Η άγνοια και η έλλειψη κριτικής σκέψης, η ψευδοεπιστήμη και οι ψευδείς ειδήσεις, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα σε μια κοινωνία χωρίς πυξίδα
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 4 Φεβρουαρίου 2025 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-503)
Παραφράζω τον τίτλο του καταπληκτικού βιβλίου της Μάρως Δούκα (Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ), το οποίο μιλάει για τα γεγονότα που συνέβησαν στα Χανιά την περίοδο από τον Οκτώβριο του 1944 έως το Μάιο του 1945. Γιατί και η αλήθεια στον σημερινό κόσμο των «ψευδών ειδήσεων» (fake news) δεν είναι πάντα προφανής και δεδομένη. Απαιτεί προσπάθεια, έρευνα, διασταύρωση, έλεγχο και επανέλεγχο της είδησης, της δημοσιευμένης πληροφορίας, του ηχητικού αποσπάσματος ακόμη και της εικόνας.
Το ερώτημα του Πόντιου Πιλάτου στον Ιησού «Τί έστιν αλήθεια;» (Ιωαν. ιη':38) έμεινε χωρίς επίσημη απάντηση. Έκτοτε απασχολεί τη Φιλοσοφία, τη Θρησκεία ακόμη και την Επιστήμη. Όμως «η Επιστήμη, είναι εξ ορισμού ένα αυτό-διορθούμενο εγχείρημα» έχει πει ο αστρονόμος και πλανητολόγος Καρλ Σαγκαν (1934 – 1996). «Πολλές υποθέσεις που προτείνουν επιστήμονες αλλά και μη, αποδεικνύονται λανθασμένες. Όλες οι νέες επιστημονικές ιδέες για να γίνουν αποδεκτές πρέπει να συνοδεύονται από τεκμήρια που να έχουν επιτευχθεί με αυστηρά κριτήρια».
Ο ίδιος έγραψε επίσης ότι «έχουμε δημιουργήσει έναν πολιτισμό, του οποίου τα σημαντικότερα στοιχεία στηρίζονται ουσιαστικά στην επιστήμη και την τεχνολογία. Έχουμε όμως ταυτόχρονα οργανώσει με τέτοιο τρόπο τα πάντα γύρω μας, ώστε σχεδόν κανείς να μην κατανοεί την επιστήμη και την τεχνολογία. Πρόκειται για την ιδανικότερη συνταγή για μια μελλοντική καταστροφή μας!»
Άγνοια και αμφιβολίες. Σε έναν κόσμο όπου οι περισσότεροι δεν κατανοούν πλήρως τα επιτεύγματα της επιστήμης, όπου η πολυπλοκότητα της τεχνολογίας που μας περιβάλλει αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, έρχεται να προστεθεί άλλη μία παράμετρος: κάποιοι επιστήμονες, εκφράζοντας κάποια οργανωμένα, πολιτικά ή επιχειρηματικά, συμφέροντα επιμένουν να υποστηρίζουν ιδέες που έχουν αποδειχτεί λανθασμένες.
Έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν στις προσπάθειες της καπνοβιομηχανίας να διασπείρει αμφιβολίες σχετικά με τις καταστρεπτικές επιπτώσεις που έχει το κάπνισμα στην υγεία. Επιστράτευσε ακόμη και γιατρούς για να εκθειάσουν το κάπνισμα, όπως τώρα έχει χρηματοδοτήσει έρευνες που τάχα αποδεικνύουν τη μειωμένη βλαπτικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Τις ίδιες μεθόδους χρησιμοποίησε και η βιομηχανία πετρελαίου για να αμφισβητήσει τη σχέση του με την κλιματική αλλαγή. Και η χημική βιομηχανία για να δικαιολογήσει τη ευρεία χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, πλαστικών και άλλων επιβλαβών χημικών ουσιών στην καθημερινότητα.
