Ένας σύντομος απολογισμός της 10ετούς αρθρογραφίας για θέματα προστασίας από ατυχήματα και καταστροφές …
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Ιανουαρίου 2021 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-452)
Όλα ξεκίνησαν τις αρχές του 2010. Ήμουν τότε εγκατεστημένος στις Βρυξέλλες, αλλά διάβαζα καθημερινά μέσω διαδικτύου τη στήλη «Στα πεταχτά» του (μετέπειτα) καλού φίλου Βαγγέλη Κακατσάκη. Στις αρχές του 2010 έκανα ένα διαδικτυακό σχόλιο στο πρωτοχρονιάτικο άρθρο του και ο Βαγγέλης με προσκάλεσε να τα πούμε από κοντά την επόμενη φορά που θα βρισκόμουν στα Χανιά.
Η συνάντηση έγινε μερικούς μήνες αργότερα στο καφενείο του Δημοτικού Κήπου και εκεί, μετά από μια μεγάλη κουβέντα, ο Βαγγέλης μου πρότεινε να γράφω στα Χανιώτικα Νέα, πρόταση που αποδέχτηκε ο ιδρυτής και επί χρόνια εκδότης των ΧΝ Γιάννης Γαρεδάκης. Έτσι, την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2011 δημοσιεύτηκε στην καλύτερη ελληνική περιφερειακή εφημερίδα το πρώτο άρθρο μου στη νέα στήλη «Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα».
Ιεράρχηση των κινδύνων. Η 10ετής αυτή αρθρογραφία στηρίχτηκε πάντα σε επιβεβαιωμένες στατιστικές αλλά και σε αξιόπιστη διεθνή βιβλιογραφία, καθώς και στις απόψεις Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων. Στόχος ήταν πάντα η καλύτερη ενημέρωση των πολιτών, έτσι ώστε να μπορούν να πάρουν τα καταλληλότερα μέτρα για την αυτοπροστασία τους. Με επίκεντρο πάντα την πρόληψη αλλά και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση ατυχημάτων και καταστροφών.
Όπως έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη, οι κίνδυνοι κατά της ζωής, της υγείας και της περιουσίας μας κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν οι κίνδυνοι που επιβαρύνουν τη ζωή και την υγεία προκαλώντας θανάτους και αναπηρίες. Οι στατιστικές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι οι σημαντικότεροι πραγματικοί κίνδυνοι αυτής της κατηγορίας είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι νεοπλασίες (καρκίνοι), οι ασθένειες του αναπνευστικού, οι ασθένειες του πεπτικού και του ουρογεννητικού, οι τραυματισμοί και οι νευροψυχιατρικές παθήσεις.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι κίνδυνοι που πλήττουν κυρίως περιουσίες, προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές αλλά λίγα σχετικά θύματα. Φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα όπως καταιγίδες, καύσωνες, κύματα ψύχους κλπ.), μεγάλα τεχνολογικά ατυχήματα (σε μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή κατά την μεταφορά επικίνδυνων ουσιών), ατυχήματα σε πυρηνικούς σταθμούς, θαλάσσια ρύπανση από ναυάγια κλπ. Εδώ εντάσσονται και οι καταστροφικές επιπτώσεις που έχουν στους πολίτες οι οικονομικές κρίσεις.
Τέλος στην τρίτη κατηγορία εντάσσονται οι κίνδυνοι που θεωρούνται σημαντικοί από την κοινή γνώμη, χωρίς να επιβεβαιώνεται η σοβαρότητά τους από τις στατιστικές, όπως π.χ. οι περιοδικά προβαλλόμενες προφητείες για επερχόμενες καταστροφές του κόσμου, ο αστικός μύθος περί αεροψεκασμών και η διόγκωση της υποτιθέμενης απειλής που αποτελούν οι μετανάστες.
Μεγάλη σημασία για την προστασία έχει η έννοια της τρωτότητας, δηλαδή η πιθανότητα απωλειών (θύματα ή ζημίες) για κάθε είδους απειλής. Η τρωτότητα μπορεί να μειωθεί με τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης ή μετριασμού των επιπτώσεων του επικίνδυνου γεγονότος (π.χ. με εμβολιασμούς, αντισεισμικές κατασκευές, αντιπλημμυρικά έργα, εφαρμογή προτύπων ασφάλειας). Έτσι, μπορούμε να μειώσουμε την επικινδυνότητα (risk) δηλαδή τις αναμενόμενες απώλειες (θύματα ή ζημιές).
