …
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου