Μερικά απλά και χιλιοειπωμένα πράγματα για να περάσουμε αξέχαστα Χριστούγεννα, λαμπρή Πρωτοχρονιά και όμορφα Φώτα
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Δεκεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-313)
Οι γιορτές έφτασαν! Στολίσαμε το χριστουγεννιάτικο δένδρο ή το παραδοσιακό ελληνικό καραβάκι. Αγοράσαμε δώρα για μικρούς και μεγάλους. Προσκλήσεις, τραπεζώματα, συναντήσεις με την οικογένεια και με φίλους. Νυκτερινές έξοδοι σε νυχτερινά κέντρα για ρεβεγιόν, χορό και ποτό. Όλα γιορτινά, όλα ωραία … Αρκεί βέβαια να πάρουμε ορισμένες προφυλάξεις ώστε να διασκεδάζουμε χωρίς να υποθηκεύσουμε την ασφάλεια μας και την ασφάλεια των αγαπημένων μας.
Τροχαία. Μετά από κάθε εορταστική περίοδο θρηνούμε δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, πολλοί από τους οποίους θα μείνουν μόνιμα ανάπηροι. Κι όμως είναι τόσο απλό να φτάσουμε ζωντανοί στο σπίτι! Ας ορίσουμε έναν Νηφάλιο οδηγό της παρέας που δεν θα πιεί για να οδηγήσει. Ή ας καλέσουμε ένα ταξί. Το 1/3 των τροχαίων δυστυχημάτων στις γιορτές οφείλονται στο αλκοόλ. Όχι υπερβολική ταχύτητα, όχι κινητό όταν οδηγούμε. Βάζουμε πάντα ζώνη και κράνος, προσέχουμε και προβλέπουμε τις κινήσεις των άλλων οδηγών.
Κουζίνα. Το πιο επικίνδυνο δωμάτιο του σπιτιού! Το μαγείρεμα θέλει ηρεμία και αυτοσυγκέντρωση γι’ αυτό δεν το αφήνουμε για την τελευταία στιγμή. Θα αποφύγουμε τα ατυχήματα με καυτά λάδια, βραστά νερά και κοφτερά μαχαίρια. Δεν αφήνουμε να μπουν στην κουζίνα όσοι δεν έχουν πράγματι δουλειά και φροντίζουμε να καθαρίσουμε αμέσως ό,τι πέφτει στο πάτωμα για να αποφύγουμε τις πτώσεις από γλίστρημα.
Πυρκαγιά. Οι πιθανότητες θανάτου από πυρκαγιά τα Χριστούγεννα είναι 50% μεγαλύτερες σε σχέση με τον υπόλοιπο χρόνο! Παράγοντες κινδύνου αποτελούν το κάπνισμα, τα κεριά, τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δέντρου και τα πυροτεχνήματα.
Στις οικογενειακές συγκεντρώσεις οι καπνιστές ας φιλοτιμηθούν να καπνίσουν έξω, σεβόμενοι τους μη καπνιστές. Ο καπνός του τσιγάρου κολλάει στους τοίχους, τα έπιπλα, τις κουρτίνες και τα ρούχα και το σπίτι θα βρωμά για μέρες. Τα τασάκια μπορούν να έχουν και λίγο νερό για να σβήνουν καλύτερα τα αποτσίγαρα. Φυλάμε τα σπίρτα, τους αναπτήρες και τα κεριά μακριά από τα παιδιά, δεν αφήνουμε την κουζίνα αναμμένη χωρίς επιτήρηση, δεν υπερφορτώνουμε τις πρίζες,
Δεν βάζουμε αναμμένα κεριά κοντά στο χριστουγεννιάτικο δένδρο, κάτω από ράφια, κοντά σε άλλα εύφλεκτα υλικά (κουρτίνες, διακοσμήσεις, ευχετήριες κάρτες κλπ.). Χρησιμοποιούμε πάντα κηροπήγια με σταθερή βάση ενώ τα κεράκια με μεταλλική βάση τα τοποθετούμε σε επιφάνεια που να αντέχει τη θερμότητα (όχι πάνω σε τηλεοράσεις ή πλαστικές επιφάνειες).
Δεν αφήνουμε τα φωτάκια του δέντρου αναμμένα το βράδυ ή όταν απουσιάζουμε Φροντίζουμε τα καλώδια να είναι καλά μονωμένα για να αποφύγουμε τον κίνδυνο ηλεκτροπληξίας. Να μην είναι στη μέση για να μην σκοντάψουμε εμείς ή οι πιο ηλικιωμένοι. Αποφεύγουμε να κρύβουμε τα καλώδια κάτω από τα χαλιά όπου οι ενδεχόμενες ζημιές θα μείνουν απαρατήρητες και μπορεί να προκαλέσουν βραχυκυκλώματα και ίσως πυρκαγιά. Επίσης, δεν βάζουμε στον κήπο λαμπάκια που δεν είναι ειδικά σχεδιασμένα για χρήση στο ύπαιθρο.
Οι ανιχνευτές καπνού (κοστίζουν κάτω από 10 €!) έχουν σώσει πολλές ζωές χτυπώντας συναγερμό – αν έχουμε ας τον δοκιμάζουμε πριν τις γιορτές. Αν δεν έχουμε, ας φροντίσουμε να εγκαταστήσουμε έναν στο υψηλότερο σημείο του σπιτιού, εκεί που θα μαζευτεί ο καπνός από ενδεχόμενη πυρκαγιά. Αν ζούμε σε σπίτι με πολλά εύφλεκτα υλικά (ξύλινες επενδύσεις, ψευδοροφές, χωρίσματα) καλόν θα είναι να έχουμε και ένα σχέδιο διαφυγής σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Πυροτεχνήματα. Συνηθίζονται πολύ το βράδυ της Πρωτοχρονιάς. Τα πυροτεχνήματα πρέπει να τα χειρίζονται ενήλικες που θα έχουν σχεδιάσει το θέαμα έτσι ώστε να συνδυάζει ασφάλεια και ευχαρίστηση. Τα παιδιά μπορούν να παρακολουθούν την εκτόξευση από απόσταση ασφαλείας. Πριν από τη χρήση φροντίζουμε τα πυροτεχνήματα να βρίσκονται σε ασφαλές μέρος και να έχουμε διαβάσει προσεκτικά τις οδηγίες. Όταν τα ανάβουμε φροντίζουμε να μην πλησιάζουμε το πρόσωπό μας και μετά το άναμμα απομακρυνόμαστε σε απόσταση ασφαλείας. Φροντίζουμε τα πυροτεχνήματα να εκτοξεύονται σε κατεύθυνση αντίθετη από τους θεατές.
Παιδιά. Συναρμολογήσουμε τα παιχνίδια με ασφάλεια χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία π.χ. κατσαβίδι αντί για μαχαίρι. Τα παιδιά χρειάζονται χώρο για να παίξουν. Τα πολύ μικρά παιδιά κινδυνεύουν και από μικροαντικείμενα (π.χ. εξαρτήματα παιχνιδιών, μικρές μπαταρίες, ξεφούσκωτα μπαλόνια, πλαστικές σακούλες) ή και τρόφιμα (π.χ. ξηρούς καρπούς,) που ενδέχεται να προκαλέσουν πνιγμό.
Πολλά στολίδια του χριστουγεννιάτικου δέντρου δεν είναι παιχνίδια, αν και μοιάζουν με τέτοια, γι’ αυτό και δεν υπόκεινται στους κανονισμούς που διέπουν την ασφάλεια των παιχνιδιών. Φροντίζουμε να τα τοποθετήσουμε σε ικανό ύψος για να μην τα φτάνουν τα νήπια που έχουν την τάση να βάζουν τα πάντα στο στόμα τους.
Τα παιχνίδια μπορεί επίσης να αποτελέσουν πηγή ατυχημάτων. Φροντίζουμε να αντιστοιχούν στην ηλικία του παιδιού και τα αγοράζουμε από αξιόπιστες πηγές που τηρούν τα πρότυπα ασφαλείας. Η προσωπική επαφή με έναν πεπειραμένο πωλητή μπορεί να μας λύσει πολλές απορίες αντί να αγοράσουμε βιαστικά ένα ακατάλληλο παιχνίδι από κάποιον πλανόδιο ή από το σούπερ-μάρκετ..
Ηλικιωμένοι. Όπως και τα παιδιά, έτσι και οι ηλικιωμένοι χρειάζονται χώρο. Για να αποφύγουν πτώσεις από σκουντούφλημα ή γλίστρημα. Οι παππούδες κι οι γιαγιάδες διψούν επίσης για ενδιαφέρον και στοργή, για λίγα καλά λόγια, για μερικά όμορφα αισθήματα. Οι γιορτές δεν είναι μόνο για καλό φαγητό, για κρασί και χαρτοπαιξία. Είναι για να έλθουν πιο κοντά οι άνθρωποι και να νοιώσουν όμορφα.
Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων είναι ευκαιρίες για οικογενειακή ευτυχία και χαρά. Με λίγη προσοχή και προβλεπτικότητα θα μας αφήσουν μόνο όμορφες αναμνήσεις …
Καλές Γιορτές σε όλες και όλους!
19 Δεκεμβρίου 2017
12 Δεκεμβρίου 2017
Κίνδυνοι από αγροτικές εργασίες
Οι αγροτικές εργασίες απαιτούν προσοχή ώστε ο παραγωγός, η οικογένειά του και οι συνεργάτες του να μην αντιμετωπίσουν ατύχημα ούτε να βλάψουν την υγεία τους.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 12 Δεκεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-312)
Οι περισσότεροι ασχοληθήκαμε πρόσφατα ή θα ασχοληθούμε σε λίγες μέρες με την ελαιοσυγκομιδή. Ωστόσο, αν δεν προσέξουμε, μια ευχάριστη, και για πολλούς επικερδής, εργασία μπορεί να γίνει αιτία στεναχώριας αλλά ενδεχομένως και μόνιμης αναπηρίας.
Μάτια. Στους περισσότερους ελαιώνες χρησιμοποιούνται ελαιοραβδιστικά και ελαιόδιχτα που εξασφαλίζουν ταχεία και σχετικά άνετη συγκομιδή. Όμως, οι ελιές και τα φύλλα που υφίστανται το κτύπημα του ραβδιστικού εκτοξεύονται με μεγάλη ταχύτητα και καλόν είναι οι χειριστές, αλλά και όσοι βρίσκονται πολύ κοντά τους, να φορούν προστατευτικά γυαλιά για να αποφύγουν δυσάρεστα τραύματα στα μάτια.
Μέση. Οι μαζωχτές και οι μαζώχτρες θα σκύψουν για να συγκεντρώσουν τον καρπό και να τον καθαρίσουν από φύλλα και κλαδάκια. Το σκύψιμο, και πολύ περισσότερο, το σήκωμα των γεμάτων σάκων (και στη συνέχεια των δοχείων με το λάδι) πρέπει να γίνεται με προσοχή, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα στη μέση. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρεί τα προβλήματα της μέσης επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία και έχουν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.
Μάλιστα, σε πολλούς ασθενείς οι πόνοι της μέσης επανεμφανίζονται περιοδικά και σε πολλές περιπτώσεις δεν θεραπεύονται ποτέ. Ταλαιπωρούν τους άνδρες πιο πολύ από τις γυναίκες και τους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους πολύ περισσότερο από τους νέους. Έχει μάλιστα αποδειχτεί ότι η καλύτερη και φθηνότερη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η προληπτική εκπαίδευση στην ανύψωση βαρών.
Κλάδεμα. Παράλληλα με την ελαιοσυγκομιδή, ή αμέσως μετά, γίνεται και το κλάδεμα. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτή τη δραστηριότητα μπορούν επίσης να αποτραπούν. Αν χρειαστεί να ανεβούμε στην ελιά ας προσέξουμε τις πτώσεις. Οι τραυματισμοί από αλυσοπρίονο μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαροί, γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνουμε επιμελώς όλα τα μέτρα προστασίας και ασφαλείας.
Αν δεν γνωρίζουμε τον χειρισμό του αλυσοπρίονου ας μην το χρησιμοποιήσουμε. Σε κάθε περίπτωση, φροντίζουμε να ενεργοποιούμε το φρένο του κάθε φορά που δεν κόβουμε. Προσέχουμε επίσης τους τραυματισμούς που μπορεί να προκληθούν από την πτώση μεγάλων κλαδιών.
Τα προστατευτικά γυαλιά είναι και εδώ απαραίτητα για να αποφύγουμε τραυματισμούς των ματιών από πριονίδια. Αν χρησιμοποιούμε το αλυσοπρίονο για πολύ ώρα, ή αν χρησιμοποιούμε και άλλα εργαλεία που κάνουν πολύ θόρυβο, καλόν θα είναι να φορέσουμε και ωτοασπίδες για την προστασία της ακοής.
Τέλος, οι κραδασμοί από τα αλυσοπρίονα αλλά και από άλλα εργαλεία μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις αρθρώσεις αλλά και στη λειτουργία της καρδιάς. Όσοι πάσχουν από καρδιακές αρρυθμίες ή άλλα καρδιακά νοσήματα ας συμβουλευτούν τον καρδιολόγο τους πριν χρησιμοποιήσουν τέτοια εργαλεία. Κι αν μετά από την χρήση εργαλείων που δημιουργούν κραδασμούς νοιώσουμε λαχάνιασμα και ταχυκαρδία, η επίσκεψη στον καρδιολόγο είναι επιβεβλημένη.
Μεταφορές. Κατά τη μεταφορά του καρπού στο ελαιουργείο και του λαδιού στο χώρο αποθήκευσης θα πρέπει να προσέξουμε να στοιβάξουμε σωστά το φορτίο, έτσι ώστε να μην έχουμε μετακινήσεις και ατυχήματα. Δεν πίνουμε οινοπνευματώδη πριν οδηγήσουμε και όταν οδηγούμε τηρούμε τα όρια ταχύτητας και τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
Προσέχουμε ιδιαίτερα σε δευτερεύοντες δρόμους όπου μπορεί να κυκλοφορούν και ηλικιωμένοι με μειωμένη όραση και αργά αντανακλαστικά ή και νέοι που οδηγούν απρόσεκτα. Ας θυμηθούμε επίσης ότι το όχημά μας συμπεριφέρεται διαφορετικά όταν είναι φορτωμένο!
Αποθήκευση. Δεν γνωρίζω τις ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης για την προστασία της ποιότητας του λαδιού. Απλώς θα υπενθυμίσω ότι το ελαιόλαδο είναι υλικό που καίγεται. Το σημείο ανάφλεξής του, δηλαδή η θερμοκρασία στην οποία αρπάζει φωτιά, είναι 225 βαθμοί Κελσίου. Και όταν αρχίσει να καίγεται, η κατάσβεσή του είναι κάπως περίπλοκη, αφού η χρήση νερού προκαλεί μεγαλύτερη φλόγα και επιδεινώνει την κατάσταση. Συνεπώς, το ελαιόλαδο δεν πρέπει να αποθηκεύεται μαζί με άλλα εύφλεκτα υλικά όπως τσικουδιές, καυσόξυλα κλπ.
Λιπάσματα. Μετά την συγκομιδή ο καλός αγρότης θα φροντίσει να λιπάνει τα ελαιόδεντρα. Τα χημικά λιπάσματα πρέπει να τοποθετηθούν με όλες τις προφυλάξεις που προβλέπονται από τον κατασκευαστή αλλά και στις δοσολογίες που συστήνονται από τον γεωπόνο. Έτσι, θα αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία αλλά και στο περιβάλλον – ιδίως η ρύπανση του πόσιμου νερού και ο ευτροφισμός των επιφανειακών υδάτων.
Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην αποθήκευση λιπασμάτων που περιέχουν νιτρικό αμμώνιο. Τα εν λόγω λιπάσματα, εάν εκτεθούν σε υψηλή θερμοκρασία ή φωτιά μπορεί να αποσυντεθούν και να απελευθερώσουν τοξικά αέρια. Απαιτείται συνεπώς προσεκτική τήρηση των οδηγιών του κατασκευαστή.
Φυτοφάρμακα. Η προσεκτική ανάγνωση των οδηγιών, η χρήση προστατευτικού εξοπλισμού, η σωστή αποθήκευση είναι επιβεβλημένη. Υπάρχει ωστόσο σοβαρό πρόβλημα με την διάθεση των ληγμένων φυτοφαρμάκων αλλά και των άδειων δοχείων, αφού πολλά από αυτά θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα. Δυστυχώς, εξ όσων γνωρίζουμε, στα Χανιά δεν υπάρχει σύστημα συλλογής μικροποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται από μικρές εκμεταλλεύσεις και ιδιώτες. Για το θέμα αυτό θα επανέλθουμε όταν ολοκληρώσουμε σχετική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 12 Δεκεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-312)
Οι περισσότεροι ασχοληθήκαμε πρόσφατα ή θα ασχοληθούμε σε λίγες μέρες με την ελαιοσυγκομιδή. Ωστόσο, αν δεν προσέξουμε, μια ευχάριστη, και για πολλούς επικερδής, εργασία μπορεί να γίνει αιτία στεναχώριας αλλά ενδεχομένως και μόνιμης αναπηρίας.
Μάτια. Στους περισσότερους ελαιώνες χρησιμοποιούνται ελαιοραβδιστικά και ελαιόδιχτα που εξασφαλίζουν ταχεία και σχετικά άνετη συγκομιδή. Όμως, οι ελιές και τα φύλλα που υφίστανται το κτύπημα του ραβδιστικού εκτοξεύονται με μεγάλη ταχύτητα και καλόν είναι οι χειριστές, αλλά και όσοι βρίσκονται πολύ κοντά τους, να φορούν προστατευτικά γυαλιά για να αποφύγουν δυσάρεστα τραύματα στα μάτια.
Μέση. Οι μαζωχτές και οι μαζώχτρες θα σκύψουν για να συγκεντρώσουν τον καρπό και να τον καθαρίσουν από φύλλα και κλαδάκια. Το σκύψιμο, και πολύ περισσότερο, το σήκωμα των γεμάτων σάκων (και στη συνέχεια των δοχείων με το λάδι) πρέπει να γίνεται με προσοχή, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα στη μέση. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρεί τα προβλήματα της μέσης επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία και έχουν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.
Μάλιστα, σε πολλούς ασθενείς οι πόνοι της μέσης επανεμφανίζονται περιοδικά και σε πολλές περιπτώσεις δεν θεραπεύονται ποτέ. Ταλαιπωρούν τους άνδρες πιο πολύ από τις γυναίκες και τους μεσήλικες και τους ηλικιωμένους πολύ περισσότερο από τους νέους. Έχει μάλιστα αποδειχτεί ότι η καλύτερη και φθηνότερη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η προληπτική εκπαίδευση στην ανύψωση βαρών.
Κλάδεμα. Παράλληλα με την ελαιοσυγκομιδή, ή αμέσως μετά, γίνεται και το κλάδεμα. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτή τη δραστηριότητα μπορούν επίσης να αποτραπούν. Αν χρειαστεί να ανεβούμε στην ελιά ας προσέξουμε τις πτώσεις. Οι τραυματισμοί από αλυσοπρίονο μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαροί, γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνουμε επιμελώς όλα τα μέτρα προστασίας και ασφαλείας.
Αν δεν γνωρίζουμε τον χειρισμό του αλυσοπρίονου ας μην το χρησιμοποιήσουμε. Σε κάθε περίπτωση, φροντίζουμε να ενεργοποιούμε το φρένο του κάθε φορά που δεν κόβουμε. Προσέχουμε επίσης τους τραυματισμούς που μπορεί να προκληθούν από την πτώση μεγάλων κλαδιών.
Τα προστατευτικά γυαλιά είναι και εδώ απαραίτητα για να αποφύγουμε τραυματισμούς των ματιών από πριονίδια. Αν χρησιμοποιούμε το αλυσοπρίονο για πολύ ώρα, ή αν χρησιμοποιούμε και άλλα εργαλεία που κάνουν πολύ θόρυβο, καλόν θα είναι να φορέσουμε και ωτοασπίδες για την προστασία της ακοής.
Τέλος, οι κραδασμοί από τα αλυσοπρίονα αλλά και από άλλα εργαλεία μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις αρθρώσεις αλλά και στη λειτουργία της καρδιάς. Όσοι πάσχουν από καρδιακές αρρυθμίες ή άλλα καρδιακά νοσήματα ας συμβουλευτούν τον καρδιολόγο τους πριν χρησιμοποιήσουν τέτοια εργαλεία. Κι αν μετά από την χρήση εργαλείων που δημιουργούν κραδασμούς νοιώσουμε λαχάνιασμα και ταχυκαρδία, η επίσκεψη στον καρδιολόγο είναι επιβεβλημένη.
Μεταφορές. Κατά τη μεταφορά του καρπού στο ελαιουργείο και του λαδιού στο χώρο αποθήκευσης θα πρέπει να προσέξουμε να στοιβάξουμε σωστά το φορτίο, έτσι ώστε να μην έχουμε μετακινήσεις και ατυχήματα. Δεν πίνουμε οινοπνευματώδη πριν οδηγήσουμε και όταν οδηγούμε τηρούμε τα όρια ταχύτητας και τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
Προσέχουμε ιδιαίτερα σε δευτερεύοντες δρόμους όπου μπορεί να κυκλοφορούν και ηλικιωμένοι με μειωμένη όραση και αργά αντανακλαστικά ή και νέοι που οδηγούν απρόσεκτα. Ας θυμηθούμε επίσης ότι το όχημά μας συμπεριφέρεται διαφορετικά όταν είναι φορτωμένο!
Αποθήκευση. Δεν γνωρίζω τις ιδανικές συνθήκες αποθήκευσης για την προστασία της ποιότητας του λαδιού. Απλώς θα υπενθυμίσω ότι το ελαιόλαδο είναι υλικό που καίγεται. Το σημείο ανάφλεξής του, δηλαδή η θερμοκρασία στην οποία αρπάζει φωτιά, είναι 225 βαθμοί Κελσίου. Και όταν αρχίσει να καίγεται, η κατάσβεσή του είναι κάπως περίπλοκη, αφού η χρήση νερού προκαλεί μεγαλύτερη φλόγα και επιδεινώνει την κατάσταση. Συνεπώς, το ελαιόλαδο δεν πρέπει να αποθηκεύεται μαζί με άλλα εύφλεκτα υλικά όπως τσικουδιές, καυσόξυλα κλπ.
Λιπάσματα. Μετά την συγκομιδή ο καλός αγρότης θα φροντίσει να λιπάνει τα ελαιόδεντρα. Τα χημικά λιπάσματα πρέπει να τοποθετηθούν με όλες τις προφυλάξεις που προβλέπονται από τον κατασκευαστή αλλά και στις δοσολογίες που συστήνονται από τον γεωπόνο. Έτσι, θα αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία αλλά και στο περιβάλλον – ιδίως η ρύπανση του πόσιμου νερού και ο ευτροφισμός των επιφανειακών υδάτων.
Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στην αποθήκευση λιπασμάτων που περιέχουν νιτρικό αμμώνιο. Τα εν λόγω λιπάσματα, εάν εκτεθούν σε υψηλή θερμοκρασία ή φωτιά μπορεί να αποσυντεθούν και να απελευθερώσουν τοξικά αέρια. Απαιτείται συνεπώς προσεκτική τήρηση των οδηγιών του κατασκευαστή.
Φυτοφάρμακα. Η προσεκτική ανάγνωση των οδηγιών, η χρήση προστατευτικού εξοπλισμού, η σωστή αποθήκευση είναι επιβεβλημένη. Υπάρχει ωστόσο σοβαρό πρόβλημα με την διάθεση των ληγμένων φυτοφαρμάκων αλλά και των άδειων δοχείων, αφού πολλά από αυτά θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα. Δυστυχώς, εξ όσων γνωρίζουμε, στα Χανιά δεν υπάρχει σύστημα συλλογής μικροποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται από μικρές εκμεταλλεύσεις και ιδιώτες. Για το θέμα αυτό θα επανέλθουμε όταν ολοκληρώσουμε σχετική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη.
05 Δεκεμβρίου 2017
Προς εθελοντές επιστολή
Ο ρόλος των εθελοντών είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην πρόληψη κάθε είδους ατυχήματος και καταστροφής: από τα τροχαία μέχρι τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 5 Δεκεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-311)
Φίλοι εθελοντές,
σας γράφω αυτές τις γραμμές με αφορμή την σημερινή Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη που καθιέρωσε ο ΟΗΕ από το 1985. Στο πλαίσιο της εργασίας μου υπήρξα κι εγώ εθελοντής πυροσβέστης και τραυματιοφορέας. Ως εθελοντές μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλά για να βοηθήσουμε τους συμπολίτες και τους συνανθρώπους μας, ιδίως ΠΡΙΝ από το ατύχημα ή την καταστροφή.
Την περασμένη εβδομάδα ο καθηγητής Χρήστος Λιονής μας υπενθύμισε πως τα καρδιαγγειακά, και οι καρκίνοι είναι οι κύριες αιτίες θανάτου στην Κρήτη. Σχεδόν κάθε εβδομάδα οι ειδήσεις μας υπενθυμίζουν τους θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς από τα τροχαία. Γι’ αυτό ο ρόλος μας ως εθελοντών γίνεται πολύ ουσιαστικός.
Βοηθώντας τους γύρω μας να σταματήσουν το κάπνισμα, ιδίως στους κλειστούς χώρους, σώζουμε πολύ περισσότερες ζωές παρά όταν ριχνόμαστε με γενναιότητα στην μάχη κατά της πυρκαγιάς, που κι αυτή ίσως να έχει προκληθεί από ένα αποτσίγαρο. Το ίδιο σπουδαία με την εφαρμογή καρδιακών μαλάξεων είναι η υπενθύμιση, με το παράδειγμά μας, της σημασίας της ημίωρης καθημερινής άσκησης, που οι γιατροί θεωρούν ως την σημαντικότερη αντίσταση του οργανισμού σε σειρά ασθενειών.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου τα κόμιστρα των ταξί είναι υψηλά, ομάδες νέων οδηγών έχουν συγκροτήσει εθελοντικές οργανώσεις που αναλαμβάνουν να οδηγήσουν το αυτοκίνητό σας όταν εσείς έχετε πιεί. Ακόμη κι αν δεν συμμετέχετε σε κάποια εθελοντική οργάνωση, προσφερθείτε να είστε ο εθελοντής «Νηφάλιος Οδηγός της παρέας», που το βράδυ της γιορτής δεν θα πιείτε για να οδηγήσετε τους φίλους σας με ασφάλεια στο σπίτι.