Τα εμβόλια, μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της σύγχρονης Ιατρικής, αμφισβητούνται από διάφορους αντιεμβολιαστές και μάλιστα με επιστημοφανή επιχειρήματα. Η άγνοια όσον αφορά βασικούς νόμους της Φυσικής οδηγεί, εκατοντάδες οδηγούς στο θάνατο ή σε μόνιμη αναπηρία από υπερβολική ταχύτητα, χρήση οινοπνεύματος ή ψυχοτρόπων ουσιών. Παράλληλα, η αδιαφορία, η φιλοσοφία του «έλα μωρέ, και τι θα γίνει» οδηγεί σε μεγάλα δυστυχήματα, σε αδικαιολόγητους θανάτους παιδιών και νηπίων και σε μια νέα γενιά που είναι εν πολλοίς έρμαια των εξαρτήσεων από ναρκωτικά, το διαδίκτυο και τους πάσης φύσεως δημαγωγούς.
Ποιος φταίει; Στο ερώτημα αυτό το 1874 ο Χαρίλαος Τρικούπης απάντησε ότι έφταιγε ο τότε βασιλιάς. Έκτοτε και μέχρι σήμερα οι πολιτικοί μας προϊστάμενοι απαντούν στην ερώτηση δείχνοντας πάντα κάποιον άλλο. Μόνο ο Κώστας Βάρναλης απάντησε πολύ παραστατικά: «Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! Φταίει ο Θεός που μας μισεί! Φταίει το κεφάλι το κακό μας! Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί! Ποιός φταίει; ποιός φταίει; Κανένα στόμα δεν το ’βρε και δεν το ’πε ακόμα».
Δυστυχώς, στο εύφορο έδαφος της άγνοιας, μαζί με την ψευδο-επιστήμη, φυτεύονται ψευδείς ειδήσεις, παραπληροφόρηση, διάφορες θεωρίες συνομωσίας και πολλή προπαγάνδα από εγχώρια και ξένα κέντρα. Όλοι έχουν ακούσει για τις «υπόγες» και τα «τρολ» του διαδικτύου. Όταν κανείς παρακολουθήσει τους ιστότοπους που ξεσκεπάζουν τα ψεύδη όπως τα «ellinikahoaxes.gr», ή η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «EU Disinfo Lab», τρομάζει με την έκταση του φαινομένου …
Υπάρχει θεραπεία; Τα σκότη διαλύονται πάντα με το φως. Κατά τη γνώμη μου χρειάζεται ένας νέος Διαφωτισμός που να ξεκινά από το σπίτι και το σχολείο. Υπάρχουν γονείς και φωτισμένοι δάσκαλοι που διδάσκουν τα παιδιά πως να σκέπτονται έτσι ώστε να ερμηνεύουν τον κόσμο μέσα από έρευνα και κριτική ματιά. Που τους διδάσκουν να διαβάζουν υποβάλλοντας στη βάσανο της επαλήθευσης και της διασταύρωσης αυτά που μαθαίνουν. Που τους διδάσκουν ότι πρέπει να γηράσκουν αεί διδασκόμενοι όπως έλεγε ο Σόλων, και ότι θα πρέπει να ξέρουν ότι στη ουσία δεν ξέρουν τίποτα όπως έλεγε ο Σωκράτης.
Είναι εύκολο να διδάξεις κάποιον να σκέπτεται κριτικά; Στο διδακτορικό της, η κόρη μου Ελένη με τίμησε ευχαριστώντας με ως εξής: «Στον πατέρα μου, που με έβαλε στο μονοπάτι της κριτικής σκέψης, πάντα σε επαγρύπνηση, αλλά με ταπεινότητα …». «Και πότε σε δίδαξα εγώ να σκέπτεσαι κριτικά;» την ρώτησα. Η απάντησή της με ξάφνιασε και με έκανε να δακρύσω. «Κάποτε», μου είπε «είμασταν στο αυτοκίνητο και πέσαμε σε μποτιλιάρισμα. Με ρώτησες τότε τι βλέπω γύρω μου. Κοίταξα και ξανακοίταξα αλλά έβλεπα μόνο αυτοκίνητα και μαγαζιά. Μετά μου είπες, κοίταξε το μπροστινό αυτοκίνητο, βλέπεις κάτι ξεχωριστό; Και πάλι σε κοίταξα με απορία.