Κλειδί η ενημέρωση. Το βασικό συμπέρασμα της διεθνούς δεκαετίας που οργάνωσε ο ΟΗΕ για τη μείωση των φυσικών καταστροφών είναι ότι «η πρόληψη αρχίζει με την ενημέρωση!». Επισημαίνεται ο ιδιαίτερος ρόλος του σχολείου ήδη από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Κατά τη δεκαετία του 1980 οι πετυχημένες ενημερωτικές εκστρατείες του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) στα σχολεία είχαν ευρύτερες θετικές επιπτώσεις αφού σε περιπτώσεις μεταγενέστερων σεισμών τα παιδιά καθοδηγούσαν τους γονείς …
Είναι επίσης γνωστό ότι το κάπνισμα, μια από τις κύριες αιτίες επιβάρυνσης της υγείας (καρδιαγγειακά, νεοπλασίες, ασθένειες του αναπνευστικού, του πεπτικού και του ουρογεννητικού) αντιμετωπίζεται επιτυχώς με ενδυνάμωση του χαρακτήρα των παιδιών στις μικρές ηλικίες έτσι ώστε να έχουν τη δύναμη να αντισταθούν στον πειρασμό όταν η «παρέα» αρχίσει να τους πιέζει να καπνίσουν για πρώτη φορά.
Άλλη σημαντική απειλή αποτελούν οι τραυματισμοί, ιδίως από τα τροχαία, οι οποίοι αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας παιδιών, εφήβων και νέων. Οι αιτίες των τροχαίων είναι γνωστές. Η οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος, η χρήση κινητού και η υπνηλία κατά την οδήγηση, η μη χρήση ζώνης, η επιθετική οδήγηση αλλά και η κακή κατάσταση οδικού δικτύου και οχήματος. Έχει αποδειχτεί σε πολλές χώρες ότι όλες αυτές οι αιτίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με σωστή και διαρκή ενημέρωση, καλύτερη εκπαίδευση των οδηγών αλλά και βελτίωση υποδομών και σωστή αστυνόμευση.
Παρελθόν και μέλλον. Αυτά τα 10 χρόνια έχουμε αναφερθεί διεξοδικά στα μέτρα πρόληψης όλων των παραπάνω κινδύνων. Τονίσαμε την αξία των εμβολιασμών, την σπουδαιότητα της κατάρτισης σχεδίων επιχειρηματικής συνέχειας καθώς και τα μυστικά της ανθεκτικότητας – αισιοδοξία, ζωή με νόημα, εφευρετικότητα.
Μιλήσαμε για τους «λαχανόκηπους της κρίσης». Για κατάθλιψη και εξουθένωση. Για ψευδείς ειδήσεις και τους κινδύνους από την κακή χρήση του διαδικτύου. Για τον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων (112) και την έγκαιρη προειδοποίηση σε περιπτώσεις εξελισσόμενων και επικείμενων καταστροφών. Για τον ρόλο των εθελοντών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά για τον κορωνοϊό καθώς και για πολλά άλλα …
Στο προσωπικό μου ιστολόγιο alevantis.blogspot.com έχω αναρτήσει όλα μου τα άρθρα στα Χανιώτικα Νέα, τα ένθετα για την «Ευρωπαϊκή Ένωση και την καθημερινότητα των πολιτών» στις εκπομπές στον Αθήνα 984 και στον Γαύδος 888, καθώς και κάποιες συνεντεύξεις. Ελπίζω, οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων να βρουν εκεί πλούσιο υλικό για δράσεις ευαισθητοποίησης των μαθητών τους σε θέματα πρόληψης και προστασίας. Αλλά και οι γονείς και οι παππούδες …
Στο άμεσο μέλλον αποφάσισα να επικεντρωθώ στη συγγραφή μερικών αναμνήσεων από τις περιπέτειές μου στις Βρυξέλλες, στην μετάφραση ενός σημαντικού βιβλίου για τις σέχτες και (κατά προτροπή του Βαγγέλη Κακατσάκη) στην έκδοση μιας επιλογής από τα άρθρα μου στα Χανιώτικα Νέα. Γι’ αυτό, το σημερινό είναι το τελευταίο εβδομαδιαίο άρθρο. Θα συνεχίσουμε βέβαια την επικοινωνία σε μηνιαία βάση κάθε πρώτη Τρίτη του μήνα.