Υπενθυμίστε στους μοτοσικλετιστές πριν ξεκινήσουν να βάλουν κράνος και να δέσουν σωστά το λουράκι, οι ίδιοι και οι συνεπιβάτες τους. Και σε όλους τους επιβάτες του αυτοκινήτου επιβάλετε με το παράδειγμα σας να φορέσουν τη ζώνη ασφαλείας. Άσχετα αν κάθονται στα μπροστινά ή τα πίσω καθίσματα!
Ως εθελοντής πυροσβέστης αξίζει πολύ περισσότερο να προλάβετε την έναρξη της πυρκαγιάς παρά να αγωνιστείτε να τη σβήσετε, συχνά με περιορισμένα μέσα και υπό αντίξοες συνθήκες. Η απομάκρυνση της καύσιμης ύλης την άνοιξη είναι εξίσου σημαντική με τη δενδροφύτευση.
Αξιέπαινη κάθε προσπάθεια απομάκρυνσης σκουπιδιών αλλά πολύ σημαντικότερο και λιγότερο επίπονο είναι να μάθουμε τα παιδιά και τους νέους να μην πετάνε σκουπίδια όπου λάχει. Ιδίως να τα μάθουμε να μην φράζουν την οδό διαφυγής του νερού σε περίπτωση νεροποντής με αποτέλεσμα να προκληθεί πλημμύρα.
Η προσεκτική οδήγηση με σεβασμό των ορίων ταχύτητας, η προσεκτική κολύμβηση σε περιοχές που δεν γνωρίζουμε, η επισήμανση στις αρμόδιες αρχές αλλά και στους προς τα εκεί κατευθυνόμενους συμπολίτες μας των ενδεχόμενων επικίνδυνων σημείων στους δρόμους, στις παραλίες, ή και στην εξοχή, μπορεί να συμβάλλει στην αποφυγή ενός δυστυχήματος και στη σωτηρία ζωής πολύ περισσότερο από μιαν ηρωική προσπάθεια διάσωσης.
Πολύ σημαντική είναι επίσης η ψυχολογική στήριξη που μπορούμε να δώσουμε σε περίπτωση ατυχήματος ή καταστροφής στους συμπολίτες μας, στα μέλη των οικογενειών τους αλλά και στους παριστάμενους. Ο Δήμος της Βιέννης στην Αυστρία έχει εδώ και χρόνια οργανώσει ομάδες εθελοντών που αναλαμβάνουν την αρχική ψυχολογική στήριξη των συμπολιτών τους προκειμένου να περιοριστούν οι συνέπειες της μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής (Post Traumatic Stress Disorder – PTSD).
Πρόκειται για διαταραχή από την οποία υποφέρουν όχι μόνο τα θύματα ενός ατυχήματος ή μιας καταστροφής αλλά και τα μέλη των οικογενειών τους ή οι παριστάμενοι που δεν φέρουν σωματικά τραύματα. Πολλά συμπτώματα της PTSD (κρίσεις πανικού, άγχη, αϋπνίες) μπορούν να αποφευχθούν αν κάποιος ενδιαφερθεί εγκαίρως και για αυτά τα πολυάριθμα «αναίμακτα θύματα».
Ο καλός εθελοντής συμμετέχει στις ασκήσεις πολιτικής προστασίας, στις ασκήσεις πυρόσβεσης και στα επαναληπτικά μαθήματα πρώτων βοηθειών. Χάνει την Κυριακή του για να καθαρίσει μια παραλία, να δενδροφυτέψει μια καμένη πλαγιά ή να μοιράσει αυτοκόλλητα για έναν έρανο. Και πάνω απ’ όλα νοιώθει ευθύνη για την προστασία των συμπολιτών του από τις απειλές της καθημερινότητας και φροντίζοντας να τις προλαμβάνει κάνει πράξη με τον τρόπο του το χριστιανικό «Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
Καλή Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού σε όλες και όλους!
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 5 Δεκεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-311)
Φίλοι εθελοντές,
σας γράφω αυτές τις γραμμές με αφορμή την σημερινή Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη που καθιέρωσε ο ΟΗΕ από το 1985. Στο πλαίσιο της εργασίας μου υπήρξα κι εγώ εθελοντής πυροσβέστης και τραυματιοφορέας. Ως εθελοντές μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλά για να βοηθήσουμε τους συμπολίτες και τους συνανθρώπους μας, ιδίως ΠΡΙΝ από το ατύχημα ή την καταστροφή.
Την περασμένη εβδομάδα ο καθηγητής Χρήστος Λιονής μας υπενθύμισε πως τα καρδιαγγειακά, και οι καρκίνοι είναι οι κύριες αιτίες θανάτου στην Κρήτη. Σχεδόν κάθε εβδομάδα οι ειδήσεις μας υπενθυμίζουν τους θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς από τα τροχαία. Γι’ αυτό ο ρόλος μας ως εθελοντών γίνεται πολύ ουσιαστικός.
Βοηθώντας τους γύρω μας να σταματήσουν το κάπνισμα, ιδίως στους κλειστούς χώρους, σώζουμε πολύ περισσότερες ζωές παρά όταν ριχνόμαστε με γενναιότητα στην μάχη κατά της πυρκαγιάς, που κι αυτή ίσως να έχει προκληθεί από ένα αποτσίγαρο. Το ίδιο σπουδαία με την εφαρμογή καρδιακών μαλάξεων είναι η υπενθύμιση, με το παράδειγμά μας, της σημασίας της ημίωρης καθημερινής άσκησης, που οι γιατροί θεωρούν ως την σημαντικότερη αντίσταση του οργανισμού σε σειρά ασθενειών.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου τα κόμιστρα των ταξί είναι υψηλά, ομάδες νέων οδηγών έχουν συγκροτήσει εθελοντικές οργανώσεις που αναλαμβάνουν να οδηγήσουν το αυτοκίνητό σας όταν εσείς έχετε πιεί. Ακόμη κι αν δεν συμμετέχετε σε κάποια εθελοντική οργάνωση, προσφερθείτε να είστε ο εθελοντής «Νηφάλιος Οδηγός της παρέας», που το βράδυ της γιορτής δεν θα πιείτε για να οδηγήσετε τους φίλους σας με ασφάλεια στο σπίτι.
Υπενθυμίστε στους μοτοσικλετιστές πριν ξεκινήσουν να βάλουν κράνος και να δέσουν σωστά το λουράκι, οι ίδιοι και οι συνεπιβάτες τους. Και σε όλους τους επιβάτες του αυτοκινήτου επιβάλετε με το παράδειγμα σας να φορέσουν τη ζώνη ασφαλείας. Άσχετα αν κάθονται στα μπροστινά ή τα πίσω καθίσματα!
Ως εθελοντής πυροσβέστης αξίζει πολύ περισσότερο να προλάβετε την έναρξη της πυρκαγιάς παρά να αγωνιστείτε να τη σβήσετε, συχνά με περιορισμένα μέσα και υπό αντίξοες συνθήκες. Η απομάκρυνση της καύσιμης ύλης την άνοιξη είναι εξίσου σημαντική με τη δενδροφύτευση.
Αξιέπαινη κάθε προσπάθεια απομάκρυνσης σκουπιδιών αλλά πολύ σημαντικότερο και λιγότερο επίπονο είναι να μάθουμε τα παιδιά και τους νέους να μην πετάνε σκουπίδια όπου λάχει. Ιδίως να τα μάθουμε να μην φράζουν την οδό διαφυγής του νερού σε περίπτωση νεροποντής με αποτέλεσμα να προκληθεί πλημμύρα.
Η προσεκτική οδήγηση με σεβασμό των ορίων ταχύτητας, η προσεκτική κολύμβηση σε περιοχές που δεν γνωρίζουμε, η επισήμανση στις αρμόδιες αρχές αλλά και στους προς τα εκεί κατευθυνόμενους συμπολίτες μας των ενδεχόμενων επικίνδυνων σημείων στους δρόμους, στις παραλίες, ή και στην εξοχή, μπορεί να συμβάλλει στην αποφυγή ενός δυστυχήματος και στη σωτηρία ζωής πολύ περισσότερο από μιαν ηρωική προσπάθεια διάσωσης.
Πολύ σημαντική είναι επίσης η ψυχολογική στήριξη που μπορούμε να δώσουμε σε περίπτωση ατυχήματος ή καταστροφής στους συμπολίτες μας, στα μέλη των οικογενειών τους αλλά και στους παριστάμενους. Ο Δήμος της Βιέννης στην Αυστρία έχει εδώ και χρόνια οργανώσει ομάδες εθελοντών που αναλαμβάνουν την αρχική ψυχολογική στήριξη των συμπολιτών τους προκειμένου να περιοριστούν οι συνέπειες της μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής (Post Traumatic Stress Disorder – PTSD).
Πρόκειται για διαταραχή από την οποία υποφέρουν όχι μόνο τα θύματα ενός ατυχήματος ή μιας καταστροφής αλλά και τα μέλη των οικογενειών τους ή οι παριστάμενοι που δεν φέρουν σωματικά τραύματα. Πολλά συμπτώματα της PTSD (κρίσεις πανικού, άγχη, αϋπνίες) μπορούν να αποφευχθούν αν κάποιος ενδιαφερθεί εγκαίρως και για αυτά τα πολυάριθμα «αναίμακτα θύματα».
Ο καλός εθελοντής συμμετέχει στις ασκήσεις πολιτικής προστασίας, στις ασκήσεις πυρόσβεσης και στα επαναληπτικά μαθήματα πρώτων βοηθειών. Χάνει την Κυριακή του για να καθαρίσει μια παραλία, να δενδροφυτέψει μια καμένη πλαγιά ή να μοιράσει αυτοκόλλητα για έναν έρανο. Και πάνω απ’ όλα νοιώθει ευθύνη για την προστασία των συμπολιτών του από τις απειλές της καθημερινότητας και φροντίζοντας να τις προλαμβάνει κάνει πράξη με τον τρόπο του το χριστιανικό «Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
Καλή Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού σε όλες και όλους!
28 Νοεμβρίου 2017
Ένα ΤiΤΑΝιο έργο για καλύτερη υγεία στην Κρήτη
Η βελτίωση της υγείας των Κρητικών περνά από την αλλαγή συμπεριφορών – σε αυτό καλούνται να συμβάλλουν οι οικογενειακοί γιατροί που εξοπλίζονται με κατάλληλα εργαλεία
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 28 Νοεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-310)
Πριν λίγες μέρες το πρόγραμμα TiTAN Crete οργάνωσε στα Χανιά μια ημερίδα για την αντιμετώπιση του καπνίσματος στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Συνομιλήσαμε με τον υπεύθυνο του προγράμματος κ. Χρήστο Λιονή, καθηγητή Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Τι είναι το πρόγραμμα TiTAN Crete; Είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την διακοπή του καπνίσματος στην Κρήτη (TiTAN Crete) μέσω του οποίου αναπτύσσεται ένα καταρτισμένο δίκτυο γενικών ιατρών στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, στην Κρήτη. Με το πρόγραμμα αυτό η θεραπεία διακοπής καπνίσματος θα ενσωματωθεί στην καθημερινή κλινική πρακτική με την εξειδίκευση των γιατρών στην πολιτική ελέγχου του καπνίσματος.
Η έρευνα που περιλαμβάνει το TiTAN Crete διεξάγεται με συνεργασία της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Τμήματος Πρόληψης και Αποκατάστασης του Καρδιολογικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου της Οτάβα του Καναδά. Το αποτέλεσμα της διετούς αυτής έρευνας θα είναι ένα πολυ-παραγοντικό πρόγραμμα κατάρτισης και εκπαίδευσης ειδικά για χρήση του καπνού στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην Κρήτη.
Το πρόγραμμα αποτελεί προσαρμογή στα Ελληνικά δεδομένα, του επιτυχημένου προγράμματος παρέμβασης που αναπτύχθηκε από το Καρδιολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστήμιου της Οτάβα. Αφορά την διάθεση στους γιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, επικαιροποιημένων εργαλείων αλλά και γνώσεων με σκοπό να βοηθήσουν τους ασθενείς που καπνίζουν. Τα εργαλεία που θα δημιουργηθούν θα διατεθούν μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος στην Κρήτη και στην Ελλάδα γενικότερα.
Ποιά είναι τα κυριότερα προβλήματα υγείας που απειλούν τον πληθυσμό της Κρήτης; Σήμερα έχει δυστυχώς ξεπεραστεί η μελέτη του 1970 που ανέδειξε τα οφέλη της Κρητικής διατροφής και κατέταξε τον πληθυσμό της Κρήτης ως «χαμηλού κινδύνου» για τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον διαβήτη (καρδιομεταβολικά νοσήματα). Οι αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής των Κρητικών τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει τους παράγοντες κινδύνου. Η συχνότητα κατανάλωσης κρέατος και λιπαρών έχει αυξηθεί σε βάρος της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Ταυτόχρονα, έχει αυξηθεί η κατανάλωση οινοπνευματωδών και το κάπνισμα.
Οι εν λόγω αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής αποτελούν επίσης παράγοντες αύξησης του κινδύνου διαχρονικής αύξησης σε όλες τις κακοήθεις νεοπλασίες στη γεωγραφική περιφέρεια της Κρήτης και ιδιαιτέρως σε ορισμένους τύπους καρκίνου. Έτσι η επίπτωση από καρκίνο του πνεύμονα κυμαίνεται από 25 έως 50 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους ετησίως. Υψηλότερη επίπτωση έχουμε στα αστικά κέντρα και στην νοτιοανατολική Κρήτη ενώ παρατηρείται στατιστικά σημαντική αύξηση στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις καπνίστριες.
Παράλληλα, με βάση δεδομένα του Αρχείου Καταγραφής Καρκίνου της Κρήτης, σημαντική είναι και η επίπτωση από καρκίνο του παχέος εντέρου, ιδίως στα αστικά και ημιαστικά κέντρα (μέχρι και 30 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους ετησίως). Με βάση τα προγνωστικά μοντέλα που διαθέτει το Αρχείο Καταγραφής προβλέπεται ότι σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης (Δήμοι Χερσονήσου, Ρεθύμνου και Χανίων) που παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο, η επίπτωση του καρκίνου αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,5 έως 4,9% μέσα στην επόμενη δεκαετία. Υψηλές αυξητικές τάσεις 3,5 έως 4,4% αναμένονται και σε άλλες περιοχές της βόρειας και ανατολικής Κρήτης.
Επιπλέον, σημαντική είναι και η επιβάρυνση της ψυχικής υγείας των Κρητικών. Από μελέτη που διενεργήθηκε σε αγροτική περιοχή της Κρήτης την περίοδο 2006-2007 (https://goo.gl/y1QKGa), εκτιμήθηκε ότι 33,9% του πληθυσμού που εξετάστηκε παρουσίαζε καταθλιπτικά συμπτώματα. Από άλλη μελέτη προκύπτει η διαχρονική αύξηση των αυτοκτονιών στο νησί για την περίοδο 2002 έως 2009 ενώ μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης (2009), η Κρήτη εμφάνισε τον υψηλότερο δείκτη αυτοκτονιών στην Ελλάδα (4,76 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους).
Φαίνεται πάντως ότι οι Κρητικοί δεν αξιολογούν θετικά την υγεία τους. Σε έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) για το 2015 (https://goo.gl/TokM9M), η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου παρουσίασαν τα χαμηλότερα ποσοστά «καλής» αυτό-αξιολογούμενης υγείας. Παράλληλα, την ίδια περίοδο μειώθηκε σημαντικά το ποσοστό των ατόμων που απευθύνθηκαν σε γιατρό (από 74,6% το 2006 σε 46,5% το 2015).
Πως μπορεί να συμβάλλει το πρόγραμμα TiTAN Crete στην βελτίωση της υγείας των Κρητικών; Με βάση τις σημερινές υγειονομικές προτεραιότητες στην Κρήτη, η εστίαση γίνεται αρχικά στις συνήθειες και στη συμπεριφορά υγείας των Κρητικών και ιδιαίτερα στο κάπνισμα. Στόχος είναι οι οικογενειακοί γιατροί να συμβάλλουν στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ασθενών τους ώστε να βελτιωθεί το επίπεδο της υγείας τους. Γι’ αυτό επιδιώκουμε να αυξηθεί το ποσοστό των οικογενειακών γιατρών που εμπλέκονται στην υποστήριξη της διακοπής του καπνίσματος.
Έτσι γίνεται ενημέρωση και εκπαίδευση των γιατρών γενικής ιατρικής της Κρήτης για τη χρήση της φαρμακοθεραπείας στη διακοπή του καπνίσματος αλλά και για την χρήση της μεθόδου της Κινητοποιητικής Συνέντευξης (Motivational Interviewing), με την οποία είναι δυνατή η αλλαγή της συμπεριφοράς του ασθενούς με τόνωση της εσωτερικής του κινητοποίησης. Η μέθοδος, που στηρίζεται στην συνεργασία με τον ασθενή αποσκοπεί στην χειραφέτησή του έτσι ώστε να αναλάβει προσωπικά την ευθύνη για την αλλαγή της συμπεριφοράς του.
Μάλιστα, η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί και για άλλους παράγοντες κινδύνου (π.χ. αλκοόλ, παχυσαρκία) καθώς και για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των ασθενών σε θέματα υγείας και πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας (health literacy). Ελπίζουμε, στην ανάπτυξη ενός δικτύου οικογενειακών γιατρών σε όλη την Κρήτη ώστε να μπορέσουμε να διαπιστώσουμε σε βάθος χρόνου τη βελτίωση της υγείας των Κρητικών.
21 Νοεμβρίου 2017
Διακοπή ρεύματος και ηλεκτροπληξία
Μερικές χρήσιμες συμβουλές περί ηλεκτροπληξίας αλλά και για την περίπτωση που φτάσουμε σπίτι μετά από νεροποντή και δεν έχουμε ηλεκτρικό ρεύμα
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 21 Νοεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-309)
Την αφορμή για το σημερινό άρθρο την πήρα από μια ανάρτηση του φίλου μου Στέλιου Κεσσανίδη στο Facebook. Ο Στέλιος είναι τεχνολόγος - ηλεκτρονικός μηχανικός και εκπαιδευτικός και τον γνωρίζω από την εποχή που ήμασταν Πρόσκοποι.
Διακοπή ρεύματος μετά από βροχή. Μετά από μια έντονη βροχόπτωση είναι πιθανόν να παρουσιαστεί διακοπή ρεύματος. Πριν ζητήσουμε εξωτερική βοήθεια μπορούμε να ελέγξουμε κάποια πράγματα μόνοι μας και ενδεχομένως να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε την τροφοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα. Κι επειδή οι διακοπές ρεύματος μπορεί να σημειωθούν και βράδυ, καλόν είναι να έχουμε κάπου πρόχειρο ένα φακό, κατά προτίμηση επαναφορτιζόμενο με την κίνηση. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το φακό που πιθανότατα διαθέτει το κινητό μας τηλέφωνο.
Κατ’ αρχάς πηγαίνουμε στον γενικό πίνακα και ελέγχουμε τις κεντρικές προστασίες της εγκατάστασης. Δηλαδή τον γενικό και το ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας (κόκκινα βέλη στην φωτογραφία).
Πρώτο βήμα. Αν οι κεντρικές προστασίες δεν έχουν πέσει, και η λυχνία ένδειξης ηλεκτρικού ρεύματος του γενικού πίνακα δεν φωτίζεται τότε, εάν και τα γειτονικά σπίτια δεν έχουν ρεύμα, πρόκειται για βλάβη του δικτύου. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να καλέσουμε τη ΔΕΗ να επιδιορθώσει τη βλάβη (για τα Χανιά καλούμε το 1050 από σταθερό ΟΤΕ ή το 28210-86125).
Δεύτερο βήμα. Αν έχει πέσει κάποια από τις κεντρικές προστασίες, το πρόβλημα ίσως να οφείλεται σε κάποια διαρροή ρεύματος. Κι αυτό επειδή η βροχή έχει περάσει μέσα στους τοίχους ή σε κάποια εξωτερική πρίζα. Αυτό μπορεί να συμβεί ιδίως σε μονοκατοικίες ή παλιά σπίτια εκτεθειμένα στη βροχή. Αν λοιπόν έχει πέσει κάποια από τις κεντρικές προστασίες επιχειρούμε να τις ανεβάσουμε. Αν ανέβουν (και μείνουν ανεβασμένες) έχει καλώς, μάλλον υπήρχε κάποιο προσωρινό πρόβλημα που έχει ξεπεραστεί.
Τρίτο βήμα. Τι γίνεται όμως αν συνεχίσει να πέφτει ο γενικός διακόπτης; Τότε το πρόβλημα είναι σοβαρό και πρέπει να φωνάξουμε ηλεκτρολόγο! Αντίθετα, αν ο γενικός παραμένει και πέφτει μόνο το ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας ίσως να μπορούμε να κάνουμε κάτι μόνοι μας. Αφήνουμε το ρελέ διαφυγής κατεβασμένο και κατεβάζουμε όλους τους διακόπτες του πίνακα. Κάθε ένας από αυτούς τροφοδοτεί ένα τμήμα (κύκλωμα) της εγκατάστασης (κάποιες λάμπες, κάποιες πρίζες, την κουζίνα, το ψυγείο, το πλυντήριο, κλιματιστικά, κλπ.). Κανονικά, για κάθε κύκλωμα θα πρέπει να υπάρχει και η σχετική ένδειξη πάνω στον πίνακα.
Τέταρτο βήμα. Με κατεβασμένους όλους τους επάνω διακόπτες, σηκώνουμε το ρελέ διαφυγής. Αν πέσει, μάλλον δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι – πρέπει να καλέσουμε ηλεκτρολόγο. Αν όμως το ρελέ διαφυγής παραμείνει ανεβασμένο τότε ανεβάζουμε προσεκτικά έναν-έναν και τους επάνω διακόπτες (μπλε βέλη στη φωτογραφία). Αν ανεβάζοντας κάποιον από αυτούς πέσει πάλι το ρελέ, έχουμε εντοπίσει το μέρος του σπιτιού με τη διαρροή. Κάνουμε μια ακόμα δοκιμή και αν πέσει, τον αφήνουμε κατεβασμένο και συνεχίζουμε με τους άλλους διακόπτες.
Έτσι, μπορούμε να εντοπίσουμε τα συγκεκριμένα κυκλώματα που έχουν το πρόβλημα. Θα τα αφήσουμε απομονωμένα και θα φωνάξουμε τον ηλεκτρολόγο ενώ θα περιμένουμε να στεγνώσει η περιοχή όπου σημειώνεται η διαρροή! Αλλά με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε ρεύμα στο υπόλοιπο σπίτι.
Φυσικά, δεν ακουμπάμε πρίζες ούτε επιχειρούμε να «επισκευάσουμε» τη βλάβη μόνοι μας. Σε κάθε περίπτωση που ξεπερνά τα παραπάνω θα πρέπει να απευθυνθούμε σε πιστοποιημένο ηλεκτρολόγο. Γενικά, πάντως ας είμαστε επιφυλακτικοί αν δεν έχουμε ασχοληθεί ποτέ με τα ηλεκτρικά του σπιτιού. Όπως, έγραψε κάτω από την ανάρτηση του Στέλιου ένας σχολιαστής, ο ηλεκτρολόγος και επίσης Πρόσκοπος, Ευτύχιος Αστανάστας από τη Βέροια, «Με το ρεύμα δεν παίζουμε, δεν μυρίζει, δεν φαίνεται, δεν κάνει διακρίσεις. Άρα , οι μαγκιές ας μείνουν στην άκρη και να μην το παίζει μάστορας ο καθένας».
Ηλεκτροπληξίες από αμέλεια. Γενικά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η συνύπαρξη ηλεκτρικού ρεύματος και υγρασίας μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Γι’ αυτό δεν χρησιμοποιούμε ηλεκτρικά εργαλεία ή συσκευές σε υγρό περιβάλλον ή αν δεν είναι γειωμένα και με καλή μόνωση. Δεν χρησιμοποιούμε ηλεκτρικό καλοριφέρ στο μπάνιο, σίδερο ή τοστιέρα δίπλα στο νεροχύτη και δεν φορτίζουμε το κινητό μας δίπλα στο ντους …
Επίσης, επειδή το ανθρώπινο σώμα είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού, κάθε φορά που θα χρησιμοποιήσουμε ηλεκτρικές συσκευές (π.χ. σίδερο σιδερώματος, σεσουάρ μαλλιών, μίξερ κουζίνας) πρέπει απαραίτητα να μην είμαστε ξυπόλυτοι, ούτε με βρεγμένα πόδια. Αυτό ισχύει ιδίως για τις κυρίες – ποτέ πιστολάκι στο μπάνιο, ξυπόλυτες και με βρεγμένα πόδια! Και φοράμε πάντα πλαστικά παπούτσια που μας εξασφαλίζουν καλή μόνωση.
Φυσικά, δεν πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με εναέρια ή γυμνά ηλεκτροφόρα καλώδια ιδίως όταν αυτά έχουν πέσει στο έδαφος λόγω καταιγίδας ή σεισμού. Ούτε όταν κάνουμε κάποιες εργασίες πάνω σε μεταλλική σκάλα ή στην ταράτσα όταν διορθώνουμε κάποια κεραία. Τέλος, αποφεύγουμε το πέταγμα αετού κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια, ιδίως τις ημέρες με αυξημένη υγρασία.