Τότε μου έδειξες ένα συμβολικό ψαράκι σχεδιασμένο με μονοκοντυλιά στο πίσω μέρος του μπροστινού μας αυτοκινήτου και με ρώτησες τι καταλαβαίνω. Στο απορημένο βλέμμα μου απάντησες ότι ο οδηγός του αυτοκινήτου θέλει να μας πει ότι είναι Χριστιανός, γιατί το ψαράκι ήταν το σήμα αναγνώρισης των πρώτων Χριστιανών – ΙΧΘΥΣ σημαίνει Ιησούς Χρηστός Υιός Θεού Σωτήρ. Αυτό το σύμβολο, μου είπες, το χρησιμοποιούν συχνά οι Διαμαρτυρόμενοι ως σημείο αναγνώρισης. Από τότε άνοιξαν τα μάτια μου και άρχισα να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά!».
04 Φεβρουαρίου 2025
24 Ιανουαρίου 2025
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στην εποχή Τράμπ
Την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025 ο καλός δημοσιογράφος Λευτέρης Κουρκουλός είχε την ευγενή καλωσύνη να με προσκαλέσει στο βραδυνό δελτίο ειδήσεων της Νέας Τηλεόρασης (ΝΕΑ TV) να μιλήσω για την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη λαίλαπα Τραμπ.
Δείτε το απόσπασμα του δελτίου ειδήσεων
Επειδή ο χρόνος ήταν περιορισμένος για ένα τόσο σοβαρό θέμα, συνεχίσαμε την συζήτηση την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου στην πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή του Γαύδος FM 88,8 «Πλήρες πρωινό» με την Ευαγγελία Ξηρουχάκη και τον Λευτέρη Κουρκουλό.
Επειδή ο χρόνος ήταν περιορισμένος για ένα τόσο σοβαρό θέμα, συνεχίσαμε την συζήτηση την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου στην πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή του Γαύδος FM 88,8 «Πλήρες πρωινό» με την Ευαγγελία Ξηρουχάκη και τον Λευτέρη Κουρκουλό.
Περισσότερες πληροφορίες
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης το 2012.
- Το αφιέρωμα της εφημερίδας Χανιώτικα Νέα με τίτλο «Για την Ευρώπη των λαών» με αφορμή τις Ευρωεκλογές του 2024.
- Οι εκθέσεις
- Μάριο Ντράγκι «Το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας»,
- Ενρίκο Λέττα «Πολύ περισσότερο από μια αγορά» και
- Σαούλι Νίινιστο «Ασφαλέστεροι Μαζί - Ενίσχυση της πολιτικής και στρατιωτικής προετοιμασίας και ετοιμότητας».
- Οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2024-2029.
- Η οργάνωση Worldskills που οργανώνει τους Παγκόσμιους Αγωνες Δεξιοτήτων.
- Η EU Disinfo Lab που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
Σημείωση: Κάπου στην ραδιοφωνική εκπομπή ανέφερα ότι κατ' αντιδιαστολή με την ΕΕ ο νέος πρόεδρος «&$#μ%! και δέρνει» το οποίο (πολύ σωστά για λόγους ΕΣΡ) κόπηκε στο μονταζ ...
09 Ιανουαρίου 2025
Ευχές και αναστοχασμοί για το 2025
Αγαπητοί φίλοι δεχτείτε τις Καλύτερες Ευχές μου για το 2025, με Υγεία, Όμορφα Αισθήματα και Οικογενειακή Ευτυχία!
