Μερικά διδάγματα του 2020

Υπερπηδούμε ανυπέρβλητες δυσκολίες με τη βοήθεια της επιστήμης αλλά κινδυνεύουμε από λαϊκιστές ηγέτες και απερίσκεπτους πολίτες
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 29 Δεκεμβρίου 2020 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-449)

Θεωρώ το 2020 μια χρονιά γεμάτη διδάγματα. Επίπονα διδάγματα, τα οποία δυστυχώς κόστισαν πολλές ανθρώπινες ζωές (περίπου 1,8 εκατομμύρια παγκοσμίως και πάνω από 4,5 χιλιάδες στην Ελλάδα). Θα τα αξιοποιήσουμε άραγε στο μέλλον ή θα επιστρέψουμε στις παλιές μας συνήθειες του ωχαδερφισμού και της απαξίωσης;

Πολιτική προστασία και εμπειρογνώμονες. Κατά τη γνώμη μου, η αντιμετώπιση της καταστροφικής επέλασης της πανδημίας έδειξε τη μεγάλη σημασία που έχουν δύο στοιχεία. Η λήψη των πολιτικών αποφάσεων με βάση τις εισηγήσεις των ειδικών. Κι ο κεντρικός ρόλος της Πολιτικής Προστασίας για τον συντονισμό και την εποπτεία της αντίδρασης της Πολιτείας.

Η εμπλοκή του ίδιου του Πρωθυπουργού στην καθημερινή λήψη των αποφάσεων έδειξε και κάτι ακόμη. Ότι η Πολιτική Προστασία αποτελεί θεμελιώδη και επιτελική λειτουργία της Πολιτείας. Η οποία θα πρέπει να υπάγεται απευθείας στον Πρωθυπουργό και στην οποία θα πρέπει να ανατεθεί και ο σχεδιασμός την πρόληψης και της αντιμετώπισης και άλλων μεγάλων «πληγών» της χώρας όπως τα τροχαία, οι πλημμύρες, οι δασικές πυρκαγιές αλλά και θανατηφόρων επιδημιών όπως το κάπνισμα.

Ανθρώπινη αδυναμία και η δύναμη της επιστήμης. Ο νέος κορωνοϊός μας έδειξε ότι αν και παντοδύναμοι «άρχοντες του κόσμου» αρκεί ένα διαβολάκι με μέγεθος μόλις 50 νανόμετρα (50 εκατομμυριοστά του χιλιοστού) για να μας υπενθυμίσει ότι είμαστε ευάλωτες σακούλες κρέας με λίγους νευρώνες που βαυκαλιζόμαστε μέσα στις αυταπάτες μας. Μάλιστα, μέσα σε λίγες εβδομάδες πέτυχε να μειώσει τη ρύπανση λόγω περιορισμού των μετακινήσεων, να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία και να μας κλείσει στα σπίτια μας.

Ευτυχώς, η ανθρωπότητα κινητοποιήθηκε άμεσα για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρωτόγνωρη απειλή. Η επιστημονική κοινότητα αξιοποίησε τα καταπληκτικά σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης και ανασύνθεσης του γονιδιώματος που διαθέτει. Κυβερνήσεις και υπερεθνικοί οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, διέθεσαν κονδύλια αρκετών δισεκατομμυρίων σε μια προσπάθεια που θύμιζε τα προγράμματα Μανχάταν (κατασκευή ατομικής βόμβας) και Απόλλων (αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι).

Το αποτέλεσμα είναι να επιτευχθεί κάτι, το οποίο φάνταζε ακατόρθωτο πριν λίγους μήνες. Σήμερα πια, διαθέτουμε – χάρις σε ένα ζευγάρι μεταναστών τουρκικής καταγωγής και έναν θεσσαλονικιό – ένα αποτελεσματικό εμβόλιο που σε άλλες εποχές θα απαιτούσε κατά μέσον όρο μια δεκαετία! Γιατί, όπως είπε κι ο Νίκος Καζαντζάκης, «Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος — αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ’ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος — σκληρός κι απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται».

Άφεριμ εφέντη μ’. Όσο κι αν φανεί παράξενο πιστεύω ότι οι ενέργειες της Τουρκίας την χρονιά που πέρασε αποδείχτηκαν εξαιρετικά θετικές όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Δύση γενικότερα. Η Ελλάδα άρχισε να κατανοεί ότι μόνο με την διαμόρφωση ευρύτερων συμμαχιών στην περιοχή μας και πέρα από αυτήν είναι δυνατόν να ελεγχθεί η νεοοθωμανική επεκτατική πολιτική της Άγκυρας.

Η επιταχυνόμενη ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο, σε συνδυασμό με την επιβολή σημαντικών κυρώσεων στην τουρκική πολεμική βιομηχανία, δείχνουν ότι η Ελλάδα αποκτά πρωτεύοντα ρόλο στην περιοχή. Παράλληλα, το γεγονός ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζει να ασχολείται όλο και περισσότερο με το νέο «ανατολικό ζήτημα», θα οδηγήσει κατά τη γνώμη μου, αργά ή γρήγορα, στη διαμόρφωση μιας πραγματικής ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας.

Παρόλο που τα βραχυπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα ορισμένων Ευρωπαϊκών χωρών βάζουν τροχοπέδη σε μιάν αυστηρότερη πολιτική έναντι του ανατολικού μας γείτονα, πιστεύω ότι όσοι μελετήσουν σοβαρά την ιστορία (ιδίως εκείνη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), θα καταλάβουν το βαθύτερο νόημα της παροιμίας «Έκανες τον τούρκο φίλο; Κράτα ένα κομμάτι ξύλο!». Στην περίπτωσή μας αυτό σημαίνει ενίσχυση των εξοπλισμών μας με αγορά νέων υπερσύγχρονων οπλικών συστημάτων.

Λαϊκιστές και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Η χρονιά που τελειώνει μας έδειξε τους κινδύνους που εγκυμονεί η άνοδος στην εξουσία αδίστακτων και αμόρφωτων λαϊκιστών. Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο αλλοπρόσαλλος πρωθυπουργός της Βρετανίας, ο ανεκδιήγητος πρόεδρος της Βραζιλίας αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Οι αποφάσεις τους είχαν καταστρεπτικά αποτελέσματα για τους λαούς, που τους πίστεψαν και τους ανέθεσαν την διακυβέρνηση.

Ωστόσο, παράλληλα με κάποιους ηγέτες κατώτερους των περιστάσεων, δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε και ένα μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό απερίσκεπτων πολιτών, οι οποίοι με την στάση τους συνέβαλαν στην εξάπλωση της πανδημίας και στον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.

Δυστυχώς, τέτοιοι ανεπίδεκτοι μαθήσεως άνθρωποι υπάρχουν σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Αγνοώντας τις συστάσεις των ειδικών δεν φορούν μάσκα, οργανώνουν πάρτι στα κρυφά, αντιμετωπίζουν βίαια τους συμπολίτες τους που έχουν άλλο χρώμα, σεξουαλικό προσανατολισμό ή θρησκεία. Και πιστεύοντας στα ψέματα κάποιων λαϊκιστών ψηφίζουν χωρίς επίγνωση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων των επιλογών τους.

Ευχές για το 2021. Αγαπητοί αναγνώστες εύχομαι το 2021 να αξιοποιήσουμε τα διδάγματα της χρονιάς που πέρασε. Ο Νέος Χρόνος να φέρει σε όλους, περισσότερη Υγεία, Αλυπία και Όμορφα Αισθήματα. Μαζί με φώτιση για να κατανοούμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των επιλογών και των καθημερινών μας πράξεων.