Αποφεύγουμε επίσης να υπερφορτώνουμε τις πρίζες με πολλές συσκευές, ιδίως όσες καταναλώνουν πολύ ρεύμα. Υπάρχει κίνδυνος υπερθέρμανσης και πρόσκλησης πυρκαγιάς. Όταν βγάζουμε μια συσκευή από την πρίζα δεν την τραβάμε από το καλώδιο αλλά τραβούμε το φις. Απαραίτητος είναι και ο περιοδικός έλεγχος των ηλεκτρικών μας συσκευών για φθορές στα καλώδια ή για σωστή συντήρηση.
Με την ευκαιρία να μην ξεχάσουμε να βγάλουμε από την πρίζα τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δένδρου – αποτελούν συχνά αιτία πυρκαγιάς, όπως βέβαια και τα ξεχασμένα κεριά …
Τέλος, σε παλιότερες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις δεν παρεμβαίνουμε στις ασφάλειες και φροντίζουμε να τις εκσυγχρονίσουμε εγκαθιστώντας ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας. Τα ρελέ αυτά διακόπτουν την παροχή του ρεύματος προς το σπίτι μόλις ανιχνεύσουν έστω και μικρή διαρροή του προς της γη λόγω πιθανού βραχυκυκλώματος ή ηλεκτροπληξίας.
Ας μην ξεχνούμε ότι η πρόληψη και η επιφυλακτικότητα σώζουν ζωές!
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 21 Νοεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-309)
Την αφορμή για το σημερινό άρθρο την πήρα από μια ανάρτηση του φίλου μου Στέλιου Κεσσανίδη στο Facebook. Ο Στέλιος είναι τεχνολόγος - ηλεκτρονικός μηχανικός και εκπαιδευτικός και τον γνωρίζω από την εποχή που ήμασταν Πρόσκοποι.
Διακοπή ρεύματος μετά από βροχή. Μετά από μια έντονη βροχόπτωση είναι πιθανόν να παρουσιαστεί διακοπή ρεύματος. Πριν ζητήσουμε εξωτερική βοήθεια μπορούμε να ελέγξουμε κάποια πράγματα μόνοι μας και ενδεχομένως να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε την τροφοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα. Κι επειδή οι διακοπές ρεύματος μπορεί να σημειωθούν και βράδυ, καλόν είναι να έχουμε κάπου πρόχειρο ένα φακό, κατά προτίμηση επαναφορτιζόμενο με την κίνηση. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το φακό που πιθανότατα διαθέτει το κινητό μας τηλέφωνο.
Κατ’ αρχάς πηγαίνουμε στον γενικό πίνακα και ελέγχουμε τις κεντρικές προστασίες της εγκατάστασης. Δηλαδή τον γενικό και το ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας (κόκκινα βέλη στην φωτογραφία).
Πρώτο βήμα. Αν οι κεντρικές προστασίες δεν έχουν πέσει, και η λυχνία ένδειξης ηλεκτρικού ρεύματος του γενικού πίνακα δεν φωτίζεται τότε, εάν και τα γειτονικά σπίτια δεν έχουν ρεύμα, πρόκειται για βλάβη του δικτύου. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να καλέσουμε τη ΔΕΗ να επιδιορθώσει τη βλάβη (για τα Χανιά καλούμε το 1050 από σταθερό ΟΤΕ ή το 28210-86125).
Δεύτερο βήμα. Αν έχει πέσει κάποια από τις κεντρικές προστασίες, το πρόβλημα ίσως να οφείλεται σε κάποια διαρροή ρεύματος. Κι αυτό επειδή η βροχή έχει περάσει μέσα στους τοίχους ή σε κάποια εξωτερική πρίζα. Αυτό μπορεί να συμβεί ιδίως σε μονοκατοικίες ή παλιά σπίτια εκτεθειμένα στη βροχή. Αν λοιπόν έχει πέσει κάποια από τις κεντρικές προστασίες επιχειρούμε να τις ανεβάσουμε. Αν ανέβουν (και μείνουν ανεβασμένες) έχει καλώς, μάλλον υπήρχε κάποιο προσωρινό πρόβλημα που έχει ξεπεραστεί.
Τρίτο βήμα. Τι γίνεται όμως αν συνεχίσει να πέφτει ο γενικός διακόπτης; Τότε το πρόβλημα είναι σοβαρό και πρέπει να φωνάξουμε ηλεκτρολόγο! Αντίθετα, αν ο γενικός παραμένει και πέφτει μόνο το ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας ίσως να μπορούμε να κάνουμε κάτι μόνοι μας. Αφήνουμε το ρελέ διαφυγής κατεβασμένο και κατεβάζουμε όλους τους διακόπτες του πίνακα. Κάθε ένας από αυτούς τροφοδοτεί ένα τμήμα (κύκλωμα) της εγκατάστασης (κάποιες λάμπες, κάποιες πρίζες, την κουζίνα, το ψυγείο, το πλυντήριο, κλιματιστικά, κλπ.). Κανονικά, για κάθε κύκλωμα θα πρέπει να υπάρχει και η σχετική ένδειξη πάνω στον πίνακα.
Τέταρτο βήμα. Με κατεβασμένους όλους τους επάνω διακόπτες, σηκώνουμε το ρελέ διαφυγής. Αν πέσει, μάλλον δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι – πρέπει να καλέσουμε ηλεκτρολόγο. Αν όμως το ρελέ διαφυγής παραμείνει ανεβασμένο τότε ανεβάζουμε προσεκτικά έναν-έναν και τους επάνω διακόπτες (μπλε βέλη στη φωτογραφία). Αν ανεβάζοντας κάποιον από αυτούς πέσει πάλι το ρελέ, έχουμε εντοπίσει το μέρος του σπιτιού με τη διαρροή. Κάνουμε μια ακόμα δοκιμή και αν πέσει, τον αφήνουμε κατεβασμένο και συνεχίζουμε με τους άλλους διακόπτες.
Έτσι, μπορούμε να εντοπίσουμε τα συγκεκριμένα κυκλώματα που έχουν το πρόβλημα. Θα τα αφήσουμε απομονωμένα και θα φωνάξουμε τον ηλεκτρολόγο ενώ θα περιμένουμε να στεγνώσει η περιοχή όπου σημειώνεται η διαρροή! Αλλά με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε ρεύμα στο υπόλοιπο σπίτι.
Φυσικά, δεν ακουμπάμε πρίζες ούτε επιχειρούμε να «επισκευάσουμε» τη βλάβη μόνοι μας. Σε κάθε περίπτωση που ξεπερνά τα παραπάνω θα πρέπει να απευθυνθούμε σε πιστοποιημένο ηλεκτρολόγο. Γενικά, πάντως ας είμαστε επιφυλακτικοί αν δεν έχουμε ασχοληθεί ποτέ με τα ηλεκτρικά του σπιτιού. Όπως, έγραψε κάτω από την ανάρτηση του Στέλιου ένας σχολιαστής, ο ηλεκτρολόγος και επίσης Πρόσκοπος, Ευτύχιος Αστανάστας από τη Βέροια, «Με το ρεύμα δεν παίζουμε, δεν μυρίζει, δεν φαίνεται, δεν κάνει διακρίσεις. Άρα , οι μαγκιές ας μείνουν στην άκρη και να μην το παίζει μάστορας ο καθένας».
Ηλεκτροπληξίες από αμέλεια. Γενικά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η συνύπαρξη ηλεκτρικού ρεύματος και υγρασίας μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Γι’ αυτό δεν χρησιμοποιούμε ηλεκτρικά εργαλεία ή συσκευές σε υγρό περιβάλλον ή αν δεν είναι γειωμένα και με καλή μόνωση. Δεν χρησιμοποιούμε ηλεκτρικό καλοριφέρ στο μπάνιο, σίδερο ή τοστιέρα δίπλα στο νεροχύτη και δεν φορτίζουμε το κινητό μας δίπλα στο ντους …
Επίσης, επειδή το ανθρώπινο σώμα είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού, κάθε φορά που θα χρησιμοποιήσουμε ηλεκτρικές συσκευές (π.χ. σίδερο σιδερώματος, σεσουάρ μαλλιών, μίξερ κουζίνας) πρέπει απαραίτητα να μην είμαστε ξυπόλυτοι, ούτε με βρεγμένα πόδια. Αυτό ισχύει ιδίως για τις κυρίες – ποτέ πιστολάκι στο μπάνιο, ξυπόλυτες και με βρεγμένα πόδια! Και φοράμε πάντα πλαστικά παπούτσια που μας εξασφαλίζουν καλή μόνωση.
Φυσικά, δεν πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με εναέρια ή γυμνά ηλεκτροφόρα καλώδια ιδίως όταν αυτά έχουν πέσει στο έδαφος λόγω καταιγίδας ή σεισμού. Ούτε όταν κάνουμε κάποιες εργασίες πάνω σε μεταλλική σκάλα ή στην ταράτσα όταν διορθώνουμε κάποια κεραία. Τέλος, αποφεύγουμε το πέταγμα αετού κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια, ιδίως τις ημέρες με αυξημένη υγρασία.
Αποφεύγουμε επίσης να υπερφορτώνουμε τις πρίζες με πολλές συσκευές, ιδίως όσες καταναλώνουν πολύ ρεύμα. Υπάρχει κίνδυνος υπερθέρμανσης και πρόσκλησης πυρκαγιάς. Όταν βγάζουμε μια συσκευή από την πρίζα δεν την τραβάμε από το καλώδιο αλλά τραβούμε το φις. Απαραίτητος είναι και ο περιοδικός έλεγχος των ηλεκτρικών μας συσκευών για φθορές στα καλώδια ή για σωστή συντήρηση.
Με την ευκαιρία να μην ξεχάσουμε να βγάλουμε από την πρίζα τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δένδρου – αποτελούν συχνά αιτία πυρκαγιάς, όπως βέβαια και τα ξεχασμένα κεριά …
Τέλος, σε παλιότερες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις δεν παρεμβαίνουμε στις ασφάλειες και φροντίζουμε να τις εκσυγχρονίσουμε εγκαθιστώντας ρελέ διαφυγής/ηλεκτροπληξίας. Τα ρελέ αυτά διακόπτουν την παροχή του ρεύματος προς το σπίτι μόλις ανιχνεύσουν έστω και μικρή διαρροή του προς της γη λόγω πιθανού βραχυκυκλώματος ή ηλεκτροπληξίας.
Ας μην ξεχνούμε ότι η πρόληψη και η επιφυλακτικότητα σώζουν ζωές!
14 Νοεμβρίου 2017
Ημερολόγιο
Μερικά παραλειπόμενα νέα για τα τροχαία, την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας, τις παγίδες του διαδικτύου και το εντομοκτόνο Round-up
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 14 Νοεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-308)
Τροχαία. Πήγα την Κυριακή στο Πολυτεχνείο στην εκδήλωση μνήμης για την Στέλλα και τον Γιάννη με κεντρικό ομιλητή τον Ιαβέρη. Ο οποίος προσπαθεί να ξυπνήσει τους Έλληνες όσον αφορά τη χαμένη τους αυτοεκτίμηση που τους κάνει αυτόχειρες, δολοφόνους, σακάτηδες όταν πιάνουν τιμόνι. Όσοι ήλθαν στην εκδήλωση παρατήρησαν ίσως τα νέα φανάρια που εγκατέστησε ο Δήμος στην είσοδο του Πολυτεχνείου αλλά και την φρέσκια διαγράμμιση από την στροφή προς Κουνουπιδιανά μέχρι την είσοδο του χωριού.
Κατά την άποψή μου, πρόκειται δυστυχώς για ένα ελλιπές έργο βιτρίνας. Η εισήγηση του Πολυτεχνείου ήταν να κατασκευαστεί κυκλικός κόμβος αλλά και πεζοδρόμια. Επιπλέον, δεν προβλέφθηκε τίποτα στο ύψος του Επαγγελματικού Λυκείου όπου κυκλοφορούν πολυάριθμοι μαθητές. Ούτε στο ύψος του σουπερ-μάρκετ Χαλκιαδάκης όπου και η στάση του αστικού λεωφορείου. Σημείο όπου πάλι διέρχονται πολυάριθμοι φοιτητές όλες σχεδόν τις ώρες της ημέρας.
Η διπλή διαχωριστική γραμμή δεν προβλέπει στροφή για την είσοδο στον Χαλκιαδάκη στο ρεύμα από Κουνουπιδιανά προς Χανιά!!! Δηλαδή όσοι έρχονται από Κουνουπιδιανά ΔΕΝ μπορούν να μπουν νόμιμα στον χώρο στάθμευσης του Χαλκιαδάκη στρίβοντας αριστερά, παρά μόνο αν παραβιάσουν διπλή διαχωριστική γραμμή.
Ο κ. Δήμαρχος απέδωσε τα προβλήματα σε παραλείψεις των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου και υποσχέθηκε να φροντίσει για την επίλυσή τους.
Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας. Σήμερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση της ιδιότητας των Ατόμων με Αναπηρία. Αυτό δυσκολεύει τη μετακίνηση των ΑμεΑ σε άλλες χώρες αφού η εθνική κάρτα ΑμεΑ ενδέχεται να μην αναγνωρίζεται. Γι’ αυτό λοιπόν η ΕΕ αναπτύσσει την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας που θα αποτελέσει τη βάση ενός συστήματος αμοιβαίας αναγνώρισης.
Με την εν λόγω κάρτα τα ΑμεΑ θα αποκτήσουν ισότιμη πρόσβαση σε ορισμένα συγκεκριμένα προνόμια, ιδίως στους τομείς του πολιτισμού, της ψυχαγωγίας και των μεταφορών. Κατ’ αρχάς θα αναγνωρίζεται, σε εθελοντική βάση, από όλες τις χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στο σύστημα. Σε αυτές περιλαμβάνονται το Βέλγιο, η Κύπρος, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Σλοβενία και η Ρουμανία.
Οι χώρες αυτές συμμετείχαν σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα κριτήρια χορήγησης της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας θα συνεχίσουν να καθορίζονται από τα οικεία κράτη μέλη αλλά οι κάτοχοι της θα έχουν τα ίδια δικαιώματα πρόσβασης σε μουσεία, χώρους ψυχαγωγίας και αθλητικά κέντρα με τα ΑμεΑ της φιλοξενούσας χώρας.
Οι παγίδες του διαδικτύου. Οι εκπρόσωποι των τριών μεγάλων εταιρειών του διαδικτύου (Google, Facebook, Twitter) στις καταθέσεις τους στην Αμερικανική Γερουσία αποκάλυψαν τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να επηρεαστούν οι εκλογείς στις τελευταίες αμερικανικές εκλογές.
Χρησιμοποιήθηκαν ως δολώματα διαφημίσεις που αξιοποιούσαν τα θρησκευτικά πιστεύω, την ρατσιστική ιδεολογία και τον πατριωτισμό των ευφάνταστων χρηστών. Οι χρήστες που έδειχναν πως τους αρέσουν ή που αναδημοσίευαν τα σχετικά δημοσιεύματα έμπαιναν στο στόχαστρο των υπηρεσιών παραπλάνησης και λάμβαναν πολυάριθμες ψευδείς ειδήσεις σχετικά με τις εκλογές.
Έτσι κάνοντας like σε μια θρησκευτικού περιεχομένου φωτογραφία ή σε ένα αντίστοιχο δημοσίευμα, ο ανύποπτος χρήστης κατατασσόταν ως «συντηρητικός» και άρχισε να λαμβάνει μηνύματα που τον προέτρεπαν να ψηφίσει συγκεκριμένο υποψήφιο, κάτι που αποτελούσε σαφή προσπάθεια χειραγώγησης του εκλογικού σώματος. Όλη αυτή η εκστρατεία εκπορευόταν μάλιστα από κάποιες υπηρεσίες πληροφοριών ξένης χώρας και την καθιστούσε επικίνδυνη για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Προσοχή λοιπόν στα δημοσιεύματα, στις φωτογραφίες και στα σχόλια που κάνετε στο Facebook, στις αναρτήσεις σας στο Twitter και στα μηνύματα που ανταλλάσετε μέσω Google. Αποκαλύπτουν τα πολιτικά σας ενδιαφέροντα και είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για να επηρεάσουν τη γνώμη σας και την ψήφο σας στις επόμενες εκλογές.
Αποκαλύψεις για το Round-up. Το εν λόγω ζιζανιοκτόνο είναι γνωστό και χρησιμοποιείται ευρέως και στην Ελλάδα. Περιέχει γλυφοσάτη (glyphosate) μια χημική ένωση που έχει χαρακτηριστεί ως «πιθανώς καρκινογόνα» από τον παγκόσμιο οργανισμό Υγείας.
Στο πλαίσιο της εκδίκασης της προσφυγής 3.500 ατόμων κατά της Μονσάντο, δηλ. της εταιρείας που κατασκευάζει το Round-up, αποχαρακτηρίστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν χιλιάδες εσωτερικά έγγραφα. Τα οποία αποδεικνύουν ότι επί σειρά ετών η εταιρεία παραπλανούσε τις αρχές και το κοινό σχετικά με την επικινδυνότητα του προϊόντος. Και το έκανε παραποιώντας επιστημονικά δεδομένα, τοποθετώντας δικούς της επιστήμονες σε θέσεις κλειδιά του δημοσίου και χρηματοδοτώντας τα ΜΜΕ.
Η άδεια κυκλοφορίας της γλυφοσάτης στην ΕΕ λήγει τον Δεκέμβριο και έχουν μαζευτεί υπογραφές πολιτών για να μην ανανεωθεί. Οι συζητήσεις στην αρμόδια επιτροπή των κρατών μελών συνεχίζονται με ορισμένα κράτη να αντιτάσσονται πλήρως στην ανανέωση, ενώ άλλα την υποστηρίζουν.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 14 Νοεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-308)
Τροχαία. Πήγα την Κυριακή στο Πολυτεχνείο στην εκδήλωση μνήμης για την Στέλλα και τον Γιάννη με κεντρικό ομιλητή τον Ιαβέρη. Ο οποίος προσπαθεί να ξυπνήσει τους Έλληνες όσον αφορά τη χαμένη τους αυτοεκτίμηση που τους κάνει αυτόχειρες, δολοφόνους, σακάτηδες όταν πιάνουν τιμόνι. Όσοι ήλθαν στην εκδήλωση παρατήρησαν ίσως τα νέα φανάρια που εγκατέστησε ο Δήμος στην είσοδο του Πολυτεχνείου αλλά και την φρέσκια διαγράμμιση από την στροφή προς Κουνουπιδιανά μέχρι την είσοδο του χωριού.
Κατά την άποψή μου, πρόκειται δυστυχώς για ένα ελλιπές έργο βιτρίνας. Η εισήγηση του Πολυτεχνείου ήταν να κατασκευαστεί κυκλικός κόμβος αλλά και πεζοδρόμια. Επιπλέον, δεν προβλέφθηκε τίποτα στο ύψος του Επαγγελματικού Λυκείου όπου κυκλοφορούν πολυάριθμοι μαθητές. Ούτε στο ύψος του σουπερ-μάρκετ Χαλκιαδάκης όπου και η στάση του αστικού λεωφορείου. Σημείο όπου πάλι διέρχονται πολυάριθμοι φοιτητές όλες σχεδόν τις ώρες της ημέρας.
Η διπλή διαχωριστική γραμμή δεν προβλέπει στροφή για την είσοδο στον Χαλκιαδάκη στο ρεύμα από Κουνουπιδιανά προς Χανιά!!! Δηλαδή όσοι έρχονται από Κουνουπιδιανά ΔΕΝ μπορούν να μπουν νόμιμα στον χώρο στάθμευσης του Χαλκιαδάκη στρίβοντας αριστερά, παρά μόνο αν παραβιάσουν διπλή διαχωριστική γραμμή.
Ο κ. Δήμαρχος απέδωσε τα προβλήματα σε παραλείψεις των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου και υποσχέθηκε να φροντίσει για την επίλυσή τους.
Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας. Σήμερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση της ιδιότητας των Ατόμων με Αναπηρία. Αυτό δυσκολεύει τη μετακίνηση των ΑμεΑ σε άλλες χώρες αφού η εθνική κάρτα ΑμεΑ ενδέχεται να μην αναγνωρίζεται. Γι’ αυτό λοιπόν η ΕΕ αναπτύσσει την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας που θα αποτελέσει τη βάση ενός συστήματος αμοιβαίας αναγνώρισης.
Με την εν λόγω κάρτα τα ΑμεΑ θα αποκτήσουν ισότιμη πρόσβαση σε ορισμένα συγκεκριμένα προνόμια, ιδίως στους τομείς του πολιτισμού, της ψυχαγωγίας και των μεταφορών. Κατ’ αρχάς θα αναγνωρίζεται, σε εθελοντική βάση, από όλες τις χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στο σύστημα. Σε αυτές περιλαμβάνονται το Βέλγιο, η Κύπρος, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Σλοβενία και η Ρουμανία.
Οι χώρες αυτές συμμετείχαν σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα κριτήρια χορήγησης της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας θα συνεχίσουν να καθορίζονται από τα οικεία κράτη μέλη αλλά οι κάτοχοι της θα έχουν τα ίδια δικαιώματα πρόσβασης σε μουσεία, χώρους ψυχαγωγίας και αθλητικά κέντρα με τα ΑμεΑ της φιλοξενούσας χώρας.
Οι παγίδες του διαδικτύου. Οι εκπρόσωποι των τριών μεγάλων εταιρειών του διαδικτύου (Google, Facebook, Twitter) στις καταθέσεις τους στην Αμερικανική Γερουσία αποκάλυψαν τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να επηρεαστούν οι εκλογείς στις τελευταίες αμερικανικές εκλογές.
Χρησιμοποιήθηκαν ως δολώματα διαφημίσεις που αξιοποιούσαν τα θρησκευτικά πιστεύω, την ρατσιστική ιδεολογία και τον πατριωτισμό των ευφάνταστων χρηστών. Οι χρήστες που έδειχναν πως τους αρέσουν ή που αναδημοσίευαν τα σχετικά δημοσιεύματα έμπαιναν στο στόχαστρο των υπηρεσιών παραπλάνησης και λάμβαναν πολυάριθμες ψευδείς ειδήσεις σχετικά με τις εκλογές.
Έτσι κάνοντας like σε μια θρησκευτικού περιεχομένου φωτογραφία ή σε ένα αντίστοιχο δημοσίευμα, ο ανύποπτος χρήστης κατατασσόταν ως «συντηρητικός» και άρχισε να λαμβάνει μηνύματα που τον προέτρεπαν να ψηφίσει συγκεκριμένο υποψήφιο, κάτι που αποτελούσε σαφή προσπάθεια χειραγώγησης του εκλογικού σώματος. Όλη αυτή η εκστρατεία εκπορευόταν μάλιστα από κάποιες υπηρεσίες πληροφοριών ξένης χώρας και την καθιστούσε επικίνδυνη για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Προσοχή λοιπόν στα δημοσιεύματα, στις φωτογραφίες και στα σχόλια που κάνετε στο Facebook, στις αναρτήσεις σας στο Twitter και στα μηνύματα που ανταλλάσετε μέσω Google. Αποκαλύπτουν τα πολιτικά σας ενδιαφέροντα και είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για να επηρεάσουν τη γνώμη σας και την ψήφο σας στις επόμενες εκλογές.
Αποκαλύψεις για το Round-up. Το εν λόγω ζιζανιοκτόνο είναι γνωστό και χρησιμοποιείται ευρέως και στην Ελλάδα. Περιέχει γλυφοσάτη (glyphosate) μια χημική ένωση που έχει χαρακτηριστεί ως «πιθανώς καρκινογόνα» από τον παγκόσμιο οργανισμό Υγείας.
Στο πλαίσιο της εκδίκασης της προσφυγής 3.500 ατόμων κατά της Μονσάντο, δηλ. της εταιρείας που κατασκευάζει το Round-up, αποχαρακτηρίστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν χιλιάδες εσωτερικά έγγραφα. Τα οποία αποδεικνύουν ότι επί σειρά ετών η εταιρεία παραπλανούσε τις αρχές και το κοινό σχετικά με την επικινδυνότητα του προϊόντος. Και το έκανε παραποιώντας επιστημονικά δεδομένα, τοποθετώντας δικούς της επιστήμονες σε θέσεις κλειδιά του δημοσίου και χρηματοδοτώντας τα ΜΜΕ.
Η άδεια κυκλοφορίας της γλυφοσάτης στην ΕΕ λήγει τον Δεκέμβριο και έχουν μαζευτεί υπογραφές πολιτών για να μην ανανεωθεί. Οι συζητήσεις στην αρμόδια επιτροπή των κρατών μελών συνεχίζονται με ορισμένα κράτη να αντιτάσσονται πλήρως στην ανανέωση, ενώ άλλα την υποστηρίζουν.
31 Οκτωβρίου 2017
Υποψήφιοι αυτόχειρες και επίδοξοι δολοφόνοι
Μερικές καθημερινές συμπεριφορές δείχνουν ότι δεν αγαπούμε τη ζωή και την υγεία, ούτε τη δική μας ούτε των άλλων …
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 31 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-307)
Τροχαία. Η Βρετανία προχωρεί στην αναμόρφωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας δημιουργώντας ένα νέο αδίκημα, την πρόκληση τραυματισμού λόγω απερίσκεπτης οδήγησης. Σε περίπτωση που προκληθεί θάνατος λόγω υπερβολικής ταχύτητας, αγώνων ταχύτητας, οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος και ουσιών ή χρήσης κινητού τηλεφώνου, θα προβλέπεται ποινή ισόβιας κάθειρξης αντί για την 14ετή φυλάκιση που προβλέπεται σήμερα.
Επιπλέον, το βρετανικό Υπουργείο Μεταφορών έχει διπλασιάσει το πρόστιμο για την χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, ανεβάζοντάς το στις 200 λίρες (περίπου 225 ευρώ) με ταυτόχρονη επιβολή 6 βαθμών ποινής στους οδηγούς.