Είναι ωστόσο τραγικά ειρωνικό από τη μια να ευχόμαστε Υγεία κι από την άλλη να μην εγκαταλείπουμε μερικές εξόχως βλαβερές συνήθειες. Όπως το κάπνισμα, την κακή διατροφή, την υπερβολική ταχύτητα. Από τη μια να ευχόμαστε Αγάπη και Ειρήνη κι από την άλλη να υποστηρίζουμε, συχνά και με φανατισμό, κράτη, οργανώσεις και ηγέτες που ξεκινούν πολέμους, οργανώνουν τρομοκρατικές επιθέσεις και σκοτώνουν ανυπεράσπιστους αμάχους ακόμη και παιδιά.
Το 2025, έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως Διεθνές Έτος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Διεθνές Έτος Συνεταιρισμών, Διεθνές Έτος Προστασίας των Παγετώνων και τέλος (όσο κι αν φαίνεται τραγικά ειρωνικό έως απαράδεκτο) ως Διεθνές Έτος Ειρήνης και Εμπιστοσύνης. Θα είναι άραγε έτος Ειρήνης ή έτος ενός νέου Αρμαγεδδώνα; Και πώς θα μιλούμε για εμπιστοσύνη όταν, με όσα συμβαίνουν στο χώρο των Δικτύων Κοινωνικής Δικτύωσης, «σε λίγο καιρό κανείς δεν θα πιστεύει κανέναν»! Ταυτόχρονα, είναι σίγουρο πως το 2025 θα έχει και κάποια ακραία καιρικά φαινόμενα (ξηρασίες, κύματα καύσωνα, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές) που θα επιτείνουν την εξελισσόμενη κλιματική κρίση.
Σας εύχομαι λοιπόν, αν δεν μπορείτε να κάνετε κάτι για να αποτρέψετε τα επερχόμενα δεινά, τουλάχιστον να πάρετε κάποια μέτρα για να προφυλαχθείτε από αυτά, ή να περιορίσετε τις επιπτώσεις τους σε εσάς και στους αγαπημένους σας.
08 Ιανουαρίου 2025
Για την ασφάλεια των ηλικιωμένων
Χρήσιμες συμβουλές τις οποίες πρέπει να έχουν υπόψη τους όλοι οι ηλικιωμένοι, ιδίως όσοι ζουν μόνοι
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 8 Ιανουαρίου 2025 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-502)
Να ξεκινήσω με τις Καλύτερες Ευχές μου για Καλή Χρονιά, γεμάτη Υγεία, Όμορφα Αισθήματα και εκπλήρωση κάθε όμορφου στόχου ζωής που θα κάνει τον κόσμο μας καλύτερο!
Κρύες οι φετινές Χριστουγεννιάτικες Βρυξέλλες αλλά ευτυχώς χωρίς χιόνια! Περπατώντας σε μιάν από τις πολλές στοές του κέντρου, με σταμάτησε ένας καλοντυμένος κύριος και άρχισε να μου μιλάει για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι. Ήταν αστυνομικός και μου έδωσε ένα φυλλάδιο που είχε εκδώσει η Αστυνομία της περιοχής των Βρυξελλών με συμβουλές και οδηγίες πρόληψης. Να μερικές από αυτές.
Κατ’ αρχάς μη μένετε απομονωμένοι στο σπίτι, γιατί η απομόνωση αυξάνει την ανασφάλεια. Συμμετέχετε σε ομαδικές δραστηριότητες και σχηματίστε γύρω σας μια ομάδα φίλων που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν σε περίπτωση ανάγκης. Φτιάξτε έναν κατάλογο με όλα τα χρήσιμα τηλέφωνα που θα καλέσετε για βοήθεια και κρατείστε συνεχώς δίπλα σας ένα τηλέφωνο. Επικουρικά, συνιστάται η σύνδεση με κάποια υπηρεσία τηλεειδοποίησης (στην Ελλάδα η «Γραμμή Ζωής» https://www.lifelinehellas.gr/), που επιτρέπει την αμφίδρομη επικοινωνία με ένα Συντονιστικό Κέντρο, πατώντας ένα «κόκκινο κουμπί», 24ώρες το 24ώρο (βλ. ΧΝ 22/11/2016).
