Προστασία του παππού και της γιαγιάς

Το ακόλουθο άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Σεπτεμβρίου 2012.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Προστασία του παππού και της γιαγιάς
γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής* 

Οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν από απειλές που μπορούν να αντιμετωπιστούν με σειρά από σύγχρονα προληπτικά μέτρα τα οποία αξιοποιούν τις σύγχρονες τεχνολογίες … 

Πρόληψη. Οι ηλικιωμένοι του 21ου αιώνα δεν αντιμετωπίζουν τη ζωή με την απαισιοδοξία που την αντιμετώπιζε ο Σολομών στο 12ο κεφάλαιο του Εκκλησιαστή. Η σωστή φροντίδα των δοντιών και οι οδοντοστοιχίες εξασφαλίζουν ότι «αι αλέθουσαι» δεν λιγοστεύουν ούτε παύουν να λειτουργούν. Η οφθαλμολογία με τους διορθωτικούς φακούς, την εγχειρητική του καταρράκτη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της αποκόλλησης φροντίζει ώστε «αι βλέπουσαι διά των θυρίδων» να μην αμαυρώνονται. Η ανθούσα «αμυγδαλέα» διορθώνεται με κάποια βαφή μαλλιών και η «όρεξις» διατηρείται με μια σωστή φαρμακευτική αγωγή.

Με τις προληπτικές περιοδικές γενικές εξετάσεις (τσεκ-απ) εντοπίζονται και αντιμετωπίζονται πολυάριθμες αιτίες υποβάθμισης της υγείας όπως το υψηλό ζάχαρο, η υπέρταση και οι διάφορες καρδιακές αρρυθμίες. Με τα ακουστικά βαρηκοΐας πολλοί συνεχίζουν να συμμετέχουν στις συζητήσεις και να παρακολουθούν την επικαιρότητα στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Η καρδιοχειρουργική εξασφαλίζει παράταση της λειτουργίας της καρδιάς με βηματοδότες, αορτοστεφανιαίες παρακάμψεις (bypass) και άλλες ηλεκτρομηχανικές παρεμβάσεις. Η ορθοπεδική αντικαθιστά γοφούς και γόνατα αλλά και επεμβαίνει σε κατάγματα που σε άλλες εποχές οδηγούσαν σε μόνιμη αναπηρία ή και στο θάνατο. Ενώ με τη σύγχρονη φαρμακολογία αντιμετωπίζονται δεκάδες ασθένειες παρατείνοντας το προσδόκιμο ζωής και δίνοντας νέες δυνατότητες για καλύτερη ποιότητα ζωής.

Προσοχή στο δρόμο. Όλα τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα σημαντικά αφού σύμφωνα με επίσημα στοιχεία η ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των ηλικιωμένων (65 ετών και άνω) αριθμεί 2.500.000 άτομα στην Ελλάδα, δηλαδή περίπου το 23% του πληθυσμού της χώρας. Το 27% αυτών των ατόμων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και το 70% λαμβάνει μηνιαία σύνταξη που κυμαίνεται από 400€ έως 650€. Και φυσικά η ασφάλειά τους δεν εξαρτάται μόνο από τους γιατρούς και τα φάρμακα. Προχθές ένας κατά τα άλλα κοτσονάτος κύριος κάποιας ηλικίας διέσχισε το δρόμο ΧΩΡΙΣ να τον ελέγξει για διερχόμενα αυτοκίνητα. Δυο οδηγοί φρέναραν εγκαίρως επειδή στο συγκεκριμένο σημείο το όριο ταχύτητας ήταν μικρό και έτσι ο παππούς τη γλύτωσε. Όλοι λοιπόν οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να επιδεικνύουν συνεχώς αυξημένη προσοχή στο δρόμο. Τις προάλλες πάλι, οδηγώντας προς το Θέρισο, κινδυνεύσαμε από το προπορευόμενο όχημα που το οδηγούσε ένας ασπρομάλλης, επειδή προχωρούσε με πολύ μικρή ταχύτητα προκαλώντας τον εκνευρισμό των υπόλοιπων οδηγών μερικοί από τους οποίους αποφάσισαν να προσπεράσουν σε σημείο χωρίς καθόλου ορατότητα! Ευτυχώς, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας προβλέπει ότι μετά «τη συμπλήρωση της ηλικίας των εξήντα πέντε (65) ετών οι άδειες οδήγησης ανανεώνονται κάθε τρία (3) χρόνια από την έκδοση ή την προηγούμενη ανανέωσή τους … μετά από ιατρική εξέταση». Επειδή η ικανότητα αντίδρασης μειώνεται στις μεγάλες ηλικίες, οι γιατροί πριν κρίνουν ελαφρά τη καρδία τους ηλικιωμένους που εξετάζουν ως ικανούς να συνεχίσουν να πιάνουν τιμόνι θα πρέπει να έχουν συναίσθηση των κινδύνων που δημιουργούν τα άτομα της τρίτης ηλικίας για τους εαυτούς τους και τους άλλους.