Στη χώρα μας τα παραπάνω δεν θεωρούνται εγκλήματα αλλά πλημμελήματα! Έτσι, οι δολοφόνοι οδηγοί, αν έχουν επιζήσει, απελευθερώνονται αυθημερόν και έχουν την δυνατότητα να ξαναπιάσουν το τιμόνι πριν ακόμη στεγνώσει το αίμα των θυμάτων τους στην άσφαλτο. Κι αυτό παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις πολλών για τον χαρακτηρισμό των πράξεων αυτών ως τροχαίων εγκλημάτων. Όπως του Σταύρου Πολέντα, προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρωγής και Αλληλεγγύης Οικογενειών Θυμάτων Τροχαίων Δυστυχημάτων «Ο Άγιος Χριστόφορος». Ή του γνωστού πρώην οδηγού αγώνων και ειδικού σε θέματα οδικής ασφάλειας Ιαβέρη (Αναστάσιου Μαρκουίζου).
Επιπλέον, η κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι σχεδιάζει τη σύνδεση των προστίμων για τις παραβάσεις του ΚΟΚ με το εισόδημα των παραβατών, κάτι που αποτελεί την χειρότερη μορφή ταξικού διαχωρισμού από την εποχή της φεουδαρχίας!
Φυτοφάρμακα. Μιλούσα τις προάλλες με έναν ελαιοπαραγωγό, στον οποίο συνέστησαν να χρησιμοποιήσει ένα συγκεκριμένο εντομοκτόνο (Bulldock) κατά του δάκου. Παρόλο που οι οδηγίες του προϊόντος μιλούν για δολωματικό ψεκασμό, η συμβουλή που δόθηκε ήταν για ψεκασμό ολικής κάλυψης. Ο υπόψη αγρότης διαπίστωσε με τρόμο ότι σε αυτή την περίπτωση η συγκομιδή επιτρέπεται μόνο 56 ημέρες μετά το τελευταίο ψέκασμα! Γιατί το συγκεκριμένο προϊόν είναι ιδιαίτερα τοξικό για τον άνθρωπο, τα ψάρια και τις μέλισσες.
Πολλά από τα ενεργά συστατικά των φυτοφαρμάκων είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνα. Είχαμε γράψει και παλιότερα για τις βλαβερές συνέπειες της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων, ιδίως όταν δεν λαμβάνονται οι προβλεπόμενες προφυλάξεις (βλ. Χ.Ν. 28/6/2012). Για να προστατευθούν οι ραντιστές (φόρμα, μάσκα, γυαλιά, υποδήματα, γάντια) αλλά και το περιβάλλον (π.χ. ο υδροφόρος ορίζοντας, τα άγρια ζώα αλλά τα χρήσιμα έντομα όπως οι μέλισσες). Επιπλέον, τα προστατευτικά ρούχα πρέπει να καθαρίζονται χωριστά από τα υπόλοιπα ρούχα της οικογένειας, προκειμένου τα φάρμακα να μην περάσουν στα παιδιά.
Κάπνισμα. Το έχουμε γράψει άπειρες φορές. Το κάπνισμα σκοτώνει! Κι όχι μόνο τους καπνιστές αλλά και όσους δεν καπνίζουν αλλά αναπνέουν τον καπνό του τσιγάρου, ιδίως σε κλειστούς χώρους (παθητικοί καπνιστές). Για να προστατευθούν αμφότεροι έχουν θεσπιστεί σε όλο τον κόσμο νόμοι που απαγορεύουν το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Στην Ελλάδα ο σχετικός νόμος δυστυχώς δεν εφαρμόζεται!
Ο καπνιστής που ξεφυσά τον καπνό του τσιγάρου του πάνω στον μη καπνιστή, εκτός από την βλάβη που προκαλεί στην δική του υγεία, δείχνει και παντελή έλλειψη σεβασμού για την ζωή και την υγεία του πλησίον του. Που μπορεί να είναι το παιδί του, η σύντροφός του, ο φίλος του. Όταν μάλιστα η ιατρική έρευνα έχει τεκμηριώσει τις βλαβερές συνέπειες του καπνού από την δεκαετία του 1950.
Διαπροσωπικό μίσος. Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα κηρύγματα μίσους εναντίον κάθε είδους μειονοτικών ομάδων. Μερικοί θρησκευτικοί ηγέτες και δημόσια πρόσωπα βάζουν στο στόχαστρο ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας ή φυλετικού προσανατολισμού. Ή και ανθρώπους που έχουν φτάσει στη χώρα μας ως πρόσφυγες δραπετεύοντας από ζώνες πολέμων, σφαγών και καταπίεσης.
Παράλληλα, μερικοί πολιτικοί επαναφέρουν στην επικαιρότητα περιόδους της πρόσφατης ιστορίας μας κατά τις οποίες κυριάρχησαν αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις. Διάφορες ομάδες αμφίβολης προέλευσης προχωρούν και σε πράξεις βίας σε πανεπιστήμια, νοσοκομεία, σε δημόσιους ανοικτούς χώρους.
Η κατάληξη των εν λόγω φαινομένων είναι γνωστή από τη μελέτη της ιστορίας. Και δεν είναι ποτέ ευχάριστη. Γιατί η βία προκαλεί περισσότερη βία ... Ή όπως μας λέει ο σοφός Σολομώντας στις Παροιμίες λ'-33 «άμελγε γάλα και εσταί βούτυρον, εαν δε εκπιέζης μυκτήραν εξελεύσεται αίμα εαν δε εξέλκης λόγους εξελεύσονται κρίσεις και μάχαι» ή σε μια πιο σύγχρονη μετάφραση «όστις χτυπά το γάλα, εκβάλλει βούτυρον και όστις εκθλίβει την ρίνα εκβάλλει αίμα και όστις ερεθίζει οργήν, εκβάλλει μάχας».
Συμπέρασμα. Οι αντικοινωνικές συμπεριφορές που πολλαπλασιάζονται στη χώρα μας δείχνουν ότι δεν εκτιμούμε τη ζωή και την υγεία, κι ας ευχόμαστε συνέχεια «πρώτα η υγεία», «εις υγεία» κι «αν έχουμε υγεία όλα τα άλλα τα βρίσκουμε». Απαιτούμε τον σεβασμό των άλλων αλλά οι περισσότεροι δεν δείχνουμε σεβασμό προς τους πλησίον μας, προς τους συμπολίτες μας, προς τους ξένους - τους οποίους οι πρόγονοί μας, τους οποίους τόσο συχνά επικαλούμαστε, θεωρούσαν ιερούς. Και με τις απερίσκεπτες συμπεριφορές μας ως υποψήφιοι αυτόχειρες ή επίδοξοι δολοφόνοι προκαλούμε πόνο στους δικούς μας και στην κοινωνία γενικότερα …Ας μετανοήσουμε όσο είναι ακόμη καιρός!
24 Οκτωβρίου 2017
Γράμμα από τις Βρυξέλλες
Από τη συνάντηση εκπροσώπων των ευρωπαϊκών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης με στόχο να γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ασφαλής (#makeEUsafe)
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 24 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-306)
Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στις Βρυξέλλες προσκεκλημένος της Ένωσης για τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Επειγόντων – 112 (ΕΕΝΑ). Μαζί με δεκάδες μέλη υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης από όλη την Ευρώπη συζητήσαμε επί δύο μέρες τις ανάγκες τους και τις μελλοντικές προοπτικές στoν κρίσιμο τομέα της επικοινωνίας των αρχών διαχείρισης επειγόντων με τους πολίτες, όταν βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα ατυχήματα, καταστροφές και κρίσεις.
Συμμετείχαν πυροσβέστες, γιατροί επειγόντων και αστυνομικοί, καθώς και ειδικοί σε θέματα μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διαχείρισης κρίσεων, γεωεντοπισμού, κυβερνοασφάλειας και χαρτογράφησης αυτόματων απινιδωτών. Η χώρα μας, η οποία υποδέχεται κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες από όλο τον κόσμο, δεν είχε στείλει δυστυχώς εκπροσώπους από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Αν είχαν έλθει θα είχαν επωφεληθεί ιδιαίτερα από τις εμπειρίες των συναδέλφων τους από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θεματολογία της συνάντησης. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκαν αρχικά τα ανοικτά θέματα σχετικά με την εφαρμογή της υπηρεσίας eCall. Πρόκειται για το σύστημα το οποίο, από τον Απρίλιο του 2018, θα επιτρέπει στα αυτοκίνητα να καλούν αυτόματα τον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων 112 σε περίπτωση ατυχήματος, ακόμη κι αν οι επιβαίνοντες δεν είναι σε θέση να το κάνουν οι ίδιοι. Όλα τα καινούργια αυτοκίνητα θα είναι εξοπλισμένα υποχρεωτικά με το νέο σύστημα, ενώ τα παλαιά θα εξοπλιστούν σταδιακά.
Συζητήθηκαν επίσης τα διδάγματα από την εγκατάσταση του προηγμένου γεωεντοπισμού έξυπνων κινητών τηλεφώνων (Advanced Mobile Location ή AML). Αναφέρθηκαν οι εμπειρίες των χωρών που έχουν ήδη εγκαταστήσει το σύστημα αυτό ή που το δοκιμάζουν (Βρετανία, Εσθονία, και Λιθουανία Ισλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Βέλγιο, Ιταλία, Αυστρία, Σλοβενία). Αναφέρθηκε το κόστος εγκατάστασης (περίπου 50.000 €) και τα τεράστια οφέλη του γεωεντοπισμού σε ακτίνα λίγων μέτρων αντί για πολλά χιλιόμετρα με τα υπάρχοντα συστήματα (βλ και Χ.Ν. 4/5/2016)
Άλλα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν τη χρήση δρόνων (drones) και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Τα προβλήματα της χαρτογράφησης των αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών. Και τις προκλήσεις των υπεύθυνων διαχείρισης κρίσεων που αντιμετωπίζουν απρόβλεπτες ή πολύπλοκες καταστάσεις για τις οποίες δεν έχουν καταρτίσει σχέδια εκ των προτέρων. Πολλές από τις σύγχρονες κρίσεις απαιτούν σπάνιες ηγετικές ικανότητες και δεξιότητες διαχείρισης του απρόβλεπτου.
Συνάντηση με τους Ευρωβουλευτές. Την τρίτη μέρα της εκδήλωσης, οι εκπρόσωποι των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης επισκέφτηκαν, φορώντας τις στολές τους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το έκαναν για να ενημερώσουν τους ευρωβουλευτές των χωρών τους για τις κοινές τους θέσεις σχετικά με την υπό συζήτηση νέα νομοθεσία για τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών. Στόχος ήταν να γίνει η ΕΕ ασφαλής (#makeEUsafe).
Η νομοθεσία αυτή αντικαθιστά και ενισχύει την υφιστάμενη νομοθεσία για το 112 και άλλα θέματα τηλεπικοινωνιών που αφορούν άμεσα τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Ιδιαίτερη ενημέρωση έγινε επίσης για την ανάγκη θέσπισης ευρωπαϊκής στρατηγικής για την πυρασφάλεια καθώς και για τις ανάγκες των θυμάτων τρομοκρατικών επιθέσεων. Να σημειωθεί το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι καθώς και πλήθους ευρωβουλευτών που επισκέφτηκαν τα σημεία ενημέρωσης κάθε χώρας για ενημέρωση.
Πολλές από τις θέσεις των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης έχουν ήδη υιοθετηθεί από την κοινοβουλευτική επιτροπή εσωτερικής αγοράς και προστασίας των καταναλωτών αλλά απομένει η έγκρισή τους και από το Συμβούλιο Υπουργών Τηλεπικοινωνιών και από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αφορούν τον προηγμένο γεωεντοπισμό αλλά και την πρόβλεψη για ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των πολιτών σε περιπτώσεις επικείμενων ή εξελισσόμενων καταστροφών και κρίσεων. Επίσης την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων 112.
Πορεία για τα θύματα της τρομοκρατίας. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε πορεία από το χώρο μπροστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών μέχρι το μνημείο των θυμάτων της τρομοκρατίας στις Βρυξέλλες. Εκτός από τους εκπροσώπους των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης από όλη την Ευρώπη, συμμετείχαν ο υπουργός εσωτερικών του Βελγίου, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας, ο δήμαρχος των Βρυξελλών, οι αρχηγοί αστυνομίας και πυροσβεστικής του Βελγίου και πλήθος κόσμου. Χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρόεδρος της ΕΕΝΑ Δρ Δημήτρης Πύρρος, επιστημονικός διευθυντής του ΕΚΑΒ.
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που όλοι οι παρευρισκόμενοι άφησαν από ένα λευκό τριαντάφυλλο στο μνημείο, το οποίο έχει φτιαχτεί ακριβώς για να θυμίζει τα θύματα της τρομοκρατίας και την υποχρέωσή όλων μας να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην υπάρξουν άλλες απώλειες ανθρώπινων ζωών στο μέλλον.
Η ενίσχυση της ετοιμότητας των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης με κάθε μέσον πρέπει να αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της πολιτείας. Μαζί με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων πρόληψης και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων ατυχημάτων και καταστροφών αποτελεί δείγμα πολιτισμένης χώρας που νοιάζεται για την ζωή, την υγεία και την προστασία των ελλήνων πολιτών αλλά και των πολυάριθμων επισκεπτών της όμορφης χώρας μας.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 24 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-306)
Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στις Βρυξέλλες προσκεκλημένος της Ένωσης για τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Επειγόντων – 112 (ΕΕΝΑ). Μαζί με δεκάδες μέλη υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης από όλη την Ευρώπη συζητήσαμε επί δύο μέρες τις ανάγκες τους και τις μελλοντικές προοπτικές στoν κρίσιμο τομέα της επικοινωνίας των αρχών διαχείρισης επειγόντων με τους πολίτες, όταν βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα ατυχήματα, καταστροφές και κρίσεις.
Συμμετείχαν πυροσβέστες, γιατροί επειγόντων και αστυνομικοί, καθώς και ειδικοί σε θέματα μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διαχείρισης κρίσεων, γεωεντοπισμού, κυβερνοασφάλειας και χαρτογράφησης αυτόματων απινιδωτών. Η χώρα μας, η οποία υποδέχεται κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες από όλο τον κόσμο, δεν είχε στείλει δυστυχώς εκπροσώπους από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Αν είχαν έλθει θα είχαν επωφεληθεί ιδιαίτερα από τις εμπειρίες των συναδέλφων τους από τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θεματολογία της συνάντησης. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκαν αρχικά τα ανοικτά θέματα σχετικά με την εφαρμογή της υπηρεσίας eCall. Πρόκειται για το σύστημα το οποίο, από τον Απρίλιο του 2018, θα επιτρέπει στα αυτοκίνητα να καλούν αυτόματα τον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων 112 σε περίπτωση ατυχήματος, ακόμη κι αν οι επιβαίνοντες δεν είναι σε θέση να το κάνουν οι ίδιοι. Όλα τα καινούργια αυτοκίνητα θα είναι εξοπλισμένα υποχρεωτικά με το νέο σύστημα, ενώ τα παλαιά θα εξοπλιστούν σταδιακά.
Συζητήθηκαν επίσης τα διδάγματα από την εγκατάσταση του προηγμένου γεωεντοπισμού έξυπνων κινητών τηλεφώνων (Advanced Mobile Location ή AML). Αναφέρθηκαν οι εμπειρίες των χωρών που έχουν ήδη εγκαταστήσει το σύστημα αυτό ή που το δοκιμάζουν (Βρετανία, Εσθονία, και Λιθουανία Ισλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Βέλγιο, Ιταλία, Αυστρία, Σλοβενία). Αναφέρθηκε το κόστος εγκατάστασης (περίπου 50.000 €) και τα τεράστια οφέλη του γεωεντοπισμού σε ακτίνα λίγων μέτρων αντί για πολλά χιλιόμετρα με τα υπάρχοντα συστήματα (βλ και Χ.Ν. 4/5/2016)
Άλλα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν τη χρήση δρόνων (drones) και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Τα προβλήματα της χαρτογράφησης των αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών. Και τις προκλήσεις των υπεύθυνων διαχείρισης κρίσεων που αντιμετωπίζουν απρόβλεπτες ή πολύπλοκες καταστάσεις για τις οποίες δεν έχουν καταρτίσει σχέδια εκ των προτέρων. Πολλές από τις σύγχρονες κρίσεις απαιτούν σπάνιες ηγετικές ικανότητες και δεξιότητες διαχείρισης του απρόβλεπτου.
Συνάντηση με τους Ευρωβουλευτές. Την τρίτη μέρα της εκδήλωσης, οι εκπρόσωποι των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης επισκέφτηκαν, φορώντας τις στολές τους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το έκαναν για να ενημερώσουν τους ευρωβουλευτές των χωρών τους για τις κοινές τους θέσεις σχετικά με την υπό συζήτηση νέα νομοθεσία για τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών. Στόχος ήταν να γίνει η ΕΕ ασφαλής (#makeEUsafe).
Η νομοθεσία αυτή αντικαθιστά και ενισχύει την υφιστάμενη νομοθεσία για το 112 και άλλα θέματα τηλεπικοινωνιών που αφορούν άμεσα τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Ιδιαίτερη ενημέρωση έγινε επίσης για την ανάγκη θέσπισης ευρωπαϊκής στρατηγικής για την πυρασφάλεια καθώς και για τις ανάγκες των θυμάτων τρομοκρατικών επιθέσεων. Να σημειωθεί το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι καθώς και πλήθους ευρωβουλευτών που επισκέφτηκαν τα σημεία ενημέρωσης κάθε χώρας για ενημέρωση.
Πολλές από τις θέσεις των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης έχουν ήδη υιοθετηθεί από την κοινοβουλευτική επιτροπή εσωτερικής αγοράς και προστασίας των καταναλωτών αλλά απομένει η έγκρισή τους και από το Συμβούλιο Υπουργών Τηλεπικοινωνιών και από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αφορούν τον προηγμένο γεωεντοπισμό αλλά και την πρόβλεψη για ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των πολιτών σε περιπτώσεις επικείμενων ή εξελισσόμενων καταστροφών και κρίσεων. Επίσης την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων 112.
Πορεία για τα θύματα της τρομοκρατίας. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε πορεία από το χώρο μπροστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών μέχρι το μνημείο των θυμάτων της τρομοκρατίας στις Βρυξέλλες. Εκτός από τους εκπροσώπους των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης από όλη την Ευρώπη, συμμετείχαν ο υπουργός εσωτερικών του Βελγίου, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας, ο δήμαρχος των Βρυξελλών, οι αρχηγοί αστυνομίας και πυροσβεστικής του Βελγίου και πλήθος κόσμου. Χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρόεδρος της ΕΕΝΑ Δρ Δημήτρης Πύρρος, επιστημονικός διευθυντής του ΕΚΑΒ.
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που όλοι οι παρευρισκόμενοι άφησαν από ένα λευκό τριαντάφυλλο στο μνημείο, το οποίο έχει φτιαχτεί ακριβώς για να θυμίζει τα θύματα της τρομοκρατίας και την υποχρέωσή όλων μας να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην υπάρξουν άλλες απώλειες ανθρώπινων ζωών στο μέλλον.
Η ενίσχυση της ετοιμότητας των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης με κάθε μέσον πρέπει να αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της πολιτείας. Μαζί με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων πρόληψης και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων ατυχημάτων και καταστροφών αποτελεί δείγμα πολιτισμένης χώρας που νοιάζεται για την ζωή, την υγεία και την προστασία των ελλήνων πολιτών αλλά και των πολυάριθμων επισκεπτών της όμορφης χώρας μας.
17 Οκτωβρίου 2017
Απελευθέρωση …
Τα κύρια σημεία της ομιλίας του ψυχολόγου Ιωάννη Λύκου σχετικά με τις ψυχολογικές παραμέτρους της εξάρτησης από τον καπνό
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 17 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-305)
Το αίτημα για περισσότερη ελευθερία είναι στην ημερησία διάταξη. Το φωνάζουν οι φοιτητές και όσοι υποφέρουν από τα μέτρα που αναγκάστηκαν να πάρουν οι κυβερνήσεις λόγω μνημονίων. Το προβάλουν οι λογοτέχνες, οι τραγουδοποιοί και οι ηθοποιοί με τα έργα τους. Το γιορτάζουμε στις εθνικές εορτές και επετείους. Τι θα λέγατε όμως αν σας έλεγα ότι ένας στους τρεις Έλληνες έχει υποδουλωθεί με ύπουλο τρόπο; Και μάλιστα συνεχίζει να είναι δούλος μιας ολέθριας συνήθειας! Του καπνίσματος.
Αυτό ήταν το συμπέρασμα που έβγαλα ακούγοντας τους ομιλητές της εκδήλωσης που οργάνωσε πριν λίγες μέρες η πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και εργασία χωρίς καπνό - Χανιά» με θέμα την σχέση καρδιαγγειακών νοσημάτων και καπνίσματος. Ιδίως όταν άκουσα τον ψυχολόγο Ιωάννη Λύκο να μιλάει για τις ψυχολογικές παραμέτρους της εξάρτησης από τον καπνό.
Τα στάδια για την διακοπή του καπνίσματος. Είναι γεγονός, τόνισε ο κ. Λύκος, ότι η εξάρτηση από το τσιγάρο δεν ξεχνιέται εύκολα ενώ η διακοπή του καπνίσματος απαιτεί συχνά περισσότερες προσπάθειες. Αναφέρθηκε μάλιστα αναλυτικά στα πέντε στάδια για την απεξάρτηση. Στο πρώτο στάδιο ο καπνιστής δεν έχει συνειδητοποιήσει την βλαπτικότητα της συνήθειας (κάτι που ισχύει ιδίως για τους εφήβους). Στο δεύτερο στάδιο, όταν αρχίσουν κάποια προβλήματα (όπως ο τσιγαρόβηχας) ο καπνιστής συνειδητοποιεί τις συνέπειες και αναλύει τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της συνήθειάς του.
Το τρίτο στάδιο, χαρακτηρίζεται από προετοιμασία και αποφασιστικότητα για δράση αλλά και από τη διερεύνηση των τρόπων διακοπής του καπνίσματος. Στο τέταρτο στάδιο έχει πλέον ληφθεί η απόφαση και τίθενται σε πράξη οι μέθοδοι που επιλέχτηκαν. Τέλος, στο πέμπτο στάδιο ο πρώην καπνιστής αγωνίζεται να διατηρήσει τη νέα συμπεριφορά και την ιδιότητα του μη καπνιστή. Ωστόσο, σε όλα τα στάδια υπάρχει κίνδυνος υποτροπής, αλλά ευτυχώς κανείς δεν επιστρέφει στο πρώτο στάδιο. Μάλιστα όταν η προσπάθεια επαναληφθεί, ο καπνιστής είναι πιο ενημερωμένος και συχνά πιο αποφασισμένος.
Ο ρόλος της νικοτίνης. Ο κ. Λύκος τόνισε ότι η νικοτίνη είναι ένα ύπουλο μόριο και το παρομοίασε με κακό ερωτικό σύντροφο - αρχικά δίνει ευχαρίστηση μετά όμως γίνεται απαραίτητο και δημιουργεί συμπτώματα στερητικού συνδρόμου (δυσκολία συγκέντρωσης, δυσκολία στον ύπνο, συμπτώματα κατάθλιψης, αύξηση της όρεξης, διάχυτοι πόνοι στο σώμα). Έτσι η ζωή του καπνιστή γίνεται μια αλληλουχία από διαδοχικά στερητικά σύνδρομα, τα οποία ο καπνιστής έχει πια μάθει να ανακουφίζει καπνίζοντας ένα τσιγάρο.
Μάλιστα, η απεξάρτηση είναι δυσκολότερη αν το κάπνισμα έχει αρχίσει σε εφηβική, νεαρή ή και παιδική ηλικία. Όποιος δεν έχει γίνει πελάτης της καπνοβιομηχανίας μέχρι την ενηλικίωσή του, δύσκολα ξεκινά το κάπνισμα μετά. Οι έφηβοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι ζουν σε περιβάλλον καπνιστών ή έχουν αντίστοιχα πρότυπα συμπεριφοράς και υφίστανται την πίεση του περιβάλλοντος και της παρέας. Να σημειωθεί ότι στην εκδήλωση τονίστηκε από άλλους ομιλητές ότι η νικοτίνη έρχεται δεύτερη μετά την ηρωίνη όσον αφορά την σωματική εξάρτηση και τρίτη μετά και την κοκαΐνη όσον αφορά την ψυχολογική εξάρτηση.
Το μεγάλο εμπόδιο: η νοηματοδότηση του καπνίσματος. Η αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου που προκαλεί η νικοτίνη είναι το πρώτο βήμα για την διακοπή του καπνίσματος αλλά δεν είναι το βασικό εμπόδιο. Επειδή ο άνθρωπος έχει την τάση να επενδύει κάθε πράξη με κάποιο νόημα το κάπνισμα συνδέεται τελικά με συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Ο έφηβος καπνίζει για να δείξει ανδρισμό, ενηλικίωση, επαναστατικότητα. Ο ενήλικας για να συγκεντρώσει τις σκέψεις του, γιατί το ευχαριστιέται, γιατί ηρεμεί μετά τη δουλειά αλλά και μηχανικά μετά το μεσημεριανό, με τον απογευματινό καφέ, στην τουαλέτα, ακόμη και μετά το γυμναστήριο ή την ερωτική πράξη.
Η ανατροπή αυτής της νοηματοδότησης που αναπτύσσεται σταδιακά είναι το δυσκολότερο βήμα, τόνισε ο κ. Λύκος. Συνεπώς, η διακοπή του καπνίσματος απαιτεί μελέτη της συμπεριφοράς του καπνιστή - πώς καπνίζει, πόσα τσιγάρα, σε ποιες στιγμές της ημέρας καπνίζει τα περισσότερα, πότε είναι περισσότερο ευάλωτος στην επιθυμία. Το ποίημα του Παντελή Μπουκάλα «Καπνός αι ημέραι» περιγράφει παραστατικά αυτή τη νοηματοδότηση. Με δυο λόγια: το τσιγάρο δεν είναι μόνο η νικοτίνη.