Επίσης, υιοθετείστε μερικά απαραίτητα μέτρα προφύλαξης. Κλειδώνετε τις εξώπορτες ακόμη και όταν είστε μέσα στο σπίτι και μην αφήνετε τα κλειδιά πάνω στις κλειδαριές. Τις νύχτες μην αφήνετε ανοικτά παράθυρα και όταν λείπετε μην αφήνετε κλειδιά σε γλάστρες ή κάτω από το πατάκι της εξώπορτας. Αλλάξτε κλειδαριές σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας των κλειδιών ή μόλις μετακομίσετε σε καινούργιο σπίτι.
Εγκαταστήστε μιάν αλυσίδα ασφαλείας και ένα ματάκι στην εξώπορτα – κατά προτίμηση ηλεκτρονικό. Στο κουδούνι και στο γραμματοκιβώτιο γράψτε μόνο το επώνυμό σας χωρίς άλλο προσδιοριστικό (π.χ. χήρα, δεσποινίς, κυρία). Τέλος, μην κρατάτε στο σπίτι σημαντικά ποσά χρημάτων και καταγράψτε όλα τα αντικείμενα αξίας – π.χ. σημειώστε αριθμό σειράς, φωτογραφήστε τα, κρατείστε τα τιμολόγια αγοράς. Φωτογραφείστε επίσης τα κοσμήματα που φοράτε για να αποδείξετε στον ασφαλιστή σας ότι είναι πράγματι δικά σας.
Όταν σας κτυπούν την πόρτα, μην ανοίξετε αν δεν γνωρίζετε τον επισκέπτη, ιδίως αν θέλει να σας πουλήσει κάτι το οποίο και σας επιδεικνύει για να σας δελεάσει – συχνά αυτό είναι προοίμιο κάποιας κλοπής. Αν ο επισκέπτης ισχυριστεί ότι είναι από κάποια υπηρεσία (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, ΟΤΕ, ΔΕΥΑΧ κλπ.) μην ανοίξετε αν δεν έχετε αναγγείλει κάποια βλάβη για την οποία σας έχουν πει ότι θα ακολουθήσει επίσκεψη τεχνικού. Ζητήστε οπωσδήποτε την επίδειξη υπηρεσιακής ταυτότητας – ζητείστε να την γλιστρήσουν κάτω από την πόρτα και μην ανοίξετε αν αρνηθούν. Για κάθε ενδεχόμενο να έχετε πρόχειρο το τηλέφωνο της αστυνομίας.
Αν ο επισκέπτης ισχυριστεί ότι είναι αστυνομικός, τηλεφωνήστε στην Άμεση Δράση (το 100) ή στο Τμήμα (στα Χανιά το 28210-25854) και ρωτήσετε αν το όνομα που σας έδωσε υπάρχει κι αν είναι σε υπηρεσία εκείνη τη στιγμή. Μην καλέσετε ποτέ τον αριθμό που σας δίνει ο επισκέπτης, μπορεί να είναι κάποιος συνένοχος. Αν επιμένει ή απειλεί, καλέστε την αστυνομία. Σε κάθε περίπτωση μην παρασυρθείτε από εκκλήσεις που έχουν στόχο να σας αποσπάσουν την προσοχή – π.χ. ένα παιδί διψάει ή πεινάει, κάποιος πρέπει να πάει στην τουαλέτα.
Όταν μετακινείστε, μην κουβαλάτε ποτέ πολλά χρήματα ή εμφανή κοσμήματα – αλλιώς ζητήστε να σας συνοδεύσουν. Μη μετράτε ποτέ χαρτονομίσματα σε δημόσια θέα και μην έχετε τον κωδικό (PIN) δίπλα στην τραπεζική ή την πιστωτική σας κάρτα. Αν έχετε δυσκολία να τραβήξετε χρήματα από το ΑΤΜ μη δεχτείτε ποτέ τη βοήθεια κάποιου αγνώστου. Στην περίπτωση που το μηχάνημα «καταπιεί» την κάρτα σας, χρησιμοποιείστε την υπηρεσία απενεργοποίησης (στο Βέλγιο υπάρχει ενιαία υπηρεσία για όλες κάρτες όλων των τραπεζών – στην Ελλάδα απευθυνθείτε στην τράπεζά σας).
