Οι προκλήσεις του 2021

Εμβολιασμός, κλιματική αλλαγή, οικονομία και ελληνοτουρκικά
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 5 Ιανουαρίου 2021 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-450)

Καθώς ξεκινά η νέα χρονιά ας δούμε ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε ως Έλληνες πολίτες κατά τους επόμενους μήνες.

Εμβολιασμός. Η μαζική συμμετοχή στον εμβολιασμό θα εξασφαλίσει την ταχύτερη άρση των περιορισμών κυκλοφορίας και θα επιτρέψει την επιστροφή στην κανονικότητα, ιδίως όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα. Αυτό εξαρτάται φυσικά από την διαθεσιμότητα των εμβολίων και την οργάνωση των εμβολιασμών από την πολιτεία. Εξαρτάται όμως και από την διάθεση των πολιτών να εμβολιαστούν.

Ωστόσο, υπάρχουν δυστυχώς συμπολίτες μας που πιστεύουν σε διάφορες ανυπόστατες φήμες και ιστορίες με βάση τις οποίες ο εμβολιασμός εναντίον του νέου κορωνοϊού είναι επικίνδυνος για χίλιους δύο λόγους. Ο τελευταίος απατηλός μύθος που κυκλοφορεί αναφέρει ότι τα εμβόλια παρασκευάζονται με το προϊόν εκτρώσεων!

Στην πραγματικότητα, κύτταρα που προέρχονται από μία μόνο σειρά καλλιεργούμενων κυττάρων (HEK293) χρησιμοποιήθηκαν στην τελική δοκιμαστική φάση ορισμένων σύγχρονων εμβολίων με mRNA (π.χ. Pfizer/BioNTech και Moderna) ενώ σε μερικές ή και όλες τις φάσεις της παρασκευής άλλων εμβολίων κατά του κορωνοϊού χρησιμοποιήθηκαν και καλλιεργούμενα κύτταρα άλλης μιας σειράς (PER.C6).

Τα αρχικά κύτταρα αυτών και άλλων σειρών (π.χ. WI-38, MRC-5) χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στις δοκιμές φαρμάκων, εμβολίων και καλλυντικών. Προέρχονται από καλλιέργειες κυττάρων τα οποία είχαν εξαχθεί από έμβρυα προερχόμενα από νόμιμες εκτρώσεις που είχαν γίνει κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970!. Όσον αφορά τα εμβόλια η ασφάλειά τους εξασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση (βλ. ΧΝ 22/12/2020) ενώ κάθε χρήση καλλιεργούμενων κυττάρων σε έρευνες υπόκειται σε αδειοδότηση και εποπτεία από θεσμοθετημένες δομές βιοηθικής με βάση συγκεκριμένη (ευρωενωσιακή και εθνική) νομοθεσία.

[Σ.Σ. Το κείμενο με πλάγια περιέχει διορθώσεις σε σχέση με το κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα] 

Σε καμία περίπτωση δεν γίνονται εκτρώσεις με σκοπό τη συλλογή κυττάρων για χρήσεις σε εμβόλια, ούτε και υπάρχουν φάρμακα, εμβόλια ή καλλυντικά που να περιέχουν τέτοια κύτταρα ... Μάλιστα, εκτιμάται ότι τα εμβόλια, στις δοκιμές των οποίων έχει χρησιμοποιηθεί η σειρά κυττάρων WI-38, έχουν εμποδίσει τουλάχιστον 11 εκατ. θανάτους.

 

Κλιματική αλλαγή. Το Νοέμβριο του 2021, οι ηγέτες των χωρών του κόσμου θα συναντηθούν στη Γλασκόβη (Σκοτία) για να αποφασίσουν τη συνέχεια που θα δώσουν στη συμφωνία του Παρισιού του 2015. Τότε είχε αποφασιστεί να γίνουν προσπάθειες ώστε μέχρι το τέλος του αιώνα να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στους 2°C σε σχέση με τα επίπεδα της θερμοκρασίας της προβιομηχανικής εποχής.

