Ζήτω το 112!

Γιορτάζει ο κοινός ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης που πρόσφατα αναβαθμίστηκε και στην Ελλάδα
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 11 Φεβρουαρίου 2020 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-409)

11 Φεβρουαρίου σήμερα! 11/2! Η Ευρωπαϊκή Ημέρα του 112! Η οποία θεσπίστηκε το 2009 με κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δήλωση που επιτεύχθηκε μετά από πολύχρονες παρασκηνιακές πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση του Αριθμού Επειγόντων (EENA – European Emergency Number Association).

Τι είναι το 112. Είναι ο κοινός ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης. Τον καλούμε από σταθερό ή κινητό αλλά όχι από εφαρμογές τύπου Viber ή What’sUp. Για να ζητήσουμε βοήθεια σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση όταν κινδυνεύει ζωή ή περιουσία, δηλαδή για να καλέσουμε το ΕΚΑΒ, την Πυροσβεστική, την Αστυνομία ή το Λιμενικό.

Στην Ελλάδα, αρμόδια για την λειτουργία του αναβαθμισμένου τηλεφωνικού κέντρου του 112 είναι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ). Η οποία, από 1ης Ιανουαρίου 2020 λειτουργεί το αναβαθμισμένο κέντρο 112, η κατασκευή του οποίου συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΣΠΑ).

Η χρήση του 112 για όλες τις περιπτώσεις προσφέρει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα. Εξασφαλίζει την συντονισμένη επέμβαση όλων των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης που θα απαιτηθούν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του επείγοντος. Για παράδειγμα στα τροχαία απαιτείται εκτός από την επέμβαση του ΕΚΑΒ και η βοήθεια της αστυνομίας για ρύθμιση της κυκλοφορίας αλλά και η παρουσία της Πυροσβεστικής αν απαιτηθεί απεγκλωβισμός. Αντίστοιχη συντονισμένη επέμβαση απαιτείται και στις αστικές ή ακόμη και τις δασικές πυρκαγιές.

Επιπλέον, όταν καλέσουμε το 112 χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή μας θέση υπάρχει η δυνατότητα γεωεντοπισμού μας. Μάλιστα, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών είναι υποχρεωμένες να δώσουν τα στοιχεία της θέσης του καλούντος πρακτικά τη στιγμή που διαβιβάζουν την κλήση στο κέντρο του 112. Ωστόσο, σήμερα η ακρίβεια του γεωεντοπισμού, ιδίως εκτός αστικών κέντρων, δεν είναι ικανοποιητική με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία όταν η κλήση προέρχεται από αποπροσανατολισμένους ορειβάτες ή τουρίστες χαμένους στις μαδάρες …

Ευτυχώς, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης και αυτό το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί από τον Απρίλιο με την εφαρμογή του προηγμένου γεωεντοπισμού (έξυπνων) κινητών (AML ή Advanced Mobile Location). Μια τεχνική στην οποία έχουμε αναφερθεί κατ’ επανάληψη στο παρελθόν (βλ. ΧΝ 12/2/2019).

Η χρήση του AML θα εξασφαλίσει ακρίβεια γεωεντοπισμού μερικών δεκάδων μέτρων κάνοντας τις επεμβάσεις ταχύτερες – ιδίως όταν θα συνδυαστεί με την εγκατάσταση σε όλα τα οχήματα και δορυφορικών συστημάτων ραδιοπλοήγησης. Θα συμβάλλει επίσης στην μείωση των κακόβουλων κλήσεων στο 112 που απασχολούν τα κέντρα όταν κάποιοι άλλοι συμπολίτες ενδέχεται να κινδυνεύουν …

Αντίστροφο 112. Μετά από πολύχρονες προσπάθειες της ΕΕΝΑ αλλά και εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων του 2015 και 2016 στη Γαλλία, διαπιστώθηκε τελικά η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των πολιτών σε περίπτωση επερχόμενης ή εξελισσόμενης καταστροφής. Έτσι με βάση τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (οδηγία 2018/1972, άρθρο 110) όλες οι χώρες πρέπει να διασφαλίσουν μέχρι τις 21 Ιουνίου 2022 ότι διαθέτουν τέτοιο σύστημα προειδοποίησης μέσω των τηλεφώνων.