Για μοναχικούς. Τα σύγχρονα σπίτια διαθέτουν πολλές ευκολίες και γι’ αυτό πάνω από ένα εκατομμύριο ηλικιωμένοι στην Ελλάδα εξακολουθούν να μένουν μόνοι τους. Δυστυχώς, το σπίτι μπορεί να περικλείει πολλούς κινδύνους για τα άτομα αυτά. Μια πυρκαγιά στην κουζίνα, μια πτώση σε ένα χαλί ή σε μια σκάλα, ένα γλίστρημα στο μπάνιο, μια ξαφνική αδιαθεσία είναι μερικές από τις απειλές που για κάποιον νέο αποτελούν ίσως περιστατικά δευτερεύουσας σημασίας, αλλά που μπορεί να αποδειχτούν θανατηφόρες για τον παππού ή τη γιαγιά. Και η πρόσφατη επικαιρότητα μας διδάσκει ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν μόνοι ενδέχεται να αποτελέσουν στόχους κακοποιών με συχνά τραγικά αποτελέσματα.

Ευτυχώς, για όλες αυτές τις απειλές υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης που στηρίζονται στη σύγχρονη τεχνολογία. Αν ο ηλικιωμένος ζει κοντά σε κάποιον συγγενή, π.χ. σε ένα διαμέρισμα της ίδιας πολυκατοικίας, μια απλή συσκευή ενδοεπικοινωνίας ή ακόμη και μια συσκευή σαν κι αυτή που χρησιμοποιείται για την εξ αποστάσεως παρακολούθηση των βρεφών μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι υπάρχει συνεχής παρουσία και παρακολούθηση και ο συγγενής δεν αφήνει την συσκευή όταν π.χ. απουσιάζει για ψώνια ή σε κάποια δουλειά. Σε κάθε άλλη περίπτωση, υπάρχουν σήμερα και στην Ελλάδα υπηρεσίες τις οποίες μπορεί να καλέσει σε 24ωρη βάση ο παππούς ή η γιαγιά για να λάβει βοήθεια. Τέτοιες είναι η Υπηρεσία Άμεσης Ειδοποίησης-ALERT του ΟΤΕ (πληροφορίες στο 13888) και η Υπηρεσία Τηλεειδοποίησης της εξειδικευμένης Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Γραμμή Ζωής» (πληροφορίες στα τηλέφωνα στα τηλέφωνα 210-699-0885 και 210-691-7125). Ο συνδρομητής αυτών των υπηρεσιών λαμβάνει μια συσκευή η οποία διαθέτει ένα ενσωματωμένο κόκκινο πλήκτρο άμεσης βοήθειας. Όταν ο χρήστης πιέσει αυτό το κόκκινο κουμπί ειδοποιείται αμέσως το αντίστοιχο κέντρο διαχείρισης κλήσεων, το οποίο λειτουργεί όλο το 24ωρο και το οποίο, ανάλογα με την περίπτωση, ειδοποιεί άμεσα τα πρόσωπα που έχουν οριστεί εκ των προτέρων από τον ηλικιωμένο (συγγενείς, γιατρός, γείτονας, κλπ.) ή κινητοποιεί τις αρμόδιες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ).

Στα παραπάνω εργαλεία προστίθεται και η Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1065. Απευθύνεται σε ηλικιωμένους θύματα παραμέλησης ή/και κακομεταχείρισης, οικονομικής εκμετάλλευσης ή ψυχικής, σωματικής ή/και σεξουαλικής βίας σε ηλικιωμένους που αντιμετωπίζουν οικογενειακά ή/και κοινωνικά προβλήματα ή προβλήματα από τα παιδιά τους και τέλος σε ηλικιωμένους με σοβαρά προβλήματα υγείας. Λειτουργεί με την ευθύνη της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Γραμμή Ζωής» (www.lifelinehellas.gr) και μπορούν να την χρησιμοποιήσουν όχι μόνο οι ηλικιωμένοι αλλά και τα παιδιά τους ή/και το συγγενικό τους περιβάλλον.

Όλα τα παραπάνω μπορούν να εξασφαλίσουν ικανοποιητική ποιότητα ζωής και ασφάλειας για τον παππού και τη γιαγιά «πριν λυθή η αργυρά άλυσος και σπάση ο λύχνος ο χρυσούς ή συντριφθή η υδρία εν τη πηγή ή χαλάση ο τροχός εν τω φρέατι…» όπως μας λέει ο Σολόμωντας.

* Φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com