Ο δρόμος προς την ελευθερία. Θέλουμε να απελευθερωθούμε από αυτό τον ύπουλο δυνάστη; Πρώτον: πηγαίνουμε σε ένα ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Δεύτερον: μελετούμε τη σχέση ζωής που έχουμε με το τσιγάρο. Ο συντομότερος δρόμος είναι η φαρμακοθεραπεία αλλά και με κάποια συμβουλευτική ψυχοθεραπεία. Συμπληρωματικά, μεγάλη ώθηση στη διακοπή δίνει και η υποχρεωτική εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Ωστόσο, η δημιουργία αντικαπνιστικών ζωνών στα μαγαζιά μοιάζει με την θέσπιση ζωνών όπου απαγορεύεται η ούρηση σε πισίνες!
Και τι σημαίνει ελευθερία από το τσιγάρο; Το εξήγησε στην ίδια εκδήλωση ένας πρώην καπνιστής, ο Βασίλης Κουλεντάκης. Πολύς ελεύθερος χρόνος. Δεν ενοχλούμε τους γύρω. Καλύτερη ποιότητα και ελεύθερη αναπνοή. Χωρίς να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες, το φαγητό δίνει μεγαλύτερη απόλαυση. Και η ερωτική ζωή είναι σαφώς καλύτερη.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 17 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-305)
Το αίτημα για περισσότερη ελευθερία είναι στην ημερησία διάταξη. Το φωνάζουν οι φοιτητές και όσοι υποφέρουν από τα μέτρα που αναγκάστηκαν να πάρουν οι κυβερνήσεις λόγω μνημονίων. Το προβάλουν οι λογοτέχνες, οι τραγουδοποιοί και οι ηθοποιοί με τα έργα τους. Το γιορτάζουμε στις εθνικές εορτές και επετείους. Τι θα λέγατε όμως αν σας έλεγα ότι ένας στους τρεις Έλληνες έχει υποδουλωθεί με ύπουλο τρόπο; Και μάλιστα συνεχίζει να είναι δούλος μιας ολέθριας συνήθειας! Του καπνίσματος.
Αυτό ήταν το συμπέρασμα που έβγαλα ακούγοντας τους ομιλητές της εκδήλωσης που οργάνωσε πριν λίγες μέρες η πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και εργασία χωρίς καπνό - Χανιά» με θέμα την σχέση καρδιαγγειακών νοσημάτων και καπνίσματος. Ιδίως όταν άκουσα τον ψυχολόγο Ιωάννη Λύκο να μιλάει για τις ψυχολογικές παραμέτρους της εξάρτησης από τον καπνό.
Τα στάδια για την διακοπή του καπνίσματος. Είναι γεγονός, τόνισε ο κ. Λύκος, ότι η εξάρτηση από το τσιγάρο δεν ξεχνιέται εύκολα ενώ η διακοπή του καπνίσματος απαιτεί συχνά περισσότερες προσπάθειες. Αναφέρθηκε μάλιστα αναλυτικά στα πέντε στάδια για την απεξάρτηση. Στο πρώτο στάδιο ο καπνιστής δεν έχει συνειδητοποιήσει την βλαπτικότητα της συνήθειας (κάτι που ισχύει ιδίως για τους εφήβους). Στο δεύτερο στάδιο, όταν αρχίσουν κάποια προβλήματα (όπως ο τσιγαρόβηχας) ο καπνιστής συνειδητοποιεί τις συνέπειες και αναλύει τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της συνήθειάς του.
Το τρίτο στάδιο, χαρακτηρίζεται από προετοιμασία και αποφασιστικότητα για δράση αλλά και από τη διερεύνηση των τρόπων διακοπής του καπνίσματος. Στο τέταρτο στάδιο έχει πλέον ληφθεί η απόφαση και τίθενται σε πράξη οι μέθοδοι που επιλέχτηκαν. Τέλος, στο πέμπτο στάδιο ο πρώην καπνιστής αγωνίζεται να διατηρήσει τη νέα συμπεριφορά και την ιδιότητα του μη καπνιστή. Ωστόσο, σε όλα τα στάδια υπάρχει κίνδυνος υποτροπής, αλλά ευτυχώς κανείς δεν επιστρέφει στο πρώτο στάδιο. Μάλιστα όταν η προσπάθεια επαναληφθεί, ο καπνιστής είναι πιο ενημερωμένος και συχνά πιο αποφασισμένος.
Ο ρόλος της νικοτίνης. Ο κ. Λύκος τόνισε ότι η νικοτίνη είναι ένα ύπουλο μόριο και το παρομοίασε με κακό ερωτικό σύντροφο - αρχικά δίνει ευχαρίστηση μετά όμως γίνεται απαραίτητο και δημιουργεί συμπτώματα στερητικού συνδρόμου (δυσκολία συγκέντρωσης, δυσκολία στον ύπνο, συμπτώματα κατάθλιψης, αύξηση της όρεξης, διάχυτοι πόνοι στο σώμα). Έτσι η ζωή του καπνιστή γίνεται μια αλληλουχία από διαδοχικά στερητικά σύνδρομα, τα οποία ο καπνιστής έχει πια μάθει να ανακουφίζει καπνίζοντας ένα τσιγάρο.
Μάλιστα, η απεξάρτηση είναι δυσκολότερη αν το κάπνισμα έχει αρχίσει σε εφηβική, νεαρή ή και παιδική ηλικία. Όποιος δεν έχει γίνει πελάτης της καπνοβιομηχανίας μέχρι την ενηλικίωσή του, δύσκολα ξεκινά το κάπνισμα μετά. Οι έφηβοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι ζουν σε περιβάλλον καπνιστών ή έχουν αντίστοιχα πρότυπα συμπεριφοράς και υφίστανται την πίεση του περιβάλλοντος και της παρέας. Να σημειωθεί ότι στην εκδήλωση τονίστηκε από άλλους ομιλητές ότι η νικοτίνη έρχεται δεύτερη μετά την ηρωίνη όσον αφορά την σωματική εξάρτηση και τρίτη μετά και την κοκαΐνη όσον αφορά την ψυχολογική εξάρτηση.
Το μεγάλο εμπόδιο: η νοηματοδότηση του καπνίσματος. Η αντιμετώπιση του στερητικού συνδρόμου που προκαλεί η νικοτίνη είναι το πρώτο βήμα για την διακοπή του καπνίσματος αλλά δεν είναι το βασικό εμπόδιο. Επειδή ο άνθρωπος έχει την τάση να επενδύει κάθε πράξη με κάποιο νόημα το κάπνισμα συνδέεται τελικά με συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Ο έφηβος καπνίζει για να δείξει ανδρισμό, ενηλικίωση, επαναστατικότητα. Ο ενήλικας για να συγκεντρώσει τις σκέψεις του, γιατί το ευχαριστιέται, γιατί ηρεμεί μετά τη δουλειά αλλά και μηχανικά μετά το μεσημεριανό, με τον απογευματινό καφέ, στην τουαλέτα, ακόμη και μετά το γυμναστήριο ή την ερωτική πράξη.
Η ανατροπή αυτής της νοηματοδότησης που αναπτύσσεται σταδιακά είναι το δυσκολότερο βήμα, τόνισε ο κ. Λύκος. Συνεπώς, η διακοπή του καπνίσματος απαιτεί μελέτη της συμπεριφοράς του καπνιστή - πώς καπνίζει, πόσα τσιγάρα, σε ποιες στιγμές της ημέρας καπνίζει τα περισσότερα, πότε είναι περισσότερο ευάλωτος στην επιθυμία. Το ποίημα του Παντελή Μπουκάλα «Καπνός αι ημέραι» περιγράφει παραστατικά αυτή τη νοηματοδότηση. Με δυο λόγια: το τσιγάρο δεν είναι μόνο η νικοτίνη.
Ο δρόμος προς την ελευθερία. Θέλουμε να απελευθερωθούμε από αυτό τον ύπουλο δυνάστη; Πρώτον: πηγαίνουμε σε ένα ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Δεύτερον: μελετούμε τη σχέση ζωής που έχουμε με το τσιγάρο. Ο συντομότερος δρόμος είναι η φαρμακοθεραπεία αλλά και με κάποια συμβουλευτική ψυχοθεραπεία. Συμπληρωματικά, μεγάλη ώθηση στη διακοπή δίνει και η υποχρεωτική εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Ωστόσο, η δημιουργία αντικαπνιστικών ζωνών στα μαγαζιά μοιάζει με την θέσπιση ζωνών όπου απαγορεύεται η ούρηση σε πισίνες!
Και τι σημαίνει ελευθερία από το τσιγάρο; Το εξήγησε στην ίδια εκδήλωση ένας πρώην καπνιστής, ο Βασίλης Κουλεντάκης. Πολύς ελεύθερος χρόνος. Δεν ενοχλούμε τους γύρω. Καλύτερη ποιότητα και ελεύθερη αναπνοή. Χωρίς να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες, το φαγητό δίνει μεγαλύτερη απόλαυση. Και η ερωτική ζωή είναι σαφώς καλύτερη.
03 Οκτωβρίου 2017
Ο γεροπαράξενος
Kάθε ηλικιωμένος κρύβει μέσα του ένα παλικάρι που γνώρισε όμορφες και δύσκολες στιγμές και που αξίζει τον σεβασμό μας και την αγάπη μας
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 3 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-304)
Όταν ένας γεράκος αναχώρησε για την αιώνια κατοικία του σε ένα γηροκομείο της Αυστραλίας, όλοι νόμιζαν ότι δεν είχε αφήσει τίποτα πίσω του. Όμως, οι νοσοκόμες ανασκαλεύοντας τα φτωχικά του υπάρχοντα βρήκαν ένα ποίημα για την γεροντική ηλικία. Ο Γεροπαράξενος (Cranky Old Man – της Phyllis McCormack, επιμέλεια από τον Dave Griffith) δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο και έκτοτε το ποίημα του γεροντάκου έχει γίνει παγκόσμια γνωστό.
Νάτο σε μια πρόχειρη μετάφραση:
Νοσοκόμες, νοσοκόμοι, τί κοιτάζετε λοιπόν;
Και τί σκέφτεστε σαν δείτε τον γεροπαράξενο;
«Αχ ρε γέρο ξεδοντιάρη, πού κοιτάς; Ξεκούτιανες!
Τις παλιές συνήθειές σου όλες απαρνήθηκες …»
Το μισό φαΐ το χύνω και δεν αποκρίνομαι,
κι όλο μου φωνάζετε «Γέρο μου τελείωνε!»
Γέρος που ’ναι αφηρημένος και αλλού ταξίδια κάνει,
κι όλο χάνει κάποιο ρούχο, πότε κάλτσα ή στιβάνι.
Τώρα μπάνιο, τώρα ύπνο, ένα γεύμα κι ένα δείπνο,
και τη μέρα του γεμίζει κάνοντας ό,τι του ειπούν.
Μα τι σκέφτεστε σαν δείτε τον γεροπαράξενο;
Ε, λοιπόν κοιτάξτε πάλι να σας πω τι κρύβει αυτό
το ρυτιδιασμένο σώμα και το βλέμμα το σβηστό.
Κι όπως υπομένω αγόγγυστα να με πιλατεύετε,
τώρα θέλω οι νοσοκόμες ακίνητες να με υπομένετε.
Χτες νομίζω ότι ήμουν εντεκάχρονο αγόρι,
με γονείς αγαπημένους, με αδέλφια κι αδελφές!
Έφηβος πετιέμαι τώρα με φτερά στο κάθε πόδι,
κι η καρδιά μου σπίθες βγάζει σαν περνούν οι κοπελιές!
Είκοσι χρονών γαμπρός με καρδιά που πεταρίζει,
η καλή μου τώρα όρκους στο αυτί μου ψιθυρίζει.
Εικοσπέντε είμαι τώρα κι έχουμε ένα παιδάκι,
που θα πρέπει να διδάξω μέσα σ’ όμορφο σπιτάκι.
Έφτασα πια τριαντάρης, τα παιδιά μας μεγαλώνουν
όμορφα, αγαπημένα και για πάντα αδελφωμένα.
Στα σαράντα πια οι γιοί μου ξεπετάχτηκαν και φύγαν,
και η πρώτη μου η αγάπη μου κρατάει συντροφιά.
Στα πενήντα γύρω-γύρω τριγυρίζουν τα εγγόνια,
των παιδιών μας τα παιδάκια, τα διπλοαγαπημένα.
Ήλθαν τώρα μαύρες μέρες, έχασα τη σύζυγό μου
και φοβάμαι ν’ ατενίσω τα δεινά του μέλλοντος μου!
Τα παιδιά φροντίζουν τώρα τα δικά τους τα εγγόνια,
κι εγώ γέρος πια θυμούμαι περασμένα μεγαλεία!
Δυστυχώς η φύση είναι, αχ αμείλικτη στους γέρους,
και ανόητους τους κάνει και ξεκούτηδες γελοίους.
Καταρρέει το σαρκίο, σφρίγος, χάρη πια πετάξαν,
στης καλής καρδιάς τη θέση σκληρή πέτρα μου φυτεύσαν!
Αλλά μέσ’ σ’ αυτόν το γέρο ένα παλικάρι πάντα κρύβεται,
και η πέτρινη καρδιά του που και που στα δάκρυα πνίγεται!
Παλιές χαρές αναπολεί, και λύπες αναθυμάται,
πόνοι, αγάπες, συμφορές ξανάρχονται, περνάνε!
Πώς περάσανε τα χρόνια, αστραπή ήταν και πάνε,
η ζωή δεν είναι αιώνια, όλοι προς τον τάφο πάμε!
Τα μάτια ανοίξτε όλοι σας ανθρώποι και κοιτάξτε
αντί γεροπαράξενο όλοι θα δείτε ΕΜΕΝΑ,
έναν απλό συνάνθρωπο που έζησε καλά!
Θυμηθείτε αυτό το ποίημα όταν διασταυρωθείτε με κάποιον ηλικιωμένο. Έχει περάσει πολλά στη ζωή του. Λύπες και χαρές. Παρόλο που στα νιάτα του ήταν παλικάρι, σήμερα έχει ιδιαίτερες ανάγκες (βλ. ΧΝ 19/9/2012). Στο σπίτι και στο δρόμο. Ανάγκες για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας αλλά και ανάγκες ψυχολογικής υποστήριξης. Κυρίως όμως, μη λησμονείτε ότι μια μέρα θα βρίσκεστε κι εσείς στην θέση του …
ΥΓ. Αν και το ποιήμα όπως κυκλοφορεί είναι διασκευή παλαιότερου ποιήματος του αμερικάνου ποιητή David L. Griffith από το Τέξας, η ιστορία σχετικά με την εύρεση του ποιήματος στα υπάρχοντα ενός γεράκου είναι κάπως ωραιοποιημένη και δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στην αλήθεια ...
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 3 Οκτωβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-304)
Όταν ένας γεράκος αναχώρησε για την αιώνια κατοικία του σε ένα γηροκομείο της Αυστραλίας, όλοι νόμιζαν ότι δεν είχε αφήσει τίποτα πίσω του. Όμως, οι νοσοκόμες ανασκαλεύοντας τα φτωχικά του υπάρχοντα βρήκαν ένα ποίημα για την γεροντική ηλικία. Ο Γεροπαράξενος (Cranky Old Man – της Phyllis McCormack, επιμέλεια από τον Dave Griffith) δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο και έκτοτε το ποίημα του γεροντάκου έχει γίνει παγκόσμια γνωστό.
Νάτο σε μια πρόχειρη μετάφραση:
Νοσοκόμες, νοσοκόμοι, τί κοιτάζετε λοιπόν;
Και τί σκέφτεστε σαν δείτε τον γεροπαράξενο;
«Αχ ρε γέρο ξεδοντιάρη, πού κοιτάς; Ξεκούτιανες!
Τις παλιές συνήθειές σου όλες απαρνήθηκες …»
Το μισό φαΐ το χύνω και δεν αποκρίνομαι,
κι όλο μου φωνάζετε «Γέρο μου τελείωνε!»
Γέρος που ’ναι αφηρημένος και αλλού ταξίδια κάνει,
κι όλο χάνει κάποιο ρούχο, πότε κάλτσα ή στιβάνι.
Τώρα μπάνιο, τώρα ύπνο, ένα γεύμα κι ένα δείπνο,
και τη μέρα του γεμίζει κάνοντας ό,τι του ειπούν.
Μα τι σκέφτεστε σαν δείτε τον γεροπαράξενο;
Ε, λοιπόν κοιτάξτε πάλι να σας πω τι κρύβει αυτό
το ρυτιδιασμένο σώμα και το βλέμμα το σβηστό.
Κι όπως υπομένω αγόγγυστα να με πιλατεύετε,
τώρα θέλω οι νοσοκόμες ακίνητες να με υπομένετε.
Χτες νομίζω ότι ήμουν εντεκάχρονο αγόρι,
με γονείς αγαπημένους, με αδέλφια κι αδελφές!
Έφηβος πετιέμαι τώρα με φτερά στο κάθε πόδι,
κι η καρδιά μου σπίθες βγάζει σαν περνούν οι κοπελιές!
Είκοσι χρονών γαμπρός με καρδιά που πεταρίζει,
η καλή μου τώρα όρκους στο αυτί μου ψιθυρίζει.
Εικοσπέντε είμαι τώρα κι έχουμε ένα παιδάκι,
που θα πρέπει να διδάξω μέσα σ’ όμορφο σπιτάκι.
Έφτασα πια τριαντάρης, τα παιδιά μας μεγαλώνουν
όμορφα, αγαπημένα και για πάντα αδελφωμένα.
Στα σαράντα πια οι γιοί μου ξεπετάχτηκαν και φύγαν,
και η πρώτη μου η αγάπη μου κρατάει συντροφιά.
Στα πενήντα γύρω-γύρω τριγυρίζουν τα εγγόνια,
των παιδιών μας τα παιδάκια, τα διπλοαγαπημένα.
Ήλθαν τώρα μαύρες μέρες, έχασα τη σύζυγό μου
και φοβάμαι ν’ ατενίσω τα δεινά του μέλλοντος μου!
Τα παιδιά φροντίζουν τώρα τα δικά τους τα εγγόνια,
κι εγώ γέρος πια θυμούμαι περασμένα μεγαλεία!
Δυστυχώς η φύση είναι, αχ αμείλικτη στους γέρους,
και ανόητους τους κάνει και ξεκούτηδες γελοίους.
Καταρρέει το σαρκίο, σφρίγος, χάρη πια πετάξαν,
στης καλής καρδιάς τη θέση σκληρή πέτρα μου φυτεύσαν!
Αλλά μέσ’ σ’ αυτόν το γέρο ένα παλικάρι πάντα κρύβεται,
και η πέτρινη καρδιά του που και που στα δάκρυα πνίγεται!
Παλιές χαρές αναπολεί, και λύπες αναθυμάται,
πόνοι, αγάπες, συμφορές ξανάρχονται, περνάνε!
Πώς περάσανε τα χρόνια, αστραπή ήταν και πάνε,
η ζωή δεν είναι αιώνια, όλοι προς τον τάφο πάμε!
Τα μάτια ανοίξτε όλοι σας ανθρώποι και κοιτάξτε
αντί γεροπαράξενο όλοι θα δείτε ΕΜΕΝΑ,
έναν απλό συνάνθρωπο που έζησε καλά!
Θυμηθείτε αυτό το ποίημα όταν διασταυρωθείτε με κάποιον ηλικιωμένο. Έχει περάσει πολλά στη ζωή του. Λύπες και χαρές. Παρόλο που στα νιάτα του ήταν παλικάρι, σήμερα έχει ιδιαίτερες ανάγκες (βλ. ΧΝ 19/9/2012). Στο σπίτι και στο δρόμο. Ανάγκες για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας αλλά και ανάγκες ψυχολογικής υποστήριξης. Κυρίως όμως, μη λησμονείτε ότι μια μέρα θα βρίσκεστε κι εσείς στην θέση του …
ΥΓ. Αν και το ποιήμα όπως κυκλοφορεί είναι διασκευή παλαιότερου ποιήματος του αμερικάνου ποιητή David L. Griffith από το Τέξας, η ιστορία σχετικά με την εύρεση του ποιήματος στα υπάρχοντα ενός γεράκου είναι κάπως ωραιοποιημένη και δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στην αλήθεια ...
26 Σεπτεμβρίου 2017
Κάπνισμα και καρδιοπάθειες
Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην ανθρώπινη καρδιά είναι το θέμα της αυριανής εκδήλωσης-συζήτησης
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 26 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-303)
Την περασμένη Δευτέρα, τα Χανιώτικα Νέα αφιέρωσαν την πρώτη τους σελίδα στα συμπεράσματα της παγκόσμιας έρευνας για την επιβάρυνση της υγείας μας (Χ.Ν. 18/9/2017). Η έρευνα αυτή επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά όσα έχουμε λίγο-πολύ γράψει κατ' επανάληψη σε αυτήν εδώ τη στήλη. Ότι δηλαδή, οι κυριότερες αιτίες θανάτου είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ισχαιμική καρδιοπάθεια και εγκεφαλικά), ο καρκίνος των πνευμόνων, η νόσος Αλτσχάιμερ, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), τα τροχαία και διάφοροι άλλοι τύποι καρκίνου (παχέος εντέρου, μαστού, παγκρέατος).
Μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες προσβολής μας από αυτές τις ασθένειες; Σίγουρα! Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμη κι αν έχουμε κάποια γενετική προδιάθεση, μπορούμε με τις καθημερινές μας συνήθειες να καθυστερήσουμε το μοιραίο και να μην υποβαθμίσουμε την ποιότητα της ζωής μας. Και η σημαντικότερη συνήθεια που αποδεδειγμένα προκαλεί και επιβαρύνει τις περισσότερες από τις παραπάνω ασθένειες είναι το κάπνισμα.
Το κάπνισμα επηρεάζει τον οργανισμό και οδηγεί σε καρδιακές ανακοπές και εγκεφαλικά με ύπουλο τρόπο. Όταν καπνίζουμε, αλλά και όταν αναπνέουμε τον καπνό των καπνιστών (παθητικό κάπνισμα), στο αίμα μας εισάγεται μονοξείδιο του άνθρακα. Είναι το αέριο που εκλύεται από τα μαγκάλια και σε σχετικά μεγάλες δόσεις σκοτώνει ύπουλα γιατί είναι άοσμο. Έτσι στην καρδιά του κανονικού αλλά και του παθητικού καπνιστή φτάνει λιγότερο οξυγόνο.
Ταυτόχρονα το κάπνισμα επιταχύνει και τον καρδιακό ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο. Αλλά δεν το βρίσκει αφού με το κάπνισμα τροφοδοτείται με μονοξείδιο του άνθρακα!! Το αποτέλεσμα είναι η καρδιά να καταπονείται με την πάροδο του χρόνου! Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Έτσι όσοι πάσχουν από στεφανιαία νόσο, έχουν δηλαδή ήδη κάπως βουλωμένες αρτηρίες, και συνεχίζουν να καπνίζουν, αργά ή γρήγορα θα υποστούν μια καρδιακή προσβολή!
Η στεφανιαία νόσος αντιμετωπίζεται χειρουργικά για να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος με την τοποθέτηση ενδοπροθέσεων (στεντ) ή με αορτοστεφανιαία παράκαμψη (μπαϊπάς). Όμως, αν ο ασθενής ξαναρχίσει το κάπνισμα όλο το όφελος από αυτές τις επεμβάσεις εξανεμίζεται ή για να ακριβολογούμε, γίνεται καπνός!
Οι θρόμβοι δεν προκαλούν μόνο καρδιακές ανακοπές. Αν σχηματιστούν στον εγκέφαλο, προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια. Το αποτέλεσμα είναι θάνατος ή, ακόμη χειρότερα, ολική ή μερική παράλυση ή και απώλεια σημαντικών λειτουργιών του εγκεφάλου (π.χ. ομιλία, κατανόηση).
Κάπνισμα και καρδιά. Όλα τα παραπάνω θα αναλυθούν σε ενημερωτική εκδήλωση – συζήτηση που οργανώνει η Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία χωρίς Καπνό - Χανιά» αύριο Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου ώρα 18:30 στην αίθουσα Λεκτόριο (Μίνωος 31, Χανιά). Θα μιλήσουν ο πνευμονολόγος Στυλιανός Βιττωράκης, ο καρδιολόγος Γεώργιος Σολιδάκης και ο ψυχολόγος Ιωάννης Λύκος.
Στην εκδήλωση, στην οποία η είσοδος είναι ελεύθερη, αναμένεται να ακουστούν και μαρτυρίες από πρώην και νυν καπνιστές σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν για να απαλλαγούν από την θανατηφόρα εξάρτηση του καπνίσματος. Θα ακολουθήσει στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Η αρωγή της πολιτείας» όσον αφορά την διακοπή του καπνίσματος και τον περιορισμό της έκθεσης στον καπνό του τσιγάρου. Σε αυτό έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν εκπρόσωποι των αρμόδιων δημόσιων φορέων.
Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία Χωρίς Καπνό - Χανιά». Η εν λόγω πρωτοβουλία πολιτών δημιουργήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου του 2017. Στην ομάδα συμμετέχουν πάνω από 2.060 μέλη. Τον περασμένο Απρίλιο η ομάδα διοργάνωσε την εκδήλωση «Ας το πάρουμε απόφαση». Παράλληλα, έχει καταρτίσει χάρτη «άκαπνων» μαγαζιών στα Χανιά και έχει μοιράσει ενημερωτικά φυλλάδια και μαντινάδες στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου 2017). Έχει επίσης δημοσιεύσει και σχετικό πρωτόκολλο ενεργειών για όσους παθητικούς καπνιστές αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Στόχος της ομάδας είναι η εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και χώρους εργασίας. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμπολιτών μας, καπνιστών και μη, σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος. Και η προστασία «ευάλωτων» ομάδων (παιδιά, αλλεργικοί, ασθματικοί, πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικά νοσήματα, ηλικιωμένοι) από την καθημερινή, συνεχή και ανεξέλεγκτη έκθεσή τους στον καπνό στο σπίτι, το αυτοκίνητο, τον χώρο εργασίας τους, αλλά και σε όσους δημόσιους χώρους δεν εφαρμόζουν τη σχετική νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος. Σε αυτούς περιλαμβάνονται νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και χώροι ψυχαγωγίας και διασκέδασης (παιδότοποι, εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, μουσικές σκηνές, μπαρ, καφετέριες κ.ο.κ.).