Ευχαριστώντας θερμά όλο το προσωπικό της εφημερίδας για την άψογη 10ετή συνεργασία, εύχομαι σε όλους και όλες να πετύχουμε την ελαχιστοποίηση, αν όχι τον μηδενισμό, των δυσμενών επιπτώσεων από ατυχήματα και καταστροφές!
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 19 Ιανουαρίου 2021 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-452)
Όλα ξεκίνησαν τις αρχές του 2010. Ήμουν τότε εγκατεστημένος στις Βρυξέλλες, αλλά διάβαζα καθημερινά μέσω διαδικτύου τη στήλη «Στα πεταχτά» του (μετέπειτα) καλού φίλου Βαγγέλη Κακατσάκη. Στις αρχές του 2010 έκανα ένα διαδικτυακό σχόλιο στο πρωτοχρονιάτικο άρθρο του και ο Βαγγέλης με προσκάλεσε να τα πούμε από κοντά την επόμενη φορά που θα βρισκόμουν στα Χανιά.
Η συνάντηση έγινε μερικούς μήνες αργότερα στο καφενείο του Δημοτικού Κήπου και εκεί, μετά από μια μεγάλη κουβέντα, ο Βαγγέλης μου πρότεινε να γράφω στα Χανιώτικα Νέα, πρόταση που αποδέχτηκε ο ιδρυτής και επί χρόνια εκδότης των ΧΝ Γιάννης Γαρεδάκης. Έτσι, την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2011 δημοσιεύτηκε στην καλύτερη ελληνική περιφερειακή εφημερίδα το πρώτο άρθρο μου στη νέα στήλη «Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα».
Ιεράρχηση των κινδύνων. Η 10ετής αυτή αρθρογραφία στηρίχτηκε πάντα σε επιβεβαιωμένες στατιστικές αλλά και σε αξιόπιστη διεθνή βιβλιογραφία, καθώς και στις απόψεις Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων. Στόχος ήταν πάντα η καλύτερη ενημέρωση των πολιτών, έτσι ώστε να μπορούν να πάρουν τα καταλληλότερα μέτρα για την αυτοπροστασία τους. Με επίκεντρο πάντα την πρόληψη αλλά και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση ατυχημάτων και καταστροφών.
Όπως έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη, οι κίνδυνοι κατά της ζωής, της υγείας και της περιουσίας μας κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν οι κίνδυνοι που επιβαρύνουν τη ζωή και την υγεία προκαλώντας θανάτους και αναπηρίες. Οι στατιστικές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι οι σημαντικότεροι πραγματικοί κίνδυνοι αυτής της κατηγορίας είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι νεοπλασίες (καρκίνοι), οι ασθένειες του αναπνευστικού, οι ασθένειες του πεπτικού και του ουρογεννητικού, οι τραυματισμοί και οι νευροψυχιατρικές παθήσεις.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι κίνδυνοι που πλήττουν κυρίως περιουσίες, προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές αλλά λίγα σχετικά θύματα. Φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα όπως καταιγίδες, καύσωνες, κύματα ψύχους κλπ.), μεγάλα τεχνολογικά ατυχήματα (σε μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή κατά την μεταφορά επικίνδυνων ουσιών), ατυχήματα σε πυρηνικούς σταθμούς, θαλάσσια ρύπανση από ναυάγια κλπ. Εδώ εντάσσονται και οι καταστροφικές επιπτώσεις που έχουν στους πολίτες οι οικονομικές κρίσεις.
Τέλος στην τρίτη κατηγορία εντάσσονται οι κίνδυνοι που θεωρούνται σημαντικοί από την κοινή γνώμη, χωρίς να επιβεβαιώνεται η σοβαρότητά τους από τις στατιστικές, όπως π.χ. οι περιοδικά προβαλλόμενες προφητείες για επερχόμενες καταστροφές του κόσμου, ο αστικός μύθος περί αεροψεκασμών και η διόγκωση της υποτιθέμενης απειλής που αποτελούν οι μετανάστες.
Μεγάλη σημασία για την προστασία έχει η έννοια της τρωτότητας, δηλαδή η πιθανότητα απωλειών (θύματα ή ζημίες) για κάθε είδους απειλής. Η τρωτότητα μπορεί να μειωθεί με τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης ή μετριασμού των επιπτώσεων του επικίνδυνου γεγονότος (π.χ. με εμβολιασμούς, αντισεισμικές κατασκευές, αντιπλημμυρικά έργα, εφαρμογή προτύπων ασφάλειας). Έτσι, μπορούμε να μειώσουμε την επικινδυνότητα (risk) δηλαδή τις αναμενόμενες απώλειες (θύματα ή ζημιές).
