Το δικαίωμα στην ελεύθερη αναπνοή

Οι καταστρεπτικές επιπτώσεις του καπνίσματος, οι τρόποι απεξάρτησης και η απαίτηση για σεβασμό του δικαιώματος όλων μας στην ελεύθερη αναπνοή
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 9 Οκτωβρίου 2018 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-347)

Πολύ ενδιαφέρουσα η ενημερωτική εκδήλωση του Συλλόγου Πνευμονολόγων Χανίων το περασμένο Σάββατο 6 Οκτωβρίου στο ΚΑΜ. Πλήρεις, επιστημονικά τεκμηριωμένες και εκλαϊκευμένες παρουσιάσεις. Αλλά και απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις του κοινού για συγκεκριμένα προβλήματα. Από πνευμονολόγους που εργάζονται στο δημόσιο ή ως ιδιώτες γιατροί.

Κοινός παρανομαστής των περισσότερων ομιλιών οι καταστρεπτικές επιπτώσεις του καπνίσματος. «Οι πνεύμονες των καπνιστών ανήκουν στις καπνοβιομηχανίες» μας είπε η Βασιλική Κριετσέπη. Προσθέτοντας ότι 9 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα συνδέονται με το ενεργητικό ή το παθητικό κάπνισμα. Μάλιστα, οι παθητικοί καπνιστές έχουν 20-30% περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από την ασθένεια.

Ναι, καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να προκληθεί και από την ρύπανση της ατμόσφαιρας αλλά η αιτία αυτή συνδέεται μόνο με ποσοστό 5% των περιπτώσεων. Επιπλέον, τονίστηκε η σημασία των προληπτικών εξετάσεων αφού για να εμφανιστεί ένας καρκινικός όγκος στην ακτινογραφία θώρακος θα πρέπει να έχει μέγεθος σχεδόν ένα εκατοστόμετρο. Ο σχηματισμός του οποίου ίσως να έχει απαιτήσει μια δεκαετία, και μάλιστα χωρίς συμπτώματα!

Άλλη χρόνια ασθένεια που στη χώρα μας οφείλεται κυρίως στο κάπνισμα είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Βήχας, σφύριγμα, φλέγματα, δυσκολία στην αναπνοή τα κύρια συμπτώματα. Όπως εξήγησε ο Μιλτιάδης Μαρκάτος, η επιβεβαίωση μπορεί να γίνει μόνο με σπιρομέτρηση, μια ανώδυνη εξέταση που γίνεται στο πνευμονολογικό εργαστήριο και μετρά την «ηλικία» και την κόπωση του πνεύμονα. Απαραίτητη προϋπόθεση για να δει κάποια βελτίωση όποιος διαγνωστεί με ΧΑΠ είναι να κόψει το κάπνισμα!

Η διακοπή του καπνίσματος είναι δύσκολη αλλά όχι ακατόρθωτη, όπως μας εξήγησε ο Στυλιανός Βιττωράκης. Δύσκολη, γιατί η νικοτίνη είναι μια εξαιρετικά εξαρτησιογόνος ουσία (δεύτερη μετά την ηρωίνη όσον αφορά την σωματική εξάρτηση και τρίτη μετά την κοκαΐνη όσον αφορά την ψυχολογική εξάρτηση). Η διακοπή μπορεί να γίνει πραγματικότητα με την επίσκεψη σε ένα ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές, που όμως πρέπει να χορηγούνται υπό την εποπτεία πνευμονολόγου – και φέρνουν αποτέλεσμα στο 80% των περιπτώσεων. Όπως ομολόγησε κι ένας πρώην καπνιστής που ήταν στο ακροατήριο.

Πολύ ενδιαφέρουσα και η ομιλία του Αθανάσιου Σολάκη για τις νέες τάσεις καπνίσματος. Αφορούσε το ηλεκτρονικό τσιγάρο που έχει αρχίσει να απενοχοποιεί το κάπνισμα ιδίως μεταξύ των νέων. Με μια νέα ονομασία (άτμισμα) η καπνοβιομηχανία το παρουσιάζει, όχι μόνο ως ακίνδυνο σε σχέση με το κλασσικό τσιγάρο, αλλά και ως μέθοδο διακοπής του καπνίσματος! Κάτι που είναι φυσικά τελείως ανακριβές αφού αποτελεί στην πραγματικότητα ένα νέο μέσο χορήγησης νικοτίνης …