Το κάπνισμα δεν είναι για τα παλικάρια. Γράφει ο Καζαντζάκης στο βιβλίο του «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»: «Τον είχε, βλέπεις, κυριέψει το πάθος. Μα ξαφνικά, εκεί που ΄τρεχε – ο άνθρωπος σου λέω είναι μυστήριο – στάθηκε, ντράπηκε, έβγαλε την καπνοσακούλα, την έκανε με τα δόντια του χίλια κομμάτια και την τσαλαπάτησε λυσσασμένος.
– Άτιμη, άτιμη! μούγκριζε. Πουτάνα! Και από την ώρα εκείνη, σε όλη του τη ζωή, δεν έβαλε τσιγάρο στο στόμα του.
Έτσι κάνουν τα παλικάρια αφεντικό. Καληνύχτα!».
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 26 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-303)
Την περασμένη Δευτέρα, τα Χανιώτικα Νέα αφιέρωσαν την πρώτη τους σελίδα στα συμπεράσματα της παγκόσμιας έρευνας για την επιβάρυνση της υγείας μας (Χ.Ν. 18/9/2017). Η έρευνα αυτή επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά όσα έχουμε λίγο-πολύ γράψει κατ' επανάληψη σε αυτήν εδώ τη στήλη. Ότι δηλαδή, οι κυριότερες αιτίες θανάτου είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ισχαιμική καρδιοπάθεια και εγκεφαλικά), ο καρκίνος των πνευμόνων, η νόσος Αλτσχάιμερ, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), τα τροχαία και διάφοροι άλλοι τύποι καρκίνου (παχέος εντέρου, μαστού, παγκρέατος).
Μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες προσβολής μας από αυτές τις ασθένειες; Σίγουρα! Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμη κι αν έχουμε κάποια γενετική προδιάθεση, μπορούμε με τις καθημερινές μας συνήθειες να καθυστερήσουμε το μοιραίο και να μην υποβαθμίσουμε την ποιότητα της ζωής μας. Και η σημαντικότερη συνήθεια που αποδεδειγμένα προκαλεί και επιβαρύνει τις περισσότερες από τις παραπάνω ασθένειες είναι το κάπνισμα.
Το κάπνισμα επηρεάζει τον οργανισμό και οδηγεί σε καρδιακές ανακοπές και εγκεφαλικά με ύπουλο τρόπο. Όταν καπνίζουμε, αλλά και όταν αναπνέουμε τον καπνό των καπνιστών (παθητικό κάπνισμα), στο αίμα μας εισάγεται μονοξείδιο του άνθρακα. Είναι το αέριο που εκλύεται από τα μαγκάλια και σε σχετικά μεγάλες δόσεις σκοτώνει ύπουλα γιατί είναι άοσμο. Έτσι στην καρδιά του κανονικού αλλά και του παθητικού καπνιστή φτάνει λιγότερο οξυγόνο.
Ταυτόχρονα το κάπνισμα επιταχύνει και τον καρδιακό ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο. Αλλά δεν το βρίσκει αφού με το κάπνισμα τροφοδοτείται με μονοξείδιο του άνθρακα!! Το αποτέλεσμα είναι η καρδιά να καταπονείται με την πάροδο του χρόνου! Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Έτσι όσοι πάσχουν από στεφανιαία νόσο, έχουν δηλαδή ήδη κάπως βουλωμένες αρτηρίες, και συνεχίζουν να καπνίζουν, αργά ή γρήγορα θα υποστούν μια καρδιακή προσβολή!
Η στεφανιαία νόσος αντιμετωπίζεται χειρουργικά για να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος με την τοποθέτηση ενδοπροθέσεων (στεντ) ή με αορτοστεφανιαία παράκαμψη (μπαϊπάς). Όμως, αν ο ασθενής ξαναρχίσει το κάπνισμα όλο το όφελος από αυτές τις επεμβάσεις εξανεμίζεται ή για να ακριβολογούμε, γίνεται καπνός!
Οι θρόμβοι δεν προκαλούν μόνο καρδιακές ανακοπές. Αν σχηματιστούν στον εγκέφαλο, προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια. Το αποτέλεσμα είναι θάνατος ή, ακόμη χειρότερα, ολική ή μερική παράλυση ή και απώλεια σημαντικών λειτουργιών του εγκεφάλου (π.χ. ομιλία, κατανόηση).
Κάπνισμα και καρδιά. Όλα τα παραπάνω θα αναλυθούν σε ενημερωτική εκδήλωση – συζήτηση που οργανώνει η Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία χωρίς Καπνό - Χανιά» αύριο Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου ώρα 18:30 στην αίθουσα Λεκτόριο (Μίνωος 31, Χανιά). Θα μιλήσουν ο πνευμονολόγος Στυλιανός Βιττωράκης, ο καρδιολόγος Γεώργιος Σολιδάκης και ο ψυχολόγος Ιωάννης Λύκος.
Στην εκδήλωση, στην οποία η είσοδος είναι ελεύθερη, αναμένεται να ακουστούν και μαρτυρίες από πρώην και νυν καπνιστές σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν για να απαλλαγούν από την θανατηφόρα εξάρτηση του καπνίσματος. Θα ακολουθήσει στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Η αρωγή της πολιτείας» όσον αφορά την διακοπή του καπνίσματος και τον περιορισμό της έκθεσης στον καπνό του τσιγάρου. Σε αυτό έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν εκπρόσωποι των αρμόδιων δημόσιων φορέων.
Πρωτοβουλία πολιτών «Ψυχαγωγία και Εργασία Χωρίς Καπνό - Χανιά». Η εν λόγω πρωτοβουλία πολιτών δημιουργήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου του 2017. Στην ομάδα συμμετέχουν πάνω από 2.060 μέλη. Τον περασμένο Απρίλιο η ομάδα διοργάνωσε την εκδήλωση «Ας το πάρουμε απόφαση». Παράλληλα, έχει καταρτίσει χάρτη «άκαπνων» μαγαζιών στα Χανιά και έχει μοιράσει ενημερωτικά φυλλάδια και μαντινάδες στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου 2017). Έχει επίσης δημοσιεύσει και σχετικό πρωτόκολλο ενεργειών για όσους παθητικούς καπνιστές αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Στόχος της ομάδας είναι η εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και χώρους εργασίας. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμπολιτών μας, καπνιστών και μη, σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος. Και η προστασία «ευάλωτων» ομάδων (παιδιά, αλλεργικοί, ασθματικοί, πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικά νοσήματα, ηλικιωμένοι) από την καθημερινή, συνεχή και ανεξέλεγκτη έκθεσή τους στον καπνό στο σπίτι, το αυτοκίνητο, τον χώρο εργασίας τους, αλλά και σε όσους δημόσιους χώρους δεν εφαρμόζουν τη σχετική νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος. Σε αυτούς περιλαμβάνονται νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και χώροι ψυχαγωγίας και διασκέδασης (παιδότοποι, εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, μουσικές σκηνές, μπαρ, καφετέριες κ.ο.κ.).
Το κάπνισμα δεν είναι για τα παλικάρια. Γράφει ο Καζαντζάκης στο βιβλίο του «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»: «Τον είχε, βλέπεις, κυριέψει το πάθος. Μα ξαφνικά, εκεί που ΄τρεχε – ο άνθρωπος σου λέω είναι μυστήριο – στάθηκε, ντράπηκε, έβγαλε την καπνοσακούλα, την έκανε με τα δόντια του χίλια κομμάτια και την τσαλαπάτησε λυσσασμένος.
– Άτιμη, άτιμη! μούγκριζε. Πουτάνα! Και από την ώρα εκείνη, σε όλη του τη ζωή, δεν έβαλε τσιγάρο στο στόμα του.
Έτσι κάνουν τα παλικάρια αφεντικό. Καληνύχτα!».
19 Σεπτεμβρίου 2017
Προστασία από καταιγίδες και πλημμύρες
Τρόποι προστασίας από ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες και κεραυνούς, φαινόμενα που επιτείνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-302)
Θυμάμαι, αρχές της δεκαετίας του 2000, μια συγκέντρωση του προσωπικού της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τον προγραμματισμό για τις μελλοντικές δράσεις. Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής έκανε μια πρόχειρη σφυγμομέτρηση ρωτώντας πόσοι πίστευαν πως βρισκόταν σε εξέλιξη η κλιματική αλλαγή. Από τους 100 περίπου παρόντες μόνον εγώ από τη μονάδα Πολιτικής Προστασίας και ένας ακόμη συνάδελφος σηκώσαμε τα χέρια μας!
Έκτοτε βέβαια η Ευρώπη έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τα εμφανέστερα σημάδια της οποίας είναι τα έντονα καιρικά φαινόμενα - κύματα καύσωνα και ξηρασίες, ισχυρότατες καταιγίδες και τυφώνες καθώς και πλημμύρες. Ας δούμε πώς μπορούμε να προφυλάξουμε τα σπίτια μας αλλά και τους εαυτούς μας.
Καταιγίδες. Στο Βέλγιο όπου έζησα 30 χρόνια έμαθα να ακούω προσεκτικά το δελτίο καιρού σε καθημερινή βάση. Για να πάρω αδιάβροχο ή ομπρέλα όταν δεν υπήρχαν σύννεφα στον ουρανό. Για να προγραμματίσω την έγκαιρη επιστροφή μου στο σπίτι πριν η καταιγίδα γίνει εντονότερη. Για να αποφύγω να κυκλοφορήσω με το αυτοκίνητο σε περιοχές που ήταν γνωστό ότι πλημμύριζαν.
Και κάθε χρόνο έπρεπε να ελέγξω και να καθαρίσω τις υδρορροές και τα φρεάτια. Να κλαδέψω τα ψηλά δένδρα για να μην πέσουν πάνω στο σπίτι. Και να φροντίσω για τη συντήρηση της θέρμανσης ώστε να μην βρεθώ να ξεπαγιάζω στη μέση του καταχείμωνου. Παράλληλα, όσοι θερμαίνονταν με ξύλα φρόντιζαν να αποθηκεύσουν αρκετά πριν σφίξουν τα κρύα.
Η συντήρηση και ενίσχυση της σκεπής είναι επίσης απαραίτητη, ιδίως σε κατασκευές κάποιας ηλικίας. Ασφαλίζουμε και στερεώνουμε κάθε αντικείμενο ή πινακίδα που μπορεί να παρασυρθεί από τον άνεμο προκαλώντας ζημιές ή τραυματισμούς. Τέλος, ασφαλίζουμε πόρτες και παράθυρα του σπιτιού ή του χώρου εργασίας μας.
Αποφεύγουμε τις δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές καθώς και τις άσκοπες μετακινήσεις. Αν οδηγούμε αυτοκίνητο σταματούμε σε προφυλαγμένο μέρος μέχρι να περάσει η καταιγίδα. Αν μετακινούμαστε με τα πόδια φροντίζουμε να καταφύγουμε σε ασφαλή χώρο αποφεύγοντας να περνούμε κάτω από μεγάλα δέντρα, από πινακίδες και γενικά από σημεία (π.χ. κάτω από μπαλκόνια), στα οποία ενδέχεται να πέσουν πάνω μας ελαφρά αντικείμενα (π.χ. γλάστρες, σπασμένα τζάμια κλπ.).
Κεραυνοί. Σημαντικό πρόβλημα, ιδίως σε ορισμένες περιοχές των Χανίων αποτελούν και οι κεραυνοί. Ευτυχώς, δεν απειλούνται όλες οι κατασκευές από άμεσο πλήγμα κεραυνού. Αλλά η πτώση του κεραυνού δημιουργεί υπερτάσεις στα δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεφώνου που ενδέχεται να καταστρέψουν τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες στα εν λόγω δίκτυα (τηλέφωνα και τηλεφωνητές, υπολογιστές, τηλεοράσεις, και όλες οι συσκευές που έχουν ευαίσθητα ηλεκτρονικά κυκλώματα όπως πλυντήρια, κουζίνες κλπ).
Ένα απλό μέτρο προστασίας είναι η αποσύνδεση των συσκευών αυτών μόλις αρχίσει η καταιγίδα ιδίως στις περιοχές που κινδυνεύουν από παρόμοια προβλήματα. Αλλά και σε περίπτωση παρατεταμένης απουσίας καλόν θα ήταν να βγαίνουν οι συσκευές αυτές από τις πρίζες. Για καλύτερη προστασία θα πρέπει να τοποθετηθούν στην ηλεκτρική εγκατάσταση ειδικές ασφάλειες και να ενισχυθεί η γείωση. Σε περιοχές που ενδέχεται να πληγούν άμεσα από κεραυνούς θα πρέπει να εγκατασταθεί αλεξικέραυνο, ιδίως σε εγκαταστάσεις κρίσιμης σημασίας.
Πλημμύρες. Οι έντονες βροχοπτώσεις απειλούν όσα σπίτια έχουν κτιστεί πάνω σε κοίτες ποταμών. Η έλλειψη μακροχρόνιου πολεοδομικού σχεδιασμού και η αυθαίρετη δόμηση επιτείνουν το πρόβλημα. Αν ωστόσο έχετε κτίσει πάνω στο δρόμο που θα ακολουθήσει το νερό, αν δεν κατασκευάσετε κάποιο αντιπλημμυρικό έργο φροντίστε τουλάχιστον να καθαρίσετε τα φρεάτια ώστε να μπορεί να φύγει το νερό ευκολότερα.
Οι πλημμύρες αποτελούν αντικείμενο δύο νομοθετικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ) και της οδηγίας 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας. Με βάση τις εν λόγω οδηγίες η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, έχει καταρτίσει χάρτες με τις περιοχές που κινδυνεύουν από πλημμύρες. Έτσι, όσοι θέλουν να κτίσουν σπίτι μπορούν να ελέγξουν αν το οικόπεδό τους βρίσκεται μέσα σε επικίνδυνη ζώνη.
Κατά τη διάρκεια της έντονης βροχόπτωσης που ενδέχεται να προκαλέσει πλημμύρα εγκαταλείψτε τα υπόγεια και μετακινηθείτε στο υψηλότερο σημείο του σπιτιού. Αν βρίσκεστε σε ανοικτό χώρο αποφύγετε να διασχίσετε χείμαρρο με τα πόδια ή με αυτοκίνητο. Αν το αυτοκίνητό σας ακινητοποιηθεί εγκαταλείψτε το γιατί υπάρχει πιθανότητα να παρασυρθεί ή να πλημμυρίσει. Μείνετε μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια και αποφύγετε τις περιοχές όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις.
Ασφάλιση. Μια καλή πρακτική που εφαρμόζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι η υποχρεωτική ασφάλιση των κτηρίων για τους κινδύνους πυρκαγιάς και πλημμύρας. Έτσι, σε περίπτωση ό μη γένοιτο που πέσετε θύμα μιας τέτοιας καταστροφής, θα υπάρχει η δυνατότητα κάποιας χρηματικής αποζημίωσης για την αποκατάσταση των ζημιών. Ωστόσο, η καλύτερη θεραπεία είναι πάντα η πρόληψη!
Περισσότερες πληροφορίες για την προστασία από πλημμύρες και έντονα καιρικά φαινόμενα υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr).
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-302)
Θυμάμαι, αρχές της δεκαετίας του 2000, μια συγκέντρωση του προσωπικού της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τον προγραμματισμό για τις μελλοντικές δράσεις. Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής έκανε μια πρόχειρη σφυγμομέτρηση ρωτώντας πόσοι πίστευαν πως βρισκόταν σε εξέλιξη η κλιματική αλλαγή. Από τους 100 περίπου παρόντες μόνον εγώ από τη μονάδα Πολιτικής Προστασίας και ένας ακόμη συνάδελφος σηκώσαμε τα χέρια μας!
Έκτοτε βέβαια η Ευρώπη έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τα εμφανέστερα σημάδια της οποίας είναι τα έντονα καιρικά φαινόμενα - κύματα καύσωνα και ξηρασίες, ισχυρότατες καταιγίδες και τυφώνες καθώς και πλημμύρες. Ας δούμε πώς μπορούμε να προφυλάξουμε τα σπίτια μας αλλά και τους εαυτούς μας.
Καταιγίδες. Στο Βέλγιο όπου έζησα 30 χρόνια έμαθα να ακούω προσεκτικά το δελτίο καιρού σε καθημερινή βάση. Για να πάρω αδιάβροχο ή ομπρέλα όταν δεν υπήρχαν σύννεφα στον ουρανό. Για να προγραμματίσω την έγκαιρη επιστροφή μου στο σπίτι πριν η καταιγίδα γίνει εντονότερη. Για να αποφύγω να κυκλοφορήσω με το αυτοκίνητο σε περιοχές που ήταν γνωστό ότι πλημμύριζαν.
Και κάθε χρόνο έπρεπε να ελέγξω και να καθαρίσω τις υδρορροές και τα φρεάτια. Να κλαδέψω τα ψηλά δένδρα για να μην πέσουν πάνω στο σπίτι. Και να φροντίσω για τη συντήρηση της θέρμανσης ώστε να μην βρεθώ να ξεπαγιάζω στη μέση του καταχείμωνου. Παράλληλα, όσοι θερμαίνονταν με ξύλα φρόντιζαν να αποθηκεύσουν αρκετά πριν σφίξουν τα κρύα.
Η συντήρηση και ενίσχυση της σκεπής είναι επίσης απαραίτητη, ιδίως σε κατασκευές κάποιας ηλικίας. Ασφαλίζουμε και στερεώνουμε κάθε αντικείμενο ή πινακίδα που μπορεί να παρασυρθεί από τον άνεμο προκαλώντας ζημιές ή τραυματισμούς. Τέλος, ασφαλίζουμε πόρτες και παράθυρα του σπιτιού ή του χώρου εργασίας μας.
Αποφεύγουμε τις δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές καθώς και τις άσκοπες μετακινήσεις. Αν οδηγούμε αυτοκίνητο σταματούμε σε προφυλαγμένο μέρος μέχρι να περάσει η καταιγίδα. Αν μετακινούμαστε με τα πόδια φροντίζουμε να καταφύγουμε σε ασφαλή χώρο αποφεύγοντας να περνούμε κάτω από μεγάλα δέντρα, από πινακίδες και γενικά από σημεία (π.χ. κάτω από μπαλκόνια), στα οποία ενδέχεται να πέσουν πάνω μας ελαφρά αντικείμενα (π.χ. γλάστρες, σπασμένα τζάμια κλπ.).
Κεραυνοί. Σημαντικό πρόβλημα, ιδίως σε ορισμένες περιοχές των Χανίων αποτελούν και οι κεραυνοί. Ευτυχώς, δεν απειλούνται όλες οι κατασκευές από άμεσο πλήγμα κεραυνού. Αλλά η πτώση του κεραυνού δημιουργεί υπερτάσεις στα δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεφώνου που ενδέχεται να καταστρέψουν τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες στα εν λόγω δίκτυα (τηλέφωνα και τηλεφωνητές, υπολογιστές, τηλεοράσεις, και όλες οι συσκευές που έχουν ευαίσθητα ηλεκτρονικά κυκλώματα όπως πλυντήρια, κουζίνες κλπ).
Ένα απλό μέτρο προστασίας είναι η αποσύνδεση των συσκευών αυτών μόλις αρχίσει η καταιγίδα ιδίως στις περιοχές που κινδυνεύουν από παρόμοια προβλήματα. Αλλά και σε περίπτωση παρατεταμένης απουσίας καλόν θα ήταν να βγαίνουν οι συσκευές αυτές από τις πρίζες. Για καλύτερη προστασία θα πρέπει να τοποθετηθούν στην ηλεκτρική εγκατάσταση ειδικές ασφάλειες και να ενισχυθεί η γείωση. Σε περιοχές που ενδέχεται να πληγούν άμεσα από κεραυνούς θα πρέπει να εγκατασταθεί αλεξικέραυνο, ιδίως σε εγκαταστάσεις κρίσιμης σημασίας.
Πλημμύρες. Οι έντονες βροχοπτώσεις απειλούν όσα σπίτια έχουν κτιστεί πάνω σε κοίτες ποταμών. Η έλλειψη μακροχρόνιου πολεοδομικού σχεδιασμού και η αυθαίρετη δόμηση επιτείνουν το πρόβλημα. Αν ωστόσο έχετε κτίσει πάνω στο δρόμο που θα ακολουθήσει το νερό, αν δεν κατασκευάσετε κάποιο αντιπλημμυρικό έργο φροντίστε τουλάχιστον να καθαρίσετε τα φρεάτια ώστε να μπορεί να φύγει το νερό ευκολότερα.
Οι πλημμύρες αποτελούν αντικείμενο δύο νομοθετικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ) και της οδηγίας 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας. Με βάση τις εν λόγω οδηγίες η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, έχει καταρτίσει χάρτες με τις περιοχές που κινδυνεύουν από πλημμύρες. Έτσι, όσοι θέλουν να κτίσουν σπίτι μπορούν να ελέγξουν αν το οικόπεδό τους βρίσκεται μέσα σε επικίνδυνη ζώνη.
Κατά τη διάρκεια της έντονης βροχόπτωσης που ενδέχεται να προκαλέσει πλημμύρα εγκαταλείψτε τα υπόγεια και μετακινηθείτε στο υψηλότερο σημείο του σπιτιού. Αν βρίσκεστε σε ανοικτό χώρο αποφύγετε να διασχίσετε χείμαρρο με τα πόδια ή με αυτοκίνητο. Αν το αυτοκίνητό σας ακινητοποιηθεί εγκαταλείψτε το γιατί υπάρχει πιθανότητα να παρασυρθεί ή να πλημμυρίσει. Μείνετε μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια και αποφύγετε τις περιοχές όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις.
Ασφάλιση. Μια καλή πρακτική που εφαρμόζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι η υποχρεωτική ασφάλιση των κτηρίων για τους κινδύνους πυρκαγιάς και πλημμύρας. Έτσι, σε περίπτωση ό μη γένοιτο που πέσετε θύμα μιας τέτοιας καταστροφής, θα υπάρχει η δυνατότητα κάποιας χρηματικής αποζημίωσης για την αποκατάσταση των ζημιών. Ωστόσο, η καλύτερη θεραπεία είναι πάντα η πρόληψη!
Περισσότερες πληροφορίες για την προστασία από πλημμύρες και έντονα καιρικά φαινόμενα υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr).
12 Σεπτεμβρίου 2017
Προστάτεψε το σπίτι σου
Μερικά απλά μέτρα πρόληψης για να σωθούν ζωές από σεισμούς και πυρκαγιές
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 12 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-301)
Είναι η εποχή των τυφώνων και ακούμε στις ειδήσεις για τις μεγάλες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τον Χάρβεϊ και την Ίρμα στην Καραϊβική και στις νοτιοανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι σεισμοί στην Κω και τη Μυτιλήνη αλλά και οι συχνές δονήσεις στην θαλάσσια περιοχή της Κρήτης μας θυμίζουν ότι ο επόμενος σεισμός ίσως να μην αργήσει να κτυπήσει. Οι δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες απειλούν με τον τρόπο τους ζωές και περιουσίες. Τέλος, το χειμώνα, τα όλο και συχνότερα έντονα καιρικά φαινόμενα καταλήγουν σε πλημμύρες που και αυτές καταστρέφουν περιουσίες και προκαλούν θύματα.
Πως μπορούμε να προστατευθούμε εμείς και οι οικογένειές μας αλλά και πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα σπίτια μας από όλες αυτές τις φυσικές καταστροφές; Ας ξαναδούμε μερικές από τις σημαντικότερες συμβουλές που έχουμε δώσει κατά καιρούς από αυτήν εδώ τη στήλη.
Σεισμοί. Όπως γράφαμε και παλιότερα (Χ.Ν. 14/8/2013) ο πρώτος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε σε περίπτωση σεισμού είναι μέσα στο σπίτι. Γι’ αυτό στερεώνουμε εκ των προτέρων τις ντουλάπες, τις βιβλιοθήκες και τα φωτιστικά ώστε να μην πέσουν και μας πλακώσουν. Ακόμη, για να μην τραυματιστούμε από σοβάδες που θα πέσουν από το ταβάνι θα πρέπει να καλυφθούμε κάτω από ένα τραπέζι, ένα θρανίο ή ακόμη και μέσα σε ένα ντουλάπι.
Κατά τη διάρκεια του σεισμού πεταγόμαστε συνήθως από το σπίτι και αναζητούμε καταφύγιο σε κάποιον ανοικτό χώρο (πλατεία ή δάσος). Όμως μέσα στην πόλη θα πρέπει να μετακινούμαστε μακριά από τα κτήρια για να μην μας χτυπήσουν κομμάτια που ίσως πέφτουν από μπαλκόνια, τοίχους ή καμινάδες. Όσοι μένουν σε υψηλούς ορόφους δεν θα πρέπει να φοβηθούν αν κουνηθούν λίγο παραπάνω Τα υψηλά κτήρια κατασκευάζονται έτσι ώστε να έχουν ελαστικότητα και να ταλαντώνονται χωρίς να καταρρέουν, αντέχοντας έτσι ακόμη και σε ισχυρούς σεισμούς.
Γενικά, τα κτήρια θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί ακολουθώντας ΠΙΣΤΑ τα σχέδια και τις οδηγίες των μηχανικών. Αν δεν έχουν μπει όλα τα σίδερα, αν το μπετόν δεν ήταν των σωστών προδιαγραφών, αν ο εργολάβος ή ο ιδιοκτήτης άφησαν κάποια ανοίγματα ή τροποποίησαν τα σχέδια χωρίς να ενημερώσουν τον μηχανικό, είναι πολύ πιθανόν το κτήριο να μην συμπεριφερθεί σωστά και να υπάρχουν σημαντικές ζημιές ή και καταρρεύσεις.