Δυστυχώς, αν η κατάσταση συνεχίσει να εξελίσσεται με τους σημερινούς ρυθμούς και χωρίς να ληφθούν ακόμη δραστικότερα μέτρα, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι μέχρι το τέλος του αιώνα η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 3°C. Γι’ αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (υδροηλεκτρική, ηλιακή, αιολική) έχουν καταστεί σήμερα φθηνότερες από τα ορυκτά καύσιμα, πολλές χώρες έχουν καταστρώσει σχέδια αντικατάστασης των δεύτερων από τις πρώτες.

Σε αυτό το πλαίσιο η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία αποτελεί μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική. Στόχος της είναι να μετατρέψει την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και με οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση των πόρων.

Για την υποστήριξη της μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία η Ένωση δημιούργησε το Μηχανισμό Δίκαιη Μετάβασης που θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027 στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο, ώστε να αμβλυνθούν οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της μετάβασης.

Ήδη η Ελλάδα έχει καταρτίσει ένα Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που προβλέπει, μεταξύ άλλων, δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή, εκτεταμένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και προώθηση της ηλεκτροκίνησης.

Οικονομία. Άφησα προτελευταίο τον τομέα της Οικονομίας γιατί ακριβώς πιστεύω ότι η επαναφορά του στα προ κορωνοϊού επίπεδα εξαρτώνται άμεσα από την ανάπτυξη συλλογικής ανοσίας (δηλαδή τον Εμβολιασμό) αλλά και από την αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων όπως ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης και το Ταμείο Ανάκαμψης από τα οποία θα διατεθούν αρκετές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.

Έτσι, εκτός από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω για την ενέργεια και το κλίμα, σημαντική προσπάθεια θα καταβληθεί στον τομέα της ψηφιακής μετάβασης με την λειτουργία δικτύων πέμπτης γενιάς (5G), την ψηφιοποίηση της υγείας, της παιδείας και της δικαιοσύνης καθώς και την αναβάθμιση της λειτουργίας της φορολογικής διοίκησης.

Παράλληλα, έχει ήδη ανακοινωθεί η υλοποίηση σημαντικών ξένων επενδύσεων που ελπίζεται ότι θα δώσουν ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη στην μετά-κορωνοϊό εποχή. Αν μάλιστα επιτευχθεί η πολυπόθητη συλλογική ανοσία πριν το καλοκαίρι, θεωρείται βέβαιη και η ανάκαμψη του τουρισμού που θα ενισχύσει τις πολυάριθμες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που εξαρτώνται από αυτόν.

Ελληνοτουρκικά. Στον τομέα αυτό πολλά θα εξαρτηθούν από τις διεθνείς ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή μας. Μάλιστα, αν ο ανατολικός μας γείτονας συνεχίσει τις αλλοπρόσαλλες προκλήσεις και τα νεοοθωμανικά επεκτατικά του σχέδια, είναι σίγουρο πως θα συνασπίσει εναντίον του ακόμη περισσότερο τις δυτικές δυνάμεις, στις οποίες προστίθενται σταδιακά όλο και περισσότερες αραβικές χώρες (βλ. ΧΝ 29/12/2020).

Συμπερασματικά, οι προοπτικές για το 2021 δεν είναι άσχημες, αρκεί να κάνουμε λίγο παραπάνω υπομονή με τα περιοριστικά μέτρα, να εμβολιαστούμε μαζικά και σύντομα και να αξιοποιήσουμε πλήρως τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τις επιβεβαιωμένες και τις αναμενόμενες επενδύσεις. Ενώ ταυτόχρονα θα επαγρυπνούμε, θα εξοπλιζόμαστε και θα συνεχίσουμε να ενεργούμε με συνετό τρόπο στο διπλωματικό πεδίο.