Να λοιπόν που για πρώτη φορά, εξαιτίας κάποιων καταστροφών η Ελλάδα έδωσε προτεραιότητα στην λειτουργία αυτού του συστήματος το οποίο σύμφωνα με την κυβέρνηση έχει πλέον τεθεί σε λειτουργία από την 1η Ιανουαρίου. Στη σχετική σελίδα της ΓΓΠΠ (https://112.gr/el-gr/) οι πολίτες μπορούν να βρουν πληροφορίες για τις ρυθμίσεις που απαιτούνται στα έξυπνα κινητά τηλέφωνα προκειμένου να λαμβάνουν τις σχετικές ειδοποιήσεις.

Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε ότι η έγκαιρη προειδοποίηση για επερχόμενη ή εξελισσόμενη καταστροφή πρέπει να εκπέμπεται από πολλές πηγές. Τα κινητά τηλέφωνα είναι αποτελεσματικά αλλά αν έχουν καταστραφεί οι κεραίες εκπομπής θα είναι άχρηστα. Σε πολλές χώρες (π.χ. Βέλγιο, Γερμανία, Σουηδία) η έγκαιρη προειδοποίηση μεταδίδεται από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, από το διαδίκτυο ή ακόμη και από σειρήνες – μερικές φορές ακόμη και ομιλούσες.

Επιπλέον, δεν αρκεί η μετάδοση της προειδοποίησης αν οι πολίτες δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν … Γι’ αυτό ο εμπλουτισμός του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης με την δυνατότητα πολυκαναλικής μετάδοσης θα πρέπει να συνοδευτεί από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενημέρωσης και εκπαίδευσης των πολιτών στις συμπεριφορές και τις ενέργειες που θα πρέπει να υιοθετήσουν όταν σημάνει ο συναγερμός. Ιδιαίτερη σημασία έχει η εκπαίδευση των παιδιών και των νέων αφού έχει αποδειχτεί ότι τη στιγμή της καταστροφής τα παιδιά υποδεικνύουν στους μεγαλύτερους τι πρέπει να κάνουν.

Επικοινωνίες των υπηρεσιών. Όλα τα παραπάνω δεν έχουν νόημα αν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους κατά την ώρα της κρίσης. Η έλλειψη επικοινωνίας οδηγεί στη μετατροπή μιας απλής έκτακτης ανάγκης σε καταστροφή (βλέπε Μάτι). Αλλά και η χρήση ξεπερασμένων τεχνολογιών που δεν εξασφαλίζουν την ασφάλεια των επικοινωνιών, μπορεί να αποβεί μοιραία π.χ. σε περιπτώσεις καταστροφών που προκαλούνται από τρομοκράτες.

Δυστυχώς, αν θέλουμε να αποκτήσει η χώρα μας ένα αποτελεσματικό σύστημα προστασίας των πολιτών από ατυχήματα και καταστροφές θα πρέπει να επενδύσουμε και στην δημιουργία ενός ηλεκτρονικού δικτύου υψηλών προδιαγραφών για την Διοίκηση, τον Έλεγχο, τις Επικοινωνίες, τον Συντονισμό και την Πληροφόρηση (C4I). Στο οποίο θα έχουν ισότιμη πρόσβαση όλες οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και το οποίο, εκτός από ενισχυμένη ασφάλεια των επικοινωνιών, θα επιτρέπει την αμφίδρομη διαβίβαση φωνής, βίντεο και χαρτογραφίας σε υψηλές ταχύτητες.

Μας πήρε πάνω από 10 χρόνια για να αναβαθμίσουμε το 112 στην Ελλάδα. Ας ασχοληθούμε σοβαρά με την δημιουργία και ενός συστήματος C4I υψηλών επιδόσεων για να μην ξαναβρεθούμε μπροστά σε θύματα που να οφείλονται σε έλλειψη ενημέρωσης ή ασυνεννοησία των αρχών …