Επιπλέον, όσα κτήρια έχουν κατασκευαστεί πριν το 1985 όταν αναθεωρήθηκε ο αντισεισμικός κανονισμός θα πρέπει να ελεγχθούν προσεισμικά από έμπειρο μηχανικό προκειμένου να ενισχυθούν αναλόγως. Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να χτιστούν οι πυλωτές των πολυκατοικιών για να ενισχυθούν αντισεισμικά τα κτήρια. Στο πλαίσιο των προσεισμικών ελέγχων μπορούν να ελεγχθούν και οι εσωτερικοί σοβάδες, που όπως είπαμε είναι πολύ πιθανόν να ξεκολλήσουν σε περίπτωση ακόμη και μέτριου σεισμού.
Συχνά στο σεισμό κινδυνεύουμε περισσότερο από τον πανικό. Οι άσκοπες μετακινήσεις π.χ. η απόφαση να φύγουμε για το χωριό, ή να επισκεφθούμε τα παιδιά ή τους γονείς μας δημιουργούν συμφόρηση στους δρόμους. Υπάρχει έτσι μεγαλύτερος κίνδυνος τροχαίων ενώ παρεμποδίζουμε και τις μετακινήσεις των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Η προσπάθεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με συγγενείς, φίλους και γνωστούς επιβαρύνει επίσης τα δίκτυα επικοινωνιών που είναι απαραίτητα για τις πραγματικές επικοινωνίες έκτακτης ανάγκης.
Όλοι ευχόμαστε να μη ζήσουμε ποτέ μεγάλο σεισμό. Αλλά ας λάβουμε τα μέτρα μας για κάθε ενδεχόμενο.
Πυρκαγιές. Το καλοκαίρι τελειώνει και μαζί μειώνεται και ο κίνδυνος εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς. Όμως μερικά μέτρα πρόληψης μπορούμε να τα προγραμματίσουμε από τώρα (βλ. Χ.Ν. 18/5/2011) Κατ’ αρχάς, αν κτίσετε μέσα ή δίπλα σε δάσος χρησιμοποιήστε υλικά που δεν καίγονται εύκολα (π.χ. οι ξύλινες στέγες είναι πιο εύφλεκτες). Αποφύγετε τις πλαστικές υδρορροές. Καλύψτε τους ανοικτούς χώρους σε βεράντες, πιλοτές και πρόστεγα καθώς και τις καμινάδες, τους αγωγούς εξαερισμού και τα ανοίγματα στην σκεπή και τις σοφίτες με μεταλλικό, μη εύφλεκτο πλέγμα. Προφυλάξετε εξωτερικά, τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες, τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
Δημιουργήστε εγκαίρως αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας. Κόψτε αγριόχορτα, απομακρύνετε φύλλα, πευκοβελόνες, ξερόκλαδα και κάθε εύφλεκτο υλικό από την αυλή σας σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων γύρω από το σπίτι. Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια. Κλαδέψτε τα έτσι ώστε να απέχουν τουλάχιστον 5 μέτρα από το σπίτι. Κλαδέψτε επίσης όλα τα δένδρα γύρω από το σπίτι σε ύψος περί τα 3 μέτρα από το έδαφος. Απομακρύνετε τέλος τα καυσόξυλα για το τζάκι ή την ψησταριά αλλά και τα αχρησιμοποίητα εύφλεκτα οικοδομικά υλικά. Τοποθετείστε τις φιάλες υγραερίου, τις δεξαμενές πετρελαίου και άλλα εύφλεκτα υλικά (π.χ. λιπάσματα) σε μεγάλη απόσταση από το σπίτι.
Διευκολύνετε την πρόσβαση. Αν το σπίτι είναι μέσα στα δένδρα φροντίστε να βάλετε ευκρινή σήματα με τη διεύθυνσή σας και την οδό πρόσβασης που να είναι ορατά μέρα και νύχτα – για τη νύχτα συνιστώνται φωσφορίζουσες πινακίδες. Βεβαιωθείτε ότι τα οχήματα της πυροσβεστικής μπορούν να περάσουν ανοίγοντας την οδό πρόσβασης (με επαρκές ύψος, πλάτος) εάν τυχόν έχει κλείσει.
Φροντίστε να έχετε στη διάθεσή σας νερό. Εξοπλιστείτε με σωλήνες ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς και συνδέστε τους στις βρύσες. Αν δεν υπάρχει δίκτυο ύδρευσης, μία δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένας σωλήνας νερού, μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά. Τέλος, τοποθετήστε σε προσιτές θέσεις τα εργαλεία που ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι πυροσβέστες ή κι εσείς για την κατάσβεση της πυρκαγιάς (σκάλες, φτυάρια, τσουγκράνες και τσάπες).
Και μην ξεχάσετε ότι πολλές πυρκαγιές ξεκινούν μέσα στα σπίτι. Στην κουζίνα, από το τζάκι ή από υπερφορτωμένες πρίζες. Εγκαταστήστε ανιχνευτές καπνού – μπορεί να σας σώσουν τη ζωή σε περίπτωση που η πυρκαγιά εκδηλωθεί μέσα στη νύχτα. Προμηθευτείτε κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη συντήρηση τους. Και σε κάθε περίπτωση σχεδιάστε τι θα κάνετε σε περίπτωση κινδύνου.
Λεπτομερείς οδηγίες για σεισμούς υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr) και του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr). Για την προφύλαξη από τις πυρκαγιές συμβουλευτείτε τον Οδηγό πυροπροστασίας του Δήμου Χανίων.
Την επόμενη εβδομάδα θα μιλήσουμε για τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις πλημμύρες.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 12 Σεπτεμβρίου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-301)
Είναι η εποχή των τυφώνων και ακούμε στις ειδήσεις για τις μεγάλες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τον Χάρβεϊ και την Ίρμα στην Καραϊβική και στις νοτιοανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι σεισμοί στην Κω και τη Μυτιλήνη αλλά και οι συχνές δονήσεις στην θαλάσσια περιοχή της Κρήτης μας θυμίζουν ότι ο επόμενος σεισμός ίσως να μην αργήσει να κτυπήσει. Οι δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες απειλούν με τον τρόπο τους ζωές και περιουσίες. Τέλος, το χειμώνα, τα όλο και συχνότερα έντονα καιρικά φαινόμενα καταλήγουν σε πλημμύρες που και αυτές καταστρέφουν περιουσίες και προκαλούν θύματα.
Πως μπορούμε να προστατευθούμε εμείς και οι οικογένειές μας αλλά και πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα σπίτια μας από όλες αυτές τις φυσικές καταστροφές; Ας ξαναδούμε μερικές από τις σημαντικότερες συμβουλές που έχουμε δώσει κατά καιρούς από αυτήν εδώ τη στήλη.
Σεισμοί. Όπως γράφαμε και παλιότερα (Χ.Ν. 14/8/2013) ο πρώτος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε σε περίπτωση σεισμού είναι μέσα στο σπίτι. Γι’ αυτό στερεώνουμε εκ των προτέρων τις ντουλάπες, τις βιβλιοθήκες και τα φωτιστικά ώστε να μην πέσουν και μας πλακώσουν. Ακόμη, για να μην τραυματιστούμε από σοβάδες που θα πέσουν από το ταβάνι θα πρέπει να καλυφθούμε κάτω από ένα τραπέζι, ένα θρανίο ή ακόμη και μέσα σε ένα ντουλάπι.
Κατά τη διάρκεια του σεισμού πεταγόμαστε συνήθως από το σπίτι και αναζητούμε καταφύγιο σε κάποιον ανοικτό χώρο (πλατεία ή δάσος). Όμως μέσα στην πόλη θα πρέπει να μετακινούμαστε μακριά από τα κτήρια για να μην μας χτυπήσουν κομμάτια που ίσως πέφτουν από μπαλκόνια, τοίχους ή καμινάδες. Όσοι μένουν σε υψηλούς ορόφους δεν θα πρέπει να φοβηθούν αν κουνηθούν λίγο παραπάνω Τα υψηλά κτήρια κατασκευάζονται έτσι ώστε να έχουν ελαστικότητα και να ταλαντώνονται χωρίς να καταρρέουν, αντέχοντας έτσι ακόμη και σε ισχυρούς σεισμούς.
Γενικά, τα κτήρια θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί ακολουθώντας ΠΙΣΤΑ τα σχέδια και τις οδηγίες των μηχανικών. Αν δεν έχουν μπει όλα τα σίδερα, αν το μπετόν δεν ήταν των σωστών προδιαγραφών, αν ο εργολάβος ή ο ιδιοκτήτης άφησαν κάποια ανοίγματα ή τροποποίησαν τα σχέδια χωρίς να ενημερώσουν τον μηχανικό, είναι πολύ πιθανόν το κτήριο να μην συμπεριφερθεί σωστά και να υπάρχουν σημαντικές ζημιές ή και καταρρεύσεις.
Επιπλέον, όσα κτήρια έχουν κατασκευαστεί πριν το 1985 όταν αναθεωρήθηκε ο αντισεισμικός κανονισμός θα πρέπει να ελεγχθούν προσεισμικά από έμπειρο μηχανικό προκειμένου να ενισχυθούν αναλόγως. Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να χτιστούν οι πυλωτές των πολυκατοικιών για να ενισχυθούν αντισεισμικά τα κτήρια. Στο πλαίσιο των προσεισμικών ελέγχων μπορούν να ελεγχθούν και οι εσωτερικοί σοβάδες, που όπως είπαμε είναι πολύ πιθανόν να ξεκολλήσουν σε περίπτωση ακόμη και μέτριου σεισμού.
Συχνά στο σεισμό κινδυνεύουμε περισσότερο από τον πανικό. Οι άσκοπες μετακινήσεις π.χ. η απόφαση να φύγουμε για το χωριό, ή να επισκεφθούμε τα παιδιά ή τους γονείς μας δημιουργούν συμφόρηση στους δρόμους. Υπάρχει έτσι μεγαλύτερος κίνδυνος τροχαίων ενώ παρεμποδίζουμε και τις μετακινήσεις των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Η προσπάθεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με συγγενείς, φίλους και γνωστούς επιβαρύνει επίσης τα δίκτυα επικοινωνιών που είναι απαραίτητα για τις πραγματικές επικοινωνίες έκτακτης ανάγκης.
Όλοι ευχόμαστε να μη ζήσουμε ποτέ μεγάλο σεισμό. Αλλά ας λάβουμε τα μέτρα μας για κάθε ενδεχόμενο.
Πυρκαγιές. Το καλοκαίρι τελειώνει και μαζί μειώνεται και ο κίνδυνος εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς. Όμως μερικά μέτρα πρόληψης μπορούμε να τα προγραμματίσουμε από τώρα (βλ. Χ.Ν. 18/5/2011) Κατ’ αρχάς, αν κτίσετε μέσα ή δίπλα σε δάσος χρησιμοποιήστε υλικά που δεν καίγονται εύκολα (π.χ. οι ξύλινες στέγες είναι πιο εύφλεκτες). Αποφύγετε τις πλαστικές υδρορροές. Καλύψτε τους ανοικτούς χώρους σε βεράντες, πιλοτές και πρόστεγα καθώς και τις καμινάδες, τους αγωγούς εξαερισμού και τα ανοίγματα στην σκεπή και τις σοφίτες με μεταλλικό, μη εύφλεκτο πλέγμα. Προφυλάξετε εξωτερικά, τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες, τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
Δημιουργήστε εγκαίρως αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας. Κόψτε αγριόχορτα, απομακρύνετε φύλλα, πευκοβελόνες, ξερόκλαδα και κάθε εύφλεκτο υλικό από την αυλή σας σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων γύρω από το σπίτι. Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια. Κλαδέψτε τα έτσι ώστε να απέχουν τουλάχιστον 5 μέτρα από το σπίτι. Κλαδέψτε επίσης όλα τα δένδρα γύρω από το σπίτι σε ύψος περί τα 3 μέτρα από το έδαφος. Απομακρύνετε τέλος τα καυσόξυλα για το τζάκι ή την ψησταριά αλλά και τα αχρησιμοποίητα εύφλεκτα οικοδομικά υλικά. Τοποθετείστε τις φιάλες υγραερίου, τις δεξαμενές πετρελαίου και άλλα εύφλεκτα υλικά (π.χ. λιπάσματα) σε μεγάλη απόσταση από το σπίτι.
Διευκολύνετε την πρόσβαση. Αν το σπίτι είναι μέσα στα δένδρα φροντίστε να βάλετε ευκρινή σήματα με τη διεύθυνσή σας και την οδό πρόσβασης που να είναι ορατά μέρα και νύχτα – για τη νύχτα συνιστώνται φωσφορίζουσες πινακίδες. Βεβαιωθείτε ότι τα οχήματα της πυροσβεστικής μπορούν να περάσουν ανοίγοντας την οδό πρόσβασης (με επαρκές ύψος, πλάτος) εάν τυχόν έχει κλείσει.
Φροντίστε να έχετε στη διάθεσή σας νερό. Εξοπλιστείτε με σωλήνες ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς και συνδέστε τους στις βρύσες. Αν δεν υπάρχει δίκτυο ύδρευσης, μία δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένας σωλήνας νερού, μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά. Τέλος, τοποθετήστε σε προσιτές θέσεις τα εργαλεία που ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι πυροσβέστες ή κι εσείς για την κατάσβεση της πυρκαγιάς (σκάλες, φτυάρια, τσουγκράνες και τσάπες).
Και μην ξεχάσετε ότι πολλές πυρκαγιές ξεκινούν μέσα στα σπίτι. Στην κουζίνα, από το τζάκι ή από υπερφορτωμένες πρίζες. Εγκαταστήστε ανιχνευτές καπνού – μπορεί να σας σώσουν τη ζωή σε περίπτωση που η πυρκαγιά εκδηλωθεί μέσα στη νύχτα. Προμηθευτείτε κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη συντήρηση τους. Και σε κάθε περίπτωση σχεδιάστε τι θα κάνετε σε περίπτωση κινδύνου.
Λεπτομερείς οδηγίες για σεισμούς υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr) και του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr). Για την προφύλαξη από τις πυρκαγιές συμβουλευτείτε τον Οδηγό πυροπροστασίας του Δήμου Χανίων.
Την επόμενη εβδομάδα θα μιλήσουμε για τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις πλημμύρες.
29 Αυγούστου 2017
Σκόρπιες σκέψεις
Για την παιδεία των προσφύγων, για τα τροχαία και για το κάπνισμα …
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 29 Αυγούστου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-300)
Παιδεία και πρόσφυγες. Μετά την δραστηριοποίηση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και εθελοντικών ομάδων (όπως στα Χανιά το Στέκι Μεταναστών), το θέμα της εκμάθησης των ελληνικών σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γίνεται αντικείμενο της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής.
Το Υπουργείο Παιδείας, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, έχει ήδη προβλέψει Ενισχυτικά Φροντιστηριακά Τμήματα σε επίπεδο πρωτοβάθμιας (26 στην ΠΕ Χανίων). Παράλληλα προχωρεί και σε δράσεις σε επίπεδο δευτεροβάθμιας και καταυλισμών. Με πρόβλεψη μικρών σχετικά τάξεων για καλύτερη μετάδοση των σχετικών γνώσεων. Παράλληλα, στον τομέα αυτό δραστηριοποιούνται και πολλές.
Τα παραπάνω δεν είναι πολυτέλεια. Από μια σχετικά πρόσφατη μελέτη του δικτύου των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων Eurocities προκύπτει ότι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες ενσωματώνονται καλύτερα σε όσες πόλεις οργανώνουν σχετικές εκπαιδευτικές δράσεις. Ωστόσο, η έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού και χρηματοδότησης ενδέχεται να οδηγήσει σε γκετοποίηση των σχολείων που θα υποδεχτούν μεγάλο αριθμό μεταναστών.
Δυστυχώς, στο νέο νόμο περί ανώτατης εκπαίδευσης δεν προβλέπεται τίποτα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση προσφύγων και μεταναστών, κάτι που έχει ήδη απασχολήσει σοβαρά άλλες χώρες. Όμως, εκεί υπάρχει και το μεγαλύτερο κενό. Κατ’ αρχάς οι πανεπιστημιακές σχολές μετάφρασης και διερμηνείας δεν προσφέρουν μαθήματα για τις γλώσσες των προσφύγων και των μεταναστών παρά τις τεράστιες ανάγκες για επαγγελματίες σε αυτές τις γλώσσες.
Αν σήμερα υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στην επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στα νησιά αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη αρκετών πιστοποιημένων μεταφραστών και διερμηνέων. Κι αυτό παρά τις φιλότιμες προσπάθειες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων όπως η Μετάδραση αλλά και επαγγελματιών, οι οποίοι έχουν μάλιστα δημιουργήσει και σχετική ένωση, την Ελληνική Ένωση Διερμηνέων-Μεταφραστών Σπάνιων Γλωσσών. Πρώτος τους στόχος είναι η συνεργασία με κάθε αρμόδιο φορέα, για την κατάρτιση, τη διαρκή εκπαίδευση και μετεκπαίδευση τους. Κάτι για το οποίο φαίνεται πως δεν ενδιαφέρεται ούτε η Πολιτεία ούτε η ακαδημαϊκή κοινότητα …
Αυτό όμως που δεν κάνει η Ελλάδα φροντίζουν να το κάνουν άλλες χώρες! Η Πρεσβεία της Ελβετίας έχει χρηματοδοτήσει την Εταιρία για την Ανάπτυξη και τη Δημιουργική Απασχόληση των Παιδιών (ΕΑΔΑΠ) για να εκδώσει τρία πολύγλωσσα λεξικά για μετανάστες – ένα βασικής επικοινωνίας, ένα για την επικοινωνία με γιατρούς και νοσηλευτές και τέλος ένα για την υποδοχή παιδιών μεταναστών σε παιδικούς σταθμούς.
Η Πρεσβεία των ΗΠΑ σε συνεργασία με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια στην Θεσσαλονίκη, το Αμερικανικό Κολλέγιο Deree στην Αθήνα και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή ξεκίνησε το πρόγραμμα «Η εκπαίδευση ενώνει: από το κέντρο φιλοξενίας στην πανεπιστημιούπολη». Στόχος είναι η παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε 100 επιλέξιμους πρόσφυγες στην Αθήνα και σε 100 στη Θεσσαλονίκη.
Το πρόγραμμα στήθηκε μετά από έκκληση μιας προσφυγοπούλας, φοιτήτριας οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού, η οποία διέκοψε τις σπουδές της λόγω του πολέμου. Θα εξασφαλίσει ευκαιρίες για απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ακαδημαϊκών μονάδων που οι σπουδαστές θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε στην Ελλάδα είτε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος η ενσωμάτωση και η παροχή ελπίδας για το μέλλον στους νέους πρόσφυγες που θέλουν να αρχίσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους.
Παράλληλα, στη Γερμανία, η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) προσφέρει ειδική υπηρεσία αξιολόγησης για πρόσφυγες που θέλουν να σπουδάσουν σε γερμανικό πανεπιστήμιο. Υποβάλλοντας τα σχετικά δικαιολογητικά οι υποψήφιοι που έχουν τα κατάλληλα προσόντα μπορούν να υποβάλλουν μέχρι τρεις αιτήσεις για να γίνουν δεκτοί σε αντίστοιχα πανεπιστήμια. Λαμβάνουν επίσης ένα πιστοποιητικό ισοδυναμίας με το οποίο μπορούν να ζητήσουν να εγγραφούν και σε όποιο άλλο πανεπιστήμιο θέλουν. Παρόμοιες διευκολύνσεις παρέχουν τα γαλλόφωνα πανεπιστήμια στο Βέλγιο αλλά και τα πανεπιστήμια στη Γαλλία.
Το αποτέλεσμα της ελληνικής αδράνειας θα είναι ότι μετά από τους 500.000 έλληνες επιστήμονες και μηχανικούς που έχουν μεταναστεύσει λόγω της κρίσης, η Ελλάδα θα χάσει και όσους φοιτητές θα μπορούσαν να εγκατασταθούν και να σπουδάσουν εδώ προσφέροντας στη συνέχεια στην εθνική οικονομία.
Τροχαία. Αξιέπαινη η πρωτοβουλία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να συγκαλέσει την 1η Σεπτεμβρίου στο Ηράκλειο σύσκεψη φορέων της Κρήτης με θέμα τα τροχαία δυστυχήματα. Ελπίζω να έχουν προσκληθεί στην συνάντηση ο Γιάννης Λιονάκης πρώην διευθυντής ΕΛΠΑ και πρόεδρος του συλλόγου πρόληψης τροχαίων (Ε.ΣΥ.ΠΡΟ.Τ.Α.) (βλ. Χ.Ν. 1/9/2015) και ο Σταύρος Πολέντας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρωγής και Αλληλεγγύης Οικογενειών Θυμάτων Τροχαίων Δυστυχημάτων «Ο Άγιος Χριστόφορος» (βλ. Χ.Ν. 30/8/2016).
Είμαι σίγουρος ότι θα τον συμβουλεύσουν πως πολλά από αυτά που προβλέπει το ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την οδική ασφάλεια «Προσέχω» που παρουσίασε πρόσφατα το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είναι μάλλον αντιπαραγωγικά – όπως για παράδειγμα η σύσταση ΔΥΟ νέων κεντρικών φορέων συντονισμού υπηρεσιών και φορέων, παράλληλα με την ανασύσταση διυπουργικής επιτροπής και την δημιουργία ειδικής γραμματείας οδική ασφάλειας … Η οδική ασφάλεια δεν θα βελτιωθεί με την δημιουργία νέων δομών και με επιπλέον περιττή γραφειοκρατία …
Κάπνισμα. Εύχομαι περαστικά στον αναπληρωτή Υπουργό Υγείας κ. Παύλο Πολάκη για την πρόσφατη περιπέτεια της υγείας του. Του εύχομαι επίσης ολόθερμα να κόψει το κάπνισμα και να ενδιαφερθεί σοβαρά για την εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Το κάπνισμα βλάπτει όσους επιλέγουν να καπνίζουν – οι περισσότεροι έχουν συνείδηση του κινδύνου αλλά τον αγνοούν μέχρι να απειληθεί σοβαρά η υγεία τους και η ζωή τους. Το παθητικό κάπνισμα όμως βλάπτει και την υγεία όσων δεν έχουν κάνει αυτή την επιλογή.
Σε τελική ανάλυση, από αυτή την συνήθεια μιας μειοψηφίας επωφελείται μόνο η καπνοβιομηχανία. Γιατί οι προσπάθειες κατά των ιδιωτικών συμφερόντων στον τομέα της υγείας (εργολάβοι, προμηθευτές) είναι αξιέπαινες, ΑΛΛΑ αν δεν αντιμετωπιστεί σοβαρά στην πράξη η μεγαλύτερη παγκόσμια επιδημία, το κάπνισμα, δίδεται η εντύπωση πως οι ιθύνοντες εξυπηρετούν, ακούσια ίσως, τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας.
Υ.Γ. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Παπαστράτος σε συνέχεια άλλης παρόμοιας δημόσιας υποστήριξης της προηγούμενης κυβέρνησης απέδειξε ότι ΟΛΟΙ οι ιθύνοντες εξυπηρετούν εκουσίως τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 29 Αυγούστου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-300)
Παιδεία και πρόσφυγες. Μετά την δραστηριοποίηση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και εθελοντικών ομάδων (όπως στα Χανιά το Στέκι Μεταναστών), το θέμα της εκμάθησης των ελληνικών σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γίνεται αντικείμενο της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής.
Το Υπουργείο Παιδείας, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, έχει ήδη προβλέψει Ενισχυτικά Φροντιστηριακά Τμήματα σε επίπεδο πρωτοβάθμιας (26 στην ΠΕ Χανίων). Παράλληλα προχωρεί και σε δράσεις σε επίπεδο δευτεροβάθμιας και καταυλισμών. Με πρόβλεψη μικρών σχετικά τάξεων για καλύτερη μετάδοση των σχετικών γνώσεων. Παράλληλα, στον τομέα αυτό δραστηριοποιούνται και πολλές.
Τα παραπάνω δεν είναι πολυτέλεια. Από μια σχετικά πρόσφατη μελέτη του δικτύου των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων Eurocities προκύπτει ότι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες ενσωματώνονται καλύτερα σε όσες πόλεις οργανώνουν σχετικές εκπαιδευτικές δράσεις. Ωστόσο, η έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού και χρηματοδότησης ενδέχεται να οδηγήσει σε γκετοποίηση των σχολείων που θα υποδεχτούν μεγάλο αριθμό μεταναστών.
Δυστυχώς, στο νέο νόμο περί ανώτατης εκπαίδευσης δεν προβλέπεται τίποτα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση προσφύγων και μεταναστών, κάτι που έχει ήδη απασχολήσει σοβαρά άλλες χώρες. Όμως, εκεί υπάρχει και το μεγαλύτερο κενό. Κατ’ αρχάς οι πανεπιστημιακές σχολές μετάφρασης και διερμηνείας δεν προσφέρουν μαθήματα για τις γλώσσες των προσφύγων και των μεταναστών παρά τις τεράστιες ανάγκες για επαγγελματίες σε αυτές τις γλώσσες.
Αν σήμερα υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στην επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στα νησιά αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη αρκετών πιστοποιημένων μεταφραστών και διερμηνέων. Κι αυτό παρά τις φιλότιμες προσπάθειες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων όπως η Μετάδραση αλλά και επαγγελματιών, οι οποίοι έχουν μάλιστα δημιουργήσει και σχετική ένωση, την Ελληνική Ένωση Διερμηνέων-Μεταφραστών Σπάνιων Γλωσσών. Πρώτος τους στόχος είναι η συνεργασία με κάθε αρμόδιο φορέα, για την κατάρτιση, τη διαρκή εκπαίδευση και μετεκπαίδευση τους. Κάτι για το οποίο φαίνεται πως δεν ενδιαφέρεται ούτε η Πολιτεία ούτε η ακαδημαϊκή κοινότητα …
Αυτό όμως που δεν κάνει η Ελλάδα φροντίζουν να το κάνουν άλλες χώρες! Η Πρεσβεία της Ελβετίας έχει χρηματοδοτήσει την Εταιρία για την Ανάπτυξη και τη Δημιουργική Απασχόληση των Παιδιών (ΕΑΔΑΠ) για να εκδώσει τρία πολύγλωσσα λεξικά για μετανάστες – ένα βασικής επικοινωνίας, ένα για την επικοινωνία με γιατρούς και νοσηλευτές και τέλος ένα για την υποδοχή παιδιών μεταναστών σε παιδικούς σταθμούς.