Κλειδί η ενημέρωση. Το βασικό συμπέρασμα της διεθνούς δεκαετίας που οργάνωσε ο ΟΗΕ για τη μείωση των φυσικών καταστροφών είναι ότι «η πρόληψη αρχίζει με την ενημέρωση!». Επισημαίνεται ο ιδιαίτερος ρόλος του σχολείου ήδη από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Κατά τη δεκαετία του 1980 οι πετυχημένες ενημερωτικές εκστρατείες του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) στα σχολεία είχαν ευρύτερες θετικές επιπτώσεις αφού σε περιπτώσεις μεταγενέστερων σεισμών τα παιδιά καθοδηγούσαν τους γονείς …
Είναι επίσης γνωστό ότι το κάπνισμα, μια από τις κύριες αιτίες επιβάρυνσης της υγείας (καρδιαγγειακά, νεοπλασίες, ασθένειες του αναπνευστικού, του πεπτικού και του ουρογεννητικού) αντιμετωπίζεται επιτυχώς με ενδυνάμωση του χαρακτήρα των παιδιών στις μικρές ηλικίες έτσι ώστε να έχουν τη δύναμη να αντισταθούν στον πειρασμό όταν η «παρέα» αρχίσει να τους πιέζει να καπνίσουν για πρώτη φορά.
Άλλη σημαντική απειλή αποτελούν οι τραυματισμοί, ιδίως από τα τροχαία, οι οποίοι αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας παιδιών, εφήβων και νέων. Οι αιτίες των τροχαίων είναι γνωστές. Η οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνεύματος, η χρήση κινητού και η υπνηλία κατά την οδήγηση, η μη χρήση ζώνης, η επιθετική οδήγηση αλλά και η κακή κατάσταση οδικού δικτύου και οχήματος. Έχει αποδειχτεί σε πολλές χώρες ότι όλες αυτές οι αιτίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με σωστή και διαρκή ενημέρωση, καλύτερη εκπαίδευση των οδηγών αλλά και βελτίωση υποδομών και σωστή αστυνόμευση.
Παρελθόν και μέλλον. Αυτά τα 10 χρόνια έχουμε αναφερθεί διεξοδικά στα μέτρα πρόληψης όλων των παραπάνω κινδύνων. Τονίσαμε την αξία των εμβολιασμών, την σπουδαιότητα της κατάρτισης σχεδίων επιχειρηματικής συνέχειας καθώς και τα μυστικά της ανθεκτικότητας – αισιοδοξία, ζωή με νόημα, εφευρετικότητα.
Μιλήσαμε για τους «λαχανόκηπους της κρίσης». Για κατάθλιψη και εξουθένωση. Για ψευδείς ειδήσεις και τους κινδύνους από την κακή χρήση του διαδικτύου. Για τον ευρωπαϊκό αριθμό επειγόντων (112) και την έγκαιρη προειδοποίηση σε περιπτώσεις εξελισσόμενων και επικείμενων καταστροφών. Για τον ρόλο των εθελοντών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά για τον κορωνοϊό καθώς και για πολλά άλλα …
Στο προσωπικό μου ιστολόγιο alevantis.blogspot.com έχω αναρτήσει όλα μου τα άρθρα στα Χανιώτικα Νέα, τα ένθετα για την «Ευρωπαϊκή Ένωση και την καθημερινότητα των πολιτών» στις εκπομπές στον Αθήνα 984 και στον Γαύδος 888, καθώς και κάποιες συνεντεύξεις. Ελπίζω, οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων να βρουν εκεί πλούσιο υλικό για δράσεις ευαισθητοποίησης των μαθητών τους σε θέματα πρόληψης και προστασίας. Αλλά και οι γονείς και οι παππούδες …
Στο άμεσο μέλλον αποφάσισα να επικεντρωθώ στη συγγραφή μερικών αναμνήσεων από τις περιπέτειές μου στις Βρυξέλλες, στην μετάφραση ενός σημαντικού βιβλίου για τις σέχτες και (κατά προτροπή του Βαγγέλη Κακατσάκη) στην έκδοση μιας επιλογής από τα άρθρα μου στα Χανιώτικα Νέα. Γι’ αυτό, το σημερινό είναι το τελευταίο εβδομαδιαίο άρθρο. Θα συνεχίσουμε βέβαια την επικοινωνία σε μηνιαία βάση κάθε πρώτη Τρίτη του μήνα.