Επίσης, μην βάζετε τα κλειδιά σας μαζί με τα έγγραφά σας (ταυτότητα, διαβατήριο, ηλεκτρονική άδεια διαμονής). Αν τα χάσετε ή σας τα κλέψουν ακυρώστε τα άμεσα (στο Βέλγιο υπάρχει ενιαία διαδικτυακή υπηρεσία άμεσης ακύρωσης των εγγράφων ταυτοποίησης – στην Ελλάδα απευθυνθείτε στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα).
Τέλος, αν έχετε την εντύπωση ότι σας παρακολουθούν, μπείτε σε ένα χώρο με πολύ κόσμο και γενικά όταν μετακινείστε με τα πόδια αποφύγετε απομονωμένες και σκοτεινές περιοχές. Πάντα να περπατάτε αντίθετα με την ροή των αυτοκινήτων, στη μέση του πεζοδρομίου, με τη τσάντα σας κλειστή και κρεμασμένη στον ώμο από την αντίθετη πλευρά του δρόμου.
Το φυλλάδιο περιέχει επίσης χρήσιμα τηλέφωνα και υπερσυνδέσμους.
«Κι εσείς πού μένετε;» με ρώτησε ο ευγενής αστυνομικός. «Μένω στα Χανιά, στην Κρήτη», απάντησα. «Και αναφέρομαι συχνά στα θέματα αυτά μέσα από τη στήλη μου στα Χανιώτικα Νέα» συμπλήρωσα. Αφού επέστρεψα στο σπίτι διαπίστωσα ότι και η Ελληνική Αστυνομία έχει συντάξει πολύ ενδιαφέρουσες συμβουλές όχι μόνο για ηλικιωμένους αλλά και για πολλές άλλες κατηγορίες προβλημάτων – επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας (https://www.astynomia.gr) και επιλέξτε «Οδηγός του πολίτη» και μετά «Χρήσιμες συμβουλές».
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα στις 8 Ιανουαρίου 2025 στη στήλη Προστασία του Πολίτη και Καθημερινότητα-502)
Να ξεκινήσω με τις Καλύτερες Ευχές μου για Καλή Χρονιά, γεμάτη Υγεία, Όμορφα Αισθήματα και εκπλήρωση κάθε όμορφου στόχου ζωής που θα κάνει τον κόσμο μας καλύτερο!
Κρύες οι φετινές Χριστουγεννιάτικες Βρυξέλλες αλλά ευτυχώς χωρίς χιόνια! Περπατώντας σε μιάν από τις πολλές στοές του κέντρου, με σταμάτησε ένας καλοντυμένος κύριος και άρχισε να μου μιλάει για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι. Ήταν αστυνομικός και μου έδωσε ένα φυλλάδιο που είχε εκδώσει η Αστυνομία της περιοχής των Βρυξελλών με συμβουλές και οδηγίες πρόληψης. Να μερικές από αυτές.
Κατ’ αρχάς μη μένετε απομονωμένοι στο σπίτι, γιατί η απομόνωση αυξάνει την ανασφάλεια. Συμμετέχετε σε ομαδικές δραστηριότητες και σχηματίστε γύρω σας μια ομάδα φίλων που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν σε περίπτωση ανάγκης. Φτιάξτε έναν κατάλογο με όλα τα χρήσιμα τηλέφωνα που θα καλέσετε για βοήθεια και κρατείστε συνεχώς δίπλα σας ένα τηλέφωνο. Επικουρικά, συνιστάται η σύνδεση με κάποια υπηρεσία τηλεειδοποίησης (στην Ελλάδα η «Γραμμή Ζωής» https://www.lifelinehellas.gr/), που επιτρέπει την αμφίδρομη επικοινωνία με ένα Συντονιστικό Κέντρο, πατώντας ένα «κόκκινο κουμπί», 24ώρες το 24ώρο (βλ. ΧΝ 22/11/2016).