Η Πρεσβεία των ΗΠΑ σε συνεργασία με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια στην Θεσσαλονίκη, το Αμερικανικό Κολλέγιο Deree στην Αθήνα και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή ξεκίνησε το πρόγραμμα «Η εκπαίδευση ενώνει: από το κέντρο φιλοξενίας στην πανεπιστημιούπολη». Στόχος είναι η παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε 100 επιλέξιμους πρόσφυγες στην Αθήνα και σε 100 στη Θεσσαλονίκη.
Το πρόγραμμα στήθηκε μετά από έκκληση μιας προσφυγοπούλας, φοιτήτριας οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού, η οποία διέκοψε τις σπουδές της λόγω του πολέμου. Θα εξασφαλίσει ευκαιρίες για απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ακαδημαϊκών μονάδων που οι σπουδαστές θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε στην Ελλάδα είτε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος η ενσωμάτωση και η παροχή ελπίδας για το μέλλον στους νέους πρόσφυγες που θέλουν να αρχίσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους.
Παράλληλα, στη Γερμανία, η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) προσφέρει ειδική υπηρεσία αξιολόγησης για πρόσφυγες που θέλουν να σπουδάσουν σε γερμανικό πανεπιστήμιο. Υποβάλλοντας τα σχετικά δικαιολογητικά οι υποψήφιοι που έχουν τα κατάλληλα προσόντα μπορούν να υποβάλλουν μέχρι τρεις αιτήσεις για να γίνουν δεκτοί σε αντίστοιχα πανεπιστήμια. Λαμβάνουν επίσης ένα πιστοποιητικό ισοδυναμίας με το οποίο μπορούν να ζητήσουν να εγγραφούν και σε όποιο άλλο πανεπιστήμιο θέλουν. Παρόμοιες διευκολύνσεις παρέχουν τα γαλλόφωνα πανεπιστήμια στο Βέλγιο αλλά και τα πανεπιστήμια στη Γαλλία.
Το αποτέλεσμα της ελληνικής αδράνειας θα είναι ότι μετά από τους 500.000 έλληνες επιστήμονες και μηχανικούς που έχουν μεταναστεύσει λόγω της κρίσης, η Ελλάδα θα χάσει και όσους φοιτητές θα μπορούσαν να εγκατασταθούν και να σπουδάσουν εδώ προσφέροντας στη συνέχεια στην εθνική οικονομία.
Τροχαία. Αξιέπαινη η πρωτοβουλία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να συγκαλέσει την 1η Σεπτεμβρίου στο Ηράκλειο σύσκεψη φορέων της Κρήτης με θέμα τα τροχαία δυστυχήματα. Ελπίζω να έχουν προσκληθεί στην συνάντηση ο Γιάννης Λιονάκης πρώην διευθυντής ΕΛΠΑ και πρόεδρος του συλλόγου πρόληψης τροχαίων (Ε.ΣΥ.ΠΡΟ.Τ.Α.) (βλ. Χ.Ν. 1/9/2015) και ο Σταύρος Πολέντας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρωγής και Αλληλεγγύης Οικογενειών Θυμάτων Τροχαίων Δυστυχημάτων «Ο Άγιος Χριστόφορος» (βλ. Χ.Ν. 30/8/2016).
Είμαι σίγουρος ότι θα τον συμβουλεύσουν πως πολλά από αυτά που προβλέπει το ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την οδική ασφάλεια «Προσέχω» που παρουσίασε πρόσφατα το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είναι μάλλον αντιπαραγωγικά – όπως για παράδειγμα η σύσταση ΔΥΟ νέων κεντρικών φορέων συντονισμού υπηρεσιών και φορέων, παράλληλα με την ανασύσταση διυπουργικής επιτροπής και την δημιουργία ειδικής γραμματείας οδική ασφάλειας … Η οδική ασφάλεια δεν θα βελτιωθεί με την δημιουργία νέων δομών και με επιπλέον περιττή γραφειοκρατία …
Κάπνισμα. Εύχομαι περαστικά στον αναπληρωτή Υπουργό Υγείας κ. Παύλο Πολάκη για την πρόσφατη περιπέτεια της υγείας του. Του εύχομαι επίσης ολόθερμα να κόψει το κάπνισμα και να ενδιαφερθεί σοβαρά για την εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Το κάπνισμα βλάπτει όσους επιλέγουν να καπνίζουν – οι περισσότεροι έχουν συνείδηση του κινδύνου αλλά τον αγνοούν μέχρι να απειληθεί σοβαρά η υγεία τους και η ζωή τους. Το παθητικό κάπνισμα όμως βλάπτει και την υγεία όσων δεν έχουν κάνει αυτή την επιλογή.
Σε τελική ανάλυση, από αυτή την συνήθεια μιας μειοψηφίας επωφελείται μόνο η καπνοβιομηχανία. Γιατί οι προσπάθειες κατά των ιδιωτικών συμφερόντων στον τομέα της υγείας (εργολάβοι, προμηθευτές) είναι αξιέπαινες, ΑΛΛΑ αν δεν αντιμετωπιστεί σοβαρά στην πράξη η μεγαλύτερη παγκόσμια επιδημία, το κάπνισμα, δίδεται η εντύπωση πως οι ιθύνοντες εξυπηρετούν, ακούσια ίσως, τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας.
Υ.Γ. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Παπαστράτος σε συνέχεια άλλης παρόμοιας δημόσιας υποστήριξης της προηγούμενης κυβέρνησης απέδειξε ότι ΟΛΟΙ οι ιθύνοντες εξυπηρετούν εκουσίως τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας.
22 Αυγούστου 2017
Περί μεταρρυθμίσεων
Η σύγκριση των διαδικασιών έκδοσης άδειας οδήγησης και πινακίδων κυκλοφορίας σε Βέλγιο και Ελλάδα καταδεικνύει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 22 Αυγούστου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-299)
Είχα πρόσφατα μιαν ενδιαφέρουσα εμπειρία με την ελληνική δημόσια διοίκηση. Μετά τη μόνιμη εγκατάστασή μου στα Χανιά και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία έπρεπε να αντικαταστήσω την Βέλγικη άδεια οδήγησής μου με Ελληνική. Το 1984 η αντίστοιχη διαδικασία στο Βέλγιο πήρε λίγες εβδομάδες, αλλά στα Χανιά χρειάστηκε κάτι λιγότερο από έξη μήνες! Και θα κρατούσε ίσως και παραπάνω αν δεν ενοχλούσα επανειλημμένα τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες σε Χανιά και Αθήνα με προσωπικές επισκέψεις και τηλέφωνα. Όμως, παρά την ευγένεια και την προθυμία των υπαλλήλων αντιλήφθηκα ότι το πρόβλημα ήταν οι ίδιες οι διαδικασίες και η οργάνωση των αρμόδιων υπηρεσιών.
Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει στο Βέλγιο και τι στην Ελλάδα όσον αφορά την χορήγηση αδειών οδήγησης τύπου Β και πινακίδων κυκλοφορίας για ΙΧ αυτοκίνητα. Ας αρχίσουμε λέγοντας ότι πρόκειται για δύο χώρες με παρόμοιο περίπου πληθυσμό (Βέλγιο 11,2 εκατ., Ελλάδα 10,8 εκατ.), παρόμοιο στόλο ΙΧ αυτοκινήτων (Βέλγιο 5,6 εκατ., Ελλάδα 5,1 εκατ.) και παρόμοια κατανομή αυτοκινήτων ανά 1.000 κατοίκους (Βέλγιο 500 αυτοκίνητα, Ελλάδα 472 αυτοκίνητα).
Άδειες οδήγησης. Αρμόδιες αρχές για την έκδοση άδειας οδήγησης στο Βέλγιο είναι οι Δήμοι. Κατ' αρχήν βέβαια ο υποψήφιος πρέπει να περάσει τις θεωρητικές εξετάσεις σε ένα από τα 32 εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά κέντρα εξετάσεων. Για τις εξετάσεις αυτές δεν είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση μαθημάτων σε σχολή οδηγών. Υπάρχουν βιβλία και ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά βοηθήματα που περιλαμβάνουν και ασκήσεις με ερωτήσεις παρόμοιες με εκείνες των εξετάσεων.
Ωστόσο, όποιος αποτύχει δύο φορές στη θεωρία, είναι υποχρεωμένος, πριν ξαναδώσει εξετάσεις, να κάνει 12 ώρες μάθημα σε σχολή οδηγών. Όσοι πετυχαίνουν, έχουν δικαίωμα να αρχίσουν τα πρακτικά μαθήματα, τα οποία όμως δεν είναι υποχρεωμένοι να τα κάνουν σε σχολή οδηγών! Μπορεί να τους εκπαιδεύσει ο πατέρας τους, ο θείος τους ή κάποιος άλλος συγγενής ή και γνωστός. Αρκεί να είναι πεπειραμένος οδηγός. Ένας φίλος μου μηχανολόγος εκπαίδευσε τα τέσσερα δικά μου και τα τρία δικά του παιδιά. Που πέρασαν με επιτυχία τις εξετάσεις και είναι τέλειοι και προσεκτικοί οδηγοί …
Ακολουθούν οι πρακτικές εξετάσεις, σε ένα από τα παραπάνω 32 κέντρα. Πάλι, αν ο υποψήφιος αποτύχει δύο φορές είναι υποχρεωμένος, πριν ξαναδώσει εξετάσεις, να κάνει 6 ώρες μάθημα σε σχολή οδηγών. Όσοι πετύχουν, πάνε στον Δήμο και παραλαμβάνουν το δίπλωμά τους. Συνολικό κόστος 51 € για τις εξετάσεις (15 € για τις θεωρητικές και 36 € για τις πρακτικές) και 20 € στον Δήμο για την έκδοση της άδειας.
Ιατρικές εξετάσεις. Οι θεωρητικές εξετάσεις περιλαμβάνουν και μιαν απλή εξέταση της όρασης. Όσοι αποτυγχάνουν πρέπει να εξεταστούν από οφθαλμίατρο της επιλογής τους πριν ολοκληρώσουν τις θεωρητικές εξετάσεις. Όταν παραλαμβάνει την άδεια οδήγησης από τον Δήμο ο νέος οδηγός υπογράφει μιαν υπεύθυνη δήλωση ότι είναι και θα φροντίσει να παραμείνει σε σωστή φυσική και διανοητική κατάσταση για όσον καιρό κατέχει την άδεια οδήγησης.
Σε ιατρικές εξετάσεις υπόκεινται υποχρεωτικά τα άτομα με αναπηρία (από το Βελγικό Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας - IBSR) και οι επαγγελματίες οδηγοί. Επιπλέον, αν ο οικογενειακός γιατρός διαπιστώσει ότι, λόγω κάποιας πάθησης ή λόγω ηλικίας, η κατάσταση της υγείας του οδηγού ίσως να επιβαρύνει την οδήγησή του, είναι υποχρεωμένος να τον παραπέμψει για ιατρικές εξετάσεις στο IBSR.
Πινακίδες και τεχνικός έλεγχος. Όποιος αγοράζει (καινούργιο ή μεταχειρισμένο) αυτοκίνητο στο Βέλγιο δεν θα ταλαιπωρηθεί με ουρές και δημόσιες υπηρεσίες. Ο πωλητής θα του δώσει τα χαρτιά του αυτοκινήτου: πιστοποιητικό συμμόρφωσης που αποδεικνύει ότι το αυτοκίνητο ικανοποιεί τις τεχνικές προδιαγραφές για να λάβει άδεια κυκλοφορίας, κάρτα ταξινόμησης για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο και φυσικά την απόδειξη αγοράς.
Για τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα απαιτείται και το πιστοποιητικό του τελευταίου τεχνικού ελέγχου. Να σημειωθεί ότι το Βέλγιο διαθέτει 77 εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά ΚΤΕΟ. Στα 32 από αυτά διενεργούνται και οι εξετάσεις των υποψήφιων οδηγών.
Με τα χαρτιά αυτά ο αγοραστής πηγαίνει στον ασφαλιστή του. Αυτός, αφού ασφαλίσει το αυτοκίνητο, θα συμπληρώσει τα στοιχεία του αυτοκινήτου συνδεόμενος διαδικτυακά με το σύστημα έκδοσης πινακίδων του ομοσπονδιακού Υπουργείου Κινητικότητας και Μεταφορών. Οι πινακίδες και η νέα κάρτα ταξινόμησης παραδίδονται ταχυδρομικά εντός μιας εργάσιμης ημέρας. Η πληρωμή των 30€ γίνεται με αντικαταβολή. Σε λίγες μέρες φθάνει ταχυδρομικά και η ειδοποίηση για την πληρωμή, αποκλειστικά μέσω τραπέζης, των σχετικών φόρων κυκλοφορίας.
Τι γίνεται στην Ελλάδα. Οι άδειες οδήγησης χορηγούνται μετά από θεωρητικές και πρακτικές εξετάσεις οι οποίες διενεργούνται σε μια από τις 84 Διευθύνσεις Μεταφορών που υπάρχουν στις Περιφερειακές ενότητες ανά την χώρα. Για τη συμμετοχή στις εξετάσεις είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση μαθημάτων (21 ώρες θεωρία και 25 ώρες πρακτική) σε αναγνωρισμένη σχολή οδηγών. Η έκδοση της άδειας μαζί με τις εξετάσεις κοστίζει 118 € (χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος των μαθημάτων και των υποχρεωτικών ιατρικών εξετάσεων από παθολόγο και οφθαλμίατρο).
Πινακίδες χορηγούν οι 84 Διευθύνσεις Μεταφορών με μια μάλλον πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί τουλάχιστον τρεις επισκέψεις. Μία για την αρχική υποβολή δικαιολογητικών, μία για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας μετά την πληρωμή των σχετικών τελών (75 € για καινούργια αυτοκίνητα ή και από 30 έως 205 € ανάλογα με τα κυβικά του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου που μεταβιβάζεται) και μία για την χορήγηση των πινακίδων μετά την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας στην Εφορία). Δεν προβλέπεται σε αυτό το στάδιο έλεγχος της ασφαλιστικής κάλυψης.
Τέλος, ο τεχνικός έλεγχος οχημάτων διενεργείται στα 219 ΚΤΕΟ (191 ιδιωτικά και 28 δημόσια) ανά την επικράτεια.
Προσωπικό. Το 2015 το ομοσπονδιακό Υπουργείο Κινητικότητας και Μεταφορών του Βελγίου αρμόδιο για τις οδικές, τις σιδηροδρομικές και τις αεροπορικές μεταφορές, την οδική ασφάλεια, τη ναυσιπλοΐα και την αειφόρο κινητικότητα απασχολούσε 1.062 υπαλλήλους.
Στο τέλος του 2016 το ελληνικό Υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων απασχολούσε 4.500 άτομα (αλλά σε αυτά περιλαμβάνονταν και οι απασχολούμενοι στην Γενική Γραμματεία Υποδομών και στην Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων). Παράλληλα, οι 84 Διευθύνσεις Μεταφορών στις περιφερειακές ενότητες απασχολούσαν περίπου 1.600 υπαλλήλους (αν θεωρήσουμε κατά μέσον όρο 19 υπαλλήλους ανά διεύθυνση).
Χοντρικά μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα απασχολεί στον υπόψη τομέα σχεδόν τριπλάσιους δημόσιους υπαλλήλους σε σχέση με το Βέλγιο …
Συμπέρασμα. Πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες, αυξημένο κόστος για τον πολίτη, μεγάλη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού (δηλαδή των φορολογούμενων) για μισθούς υπαλλήλων. Είναι προφανής η ανάγκη μεταρρυθμίσεων για εξορθολογισμό των διαδικασιών.
Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, ΥΜΕ, SFP Mobilité et Transports
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 22 Αυγούστου 2017 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-299)
Είχα πρόσφατα μιαν ενδιαφέρουσα εμπειρία με την ελληνική δημόσια διοίκηση. Μετά τη μόνιμη εγκατάστασή μου στα Χανιά και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία έπρεπε να αντικαταστήσω την Βέλγικη άδεια οδήγησής μου με Ελληνική. Το 1984 η αντίστοιχη διαδικασία στο Βέλγιο πήρε λίγες εβδομάδες, αλλά στα Χανιά χρειάστηκε κάτι λιγότερο από έξη μήνες! Και θα κρατούσε ίσως και παραπάνω αν δεν ενοχλούσα επανειλημμένα τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες σε Χανιά και Αθήνα με προσωπικές επισκέψεις και τηλέφωνα. Όμως, παρά την ευγένεια και την προθυμία των υπαλλήλων αντιλήφθηκα ότι το πρόβλημα ήταν οι ίδιες οι διαδικασίες και η οργάνωση των αρμόδιων υπηρεσιών.
Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει στο Βέλγιο και τι στην Ελλάδα όσον αφορά την χορήγηση αδειών οδήγησης τύπου Β και πινακίδων κυκλοφορίας για ΙΧ αυτοκίνητα. Ας αρχίσουμε λέγοντας ότι πρόκειται για δύο χώρες με παρόμοιο περίπου πληθυσμό (Βέλγιο 11,2 εκατ., Ελλάδα 10,8 εκατ.), παρόμοιο στόλο ΙΧ αυτοκινήτων (Βέλγιο 5,6 εκατ., Ελλάδα 5,1 εκατ.) και παρόμοια κατανομή αυτοκινήτων ανά 1.000 κατοίκους (Βέλγιο 500 αυτοκίνητα, Ελλάδα 472 αυτοκίνητα).
Άδειες οδήγησης. Αρμόδιες αρχές για την έκδοση άδειας οδήγησης στο Βέλγιο είναι οι Δήμοι. Κατ' αρχήν βέβαια ο υποψήφιος πρέπει να περάσει τις θεωρητικές εξετάσεις σε ένα από τα 32 εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά κέντρα εξετάσεων. Για τις εξετάσεις αυτές δεν είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση μαθημάτων σε σχολή οδηγών. Υπάρχουν βιβλία και ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά βοηθήματα που περιλαμβάνουν και ασκήσεις με ερωτήσεις παρόμοιες με εκείνες των εξετάσεων.
Ωστόσο, όποιος αποτύχει δύο φορές στη θεωρία, είναι υποχρεωμένος, πριν ξαναδώσει εξετάσεις, να κάνει 12 ώρες μάθημα σε σχολή οδηγών. Όσοι πετυχαίνουν, έχουν δικαίωμα να αρχίσουν τα πρακτικά μαθήματα, τα οποία όμως δεν είναι υποχρεωμένοι να τα κάνουν σε σχολή οδηγών! Μπορεί να τους εκπαιδεύσει ο πατέρας τους, ο θείος τους ή κάποιος άλλος συγγενής ή και γνωστός. Αρκεί να είναι πεπειραμένος οδηγός. Ένας φίλος μου μηχανολόγος εκπαίδευσε τα τέσσερα δικά μου και τα τρία δικά του παιδιά. Που πέρασαν με επιτυχία τις εξετάσεις και είναι τέλειοι και προσεκτικοί οδηγοί …
Ακολουθούν οι πρακτικές εξετάσεις, σε ένα από τα παραπάνω 32 κέντρα. Πάλι, αν ο υποψήφιος αποτύχει δύο φορές είναι υποχρεωμένος, πριν ξαναδώσει εξετάσεις, να κάνει 6 ώρες μάθημα σε σχολή οδηγών. Όσοι πετύχουν, πάνε στον Δήμο και παραλαμβάνουν το δίπλωμά τους. Συνολικό κόστος 51 € για τις εξετάσεις (15 € για τις θεωρητικές και 36 € για τις πρακτικές) και 20 € στον Δήμο για την έκδοση της άδειας.
Ιατρικές εξετάσεις. Οι θεωρητικές εξετάσεις περιλαμβάνουν και μιαν απλή εξέταση της όρασης. Όσοι αποτυγχάνουν πρέπει να εξεταστούν από οφθαλμίατρο της επιλογής τους πριν ολοκληρώσουν τις θεωρητικές εξετάσεις. Όταν παραλαμβάνει την άδεια οδήγησης από τον Δήμο ο νέος οδηγός υπογράφει μιαν υπεύθυνη δήλωση ότι είναι και θα φροντίσει να παραμείνει σε σωστή φυσική και διανοητική κατάσταση για όσον καιρό κατέχει την άδεια οδήγησης.
Σε ιατρικές εξετάσεις υπόκεινται υποχρεωτικά τα άτομα με αναπηρία (από το Βελγικό Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας - IBSR) και οι επαγγελματίες οδηγοί. Επιπλέον, αν ο οικογενειακός γιατρός διαπιστώσει ότι, λόγω κάποιας πάθησης ή λόγω ηλικίας, η κατάσταση της υγείας του οδηγού ίσως να επιβαρύνει την οδήγησή του, είναι υποχρεωμένος να τον παραπέμψει για ιατρικές εξετάσεις στο IBSR.
Πινακίδες και τεχνικός έλεγχος. Όποιος αγοράζει (καινούργιο ή μεταχειρισμένο) αυτοκίνητο στο Βέλγιο δεν θα ταλαιπωρηθεί με ουρές και δημόσιες υπηρεσίες. Ο πωλητής θα του δώσει τα χαρτιά του αυτοκινήτου: πιστοποιητικό συμμόρφωσης που αποδεικνύει ότι το αυτοκίνητο ικανοποιεί τις τεχνικές προδιαγραφές για να λάβει άδεια κυκλοφορίας, κάρτα ταξινόμησης για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο και φυσικά την απόδειξη αγοράς.
Για τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα απαιτείται και το πιστοποιητικό του τελευταίου τεχνικού ελέγχου. Να σημειωθεί ότι το Βέλγιο διαθέτει 77 εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά ΚΤΕΟ. Στα 32 από αυτά διενεργούνται και οι εξετάσεις των υποψήφιων οδηγών.
Με τα χαρτιά αυτά ο αγοραστής πηγαίνει στον ασφαλιστή του. Αυτός, αφού ασφαλίσει το αυτοκίνητο, θα συμπληρώσει τα στοιχεία του αυτοκινήτου συνδεόμενος διαδικτυακά με το σύστημα έκδοσης πινακίδων του ομοσπονδιακού Υπουργείου Κινητικότητας και Μεταφορών. Οι πινακίδες και η νέα κάρτα ταξινόμησης παραδίδονται ταχυδρομικά εντός μιας εργάσιμης ημέρας. Η πληρωμή των 30€ γίνεται με αντικαταβολή. Σε λίγες μέρες φθάνει ταχυδρομικά και η ειδοποίηση για την πληρωμή, αποκλειστικά μέσω τραπέζης, των σχετικών φόρων κυκλοφορίας.
Τι γίνεται στην Ελλάδα. Οι άδειες οδήγησης χορηγούνται μετά από θεωρητικές και πρακτικές εξετάσεις οι οποίες διενεργούνται σε μια από τις 84 Διευθύνσεις Μεταφορών που υπάρχουν στις Περιφερειακές ενότητες ανά την χώρα. Για τη συμμετοχή στις εξετάσεις είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση μαθημάτων (21 ώρες θεωρία και 25 ώρες πρακτική) σε αναγνωρισμένη σχολή οδηγών. Η έκδοση της άδειας μαζί με τις εξετάσεις κοστίζει 118 € (χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος των μαθημάτων και των υποχρεωτικών ιατρικών εξετάσεων από παθολόγο και οφθαλμίατρο).
Πινακίδες χορηγούν οι 84 Διευθύνσεις Μεταφορών με μια μάλλον πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί τουλάχιστον τρεις επισκέψεις. Μία για την αρχική υποβολή δικαιολογητικών, μία για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας μετά την πληρωμή των σχετικών τελών (75 € για καινούργια αυτοκίνητα ή και από 30 έως 205 € ανάλογα με τα κυβικά του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου που μεταβιβάζεται) και μία για την χορήγηση των πινακίδων μετά την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας στην Εφορία). Δεν προβλέπεται σε αυτό το στάδιο έλεγχος της ασφαλιστικής κάλυψης.
Τέλος, ο τεχνικός έλεγχος οχημάτων διενεργείται στα 219 ΚΤΕΟ (191 ιδιωτικά και 28 δημόσια) ανά την επικράτεια.
Προσωπικό. Το 2015 το ομοσπονδιακό Υπουργείο Κινητικότητας και Μεταφορών του Βελγίου αρμόδιο για τις οδικές, τις σιδηροδρομικές και τις αεροπορικές μεταφορές, την οδική ασφάλεια, τη ναυσιπλοΐα και την αειφόρο κινητικότητα απασχολούσε 1.062 υπαλλήλους.
Στο τέλος του 2016 το ελληνικό Υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων απασχολούσε 4.500 άτομα (αλλά σε αυτά περιλαμβάνονταν και οι απασχολούμενοι στην Γενική Γραμματεία Υποδομών και στην Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων). Παράλληλα, οι 84 Διευθύνσεις Μεταφορών στις περιφερειακές ενότητες απασχολούσαν περίπου 1.600 υπαλλήλους (αν θεωρήσουμε κατά μέσον όρο 19 υπαλλήλους ανά διεύθυνση).
Χοντρικά μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα απασχολεί στον υπόψη τομέα σχεδόν τριπλάσιους δημόσιους υπαλλήλους σε σχέση με το Βέλγιο …
Συμπέρασμα. Πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες, αυξημένο κόστος για τον πολίτη, μεγάλη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού (δηλαδή των φορολογούμενων) για μισθούς υπαλλήλων. Είναι προφανής η ανάγκη μεταρρυθμίσεων για εξορθολογισμό των διαδικασιών.
Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, ΥΜΕ, SFP Mobilité et Transports
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