Ένα μέσο, το οποίο παρουσιάζει ήδη σημαντικούς κινδύνους (εισπνεόμενες καρκινογόνες ουσίες και βαρέα μέταλλα, δηλητηριώδη υγρά αναπλήρωσης, κρίσεις άσθματος σε παθητικούς ατμιστές – ιδίως παιδιά). Επιπλέον, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για τις επιπτώσεις στην υγεία των ατμιστών από την μακροχρόνια έκθεση στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ούτε και για τις αντίστοιχες επιπτώσεις του παθητικού ατμίσματος – παρόλο που οι ουσίες που εκπέμπονται είναι σαφώς επικίνδυνες.

Ο Χαράλαμπος Πρωτοπαπαδάκης μίλησε για το σύνδρομο απνοιών στον ύπνο που επηρεάζει δυσμενέστατα την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων. Οι οποίοι εμφανίζουν υπνηλία, κόπωση πονοκεφάλους, κατάθλιψη, καθώς και διαταραχές μνήμης, κρίσης, συγκέντρωσης και προσανατολισμού. Κι αυτό γιατί τη νύχτα ροχαλίζουν και σταματούν να αναπνέουν εκατοντάδες φορές για μερικά δευτερόλεπτα …

Η έλλειψη συγκέντρωσης συνδέεται με μεγαλύτερες πιθανότητες πρόκλησης εργατικού ατυχήματος ή τροχαίου δυστυχήματος. Μάλιστα, οι νέες ιατρικές εξετάσεις για δίπλωμα οδήγησης προβλέπουν και συμπλήρωση του ειδικού ερωτηματολογίου για τον έλεγχο του αποφρακτικού τύπου συνδρόμου απνοιών-υποπνοιών, ιδίως για τους επαγγελματίες οδηγούς.

Η διάγνωση απαιτεί επίσκεψη σε εργαστήριο ύπνου που διαθέτουν το Νοσοκομείο Χανίων και το Ναυτικό Νοσοκομείο Κρήτης. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα υγείας που το επιδεινώνουν η παχυσαρκία, το κάπνισμα και άλλοι παράγοντες και το οποίο προδιαθέτει για υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και ενδεχομένως αρρυθμίες.

Για το άσθμα μίλησε ο Στυλιανός Καλογεράκης που επισήμανε τις πολλαπλές αιτίες στις οποίες μπορεί να οφείλεται και τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της σωστής ιατρικής και φαρμακευτικής αντιμετώπισης.

Τέλος, μίλησε και ο συντάκτης της παρούσας στήλης με θέμα «Κάπνισμα και σεβασμός στον πλησίον». Διαδηλώνουμε κατά της ανάλγητης ρυπογόνου βιομηχανίας αλλά ντρεπόμαστε να απαιτήσουμε από τους καπνιστές να σεβαστούν το δικαίωμά στην ελεύθερη αναπνοή της εγκύου, του παιδιού, του ασθματικού, του καρδιοπαθούς ή και του ΑΜεΑ. Να σεβαστούν μια σειρά από θεμελιώδη δικαιώματα που αφορούν τη ζωή, τη σωματική και διανοητική ακεραιότητα και την υγεία. Και να καπνίσουν έξω …

Αναφέρθηκε επίσης στον νεοσυσταθέντα σύλλογο «Ακαπνίστας», που αποτελεί μετεξέλιξη του Παραρτήματος Χανίων του Συλλόγου «Προστασία από το παθητικό κάπνισμα», το οποίο με τη σειρά του είχε ξεκινήσει στις αρχές του 2017 ως πρωτοβουλία πολιτών με τη δημιουργία της ομάδα «Ψυχαγωγία και εργασία χωρίς καπνό - Χανιά» και την οργάνωση σειράς δράσεων ευαισθητοποίησης.

Στους επόμενους μήνες οι «Ακαπνίστας» θα επικεντρωθούν στη δράση «Χανιά άκαπνη πόλη» με μια εκστρατεία που θα απευθύνεται στους καπνιστές. Αλλά και σε δράσεις ενημέρωσης στα σχολεία σε συνεργασία με το πρόγραμμα του SmokeFreeGreece που έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας.

Μην ρωτήσετε τι κάνει το κράτος το οποίο κάθε χρόνο μαζεύει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ από την φορολογία των καπνικών προϊόντων …