Επίσης, υιοθετείστε μερικά απαραίτητα μέτρα προφύλαξης. Κλειδώνετε τις εξώπορτες ακόμη και όταν είστε μέσα στο σπίτι και μην αφήνετε τα κλειδιά πάνω στις κλειδαριές. Τις νύχτες μην αφήνετε ανοικτά παράθυρα και όταν λείπετε μην αφήνετε κλειδιά σε γλάστρες ή κάτω από το πατάκι της εξώπορτας. Αλλάξτε κλειδαριές σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας των κλειδιών ή μόλις μετακομίσετε σε καινούργιο σπίτι.
Εγκαταστήστε μιάν αλυσίδα ασφαλείας και ένα ματάκι στην εξώπορτα – κατά προτίμηση ηλεκτρονικό. Στο κουδούνι και στο γραμματοκιβώτιο γράψτε μόνο το επώνυμό σας χωρίς άλλο προσδιοριστικό (π.χ. χήρα, δεσποινίς, κυρία). Τέλος, μην κρατάτε στο σπίτι σημαντικά ποσά χρημάτων και καταγράψτε όλα τα αντικείμενα αξίας – π.χ. σημειώστε αριθμό σειράς, φωτογραφήστε τα, κρατείστε τα τιμολόγια αγοράς. Φωτογραφείστε επίσης τα κοσμήματα που φοράτε για να αποδείξετε στον ασφαλιστή σας ότι είναι πράγματι δικά σας.
Όταν σας κτυπούν την πόρτα, μην ανοίξετε αν δεν γνωρίζετε τον επισκέπτη, ιδίως αν θέλει να σας πουλήσει κάτι το οποίο και σας επιδεικνύει για να σας δελεάσει – συχνά αυτό είναι προοίμιο κάποιας κλοπής. Αν ο επισκέπτης ισχυριστεί ότι είναι από κάποια υπηρεσία (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, ΟΤΕ, ΔΕΥΑΧ κλπ.) μην ανοίξετε αν δεν έχετε αναγγείλει κάποια βλάβη για την οποία σας έχουν πει ότι θα ακολουθήσει επίσκεψη τεχνικού. Ζητήστε οπωσδήποτε την επίδειξη υπηρεσιακής ταυτότητας – ζητείστε να την γλιστρήσουν κάτω από την πόρτα και μην ανοίξετε αν αρνηθούν. Για κάθε ενδεχόμενο να έχετε πρόχειρο το τηλέφωνο της αστυνομίας.
Αν ο επισκέπτης ισχυριστεί ότι είναι αστυνομικός, τηλεφωνήστε στην Άμεση Δράση (το 100) ή στο Τμήμα (στα Χανιά το 28210-25854) και ρωτήσετε αν το όνομα που σας έδωσε υπάρχει κι αν είναι σε υπηρεσία εκείνη τη στιγμή. Μην καλέσετε ποτέ τον αριθμό που σας δίνει ο επισκέπτης, μπορεί να είναι κάποιος συνένοχος. Αν επιμένει ή απειλεί, καλέστε την αστυνομία. Σε κάθε περίπτωση μην παρασυρθείτε από εκκλήσεις που έχουν στόχο να σας αποσπάσουν την προσοχή – π.χ. ένα παιδί διψάει ή πεινάει, κάποιος πρέπει να πάει στην τουαλέτα.
Όταν μετακινείστε, μην κουβαλάτε ποτέ πολλά χρήματα ή εμφανή κοσμήματα – αλλιώς ζητήστε να σας συνοδεύσουν. Μη μετράτε ποτέ χαρτονομίσματα σε δημόσια θέα και μην έχετε τον κωδικό (PIN) δίπλα στην τραπεζική ή την πιστωτική σας κάρτα. Αν έχετε δυσκολία να τραβήξετε χρήματα από το ΑΤΜ μη δεχτείτε ποτέ τη βοήθεια κάποιου αγνώστου. Στην περίπτωση που το μηχάνημα «καταπιεί» την κάρτα σας, χρησιμοποιείστε την υπηρεσία απενεργοποίησης (στο Βέλγιο υπάρχει ενιαία υπηρεσία για όλες κάρτες όλων των τραπεζών – στην Ελλάδα απευθυνθείτε στην τράπεζά σας).
Επίσης, μην βάζετε τα κλειδιά σας μαζί με τα έγγραφά σας (ταυτότητα, διαβατήριο, ηλεκτρονική άδεια διαμονής). Αν τα χάσετε ή σας τα κλέψουν ακυρώστε τα άμεσα (στο Βέλγιο υπάρχει ενιαία διαδικτυακή υπηρεσία άμεσης ακύρωσης των εγγράφων ταυτοποίησης – στην Ελλάδα απευθυνθείτε στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα).
Τέλος, αν έχετε την εντύπωση ότι σας παρακολουθούν, μπείτε σε ένα χώρο με πολύ κόσμο και γενικά όταν μετακινείστε με τα πόδια αποφύγετε απομονωμένες και σκοτεινές περιοχές. Πάντα να περπατάτε αντίθετα με την ροή των αυτοκινήτων, στη μέση του πεζοδρομίου, με τη τσάντα σας κλειστή και κρεμασμένη στον ώμο από την αντίθετη πλευρά του δρόμου.
Το φυλλάδιο περιέχει επίσης χρήσιμα τηλέφωνα και υπερσυνδέσμους.
«Κι εσείς πού μένετε;» με ρώτησε ο ευγενής αστυνομικός. «Μένω στα Χανιά, στην Κρήτη», απάντησα. «Και αναφέρομαι συχνά στα θέματα αυτά μέσα από τη στήλη μου στα Χανιώτικα Νέα» συμπλήρωσα. Αφού επέστρεψα στο σπίτι διαπίστωσα ότι και η Ελληνική Αστυνομία έχει συντάξει πολύ ενδιαφέρουσες συμβουλές όχι μόνο για ηλικιωμένους αλλά και για πολλές άλλες κατηγορίες προβλημάτων – επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας (https://www.astynomia.gr) και επιλέξτε «Οδηγός του πολίτη» και μετά «Χρήσιμες συμβουλές».
Τηλεφωνικές απάτες
Όταν χτυπά το τηλέφωνο, μην τρομάξετε αν ακούσετε κάποιον να προσποιείται πως είναι κάποιο συγγενικό σας πρόσωπο που είχε ένα τρομερό ατύχημα και σας ζητά χρήματα για μια επείγουσα εγχείρηση. Πως είναι κάποιος λογιστής που θα σας επιστρέψει χρήματα από την εφορία. Πως είναι φίλος των παιδιών σας που πρέπει να πληρώσουν επειγόντως ένα μεγάλο πρόστιμο ή κάποιο ληξιπρόθεσμο χρέος. Πως τηλεφωνούν από την τράπεζά σας και πρέπει να επαληθεύσουν τα στοιχεία του λογαριασμού σας.
Πολλοί ηλικιωμένοι πιστεύουν αυτές και πολλές άλλες ευφάνταστες ιστορίες, που έχουν στόχο να τους αιφνιδιάσουν, να τους αποσυντονίσουν και τελικά να τους αποσπάσουν χρήματα. Συχνά μάλιστα οι απατεώνες γνωρίζουν ονόματα ή και άλλες προσωπικές πληροφορίες που τους κάνουν ιδιαίτερα πιστευτούς. Μια συμβουλή: κλείστε αμέσως το τηλέφωνο και επικοινωνήστε με το συγγενικό σας πρόσωπο, τον λογιστή ή την τράπεζά σας για επαλήθευση.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