Ευχαριστώντας θερμά όλο το προσωπικό της εφημερίδας για την άψογη 10ετή συνεργασία, εύχομαι σε όλους και όλες να πετύχουμε την ελαχιστοποίηση, αν όχι τον μηδενισμό, των δυσμενών επιπτώσεων από ατυχήματα και καταστροφές!
Λέω σας με μαντινάδες, κόψετε τις κουζουλάδες!
Φίλοι, φοβάστε το σεισμό, και τρέμετε την κρίση,
κι από το κάπνισμα μαθές πάτε κι απ' το μεθύσι!
Το κάπνισμα γιατί χαλά πνευμόνια και καρδιές,
κι οι τσικουδιές σκοτώνουνε με στραβοτιμονιές.
Κι άμα μιλάς στο κινητό την ώρα π' οδηγείς,
είναι σα να πιες τσικουδιές χίλιες και δεκατρείς!
Ο έξυπνος αν τάχει πιει αφήνει το τιμόνι,
σε κάποιον που ’χει πιεί νερό, γκαζόζα με λεμόνι.
Στα κοπελάκια δείχνομε τι είναι ασφαλές,
στη στράτα, στο χωράφι μας, στο σπίτι, στις ελιές!
Ο έξυπνος δεν είναι αυτός που κάνει το γενναίο,
αλλά εκείνος που θωρεί μην τύχει το μοιραίο!
Θα το ξαναθυμίσουμε, και θα το ξαναπούμε,
γιατί οι περισσότεροι φαίνεται λησμονούνε.
Το πρώτο και σημαντικό είναι να μην ξεχνούμε,
να κόψομε το κάπνισμα για να ευημερούμε.
Να τρώμε λίγα λιπαρά, πολύ να περπατούμε,
Πίεση, βάρος, ζάχαρο να παρακολουθούμε.
Φρούτα πολλά, λαχανικά μα λίγες τσικουδιές,
αυτά προσθέτουν στη ζωή εννιά χρόνια μαθές!
Ένα τσεκ-απ να κάνουμε την κάθε διετία,
κι απ’ τω γιατρώ τση συμβουλές θα έχουμε υγεία.
Η Κρήτη και οι Κρητικοί θέλω ασφαλείς να είστε
κι όλα τα ατυχήματα να τα εκμηδενίστε!
(ΧΝ 6/6/2012, 10/9/2013)
κι από το κάπνισμα μαθές πάτε κι απ' το μεθύσι!
Το κάπνισμα γιατί χαλά πνευμόνια και καρδιές,
κι οι τσικουδιές σκοτώνουνε με στραβοτιμονιές.
Κι άμα μιλάς στο κινητό την ώρα π' οδηγείς,
είναι σα να πιες τσικουδιές χίλιες και δεκατρείς!
Ο έξυπνος αν τάχει πιει αφήνει το τιμόνι,
σε κάποιον που ’χει πιεί νερό, γκαζόζα με λεμόνι.
Στα κοπελάκια δείχνομε τι είναι ασφαλές,
στη στράτα, στο χωράφι μας, στο σπίτι, στις ελιές!
Ο έξυπνος δεν είναι αυτός που κάνει το γενναίο,
αλλά εκείνος που θωρεί μην τύχει το μοιραίο!
Θα το ξαναθυμίσουμε, και θα το ξαναπούμε,
γιατί οι περισσότεροι φαίνεται λησμονούνε.
Το πρώτο και σημαντικό είναι να μην ξεχνούμε,
να κόψομε το κάπνισμα για να ευημερούμε.
Να τρώμε λίγα λιπαρά, πολύ να περπατούμε,
Πίεση, βάρος, ζάχαρο να παρακολουθούμε.
Φρούτα πολλά, λαχανικά μα λίγες τσικουδιές,
αυτά προσθέτουν στη ζωή εννιά χρόνια μαθές!
Ένα τσεκ-απ να κάνουμε την κάθε διετία,
κι απ’ τω γιατρώ τση συμβουλές θα έχουμε υγεία.
Η Κρήτη και οι Κρητικοί θέλω ασφαλείς να είστε
κι όλα τα ατυχήματα να τα εκμηδενίστε!
(ΧΝ 6/6/2012, 10/9/2013)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου